Μετάβαση στο περιεχόμενο

Τζινγκίζ Αϊτμάτωφ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Τσινγκίζ Αϊτμάτοφ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Чыңгыз Төрөкулович Айтматов (Κιργιζικά)
Γέννηση12  Δεκεμβρίου 1928[1][2][3]
Sheker[4]
Θάνατος10  Ιουνίου 2008[5][6][1]
Νυρεμβέργη[7]
Αιτία θανάτουπνευμονία[8] και νεφρική ανεπάρκεια
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια[8]
Τόπος ταφήςAta-Beyit (42°43′24″ s. š., 74°35′36″ v. d.)
Χώρα πολιτογράφησηςΈνωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών
Κιργιζία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΚιργιζική γλώσσα
Ομιλούμενες γλώσσεςΓαλλικά[1]
Ρωσικά[1][4][9]
Κιργιζική γλώσσα[1][4]
ΣπουδέςΙνστιτούτο Λογοτεχνίας Μαξίμ Γκόρκι
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός[4]
διπλωμάτης
δημοσιογράφος[4]
μεταφραστής
μυθιστοριογράφος[4]
σεναριογράφος
συγγραφέας έργων επιστημονικής φαντασίας
συγγραφέας
πεζογράφος
Αξιοσημείωτο έργοThe Day Lasts More Than a Hundred Years
The White Ship
The First Teacher
Jamila
Farewell, Gulsary!
The Place of the Skull
Cranes Fly Early
Περίοδος ακμής1952 - 2006
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΚομμουνιστικό Κόμμα Σοβιετικής Ένωσης
Οικογένεια
ΤέκναΑσκάρ Αϊτμάτοφ
ΓονείςTorekul Aitmatov και d:Q93446343
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαπρέσβης της Κιργιζίας
ambassador of the Soviet Union
πρέσβης της Ρωσίας
ΒραβεύσειςΚρατικό Βραβείο Ε.Σ.Σ.Δ. (1968, 1977 και 1983)
τάγμα του Λένιν (1971 και 1978)
Ήρωας της Σοσιαλιστικής Εργασίας (1978)
τάγμα της Οκτωβριανής Επανάστασης (1988)
Alexander Men Prize
τάγμα του Κόκκινου Λαβάρου της Εργασίας (1962 και 1967)
Τάγμα της Φιλίας των Λαών (1984)
Medal of Krupskaya
Τάγμα της Φιλίας (1998)
μετάλλιο για διάκριση στην δουλειά (1958)
Friedrich-Rückert-Preis (1992)
Hero of the Kyrgyz Republic (1997)
Order of Manas, 1st class (1999)
Order of Fatherland (1999)
Τάγμα της φιλίας (1995)
Ιωβηλαίο μετάλλιο για την 100ή επέτειο από τη γέννηση του Βλαντίμιρ Ιλίτς Λένιν (1970)
Τάγμα του Χαμόγελου
Κρατικό Βραβείο της Αυστρίας για την Ευρωπαϊκή Λογοτεχνία (1993)[10]
Τάγμα Διακεκριμένων Υπηρεσιών (1998)[11]
Friendship Order (2008)
Officer's Cross of the Hungarian Order of Merit (2000)[12]
βραβείο Λένιν (1963)
Τάγμα της Αξίας της Δημοκρατίας της Ουγγαρίας
Medal "In Commemoration of the 1000th Anniversary of Kazan" (2006)
μετάλλιο "Βετεράνος της εργασίας"
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Τζινγκίζ Αϊτμάτωφ (κιργιζικά: Чыңгыз Айтматов (Çıňğız Aytmatov)‎‎, Ρώσικα Чингиз Торекулович Айтматов), ήταν λογοτέχνης με καταγωγή από τη Ρωσία και την Κιργιζία.

Το όνομα Τζινγκίζ είναι το ίδιο με εκείνο του Τζένγκις Χαν. Ανήκει στην πρώτη γενιά της διανόησης της Κιργιζίας, που εμφανίστηκε σ' αυτή την ορεινή χώρα μετά την Οκτωβριανή επανάσταση του 1917. Έχει γράψει στα ρώσικα και στα κιργίζικα και ήταν από τους πιο γνωστούς συγγραφείς της χώρας του.

Βιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου του 1928 από οικογένεια υπαλλήλων στο Σεκέρ (Κιργίζικα: Шекер (Şeker)), κοντά στο Ταλάς της Κιργιζίας. Τα παιδικά του χρόνια συνέπεσαν με την περίοδο του ενεργού περάσματος του κιργίζικου λαού στο σοσιαλιστικό τρόπο ζωής. Πρόλαβε όμως και το νομαδικό τρόπο ζωής, όπως οι πρόγονοί του.

Ήταν μαθητής στο σοβιετικό σχολείο του χωριού του. Άρχισε να δουλεύει από πολύ μικρός και στα 14 του ήταν ήδη γραμματέας στο σοβιέτ του χωριού του. Αργότερα έκανε και άλλες δουλειές: φοροεισπράκτορας, φορτωτής, βοηθός μηχανοδηγού και συνέχισε με άλλες δουλειές. Το 1937, ο πατέρας του συνελήφθη στη Μόσχα ως υποστηρικτής του "αστικού εθνικισμού" και εκτελέστηκε από το σταλινικό καθεστώς το 1938.

Το 1946 άρχισε να σπουδάζει στο παράρτημα Ζωικής Παραγωγής του Ινστιτούτου Αγορανομίας της Κιργιζίας στο Φρούνζε (σημ. Μπισκέκ), αλλά αργότερα τα παράτησε για να φοιτήσει στο Ινστιτούτο Λογοτεχνίας Γκόρκι στη Μόσχα, από το 1956 ως το 1958. Τα επόμενα οχτώ χρόνια εργάστηκε στην εφημερίδα Πράβντα. Οι δύο πρώτες δημοσιεύσεις του εμφανίστηκαν το 1952 στα ρωσικά: "Ο εφημεριδοπώλης Ντζιούο" και "Ašym". Η πρώτη του δουλειά στα κιργίζικα ήταν η "Λευκή βροχή" (Ak Ğaan) το 1954. Το πολύ γνωστό έργο του "Τζαμίλια" (Ğamijla; Παραλλαγές: Τζαμιλά ή Τζαμίλα) εμφανίστηκε το 1958.

Απεβίωσε στη Νυρεμβέργη της Γερμανίας, στις 10 Ιουνίου του 2008, από πνευμονία.

Έργα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Τζινγκίζ Αϊτμάτωφ ανήκει στη μεταπολεμική γενιά συγγραφέων. Τα έργα του πριν τη "Τζαμίλια" δεν ήταν σημαντικά: μερικά διηγήματα και μια μικρή νουβέλα με τίτλο "Πρόσωπο με Πρόσωπο". Αλλά ήταν η "Τζαμίλια" που τον καθιέρωσε. Ο Λουί Αραγκόν χαρακτήρησε τη "Τζαμίλια" ως την "ωραιότερη ερωτική ιστορία του κόσμου", λέγοντας πως είναι καλύτερη από την "Ωραιότερη ερωτική ιστορία του κόσμου" του Ράντγιαρντ Κίπλινγκ.[13] Στα αντιπροσωπευτικά έργα του Αϊτμάτωφ ανήκουν επίσης οι μικρές νουβέλες "Αντίο, Γκιουλσαρί!", "Το λευκό πλοίο", "Μια μέρα ένας αιώνας", και "Το ικρίωμα".

Ο Αϊτμάτωφ τιμήθηκε το 1963 με το Βραβείο Ειρήνης του Λένιν για τη "Τζαμίλια" και αργότερα με το κρατικό βραβείο για το "Αντίο, Γκιουλσαρί!". Η δουλειά του Αϊτμάτωφ λατρεύτηκε από τους θαυμαστές του, ενώ ακόμη και όσοι επέκριναν τον Αϊτμάτωφ αναγνώρισαν την υψηλή ποιότητα στις νουβέλες του.[14]

Πολιτική καριέρα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εκτός από τη λογοτεχνία ο Τζινγκίζ Αϊτμάτωφ ήταν μέλος του κοινοβουλίου και πρέσβης της Κιργιζίας στις χώρες της Μπενελούξ.[15] Είναι επίσης πατέρας του πρώην υπουργού εξωτερικών της Κιργιζίας, Askar Aitmatov.

Κυριότερα έργα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Πρόσωπο με πρόσωπο ("Лицом к лицу", 1957)
  • Τζαμίλια ("Джамиля", 1958) ― ελλην.μετάφρ. Άλκη Ζέη (ΘΕΜΕΛΙΟ), Αντρέας Σαραντόπουλος (Σ.Ι. ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ)
  • Ο πρώτος δάσκαλος ("Первый учитель", 1962) ― ελλην. μετάφρ. Μ. Χαλαύτρη, εκδ."ΚΟΡΟΝΤΖΗ"
  • Ιστορίες του βουνού και της στέπας ("Повести гор и степей", 1963)
  • Αντίο, Γκιουλσαρί! ("Прощай, Гульсары", 1966)
  • Το λευκό πλοίο ("Белый пароход", 1970)
  • Μια μέρα ένας αιώνας ("И дольше века длится день", 1980)
  • Το ικρίωμα ("Плаха", 1988)
  • Το μάτι της γκαμήλας
  • Στο κυνήγι της φώκιας
  • Το χωράφι της μάνας
  • Πρώιμοι πελαργοί
  • Η λεύκα με το κόκκινο μαντήλι

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 118882433. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  2. ↑ 2,0 2,1 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Chingiz-Aytmatov. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. ↑ 3,0 3,1 (Αγγλικά) SNAC. w6s75nfz. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Paul de Roux: «Nouveau Dictionnaire des œuvres de tous les temps et tous les pays» (Γαλλικά) Éditions Robert Laffont. 1994. σελ. 30. ISBN-13 978-2-221-06888-5. ISBN-10 2-221-06888-2.
  5. ↑ rt.com/news/famous-writer-aitmatov-dies-aged-79/.
  6. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 29  Απριλίου 2014.
  7. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31  Δεκεμβρίου 2014.
  8. ↑ 8,0 8,1 litera.hu/hirek/meghalt-csingiz-ajtmatov.html.
  9. ↑ CONOR.SI. 281933923.
  10. ↑ (Γερμανικά) www.kunstkultur.bka.gv.at/staatspreis-fur-europaische-literatur. Ανακτήθηκε στις 8  Μαΐου 2009.
  11. ↑ lex.uz/ru/docs/2392870.
  12. ↑ hvg.hu/kultura/20060420ajtmatov.
  13. ↑ Τζινγκίζ Αϊτμάτωφ, Τζαμίλια, μετάφραση Άλκη Ζέη, Εκδόσεις Θεμέλιο
  14. ↑ Sofia Kallistratova, We were not silent. Ανοιχτό γράμμα στον συγγραφέα Τζινγκίζ Αϊτμάτωφ, 5 Μαϊου 1988 Αρχειοθετήθηκε 2007-09-26 στο Wayback Machine. (Ρωσικά)
  15. ↑ Βιογραφία στο SovLit.com (Αγγλικά)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Τζινγκίζ_Αϊτμάτωφ&oldid=10141566"