Μετζενγκερστάιν
 Εικονογράφηση του Άρθρουρ Ράκχαμ (1935) | |
| Συγγραφέας | Έντγκαρ Άλλαν Πόε |
|---|---|
| Τίτλος | Metzengerstein |
| Γλώσσα | Αγγλικά |
| Ημερομηνία δημοσίευσης | 1832 |
| Μορφή | διήγημα |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
Μετζενγκερστάιν (αγγλικός τίτλος: Metzengerstein) είναι διήγημα του Έντγκαρ Άλαν Πόε που δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στο περιοδικό Saturday Courier της Φιλαδέλφειας, το 1832 και εκδόθηκε σε βιβλίο τον ίδιο χρόνο.[1]
Το διήγημα, με υπότιτλο στη δεύτερη έκδοση Μια ιστορία σε μίμηση των γερμανικών[2] είναι το πρώτο δημοσιευμένο διήγημα του Αμερικανού συγγραφέα. Διαδραματίζεται στην Ουγγαρία σε γοτθική ατμόσφαιρα και με φόντο το μίσος μεταξύ δύο οικογενειών. Η εισαγωγική φράση «Η φρίκη και ο θάνατος ανέκαθεν βασίλευαν στους αιώνες» προοιωνίζει την τρομακτική αφήγηση.[3]
Το διήγημα ακολουθεί πολλές συμβάσεις της γοτθικής μυθοπλασίας και, για κάποιους μελετητές, υπερβάλλει. Κατά συνέπεια, αποτελεί αντικείμενο συζήτησης αν ο Πόε σκόπευε να γράψει μια σοβαρή ιστορία ή μια σάτιρα γοτθικών ιστοριών. Ανεξάρτητα από αυτό, πολλά στοιχεία που εισήχθησαν στο Μετζενγκερστάιν είναι χαρακτηριστικά στα μεταγενέστερα έργα του, όπως το ζοφερό κάστρο, η συντριπτική δύναμη του κακού και θέματα εκδίκησης. [4]
Υπόθεση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Την ιστορία διηγείται ένας ανώνυμος αφηγητής και διαδραματίζεται στην Ουγγαρία στο παρελθόν. Εκείνη την εποχή, η οποία δεν προσδιορίζεται, οι άνθρωποι πίστευαν ευρέως ότι μπορούν να μετενσαρκωθούν ως ζώα.
Η πλοκή βασίζεται στο μίσος μεταξύ δύο οικογενειών ευγενών, μετά από παλιά διένεξη, η οποία είναι τόσο παλιά που κανείς δεν ξέρει από πότε χρονολογείται. Οι πρωταγωνιστές είναι ο νεαρός Φρειδερίκος, βαρόνος φον Μετζενγκερστάιν και ο ηλικιωμένος Βίλχελμ, κόμης φον Μπερλίφιτζινγκ, που έχει τουρκικό αίμα στις φλέβες του.
Ο Φρειδερίκος Μετζενγκερστάιν, μετά το θάνατο των γονιών του, οι οποίοι έζησαν μια ζωή ασέβειας και τυραννούσαν τους υποτελείς τους, μένει ορφανός και κληρονομεί την οικογενειακή περιουσία σε ηλικία 18 ετών (αν και η ηλικία αλλάζει με τις πολλές επανεκδόσεις). Έχοντας τεράστια πλούτη και δύναμη, αρχίζει να επιδεικνύει ιδιαίτερα σκληρή συμπεριφορά.
Ο Φρειδερίκος συντηρεί το μίσος του κοιτάζοντας τακτικά μια παλιά ταπετσαρία που αναπαριστά την πτώση του κάστρου του Μετζενγκερστάιν, την εποχή της μάχης του Μόχατς, 1526. Απεικονίζει έναν Τούρκο πρόγονο των Μπερλίφιτζινγκ, πάνω σε ένα γιγάντιο άλογο, καθώς ένας Μετζενγκερστάιν τον σκοτώνει με ένα στιλέτο.
Ένα βράδυ, τέσσερις μέρες αφότου έλαβε την κληρονομιά του, ξέσπασε πυρκαγιά στους στάβλους του γειτονικού κάστρου Μπερλίφιτζινγκ – ένα γεγονός για το οποίο πολλοί θεώρησαν υπεύθυνο τον Φρειδερίκο. Ωστόσο, ένα άλογο κατάφερε να ξεφύγει από τις φλόγες. Οι υπηρέτες λένε στον Φρέντερικ ότι ένα νέο άλογο βρέθηκε στους στάβλους του και υποθέτουν ότι είναι αυτό που διασώθηκε, όμως κανένας υπηρέτης του Μπερλίφιτζινγκ δεν το αναγνωρίζει ως ιδιοκτησία του κόμη. Ο Φρειδερίκος αναλαμβάνει την ιδιοκτησία του αλόγου. Μαθαίνει ότι ο Βίλχελμ Μπερλίφιτζινγκ πέθανε στη φωτιά καθώς προσπαθούσε να σώσει ένα από τα άλογά του στον φλεγόμενο στάβλο.[1]
Μετά από αυτά τα γεγονότα, ο Μετζενγκερστάιν παύει να ενδιαφέρεται για τις υποθέσεις του σπιτιού του, απομονώνεται από τους ανθρώπους της τάξης του, τόσο που υποψιάζονται ότι είναι τρελός, άρρωστος ή υπερβολικά αλαζονικός, και ασχολείται μόνο με το μυστηριώδες άλογο, του οποίου οι ικανότητες αποδεικνύονται αξιοσημείωτες. Μια θυελλώδη νύχτα, ο Μετζενγκερστάιν ξυπνά και πηγαίνει με το άλογο στο δάσος. Όσο λείπει, το κάστρο του τυλίγεται στις φλόγες. Πλήθος κόσμου μαζεύεται για να παρακολουθήσει τη φωτιά και βλέπει το άλογο να καλπάζει σε μια ξέφρενη κούρσα με τον Μετζενγκερστάιν πάνω του, χωρίς αυτός, παρά τις προσπάθειές του, να μπορεί να το συγκρατήσει. Το άλογο ρίχνεται μαζί με τον αναβάτη στις φλόγες, σκοτώνοντας έτσι τον τελευταίο των Μετζενγκερστάιν. Αμέσως η φωτιά σβήνει. Στην ηρεμία, οι θεατές παρατηρούν ένα σύννεφο καπνού πάνω από το κάστρο σε σχήμα αλόγου.
Σχόλια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Αν και δεν αναφέρεται ρητά, υπονοείται ότι το άλογο είναι ο Μπερλίφιτζινγκ, καθώς η πρώτη παράγραφος του διηγήματος αναφέρεται στη μετεμψύχωση.
- Ο Πόε υπέβαλε το Μετζενγκερστάιν στο περιοδικό Saturday Courier της Φιλαδέλφειας ως συμμετοχή σε διαγωνισμό συγγραφής μαζί με άλλα τέσσερα διηγήματα: Μπον-Μπον, Ο δούκας της ομελέτας, Ένα περιστατικό στην Ιερουσαλήμ και Μια αποφασισμένη απώλεια. Αν και καμία από τις συμμετοχές του δεν κέρδισε το βραβείο των 100 δολαρίων, οι συντάκτες εντυπωσιάστηκαν και δημοσίευσαν όλες τις ιστορίες του τους επόμενους μήνες.[5]
- Στην πρώτη δημοσίευση δεν αναφέρονταν το όνομα του Πόε, αλλά αναγνωρίζεται ως το πρώτο δημοσιευμένο διήγημα του συγγραφέα.
- Επειδή ο ήρωας της ιστορίας έχασε τους γονείς του σε νεαρή ηλικία και μεγάλωσε σε αριστοκρατικό σπίτι, ορισμένοι κριτικοί προτείνουν μια αυτοβιογραφική σύνδεση με τον συγγραφέα.
Γοτθική ιστορία ή παρωδία;[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το Μετζενγκερστάιν ακολουθεί τις συμβάσεις της γοτθικής μυθοπλασίας, όπως το ζοφερό παλιό κάστρο, χαρακτηριστικό του είδους. Η ιστορία περιλαμβάνει επίσης τυπικά γοτθικά θέματα, όπως υπαινιγμούς για μυστικές εμμονές και αμαρτίες, προειδοποιητικές προφητείες, οικογενειακή αντιπαλότητα. Αυτές οι γοτθικές συμβάσεις είχαν τροφοδοτήσει τη φανταστική μυθοπλασία στην Ευρώπη και στις Ηνωμένες Πολιτείες για αρκετές δεκαετίες μέχρι τη στιγμή που τις χρησιμοποίησε ο Πόε.
Ωστόσο μερικοί το βλέπουν ως παρωδία, που σκόπιμα υπερβάλλει τα γοτθικά θέματα για να είναι χιουμοριστικό. Μεταξύ άλλων, επισημαίνουν ότι η γραφή του τοποθετείται σε ένα πλαίσιο «κωμικών» έργων: οι άλλες ιστορίες που δημοσιεύθηκαν από τον Πόε το 1832[6] είναι κωμικές ιστορίες, γραμμένες, όπως ο συγγραφέας ανέφερε, «λίγο σαν αστείο και λίγο σαν σάτιρα». Παρόλα αυτά, η υπόθεση ότι το διήγημα είναι σκόπιμα γραμμένο ως σάτιρα αμφισβητείται, ειδικά λόγω των αναθεωρήσεων του Πόε σε πολλές αναδημοσιεύσεις, στις οποίες αφαίρεσε τα πιο εξωφρενικά γοτθικά στοιχεία.[7]
Διασκευές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Το Μετζενγκερστάιν ήταν το θέμα μιας κινηματογραφικής μεταφοράς από τον Ροζέ Βαντίμ στη γαλλοϊταλική ταινία Ιστορίες μυστηρίου του 1968, με την Τζέιν και τον Πίτερ Φόντα στους πρωταγωνιστικούς ρόλους, αν και η πλοκή απομακρύνεται από την αρχική ιστορία. [8]
- Ο Ρουμάνος συνθέτης Joan Balan έγραψε μια παρτιτούρα για πιάνο βασισμένη στο διήγημα το 1934, με τίτλο Das Feuerpferd (Το άλογο της φωτιάς).
Μεταφράσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Μετζενγκερστάιν, μετάφραση: Κοσμάς Πολίτης, εκδόσεις Κοροντζής, σε συλλογή διηγημάτων του Πόε.[9]
- Μετζενγκερστάιν, μετάφραση: Λίτα Ιγνατιάδου, εκδόσεις Αργοναύτης, 2016, σε συλλογή διηγημάτων του Πόε.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 . «study.com/academy/lesson/metzengerstein-summary-analysis».
- ↑ Metzengerstein. A Tale in Imitation of the German
- ↑ . «flip.metaixmio.gr/apospasmata/POE».
- ↑ . «oldstyletales.com/single-post/2019/01/08/edgar-allan-poes-metzengerstein-a-two-minute-summary-and-analysis-of-the-classic-horror-s».
- ↑ Meyers, Jeffrey (1992). Edgar Allan Poe: His Life and Legacy. New York: Cooper Square Press. p. 64.
- ↑ Ο δούκας της ομελέτας, Ένα περιστατικό στην Ιερουσαλήμ και Μπον-μπον
- ↑ . «literature.fandom.com/wiki/Metzengerstein».
- ↑ . «imdb.com/titleΙστορίες μυστηρίου/Original title: Histoires extraordinaires».
- ↑ . «politeianet.gr/books/poe-edgar-allan-korontzis-o-mauros-gatos-».
|