Πορταριά Μαγνησίας
Συντεταγμένες: 39°23′22″N 22°59′58″E / 39.38944°N 22.99944°E
| Πορταριά | |
|---|---|
 | |
Χάρτης  | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Αποκεντρωμένη Διοίκηση | Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδας |
| Περιφέρεια | Περιφέρεια Θεσσαλίας |
| Περιφερειακή Ενότητα | Μαγνησίας |
| Δήμος | Βόλου |
| Δημοτική Ενότητα | Πορταριάς |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Θεσσαλία |
| Νομός | Μαγνησίας |
| Υψόμετρο | 600 μέτρα |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 488 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Ταχ. κώδικας | 37011 |
| Τηλ. κωδικός | 2428 |
Η Πορταριά είναι παραδοσιακός οικισμός του νομού Μαγνησίας,[1] χτισμένη στις δυτικές πλαγιές του Πηλίου βόρεια του Βόλου.[2] Αποτελεί κεφαλοχώρι της περιοχής, καθώς γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη στο παρελθόν και σήμερα εξακολουθεί να διατηρεί τον πληθυσμό της χάρη κυρίως στις τουριστικές επιχειρήσεις. Χαρακτηριστικό στοιχείο της Πορταριάς είναι τα μεγάλα της αρχοντικά, που χαρακτηρίζονται από θεσσαλομακεδονικό ρυθμό με σκεπή από πέτρινες πλάκες. Τα περισσότερα από αυτά σήμερα είναι ανακαινισμένα και λειτουργούν ως ξενώνες. Η Πορταριά ανήκει διοικητικά στον Δήμο Βόλου[3] και ο πληθυσμός της, σύμφωνα με την απογραφή του 2011, είναι 552 κάτοικοι.[4]
Ιστορικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο αρχικός οικισμός στην περιοχή της Πορταριάς δημιουργήθηκε κατά τη διάρκεια των Σλαβικών εποικισμών στον ελλαδικό χώρο. Ο οικισμός που δημιουργήθηκε τότε αναφέρεται σε έγγραφα της Βυζαντινής περιόδου με το όνομα Δρυανούβαινα.[5]
Προς το τέλος της Βυζαντινής περιόδου ιδρύονται στην περιοχή μοναστήρια, τα περισσότερα από τα οποία ίδρυσαν, στο τέλος του 13ου αιώνα, ο τοπάρχης της Δημητριάδας, Νικόλαος Μαλιασηνός, με τη σύζυγό του Άννα.[6] Ένα από τα μοναστήρια που ιδρύθηκαν τότε ήταν το μοναστήρι της Παναγίας της Πορταρέας, στο οποίο η Πορταριά οφείλει, σύμφωνα με την επικρατέστερη άποψη, τη σημερινή της ονομασία. Στην Τουρκοκρατία Πορταρία κι έπειτα Πορταριά.[7]
Την περίοδο της Τουρκοκρατίας η περιοχή του Πηλίου αναπτύσσεται πληθυσμιακά, συγκεντρώνοντας πληθυσμούς που καταφεύγουν εκεί από πεδινότερες περιοχές. Τον 18ο αιώνα η Πορταριά έχει εξελιχθεί ήδη σε ένα σημαντικό εμπορικό και βιοτεχνικό κέντρο της περιοχής, γνωρίζοντας μεγάλη ανάπτυξη, γεγονός που αποτυπώνεται στα μεγάλα αρχοντικά της, που πολλά διατηρούνται μέχρι σήμερα. Η Πορταριά εκείνη την περίοδο φημίζεται κυρίως για τα μεταξωτά υφαντά της και τα μαντίλια της, καθώς και για το μεγάλο παζάρι της, που ήταν ίσως το σημαντικότερο της Θεσσαλίας.[5]
,_%CE%A0%CE%BF%CF%81%CF%84%CE%B1%CF%81%CE%B9%CE%AC,_%CE%A0%CE%AE%CE%BB%CE%B9%CE%BF,.jpg)
Η Πορταριά υπήρξε ένα από τα κυριότερα κέντρα της Θεσσαλικής επανάστασης του 1878. Με την απελευθέρωση της Θεσσαλίας το 1881, εντάσσεται στο ελληνικό κράτος και ορίζεται έδρα του Δήμου Ορμινίου.[8] Από το 1912 μέχρι το 1998 γίνεται έδρα κοινότητας,[9] ενώ το 1998 ορίζεται έδρα του διευρυμένου Δήμου Πορταριάς. Από το 2011 ανήκει διοικητικά στον Δήμο Βόλου. Η Πορταριά είναι σήμερα χαρακτηρισμένος τόπος ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, μαζί με τη γειτονική της Μακρινίτσα, καθώς και χαρακτηρισμένος παραδοσιακός οικισμός. Αν και πολλά από τα παραδοσιακά σπίτια καταστράφηκαν κατά τη διάρκεια της Κατοχής, όταν η Πορταριά πυρπολήθηκε, σώζονται αρκετά αρχοντικά του τέλους του 19ου αιώνα.[10]
Σήμερα: Οι λόγοι που πολλοί άνθρωποι, κυρίως Βολιώτες, επενδύουν σε εξοχικές κατοικίες στην Πορταριά είναι διότι:
- απέχει μόλις 12 χλμ από τον Βόλο,
- σε 3/4 της ώρας μπορεί κανείς να βρεθεί σε υπέροχες παραλίες και να κολυμπήσει στα πεντακάθαρα αιγαιοπελαγίτικα νερά,[11]
- απέχει μόλις 13 χλμ από το χιονοδρομικό κέντρο,
- συνιστά έναν φανταστικό προορισμό για όλες τις εποχές.
Σημαντικά κτήρια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Αρχοντικό Ζούλια (σήμερα Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο Πορταριάς), έτος κατασκευής 1864
- Αρχοντικό Τσοποτού (σήμερα Ξενοδοχείο «Δεσποτικό»), έτος κατασκευής 1857
- Αρχοντικό Κανταρτζή (σήμερα Ξενοδοχείο «Αρχοντικό Κανταρτζή»), έτος κατασκευής 1859
Πληθυσμιακές μεταβολές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| Απογραφή | 1881 | 1889 | 1896 | 1907 | 1920 | 1928 | 1940 | 1951 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Πληθυσμός | 2.685[12] | 2.544[13] | 2.425[14] | 2.095[15] | 1.560[16] | 1.518[17] | 1.369[18] | 920[19] | 860[20] | 733[21] | 769[22] | 1.093[23] | 1.327[24] |
Αδελφοποιημένες πόλεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Εικόνες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
-
Το Αρχοντικό Ζούλια, όπου στεγάζεται το Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο Πορταριάς -
Το Αρχοντικό Κανταρτζή (1859), το οποίο έχει μετατραπεί σε ξενοδοχείο -
Αρχοντικό Τσοποτού (σήμερα Ξενοδοχείο «Δεσποτικό»), Έτος κατασκευής 1857, Πορταριά -
Το κωδωνοστάσιο του ναού του Αγίου Νικολάου -
Το πρώην δημαρχείο Πορταριάς -
«Παναγία Πορταρέα» -
«Παναγία Πορταρέα» – το εσωτερικό -
Πλάτανος "από το 1220", Πλατεία Πορταριάς
,_%CE%88%CF%84%CE%BF%CF%82_%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%B1%CF%83%CE%BA%CE%B5%CF%85%CE%AE%CF%82_1857,_%CE%A0%CE%BF%CF%81%CF%84%CE%B1%CF%81%CE%B9%CE%AC,_%CE%A0%CE%AE%CE%BB%CE%B9%CE%BF,_%CE%9C%CE%B1%CE%B3%CE%BD%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1.jpg)
,_%CE%A0%CE%BF%CF%81%CF%84%CE%B1%CF%81%CE%B9%CE%AC_%CE%A0%CE%B7%CE%BB%CE%AF%CE%BF%CF%85.jpg)
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ NEWSROOM (20 Φεβρουαρίου 2020). «Εξήντα πέντε οι παραδοσιακοί οικισμοί στη Μαγνησία». Magnesia News. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2024.
- ↑ Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα. 50. Εκδοτικός Οργανισμός Πάπυρος. 1996. σελ. 203.
- ↑ «Πορταριά Μαγνησίας». Διοικητικές μεταβολές των ΟΤΑ. Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2024.
- ↑ ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού απογραφής 2011», σελ. 10619 (σελ. 145 του pdf)
- ↑ 5,0 5,1 Η Πορταριά του 19ου αιώνα, Ολοήμερο Δημοτικό σχολείο Πορταριάς
- ↑ Δημοτική Ενότητα Ιωλκού, Ο λόφος της επισκοπής[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ Δικαίος Βαγιακάκος, «Καταγωγή ονομάτων και τοποωνυμιών», Ιστορία Εικονογραφημένη, τχ.55(Ιανουάριος 1973), σελ.159
- ↑ Εθνικό τυπογραφείο, ΦΕΚ 126/1883
- ↑ Διοικητικές μεταβολές ΟΤΑ, κοινότητα Πορταριάς[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ Κίζης, Γιάννης (2007). Πηλιορείτικη Οικοδομία. Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς. σελ. 17. ISBN 960-244-031-7.
- ↑ Τοπίο Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους, Μακρινίτσα και Πορταριά
- ↑ Ελληνική απογραφή Θεσσαλίας-Άρτας 1881, σελ. 18
- ↑ Ελληνική απογραφή 1889, σελ. 142
- ↑ Ελληνική απογραφή 1896, σελ. 153
- ↑ Ελληνική απογραφή 1907, σελ. 421
- ↑ Ελληνική απογραφή 1920, σελ. ξ' Πίνακας 2*
- ↑ Ελληνική απογραφή 1928, σελ. 78
- ↑ Ελληνική απογραφή 1940, σελ. 39
- ↑ Ελληνική απογραφή 1951, σελ. 142
- ↑ Ελληνική απογραφή 1961, σελ. 6.3.5
- ↑ Ελληνική απογραφή 1971, σελ. 337
- ↑ Πραγματικός πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφή της 5 Απριλίου 1981, σελ. 146 του pdf. https://www.eetaa.gr/eetaa/metaboles/apografes/apografi_1981_1.pdf.
- ↑ Πραγματικός πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφή της 17 Μαρτίου 1991, σελ. 177 του pdf. https://www.eetaa.gr/eetaa/metaboles/apografes/apografi_1991_1.pdf.
- ↑ Πραγματικός πληθυσμός της Ελλάδος - Απογραφή 2001, σελ. 178 του pdf. https://www.eetaa.gr/eetaa/metaboles/apografes/apografi_2001_1.pdf.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Δ.Ε. Πορταριάς Αρχειοθετήθηκε 2017-10-09 στο Wayback Machine.