Μετάβαση στο περιεχόμενο

Τα πραγματικά γεγονότα στην περίπτωση του κυρίου Βάλντεμαρ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Τα πραγματικά γεγονότα στην περίπτωση του κυρίου Βάλντεμαρ
Εικονογράφηση του Χάρυ Κλαρκ, 1919.
ΣυγγραφέαςΈντγκαρ Άλλαν Πόε
ΤίτλοςThe Facts in the Case of M. Valdemar
ΓλώσσαΑμερικανικά αγγλικά
Αγγλικά
Ημερομηνία δημιουργίας1845
Ημερομηνία δημοσίευσης1845
Μορφήδιήγημα
Θέμαanimal magnetism
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Τα πραγματικά γεγονότα στην περίπτωση του κυρίου Βάλντεμαρ (αγγλικός τίτλος:The Facts in the Case of M. Valdemar) είναι διήγημα του Έντγκαρ Άλαν Πόε. Δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το 1845.[1]

Αναφέρεται στο πείραμα ενός υπνωτιστή, ο οποίος εφαρμόζοντας τις πρακτικές του Φραντς Άντον Μέσμερ έθεσε έναν άνδρα σε ανασταλτική υπνωτική κατάσταση τη στιγμή του θανάτου του.[2]

Πρόκειται για μια ιστορία τρόμου που είναι επίσης ως ένα βαθμό δημοσιογραφική φάρσα, καθώς δημοσιεύτηκε χωρίς να διευκρινίζει ότι είναι διήγημα και πολλοί κατά τη στιγμή της δημοσίευσης το θεώρησαν ως πραγματικό γεγονός. Ο Πόε, σε επιστολές προς τους συντάκτες και φίλους του, παραδέχτηκε ότι ήταν ένα έργο καθαρής μυθοπλασίας.[3]

Ο αφηγητής είναι ένας επιστήμονας και παρουσιάζει τα πραγματικά γεγονότα της περίπτωσης του φίλου του Ερνέστου Βάλντεμαρ, που έχουν προκαλέσει δημόσια συζήτηση. Το άρθρο του έχει σκοπό να διαλύσει κάθε διαστρεβλωμένη ή μεγαλοποιημένη περιγραφή που κυκλοφορεί. Ο ίδιος ασχολείται με τον μεσμερισμό, μια ψευδοεπιστήμη που οδηγεί έναν ασθενή σε κατάσταση ύπνωσης υπό την επίδραση του ζωικού μαγνητισμού, μια διαδικασία που αργότερα εξελίχθηκε στην υπνοθεραπεία. Επισημαίνει ότι από όσο γνωρίζει, κανείς δεν έχει ασχοληθεί ποτέ να την εφαρμόσει τη στιγμή του θανάτου κάποιου και είναι περίεργος να δει τι επιπτώσεις θα είχε σε έναν ετοιμοθάνατο. Σκέφτεται να πειραματιστεί με τον κ. Βάλντεμαρ, έναν συγγραφέα τον οποίο είχε υπνωτίσει στο παρελθόν και ο οποίος πρόσφατα διαγνώστηκε με φυματίωση και επρόκειτο σύντομα να πεθάνει.[4]

Εικονογράφηση του 1926.

Ο Βάλντεμαρ συναινεί στο πείραμα και μια μέρα ενημερώνει με επιστολή τον αφηγητή ότι οι γιατροί του περιμένουν να πεθάνει μέχρι τα μεσάνυχτα το επόμενο βράδυ. Οι δύο γιατροί του Βάλντεμαρ επίσης ενημερώνουν τον αφηγητή για την κακή κατάσταση του ασθενούς τους. Αφού επιβεβαιώνει ξανά ότι ο Βάλντεμαρ είναι πρόθυμος να συμμετάσχει στο πείραμα, ο αφηγητής επιστρέφει το επόμενο βράδυ με δύο νοσοκόμες και έναν φοιτητή ιατρικής ως μάρτυρες. Και πάλι, ο Βάλντεμαρ επιμένει ότι είναι πρόθυμος να συμμετάσχει και ζητά από τον αφηγητή να βιαστεί από φόβο ότι «το έχουν αναβάλει για πάρα πολύ καιρό». Ο Βάλντεμαρ υπνωτίζεται γρήγορα ενώ οι δύο γιατροί έχουν καταφθάσει ως επιπρόσθετοι μάρτυρες.[5]

Ο Βάλντεμαρ βρίσκεται σε κατάσταση υπνωτικής έκστασης και αναφέρει πρώτα ότι πεθαίνει και μετά ότι είναι νεκρός. Ο αφηγητής τον αφήνει σ'αυτή την κατάσταση για επτά μήνες και τον ελέγχει καθημερινά με τη βοήθεια γιατρών και φίλων, πεπεισμένος ότι το πείραμα κρατά τον ασθενή στη ζωή. Εν τω μεταξύ, ο Βάλντεμαρ είναι χωρίς σφυγμό, καρδιακούς παλμούς ή αισθητή αναπνοή και το δέρμα του είναι κρύο και χλωμό.[6]

Τέλος, ο αφηγητής προσπαθεί να τον ξυπνήσει και του θέτει ερωτήσεις στις οποίες απαντάει με δυσκολία, καθώς η φωνή του βγαίνει από το λαιμό του, αλλά τα χείλη και τα σαγόνια του είναι παγωμένα από τον θάνατο. Μεταξύ έκστασης και εγρήγορσης, ο Βάλντεμαρ παρακαλεί τον αφηγητή να τον ξανακοιμίσει γρήγορα ή να τον ξυπνήσει. Καθώς ο Βάλντεμαρ φωνάζει «Νεκρός!» επανειλημμένα, ο αφηγητής αρχίζει να τον βγάζει από την έκστασή του, και αμέσως ολόκληρο το σώμα του αποσυντίθεται σε μια «σχεδόν υγρή μάζα από σιχαμερό και σάπιο κρέας».[7]

Ο Πόε χρησιμοποιεί ιδιαίτερα λεπτομερείς περιγραφές στο διήγημα, παρουσιάζοντας τις δικές του μελέτες για δήθεν ιατρικά κείμενα. Οι αποκρουστικές εικόνες ενέπνευσαν τη μεταγενέστερη μυθοπλασία της φανταστικής λογοτεχνίας τρόμου, όπως τον Χ. Φ. Λάβκραφτ.

Πολλοί αναγνώστες θεώρησαν ότι η ιστορία ήταν επιστημονικό άρθρο. Ο Ρόμπερτ Κόλιερ, ένας Άγγλος μαγνητικός θεραπευτής που επισκέφτηκε τη Βοστώνη, έγραψε στον Πόε λέγοντας ότι ο ίδιος είχε κάνει ένα παρόμοιο πείραμα για να αναβιώσει έναν άνδρα που είχε κηρυχθεί νεκρός (στην πραγματικότητα, ο άνδρας ήταν ένας μεθυσμένος ναύτης που αναζωογονήθηκε από ένα ζεστό μπάνιο). [8] Σε άλλη επιστολή αναφέρονταν ότι η αφήγηση για την περίπτωση του κ. Βάλντεμαρ έχει γίνει γνωστή παγκοσμίως και έχει δημιουργήσει μια πολύ μεγάλη αίσθηση. Ο Πόε έλαβε πολλές παρόμοιες επιστολές και απάντησε σε ένα γράμμα σε φίλο του: «Υ.Γ. Η Υπόθεση Βάλντεμαρ ήταν, φυσικά, φάρσα». [3] Στην Daily Tribune, ο εκδότης δημοσίευσε «ότι αρκετοί καλοί πολίτες» εξαπατήθηκαν από την ιστορία, αλλά σίγουρα πρόκειται για προϊόν μυθοπλασίας.[6]

  • Είναι επίσης ένα από τα τρία μέρη της ταινίας του Αμερικανού Ρότζερ Κόρμαν Tales of Terror (1962). Οι άλλες ιστορίες ήταν Μορέλα και Ο μαύρος γάτος.
  • Ο Narciso Ibáñez Serrador στην τηλεοπτική σειρά Historias para no dormir (Ιστορίες για να μην κοιμάσαι) βάσισε ένα επεισόδιο σε διασκευή αυτής της ιστορίας του Πόε.[10]
  • Ο Αμερικανός σκηνοθέτης Τζωρτζ Ρομέρο διασκεύασε την ιστορία στο Διαβολικά μάτια (Two Evil Eyes) (1990).[11]

Μεταφράσεις στα ελληνικά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Τα πραγματικά γεγονότα στην περίπτωση του κυρίου Βάλντεμαρ, σε συλλογή διηγημάτων του Πόε, μετάφραση: Γιάννης Ευαγγελίδης, εκδόσεις Γράμματα, 1982
  • Τα πραγματικά γεγονότα στη περίπτωση του κυρίου Βαλντεμάρ, σε συλλογή διηγημάτων του Πόε, μετάφραση: Κώστας Μιλτιάδης, εκδόσεις Κοροντζή, 2005 [12]