Το μυστήριο της Μαρί Ροζέ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Το μυστήριο της Μαρί Ροζέ
Εικονογράφηση του 1852
ΣυγγραφέαςΈντγκαρ Άλλαν Πόε
ΤίτλοςThe Mystery of Marie Rogêt
ΓλώσσαΑγγλικά
Ημερομηνία δημιουργίας1842
Ημερομηνία δημοσίευσης1842
Μορφήδιήγημα
Εμπνευσμένο απόMary Rogers
ΧαρακτήρεςΣ. Αύγουστος Ντυπέν
ΤόποςΠαρίσι
ΠροηγούμενοΟι φόνοι της οδού Μοργκ
ΕπόμενοΤο κλεμμένο γράμμα
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Το μυστήριο της Μαρί Ροζέ (πρωτότυπος τίτλος: The Mystery of Marie Rogêt) είναι διήγημα του Αμερικανού συγγραφέα Έντγκαρ Άλαν Πόε, που δημοσιεύτηκε σε τρεις συνέχειες σε περιοδικό από τον Νοέμβριο 1842 έως τον Φεβρουάριο 1843. Συχνά φέρει τον υπότιτλο Μια συνέχεια των φόνων της οδού Μοργκ: η σύνδεση μεταξύ των δύο διηγημάτων οφείλεται στον ντετέκτιβ Αύγουστο Ντυπέν, που και σ'αυτό το δεύτερο αστυνομικό διήγημα του Πόε εξιχνιάζει μια υπόθεση που υπερβαίνει τις ικανότητες της αστυνομίας.[1]

Είναι η πρώτη αστυνομική ιστορία που βασίζεται στα περιστατικά ενός πραγματικού εγκλήματος. Ο Μπωντλέρ, που μετέφρασε τα έργα του Πόε στα γαλλικά, αποκάλεσε το διήγημα «αριστούργημα» αν και γενικά θεωρείται το λιγότερο πετυχημένο από τα τρία αστυνομικά του Πόε.[2]

Ιστορικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το μυστήριο της Μαρί Ροζέ βασίζεται στην πραγματική υπόθεση της δολοφονίας της Μαίρης Σεσίλια Ρότζερς, υπαλλήλου καπνοπωλείου, που συνέβη στη Νέα Υόρκη το 1841. Η ομορφιά του θύματος και η θηριωδία του φόνου συγκίνησαν την κοινή γνώμη, οι εφημερίδες πρόβαλαν την υπόθεση, αλλά ο δολοφόνος δεν βρέθηκε.

Ένα χρόνο αργότερα, στο διήγημα του Πόε, η δράση μεταφέρεται στο Παρίσι αντί για τη Νέα Υόρκη και ο Σηκουάνας αντικαθιστά τον ποταμό Χάντσον όπου βρέθηκε το πτώμα της κοπέλας. Η μυθοπλασία του Πόε περιλαμβάνει όλες τις λεπτομέρειες που έκαναν τον θάνατο της πραγματικής Μαίρης συναρπαστικό για τους συγχρόνους της: η όμορφη πωλήτρια, η αυτοκτονία του αρραβωνιαστικού, η μυστηριώδης πρόσφατη σύντομη εξαφάνισή της, τα τραύματα της κοπέλας που αναφέρονται με τρομερές λεπτομέρειες, όλα επανεξετάζονται υπό το φως μιας παρόμοιας ιστορίας που υποτίθεται ότι έλαβε χώρα στη Γαλλία.[1]

Ο Έντγκαρ Άλαν Πόε ακροβατεί μεταξύ μυθοπλασίας και πραγματικότητας σε πολλά επίπεδα: ο φανταστικός χαρακτήρας του Αύγουστος Ντυπέν προσπαθεί να ανακαλύψει την αλήθεια για την υπόθεση βασιζόμενος αποκλειστικά σε πραγματικά δημοσιεύματα του Τύπου, αλλά τα ονόματα των εφημερίδων, όπως και των μαρτύρων είναι επινοημένα.

Παρόλο που υπήρξε έντονο ενδιαφέρον για το διήγημα του Πόε, το πραγματικό έγκλημα παραμένει ένας από τους πιο αινιγματικούς ανεξιχνίαστους φόνους της Νέας Υόρκης.[3]

Όπως και στο πρώτο αστυνομικό έργο του Πόε Οι φόνοι της οδού Μοργκ, την ιστορία αφηγείται ένας φίλος του Ντυπέν του οποίου η ταυτότητα παραμένει άγνωστη. Ο Ντυπέν λύνει το μυστήριο χωρίς να βγει από το σπίτι του.

Υπόθεση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εικονογράφηση του 1923

Η πλοκή τοποθετείται δύο χρόνια μετά τους Φόνους της οδού Μοργκ. Το πτώμα της Μαρί Ροζέ, μιας υπαλλήλου αρωματοπωλείου, βρέθηκε στον Σηκουάνα και η υπόθεση προκάλεσε σάλο σε όλο το Παρίσι. Η αστυνομία φτάνει σε αδιέξοδο και ως εκ τούτου επικοινωνεί με τον Αύγουστο Ντυπέν, γνωστό για την αναλυτική του ικανότητα, ο οποίος έχει ήδη βοηθήσει την αστυνομία του Παρισιού δύο χρόνια πριν. Ο αφηγητής συλλέγει πολυάριθμα αποκόμματα από τον Τύπο για την υπόθεση και τα παρουσιάζει στον Ντυπέν ώστε να μπορέσει να ενημερωθεί για τις λεπτομέρειες της υπόθεσης.

Ο Τύπος διατύπωσε τις ακόλουθες ιδέες και εικασίες για την υπόθεση:

  • Το πτώμα δεν θα μπορούσε να είναι της Μαρί Ροζέ: ένα πνιγμένο πτώμα χρειάζεται από έξι έως δέκα ημέρες για να ανέβει στην επιφάνεια, ενώ αυτό το πτώμα βρέθηκε να επιπλέει στον ποταμό μόνο τρεις ημέρες μετά την εξαφάνιση της κοπέλας.
  • Η νεαρή κοπέλα που βρέθηκε πρέπει να έπεσε θύμα συμμορίας εγκληματιών.
  • Ο τόπος του εγκλήματος ανακαλύφθηκε ένα μήνα μετά τη δολοφονία σε μια όχθη του Σηκουάνα έξω από το Παρίσι.
  • Άλλες εφημερίδες έριχναν τις υποψίες τους στον εργοδότη ή τον μνηστήρα της Μαρί που αυτοκτόνησε χωρίς εξηγήσεις στον τόπο του εγκλήματος λίγο μετά τη δολοφονία της Μαρί.[4]

Οι απόψεις του Ντυπέν[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ντυπέν ασκεί καυστική κριτική στις εφημερίδες και την επιφανειακή δημοσιογραφία που αναδεικνύουν απλώς συγκλονιστικές λεπτομέρειες – για να αυξήσουν τις πωλήσεις τους. Συγχρόνως, διαφωνεί με τα δημοσιεύματα που κυκλοφόρησαν στις εφημερίδες.

  • Αρχικά διαψεύδει την ιδέα ότι το πτώμα δεν είναι της Μαρί. Λαμβάνοντας υπόψη ότι η νεαρή κοπέλα δεν πνίγηκε αλλά ότι το πτώμα της πετάχτηκε στο ποτάμι, θεωρεί φυσιολογικό ότι παρέμεινε στην επιφάνεια. Όλα τα άλλα στοιχεία υποδηλώνουν ότι πρόκειται για το πτώμα της Μαρί.
  • Κάποια ίχνη γύρω από τον τόπο του εγκλήματος δείχνουν ότι το πτώμα σύρθηκε στο έδαφος, αλλά μια συμμορία θα μπορούσε να είχε σηκώσει το πτώμα χωρίς να το σύρει: επομένως υπήρχε μόνο ένας δολοφόνος. Άλλωστε, μιας και οι δολοφόνοι επικηρύχθηκαν, ένας από αυτούς σίγουρα θα είχε ομολογήσει το έγκλημα λόγω της αμοιβής αλλά κυρίως λόγω του φόβου της προδοσίας από τους συνεργούς του.
  • Ο τόπος του εγκλήματος σκηνοθετήθηκε πολύ μετά τη δολοφονία για να υποδηλώσει βίαια πάλη και ομαδικό βιασμό.

Με αυτόν τον τρόπο, ο Ντυπέν προσδιορίζει τον δολοφόνο ως αξιωματικό του ναυτικού με τον οποίο η Μαρί Ροζέ είχε παλιότερα μια ανεπίσημη σχέση:

  • Ο τρόπος που δέθηκε το πτώμα της νεαρής γυναίκας για να το σύρουν είναι χαρακτηριστικός ναυτικός κόμπος.
  • Η Μαρί εθεάθη για τελευταία φορά μαζί με έναν ηλιοκαμένο άνδρα κοντά στον τόπο του εγκλήματος: το χρώμα του οφείλονταν στην παραμονή του στη θάλασσα ή σε νότια μέρη.
  • Ο χρόνος που μεσολάβησε μεταξύ της πρώτης ολιγοήμερης εξαφάνισης της Μαρί (λίγο καιρό πριν από την υπόθεση) και της δεύτερης εξαφάνισης, που αντιστοιχεί στην ημέρα της δολοφονίας, ταιριάζει με τη διάρκεια ενός ταξιδιού του πολεμικού ναυτικού.
  • Ο άνδρας πρέπει να έχει υψηλό βαθμό στο ναυτικό γιατί το θύμα δεν θα παρασύρονταν από έναν απλό ναύτη.
  • Το πτώμα πετάχτηκε στο ποτάμι από μια βάρκα. Η εύρεση της βάρκας, προτείνει ο Ντυπέν, θα οδηγήσει την αστυνομία στον δολοφόνο.
  • Ο Ντυπέν ταυτίζει τον δολοφόνο με έναν νεαρό αξιωματικό του ναυτικού, το όνομα του οποίου ο Τύπος, για προφανείς λόγους, απέφυγε να δημοσιεύσει.[5]

Η λύση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η επίλυση της υπόθεσης είναι μόνο μερική αφού δεν γίνεται γνωστό αν ο άνδρας που θεωρείται ένοχος εντοπίζεται από την αστυνομία και κρίνεται ένοχος για τον φόνο της νεαρής από τα δικαστήρια. Το συμπέρασμα είναι ότι περαιτέρω έρευνες μπορεί να επιβεβαιώσουν την αλήθεια των θεωριών του ντεντέκτιβ, αλλά είναι ασαφές αν αυτές οι θεωρίες είναι έγκυρες ή όχι. Η ιστορία τελειώνει με ένα «σημείωμα του συντάκτη» που αναφέρει ότι θα ήταν ακατάλληλο να αναφερθούν λεπτομέρειες για το τι ακολούθησε, αλλά ότι η αστυνομία συνέλαβε τον αληθινό δολοφόνο με τη βοήθεια του Ντυπέν.[6]

Διασκευή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Το 1942, η ταινία Μυστήριο της Μαρί Ροζέ βασίζεται στο διήγημα του Πόε, σε σκηνοθεσία Φιλ Ρόζεν. [7]
  • Θεατρική διασκευή.[8][9]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετάφραση στα ελληνικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Το μυστήριο της Μαρί Ροζέ, μια συνέχεια των φόνων της οδού Μοργκ. Μετάφραση: Γιώργος Μπλάνας, εκδόσεις Ερατώ, 2017 [10]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]