Σιλβάνακος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Σιλβάνακος
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση2ος αιώνας (περίπου)
Θάνατος3ος αιώνας
Χώρα πολιτογράφησηςΑρχαία Ρώμη
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςλατινική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταμονάρχης
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΡωμαίος αυτοκράτορας (248)[1]
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Σιλβάνακος, λατιν.: Silbannacus ήταν ένας σκοτεινός Ρωμαίος αυτοκράτορας ή σφετεριστής κατά τη διάρκεια της Κρίσης του 3ου αι.. Ο Σιλβάνακος δεν αναφέρεται σε κανένα σύγχρονο έγγραφο και η ύπαρξή του είχε ξεχαστεί μέχρι τον 20ο αι., όταν ανακαλύφθηκαν δύο νομίσματα που έφεραν το όνομά του, το πρώτο τη δεκαετία του 1930 και το δεύτερο τη δεκαετία του 1980. Το ασυνήθιστο όνομά του υποδηλώνει ότι μπορεί να ήταν Γαλατικής, ή εναλλακτικά βόρειας Ιταλικής καταγωγής.

Καθώς η μόνη γνωστή απόδειξη για την ύπαρξή του είναι τα δύο νομίσματα, ο ακριβής χρόνος και η έκταση της κυριαρχίας του Σιλβανάκου δεν είναι γνωστός. Με βάση το σχέδιο τού νομίσματος και την περιεκτικότητά του σε άργυρο, ο Σιλβάνακος ήταν πιθανότατα ταυτόχρονος με τη βασιλεία του Φιλίππου Α΄ Άραβα (βασ. 244–249), Δεκίου (βασ. 249–251), Tρεβωνιανός Γάλλος (βασ. 251–253), Αιμιλιανός (βασ. 253), ή Βαλεριανός (βασ. 253–260). Οι δύο πιο διαδεδομένες ιδέες είναι η παλαιότερη υπόθεση, ότι ο Σιλβανάκος ήταν σφετεριστής στη Γαλατία κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Φιλίππου Α΄ Άραβα, κάποια στιγμή μεταξύ 248 και 250, και η νεότερη υπόθεση, που βασίζεται στο σχέδιο του δεύτερου νομίσματος, ότι ο Σιλβανάκος ήταν ένας νόμιμος Αυτοκράτορας, που βασίλευε για λίγο, εξουσιάζοντας τη Ρώμη μεταξύ τού τέλους τού Αιμιλιανού και της ανάρρησης του Βαλεριανού.

Το όνομα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα νομίσματα του Σιλβανάκου τού δίνουν τον τίτλο Imperator Mar. Silbannacus Augustus. [2] [3] Σύμφωνα με τον Γερμανό ιστορικό Φέλιξ Χάρτμαν, που έγραψε το 1982, και τον Άγγλο ιστορικό Mάξγουελ Κρέιβεν, που έγραψε το 2019, το ασυνήθιστο όνομα Σιλβάνακος φαίνεται να είναι Κελτικής προέλευσης, [2] [3] λόγω του επιθήματος " -acus", [4] υποδηλώνοντας ότι ο Silbannacus μπορεί να ήταν Γαλατικής, [2] [3] ή ίσως ακόμη και Βρετανικής καταγωγής. [2] Μία άλλη πιθανότητα είναι ότι το Silbannacus είναι ορθογραφικό λάθος του Silvannacus ή Silvaniacus, [4] [5] ονόματα που προέρχονται από τον ρωμαϊκό θεό των δασών Silvanus. [4] Το Silvanus θα μπορούσε να βασίστηκε στον Ετρουσκικό θεό Selvans, ο οποίος θα μπορούσε να υποδηλώνει ότι ο Silbannacus προέρχεται από τη βόρεια Ιταλία (την πατρίδα των Ετρούσκων). [4] [5] Υπήρχαν επίσης Κελτο-γαλατικές επιρροές στη βόρεια Ιταλία, μία εναλλακτική εξήγηση τού επιθέματος "-acus". [4] Το όνομα να είναι ανορθόγραφο είναι πιθανό, καθώς υπάρχουν γνωστά παραδείγματα ανορθογραφίας σε νομίσματα άλλων αυτοκρατόρων: μερικά από τα νομίσματα του Λικίνιου (βασ. 308–324) τον αναφέρουν ως «Λικίννιο» και μερικά από τα νομίσματα τού Βετράνιου (βασ. 350) τον αναφέρουν ως "Βερτάνιο". [4]

Καθώς υπήρχαν πολλά κοινά ρωμαϊκά ονόματα που άρχιζαν με Mar., η σωστή ανάγνωση του ονόματός του δεν είναι βέβαιη. Αν και ορισμένα σύγχρονα έργα αναφοράς τον αναφέρουν ως "Marcus Silbannacus", ο Marcus ήταν τυπικά ένα praenomen, απίθανο να εμφανίζεται σε νομίσματα αυτήν την περίοδο. Πιο πιθανές αναγνώσεις, σύμφωνα με τον Craven "οι μόνες πιθανές εναλλακτικές λύσεις", είναι είτε ο Marcius είτε ο Marius. [2] Επιπλέον, ο Γερμανός ιστορικός Kρίστιαν Κόρνερ πρότεινε το όνομα Marinus ως τρίτη πιθανότητα το 2002. [6] Εάν το όνομά του ήταν Mάρκιος, ο Κρέιβεν θεωρεί πιθανό, ότι θα μπορούσε να είχε σχέση με τη Mαρκία Oτασιλία Σεβέρα, τη σύζυγο τού αυτοκράτορα Φιλίππου Α΄ Άραβα (βασ. 244–249). [2]

Ερμηνείες και εικασίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Και τα δύο νομίσματα του Σιλβανάκου βρέθηκαν σε αυτό που κάποτε ήταν η Γαλατία. Το πρώτο νόμισμα ανακαλύφθηκε τη δεκαετία του 1930, λέγεται στη Λωρραίνη [2] [3] και το δεύτερο νόμισμα βρέθηκε τη δεκαετία του 1980 κάπου κοντά στο Παρίσι. [2] [5] Το νόμισμα της Λωρραίνης αποκτήθηκε από το Βρετανικό Μουσείο το 1937 από έναν Ελβετό έμπορο νομισμάτων. [4] [5] Το μοναδικό νόμισμα μπέρδεψε τους ερευνητές και προκάλεσε πολλά ερωτήματα. Οι Ρωμαίοι έκοβαν νομίσματα σε μεγάλους αριθμούς, πράγμα που σημαίνει ότι μόνο ένα γνωστό παράδειγμα καθιστούσε αβέβαιη την αυθεντικότητά του και την ύπαρξη τού Σιλβανάκου. [4] Το Βρετανικό Μουσείο δεν αμφέβαλλε ότι το νόμισμα ήταν γνήσιο, καθώς έμοιαζε με άλλα νομίσματα του 3ου αι. σε σχέδιο και σύνθεση, [5] αλλά υπήρχαν ερωτήματα σχετικά με το εάν ο Σιλβάνακος ήταν πραγματική μορφή. [4] Περαιτέρω στοιχεία που ελήφθησαν για να διαπιστωθεί με σιγουριά το νόμισμα ως γνήσιο, ήταν το γεγονός ότι το πορτρέτο τού Σιλβανάκου δεν ταίριαζε πλήρως με αυτό οποιουδήποτε άλλου Αυτοκράτορα, ότι δεν υπήρχαν στοιχεία ρετούς στα γράμματα και ότι η εικόνα στην πίσω όψη του νομίσματος ήταν λίγο πολύ άγνωστη. [7] Το σχέδιο και η περιεκτικότητα σε άργυρο τού νομίσματος το τοποθετεί με σιγουριά στα μέσα του 3ου αι., που κόπηκε κάποια στιγμή μεταξύ 238 και 260 μ.Χ. [4] [5] Αυτό κάνει τον Σιλβάνακο Αυτοκράτορα ή σφετεριστή κατά τη διάρκεια της ταραγμένης κρίσης του 3ουαι. όταν η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία μαστιζόταν τόσο από εσωτερική αστάθεια, όσο και από εξωτερικές απειλές. [5]

Το δεύτερο νόμισμα κρατήθηκε σε ιδιωτική συλλογή για πολλά χρόνια μετά την ανακάλυψή του και η ύπαρξή του δεν ήταν ευρέως γνωστή, μέχρι που δημοσιεύτηκε από τη Γαλλίδα ιστορικό Συλβιάν Εστιό το 1996. [5] Μόνο με τη δημοσίευση της Estiot ο Σιλβάνακος έγινε ευρέως αποδεκτός ως μία πραγματική ιστορική φιγούρα, καθώς η ύπαρξή του υποστηρίζεται πλέον από δύο νομίσματα και όχι από ένα μόνο. [4] Αν και τα νομίσματα έχουν την ίδια επιγραφή στην εμπρόσθια όψη, διαφέρουν στην πίσω όψη: το πρώτο νόμισμα περιέχει την επιγραφή VICTORIA AVG. και το δεύτερο νόμισμα περιέχει MARTI PROPVGT («Στον Άρη τον υπερασπιστή»). [4] Καθώς η μόνη απόδειξη για την ύπαρξή του είναι δύο νομίσματα, η βασιλεία ή ο σφετερισμός του Σιλβανάκου μπορεί να ήταν πολύ σύντομη, ίσως να διήρκεσε μόλις λίγες εβδομάδες ή ίσως μόνο λίγες ημέρες. [4] [5] Λαμβάνοντας υπόψη την περίοδο και την αφάνεια του, είναι πιθανό η βασιλεία του ή ο σφετερισμός του, να τελείωσε με τη δολοφονία του Σιλβανάκου. [4]

Με βάση την απεικόνιση στα νομίσματά του, ο Σιλβάνακος ήταν σχετικά νέος, είχε μικρό κεφάλι και ελαφρώς επίμηκες πρόσωπο, με ελαφρώς γρυπή (αετίσια) μύτη. Σε αντίθεση με τους πολλούς γενειοφόρους Αυτοκράτορες της εποχής, ο Σιλβάνακος προφανώς δεν είχε γεμάτη γενειάδα, αλλά φαβορίτες που κατέβαιναν δίπλα στα οστά των γνάθων και ένα πηγούνι χωρίς γένια. [7]

Ως σφετεριστής στη Γαλατία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Oι δύο πλευρές του πρώτου Aντωνινιανού τού Σιλβανάκου, που ανακαλύφθηκε τη δεκαετία του 1930 στη Λωρραίνη. Επιγρ.: ΙΜP. MAR. SILBANNACUS AVG. / VICTORIA AVG.

Δεν είναι σαφές μόνο από τα νομίσματα πότε ο Σιλβάνακος ήταν ενεργός. Το 1940, ο Βρετανός νομισματολόγος Χάρολντ Μάτινγκλι χρονολόγησε το νόμισμα του 1937, με βάση το στυλ του, σε π. 249/250. [2] Οι περισσότεροι μεταγενέστεροι συγγραφείς έχουν συμφωνήσει με αυτή την κατά προσέγγιση ημερομηνία στα μέσα του 3ου αι., και τις περισσότερες φορές τοποθετείται ως σφετεριστής στην ταραχώδη βασιλεία του Φιλίππου Α΄ Άραβα. [3] Ο Κρέιβεν προτείνει το 248 ως το πιο πιθανό έτος, τοποθετώντας μία εξέγερση από τον Σιλβάνακο λίγο πριν από τις εξεγέρσεις των επόμενων σφετεριστών Σπονσιανού, Πακατιανού και Ιοταπιανού. [2] Αν και είναι η πιο κοινή πρόταση, [3] το νόμισμα από την εποχή του Φιλίππου Α΄ είναι μία διαμορφωμένη εικασία, [5] και κάθε άλλο παρά βέβαιο. [3] Μερικοί ιστορικοί τοποθετούν τον Σιλβάνακο στη βασιλεία του διαδόχου του Φιλίππου Α΄, Δεκίου (βασ. 249–251) αντ' αυτού, και άλλοι τον τοποθετούν ως αμέσως προηγούμενο του Πόστουμου (βασ. 260–269), ο οποίος ίδρυσε την αποσχισθείσα Γαλατική αυτοκρατορία [2] μία ιδέα που προτάθηκε για πρώτη φορά από τον Γάλλο ιστορικό Ζ.M. Ντογιέν το 1989. [8]

Εκτός από την τοποθεσία ανακάλυψης των νομισμάτων, ένα άλλο σημείο που θα μπορούσε επίσης να συνδέσει τον Σιλβάνακο με τη Γαλατία είναι η πίσω όψη τού νομίσματος τού 1937, που απεικονίζει τον Ερμή να κρατά μία Νίκη. Ο Ερμής είναι ένας κατεξοχήν θεός στη Γαλατία, που αργότερα χρησιμοποιήθηκε στα νομίσματα του Πόστουμου. [3] Η απεικόνιση του Ερμή είναι ένα από τα χαρακτηριστικά, που καθιστούν τη χρονολόγηση του νομίσματος πολύ δύσκολη, καθώς ο θεός αυτός βρίσκεται σπάνια σε νομίσματα πριν από τα τέλη του 3ου αι. [5]

Σε μία μελέτη του 1982 για τους σφετεριστές του 3ου αι., ο Χάρτμαν πρόσφερε μία υποθετική ανακατασκευή μίας εξέγερσης του Σιολβανάκου, γράφοντας ότι μπορεί να είχε επαναστατήσει εναντίον του Φίλιππου στην Άνω Γερμανία (Germania Superior), κοντά στα σύνορα του Ρήνου. Ο Χάρτμαν εικάζει ότι ο Σιλβάνακος μπορεί να διοικούσε Γερμανούς βοηθούς στον ρωμαϊκό στρατό. Η υποθετική εξέγερση μπορεί να διήρκεσε μέχρι τις αρχές του Δεκίου, ο οποίος αναφέρεται από τον ιστορικό Ευτρόπιο του 4ου αι. ότι κατέστειλε μία εξέγερση στη Γαλατία/Gaul. [3] Είναι πιθανό ότι ο Ευτρόπιος αναφέρεται στην πραγματικότητα σε μία εξέγερση στη Γαλατία/Galatia (στη Μ. Ασία) και ότι η ανάγνωσή της ως «Γαλατίας/Gaul» είναι λάθος. [4]

Το 2019 ο Κρέιβεν πρόσφερε μία υποθετική θεωρία παρόμοια με αυτή του Χάρτμαν, γράφοντας ότι ο Σιλβάνακος θα μπορούσε να είχε ξεκινήσει ως κυβερνήτης είτε της άνω Γερμανίας είτε της Κάτω Γερμανίας (Germania Inferior), που ανυψώθηκε από τα στρατεύματά του σε Αυτοκράτορα μετά την αντιμετώπιση κάποιας ξεχασμένης κρίσης στα σύνορα του Ρήνου. Καθώς το νόμισμα του 1937 απεικονίζει τη Νίκη και το νόμισμα του 1996 τον Άρη, θεότητες που συνδέονται με την επιτυχία στη μάχη, ο Κρέιβεν υπέθεσε ότι ο Σιλβάνακος μπορεί να είχε προκαλέσει κάποια αιφνιδιαστική ήττα σε μία γερμανική εισβολή. [2] Αυτές οι ανακατασκευές είναι άκρως εικασιακές: δεν υπάρχουν γνωστές πηγές που να αναφέρονται για γερμανικές φυλές, οι οποίες απειλούσαν τα σύνορα του Ρήνου κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Φιλίππου, και οι ιδέες ότι ο Σιλβάνακος ήταν διοικητής ή κυβερνήτης είναι ακόμη αναπόδεικτες. [3]

Ως Αυτοκράτορας στη Ρώμη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Oι δύο πλευρές του δεύτερου Aντωνινιανού του Σιλβανάκου, που ανακαλύφθηκε τη δεκαετία του 1980 στο Παρίσι. Επιγρ.: ΙMP. MAR. SILBANNACUS AVG. / MARTI PROPVGT.

Το στυλ του δεύτερου νομίσματος του Σιλβανάκου φαίνεται να αντιγράφει το σχέδιο που χρησιμοποιήθηκε στα νομίσματα του αυτοκράτορα Αιμιλιανού (βασ. 253), το οποίο υποδηλώνει ότι ο Σιλβανάκος κυβέρνησε αργότερα από την εποχή του Φιλίππου, πιθανώς κατά τη σύντομη βασιλεία του Αιμιλιανού. [5] Συγκεκριμένα, τόσο η προτομή του Σιλβανάκου στο νόμισμα, όσο και η επιγραφή MARTI PROPVGT φαίνεται πολύ παρόμοια με τα νομίσματα του Αιμιλιανού. Η ομοιότητα μπορεί να υποδηλώνει, ότι τα νομίσματα κατασκευάστηκαν στο ίδιο νομισματοκοπείο, πράγμα που θα σήμαινε ότι ο Σιλβάνακος είχε σύντομο έλεγχο του νομισματοκοπείου στην αυτοκρατορική πρωτεύουσα. [4]

Το 253 ήταν μία ταραγμένη χρονιά και πολλά από τα γεγονότα που έλαβαν χώρα, είναι σκοτεινά λόγω έλλειψης σωζόμενων πηγών. Ο προκάτοχος του Αιμιλιανού ήταν ο Tρηβωνιανός Γάλλος (βασ. 251–253) και ο Αιμιλιανός είχε ανακηρυχθεί Αυτοκράτορας από τα στρατεύματά του, όταν κέρδισε μία νίκη εναντίον των Γότθων στον Δούναβη. Ο Τ. Γάλλος διέταξε τον στρατηγό Βαλεριανό να νικήσει τον σφετεριστή, αλλά ο Αιμιλιανός έφτασε γρήγορα στην Ιταλία και ανέτρεψε τον Τ. Γάλλο. Η βασιλεία του Aιμιλιανού θα συντομευόταν όταν ο Βαλεριανός επαναστάτησε εναντίον του μέσα σε λίγες εβδομάδες. Ο Αιμιλιανός έφυγε από τη Ρώμη για να πολεμήσει τον Βαλεριανό, αλλά δολοφονήθηκε από τους στρατιώτες του πριν γίνει μάχη. Καθώς τα χαρακτηριστικά του δεύτερου νομίσματος είναι παρόμοια με τα χαρακτηριστικά των νομισμάτων που κόπηκαν στη Ρώμη, είναι πιθανό ο Σιλβάνακος να μην ήταν σφετεριστής στη Γαλατία, αλλά ένας για λίγο βασιλεύων ηγεμόνας της ρωμαϊκής πρωτεύουσας. [5]

Σύμφωνα με τον Βρετανό ιστορικό Κέβιν Μπάτσερ, μία πιθανότητα είναι ότι ο Σιλβάνακος ήταν αξιωματικός του Aιμιλιανού, ο οποίος στον απόηχο του τέλους του Aιμιλιανού ασφάλισε τη Ρώμη και προσπάθησε να συσπειρωθεί εναντίον του Βαλεριανού. Εάν αυτό είναι αλήθεια, ο Σιλβάνακος θα ήταν ανεπιτυχής, καθώς ο Βαλεριανός ανέλαβε τον έλεγχο της Ρώμης λίγο μετά το θάνατο του Aιμιλιανού. [5] Το ότι τα νομίσματα του Σιλβανάκου έχουν βρεθεί και τα δύο στη Γαλατία, δεν μειώνει την άποψη ότι κυβέρνησε στη Ρώμη: το νόμισμα κυκλοφορούσε στην Αυτοκρατορία και υπάρχει μία ανιχνεύσιμη γραμμή κίνησης νομισμάτων από την πρωτεύουσα προς τα σύνορα του Ρήνου. [4] Πριν γίνει η πρόταση ότι το πρώτο νόμισμα κόπηκε στη Γαλατία, ο Mάτινγκλυ είχε αρχικά γράψει, ότι ήταν παρόμοιο με τα νομίσματα, που παράγονταν για τον Φίλιππο τον Άραβα στη Ρώμη. [9] Εάν κυβερνούσε την πρωτεύουσα, κάτι που θα απαιτούσε υποστήριξη από τη Ρωμαϊκή Σύγκλητο, ο Σιλβάνακος μπορεί να θεωρηθεί ως νόμιμος, αν και εφήμερος, Αυτοκράτορας, παρά ως αποτυχημένος σφετεριστής. [4] Ο Σιλβανάκος ως ηγεμόνας στη Ρώμη υποστηρίζεται ως η πιο πιθανή επιλογή από ορισμένους ιστορικούς, όπως την Εστιό, [10] που δημοσίευσε το δεύτερο νόμισμα, και τον Γερμανό ιστορικό Ούντο Χάρτμαν. [11]

Κατάλογος Ρωμαίων στρατιωτικών Αυτοκρατόρων της εποχής τού Σιλβανάκου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ Ανακτήθηκε στις 22  Μαρτίου 2020.
  2. ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 Craven 2019, σελ. 311.
  3. ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 Meckler.
  4. ↑ 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 4,11 4,12 4,13 4,14 4,15 4,16 4,17 CANI 2019.
  5. ↑ 5,00 5,01 5,02 5,03 5,04 5,05 5,06 5,07 5,08 5,09 5,10 5,11 5,12 5,13 Butcher 2014.
  6. ↑ Körner 2002, σελ. 386.
  7. ↑ 7,0 7,1 Estiot 1996, σελ. 107.
  8. ↑ Doyen 1989.
  9. ↑ Estiot 1996, σελ. 106.
  10. ↑ Estiot 1996, σελ. 111.
  11. ↑ Hartmann 2002.

Βιβλιογραφικές αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πηγές Ιστού[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Butcher, Kevin (2014). «Silbannacus: the Roman emperor that time forgot». HistoryExtra. 
  • Meckler, Michael L. «Philip the Arab and Rival Claimants of the later 240s». Ohio State University. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουνίου 2007. Ανακτήθηκε στις 9 Μαρτίου 2022. 
  • Hartmann, Udo (2002). «Rezension zu: C. Körner: Philippus Arabs» (στα Γερμανικά). Kommunikation und Fachinformation für die Geschichtswissenschaften (H-Soz-Kult.). 
  • CANI (2019). «Silbannacus: An Unknown Emperor». The Classical Association in Northern Ireland. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Σιλβάνακος&oldid=9985635"