Ινδουστανική γλώσσα
| Ινδουστανική γλώσσα | |
|---|---|
| ہندوستانی και हिन्दुस्तानी | |
| Χίντι-Ούρντου | |
 | |
| Χώρα | Ινδία (ως Χίντι, Ούρντου) Πακιστάν (ως Ούρντου) Φίτζι[1] (ως Ινδουστανικά του Φίτζι) |
| Φυσικοί ομιλητές | 329 εκατομμύρια |
| Σύστημα γραφής | δεβαναγαρικό αλφάβητο, Καϊθί, Urdu orthography και Informal Roman Urdu |
| Linguist list | hind |
| Linguasphere | 59-AAF-qa έως -qf |
| Glottolog | hind1270[2] |
 κύριες περιοχές με χρήση της γλώσσας | |
Η ινδουστανική γλώσσα (χίντι: हिन्दुस्तानी, ούρντου: ہندوستانی[3]), επίσης γνωστή ως Χαμάρι/Άμπνι Μπόλι (η γλώσσα μας)[4][5] ή Χίντι-Ούρντου, και ιστορικά επίσης γνωστή ως Χιντάβι, Ντεχλάβι, και Ρέχτα, είναι η γλώσσα σε κοινή χρήση στην βόρεια Ινδία και το Πακιστάν,[6][7] και χρησιμοποιείται από συνολικά 329 εκατομμύρια ανθρώπους διεθνώς.
Αποτελεί ινδοάρια γλώσσα και βασίζεται κυρίως στην διάλεκτο Χαριβόλι του Δελχί. Στην γλώσσα υπάρχουν πολλές λέξεις από διάφορες άλλες γλώσσες, όπως Πρακρίτ, περσικά, αραβικά, καθώς και σανσκριτικά (μέσω γλωσσικών δανείων από τις γλώσσες Πρακρίτ και Τατσάμα). Είναι πολυκεντρική γλώσσα, με 2 επίσημες μορφές, τα Σύγχρονα Τυποποιημένα Χίντι και τα Σύγχρονα Τυποποιημένα Ούρντου.[8] Αν και η μεταξύ τους γραμματική είναι σχεδόν η ίδια, διαφέρουν ως προς τις λογοτεχνικές συμβάσεις και στο ακαδημαϊκό και τεχνικό λεξιλόγιο, καθώς τα Ούρντου έχουν επιρροές από τα περσικά και τα αραβικά, ενώ τα Χίντι επιρροές από τα σανσκριτικά.[9] Το επίθετο ινδουστανικά χρησιμοποιείται ακόμα για να υποδηλώσει την κοινή γλώσσα της βόρειας Ινδίας και του Πακιστάν, η οποία είναι η ίδια γλώσσα με τις ταινίες του Μπόλυγουντ, καθώς και διάφορες διάλεκτοι οι οποίες ομιλούνται εκτός της ινδικής υποηπείρου, όπως τα κρεολικά Χίντι του Ανταμάν στα ομώνυμα νησιά, τα Χίντι του Φίτζι στην Ωκεανία, και τα ινδουστανικά της Καραϊβικής σε Τρινιντάντ και Τομπάγκο, Γουϊάνα, και Σουρινάμ.
Στην μορφή της ως Χίντι, αποτελεί μια από τις 23 επίσημες γλώσσες της Ινδίας, και στην μορφή της ως Ούρντου είναι η επίσημη γλώσσα του Πακιστάν. Κατά την περίοδο του βρετανικού Ρατζ οι όροι ινδουστανικά, Χίντι, και Ούρντου ήταν συνώνυμοι.[10][11][12]
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι παλαιότερες μορφές της γλώσσας ξεκίνησαν από τις μεσο-ινδοάριες καθομιλούμενες γλώσσες στην περιοχή του Γάγγη στην βόρεια Ινδία κατά την περίοδο μεταξύ του 7ου με 13ου αιώνα.[13] Ο Αμίρ Χουσρό Ντεχλαβί, λόγιος του 14ου αιώνα ο οποίος έζησε κατά την περίοδο του σουλτανάτου του Δελχί στην βόρεια Ινδία, χρησιμοποίησε τις μορφές αυτές της γλώσσας στα γραπτά του και ονόμασε συλλογικά την γλώσσα Χιντάβι (γλώσσα των Ινδών).[13]
Η διακυβέρνηση του σουλτανάτου γινόταν από διάφορες τουρκικές και αφγανικές δυναστείες οι οποίες είχαν την βάση τους στο Δελχί,[14] και τις διαδέχτηκε η αυτοκρατορία των Μουγκάλ το 1526. Αν και οι Μουγκάλ ήταν Τιμουρίδες τουρκομογγολικής καταγωγής,[15] είχαν έντονες περσικές επιρροές και χρησιμοποιούσαν την περσική γλώσσα η οποία και έγινε η επίσημη γλώσσα της αυτοκρατορίας τους μετά την διακυβέρνηση του Μπαμπούρ.[16][17][18][19][20]
Κατά τον 18ο αιώνα, όταν η περίοδος των Μουγκάλ έφτανε στο τέλος της με τον διαμελισμό της αυτοκρατορίας και του συστήματος της αριστοκρατίας, εμφανίστηκε η διάλεκτος Χαριβόλι, η οποία ήταν μια από τις καθομιλούμενες στην περιοχή του Δελχί και στις γειτονικές πόλεις, και σταδιακά αντικατέστησε τα περσικά στις περιοχές αυτές ειδικά ως η γλώσσα των λογίων στην βόρεια Ινδία, και σταδιακά έγινε γνωστή ως ινδουστανική γλώσσα. Στην γλώσσα ενσωματώθηκαν πολλές λέξεις περσικής, αραβικής, και τουρκικής προέλευσης, και μέσω των κατακτήσεων των Μουγκάλ στην υπόλοιπη ινδική υποήπειρο η χρήση της εξαπλώθηκε.
Η γραφή της γινόταν με χρήση του περσικού αλφάβητου ή με την χρήση των Ντεβαναγκάρι.[21]
Σύμφωνα με βρετανική μελέτη του 1891 η γλώσσα δεν θεωρούνταν από τους φιλολόγους της εποχής ως ξεχωριστή γλώσσα από τα Χίντι, αλλά ως διάλεκτος της με περσικά στοιχεία, ωστόσο το εύρος χρήσης της και η σημασία της ήταν αντίστοιχα με το ως να ήταν διαφορετική γλώσσα, και μαζί με τα αγγλικά ήταν η επίσημη γλώσσα του βρετανικού Ρατζ, και ομιλούνταν από περίπου 100.000.000 άτομα.[22][10] Μετά την δημιουργία του Πακιστάν το 1947, οι ονομασίες ινδουστανική, Χίντι και Ούρντου άρχισαν να διαχωρίζονται, παρότι σε πολύ μεγάλο βαθμό εξακολουθεί να είναι η ίδια γλώσσα, και πλέον η ονομασία Ούρντου χρησιμοποιείται για την γλώσσα στο Πακιστάν και κυρίως τους μουσουλμανικούς ομιλητές, η ονομασία Χίντι για την Ινδία και γενικά ινδικούς πληθυσμούς, ενώ η ονομασία ως ινδουστανική κυρίως για την γλώσσα που χρησιμοποιείται στις ινδικές κινηματογραφικές ταινίες οι οποίες είναι δημοφιλείς και στο Πακιστάν.
Μορφές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αν και στο επίπεδο προφορικής επικοινωνίας τα Χίντι και τα Ούρντου είναι μορφές της ίδιας γλώσσας, έχουν σημαντικές διαφορές στην γραπτή λόγια και επίσημη χρήση τους, όπου τα Χίντι έχουν ισχυρή επίδραση από τα σανσκριτικά, ενώ τα Ούρντου από τα περσικά και αραβικά. Με εξαίρεση την συνθήκη αυτή, η γραμματική και το βασικό λεξιλόγιο είναι κοινά. Τα Χίντι είναι μια από τις επίσημες γλώσσες της Ινδίας, και η κύρια διαφορά της με τα Ούρντου είναι ότι έχει κυρίως σανσκριτικές επιρροές παρά τις αραβικές και περσικές των Ούρντου. Για την γραφή των Χίντι χρησιμοποιείται το αλφάβητο Ντεβαναγκάρι.
Ως όρος το ινδουστανική πλέον δεν χρησιμοποιείται συχνά στην Ινδία για να υποδηλώσει την κοινή γλώσσα μεταξύ Ινδίας (Χίντι) και Πακιστάν (Ούρντου), αλλά για να υποδηλώσει την ινδική εθνικότητα,[23] καθώς την κλασική ινδική μουσική.
Η Ούρντου είναι η επίσημη γλώσσα του Πακιστάν, ενώ αποτελούν αναγνωρισμένη γλώσσα και εντός της Ινδίας με χρήση στις πολιτείες Τζαμού και Κασμίρ, Δελχί, Ούταρ Πραντές, Μπιχάρ, και Τελανγκάνα όπου υπάρχει σημαντικός αριθμός μουσουλμάνων. Για την γραφή της χρησιμοποιείται το αλφάβητο Ούρντου το οποίο βασίζεται στην καλλιγραφική περσική γραφή (Νασταλίκ) και το αραβικό αλφάβητο.
Εκτός από τα επίσημα καθιερωμένα Χίντι και Ούρντου, υπάρχουν διάφορες διάλεκτοι και ποικιλίες που χρησιμοποιούνται στον καθημερινό λόγο, όπως για παράδειγμα στις λαϊκές αγορές και τις υπαίθριες αγορές και παζάρια, ως γλώσσα του εμπορίου κατά μήκος της βόρειας Ινδίας και του Πακιστάν.
Διεθνώς
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πέρα από το ότι αποτελεί την γλώσσα σε κοινή χρήση στην βόρεια Ινδία και το Πακιστάν, η ινδουστανική γλώσσα χρησιμοποιείται επίσης από τους πληθυσμούς που προέρχονται από τις περιοχές αυτές και πλέον είναι ομογενείς σε άλλες περιοχές του κόσμου, όπως τον Καναδά[24], Ευρώπη και Μέση Ανατολή.
Επίσης τα ινδουστανικά είχαν καθεστώς επίσημης γλώσσας κατά την περίοδο την βρετανικής διακυβέρνησης της Μπούρμα (σύγχρονη Μυανμάρ), και πολλοί ηλικιωμένοι κάτοικοι -κυρίως αγγλικής καταγωγής- εξακολουθούν να γνωρίζουν την γλώσσα, αν και δεν είναι πλέον επίσημη γλώσσα από την δεκαετία του 1960 και έπειτα όταν ξεκίνησε η στρατιωτική δικτατορία εκεί.
Η ινδουστανική γλώσσα χρησιμοποιείται επίσης και στις χώρες της αραβικής χερσονήσου, όπου υπάρχει μεγάλος αριθμός εργαζομένων με προέλευση από Ινδία και Πακιστάν.
Σύστημα γραφής
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ιστορικά, η ινδουστανική γλώσσα γραφόταν με χρήση της γραφής Καϊθί, Ντεβαναγκάρι, και αλφαβήτων Ούρντου.[21] Τα Καϊθί και Ντεβαναγκάρι είναι 2 από τα βραχμανικά συστήματα γραφής που εμφανίστηκαν απευθείας στην Ινδία, ενώ η γραφή Ούρντου αποτελεί παραλλαγή της περσικής καλλιγραφικής γραφής (Νασταλίκ).
Καθώς η σύγχρονη Χίντι και τα σύγχρονα Ούρντου αποτελούν γλώσσες με κοινή προέλευση την ινδουστανική γλώσσα, και τα συστήματα γραφής τους έχουν την ίδια ονομασία με την γλώσσα, η γλώσσα και το σύστημα γραφής αλληλοορίζονται. Στο Πακιστάν γίνεται χρήση της γραφής Ούρντου, ενώ στην Ινδία της γραφής Χίντι (Ντεβαναγκάρι). Υπάρχουν περιπτώσεις όπου τα Ούρντου (σύγχρονη γλώσσα) μεταγράφονται στα Χίντι (σύστημα γραφής) σε δημοφιλείς εκδόσεις και βιβλία στην Ινδία.
| अ | आ | इ | ई | उ | ऊ | ए | ऐ | ओ | औ |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| [ə] | [aː] | [ɪ] | [iː] | [ʊ] | [uː] | [eː] | [ɛː] | [oː] | [ɔː] |
| क | क़ | ख | ख़ | ग | ग़ | घ | ङ | ||
| [k] | [q] | [kʰ] | [x] | [ɡ] | [ɣ] | [ɡʱ] | [ŋ] | ||
| च | छ | ज | ज़ | झ | झ़ | ञ | |||
| [t͡ʃ] | [t͡ʃʰ] | [d͡ʒ] | [z] | [d͡ʒʱ] | [ʒ] | [ɲ] | |||
| ट | ठ | ड | ड़ | ढ | ढ़ | ण | |||
| [ʈ] | [ʈʰ] | [ɖ] | [ɽ] | [ɖʱ] | [ɽʱ] | [ɳ] | |||
| त | थ | द | ध | न | |||||
| [t̪] | [t̪ʰ] | [d̪] | [d̪ʱ] | [n] | |||||
| प | फ | फ़ | ब | भ | म | ||||
| [p] | [pʰ] | [f] | [b] | [bʱ] | [m] | ||||
| य | र | ल | व | ||||||
| [j] | [ɾ] | [l] | [ʋ] | ||||||
| श | ष | स | ह | ||||||
| [ʃ] | [ʂ] | [s] | [ɦ] | ||||||
| Γράμμα | Ονομασία γράμματος | Μεταγραφή | ΔΦΑ |
|---|---|---|---|
| ا | άλιφ | – | – |
| ب | μπε | μπ | [b] |
| پ | πε | π | [p] |
| ت | τε | τ | [t̪] |
| ٹ | τε | τ | [ʈ] |
| ث | σε | σ | [s] |
| ج | τζιμ | τζ | [d͡ʒ] |
| چ | τσε | τσ | [t͡ʃ] |
| ح | μπαρί χε | χ | /[h] ~ [ɦ]/ |
| خ | κχε | χ | [x] |
| د | νταλ (ασθενές ντ) | ντ | [d̪] |
| ڈ | νταλ (ισχυρό ντ) | ντ | [ɖ] |
| ذ | ζαλ | ζ | [z] |
| ر | ρε (ασθενές ρ) | ρ | /[r] ~ [ɾ]/ |
| ڑ | ρε (ισχυρό ρ) | ρ | [ɽ] |
| ز | ζε (ασθενές ζ) | ζ | [z] |
| ژ | ζε (ισχυρό ζ) | ζ | [ʒ] |
| س | σιν (ασθενές σ) | σ | [s] |
| ش | σιν (ισχυρό σ) | σ | [ʃ] |
| ص | σου'αντ | σ | [s] |
| ض | ζου'αντ | ζ | [z] |
| ط | το'ε | τ | [t] |
| ظ | ζο'ε | ζ | [z] |
| ع | αϊν | ' | – |
| غ | γκχάιν | γκ | [ɣ] |
| ف | φε | φ | [f] |
| ق | καφ (ασθενές κ) | κ | [q] |
| ک | καφ (ισχυρό κ) | κ | [k] |
| گ | γκαφ | γκ | [ɡ] |
| ل | λαμ | λ | [l] |
| م | μιμ | μ | [m] |
| ن | νουν | ν | [n] |
| و | βα'ο | β, ο, ή ου | [ʋ], [oː], [ɔ] or [uː] |
| ہ, ﮩ, ﮨ | τσοτί χε | χ | /[h] ~ [ɦ]/ |
| ھ | ντο τσασμί χε | χ | [ʰ] or [ʱ] |
| ء | χάμζα | ' | [ʔ] |
| ی | γιε | υ, ι | [j] or [iː] |
| ے | μπαρί γιέ | αϊ ή ε | [ɛː], or [eː] |
Δείγματα κειμένου
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Δείγματα κειμένου του άρθρου 1 της Οικουμενικής Διακήρυξης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στις αντίστοιχες γραφές:
Χίντι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- अनुच्छेद १ — सभी मनुष्यों को गौरव और अधिकारों के विषय में जन्मजात स्वतन्त्रता प्राप्त हैं। उन्हें बुद्धि और अन्तरात्मा की देन प्राप्त है और परस्पर उन्हें भाईचारे के भाव से बर्ताव करना चाहिये।
Μεταγραφή Νασταλίκ (περσικά καλλιγραφικά):
انچھید ١ : سبھی منشیوں کو گورو اور ادھکاروں کے وشے میں جنمجات سؤتنترتا پراپت ہیں۔ انہیں بدھی اور انتراتما کی دین پراپت ہے اور پرسپر انہیں بھائی چارے کے بھاؤ سے برتاؤ کرنا چاہئے۔
Φωνητική μεταγραφή (στο Διεθνές Αλφάβηστο Σανσκριτικής Μεταγραφής):
- Anucched 1: Sabhī manushyoṇ ko gaurav aur adhikāroṇ ke vishay meṇ janm'jāt svatantratā prāpt haiṇ. Unheṇ buddhi aur antarātmā kī den prāpt hai aur paraspar unheṇ bhāīchāre ke bhāv se bartāv karnā chāhiye.
Μεταγραφή ΔΦΑ:
Απευθείας μετάφραση (λέξη προς λέξη):
- Άρθρο 1—Όλα ανθρώπινα-πλάσματα στο αξιοπρέπεια και δικαιώματα σημαντικά σε από-γέννηση ελευθερία αποκτάται είναι. Αυτά προς συλλογισμό και συνείδησης προικισμένοι αποκτάται είναι και πάντα αυτά στο αδελφικότητας πνεύμα με συμπεριφορά τι να κάνουν θα έπρεπε.
Γραμματική μετάφραση:
- Άρθρο 1—Όλα τα ανθρώπινα πλάσματα γεννιούνται ελεύθερα και ίσα στην αξιοπρέπεια και δικαιώματα. Είναι προικισμένα με λογική και συνείδηση και θα πρέπει να δρουν προς τους άλλους εντός πνεύματος αδελφοσύνης.
Πρωτότυπο στην ελληνική γλώσσα:
- Άρθρο 1—Όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται ελεύθεροι και ίσοι στην αξιοπρέπεια και τα δικαιώματα. Είναι προικισμένοι με λογική και συνείδηση, και οφείλουν να συμπεριφέρονται μεταξύ τους με πνεύμα αδελφοσύνης.[25]
Ούρντου
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]:دفعہ 1: تمام انسان آزاد اور حقوق و عزت کے اعتبار سے برابر پیدا ہوئے ہیں۔ انہیں ضمیر اور عقل ودیعت ہوئی ہیں۔ اسلئے انہیں ایک دوسرے کے ساتھ بھائی چارے کا سلوک کرنا چاہئے۔
Μεταγραφή Ντεβαναγκάρι:
- दफ़ा १ — तमाम इनसान आज़ाद और हुक़ूक़ ओ इज़्ज़त के ऐतबार से बराबर पैदा हुए हैं। इन्हें ज़मीर और अक़्ल वदीयत हुई हैं। इसलिए इन्हें एक दूसरे के साथ भाई चारे का सुलूक करना चाहीए।
Ρομανισμός αραβικών (ALA-LC):
- Dafʻah 1: Tamām insān āzād aur ḥuqūq o ʻizzat ke iʻtibār se barābar paidā hu’e haiṇ. Unheṇ zamīr aur ʻaql wadīʻat hu’ī he. Isli’e unheṇ ek dūsre ke sāth bhā’ī chāre kā sulūk karnā chāhi’e.
Μεταγραφή ΔΦΑ:
Απευθείας μετάφραση (λέξη προς λέξη):
- Άρθρο 1: Όλοι άνθρωποι ελεύθεροι[,] και δικαιώματα και αξιοπρέπειας θεώρηση από ίσοι γεννημένοι είναι. Σε αυτούς συνείδηση και νόηση προικισμένη είναι. Επομένως, αυτοί με έναν άλλου με αδελφικότητας μεταχείριση πρέπει κάνουν.
Γραμματική μετάφραση:
- Άρθρο 1—Όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται ελεύθεροι και ίσοι στην αξιοπρέπει και δικαιώματα. Είναι προικισμένοι με νόηση και συνείδηση. Επομένως, θα πρέπει να μεταχειρίζονται ο ένας τον άλλο εντός πνεύματος αδελφοσύνης.
Πρωτότυπο στην ελληνική γλώσσα:
- Άρθρο 1—Όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται ελεύθεροι και ίσοι στην αξιοπρέπεια και τα δικαιώματα. Είναι προικισμένοι με λογική και συνείδηση, και οφείλουν να συμπεριφέρονται μεταξύ τους με πνεύμα αδελφοσύνης.[25]
Κινηματογράφος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η ινδική κινηματογραφική βιομηχανία, γνωστή και ως Μπόλυγουντ, έχει την βάση της στην Βομβάη, και στις ταινίες χρησιμοποιείται κυρίως η Χίντι Χαριβόλι και Χίντι της Βομβάης, Ούρντου.[26]
Ο υποτιτλισμός των ταινιών γίνεται με χρήση 3 συστημάτων γραφής, λατινικής γραφής, Ντεβαναγκάρι, και περιστασιακά και περσο-αραβική. Το κατά πόσο γίνεται χρήση -συγχρόνων- Ούρντου ή Χίντι στους διαλόγους της ταινίας εξαρτάται από το πλαίσιο της, εάν αφορά ιστορικό θέμα της περιόδου του σουλτανάτου του Δελχί ή της αυτοκρατορίας των Μουγκάλ τότε σχεδόν πάντα οι διάλογοι είναι στα Ούρντου, ενώ εάν η πλοκή αφορά την ινδική μυθολογία ή γενικότερα την αρχαία Ινδία τότε στην ταινία χρησιμοποιείται η Χίντι μαζί με εκτεταμένη χρήση του σανσκριτικού λεξιλογίου.
Η αντίστοιχη κινηματογραφική βιομηχανία του Πακιστάν, γνωστή ως Λόλλυγουντ, με την ιστορική της βάση στην Λαχόρη, χρησιμοποιεί κυρίως τα Ούρντου καθώς και τις παλαιότερες μορφές της κοινής ινδουστανικής γλώσσας.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «Fiji Constitution».
- ↑ Hammarström, Harald· Forkel, Robert· Haspelmath, Martin· Bank, Sebastian, επιμ. (2016). «Hindustani». Glottolog 2.7. Jena: Max Planck Institute for the Science of Human History.
- ↑ «About Hindi-Urdu». North Carolina State University. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Αυγούστου 2009. Ανακτήθηκε στις 9 Αυγούστου 2009.
- ↑ «Hamari Boli - The Hindi Urdu Flagship at the University of Texas at Austin». hindiurduflagship.org.
- ↑ «Drawn from the same wellspring - The Express Tribune». 14 Μαΐου 2016.
- ↑ Mohammad Tahsin Siddiqi (1994), Hindustani-English code-mixing in modern literary texts, University of Wisconsin, https://books.google.com/?id=vnrTAAAAMAAJ
- ↑ Lydia Mihelič Pulsipher; Alex Pulsipher; Holly M. Hapke (2005), World Regional Geography: Global Patterns, Local Lives, Macmillan, ISBN 0-7167-1904-5, https://books.google.com/?id=WfNaSNNAppQC
- ↑ Robert E. Nunley; Severin M. Roberts; George W. Wubrick; Daniel L. Roy (1999), The Cultural Landscape an Introduction to Human Geography, Prentice Hall, ISBN 0-13-080180-1, https://books.google.com/?id=7wQAOGMJOqIC
- ↑ Kachru, Yamuna (2006). Hindi. John Benjamins Publishing. σελ. 2. ISBN 90-272-3812-X.
- ↑ 10,0 10,1 Coulmas, Florian (2003). Writing Systems: An Introduction to Their Linguistic Analysis. Cambridge University Press. σελ. 232. ISBN 978-0-521-78737-6.
- ↑ Colonial Knowledge and the Fate of Hindustani. 35. Cambridge University Press, σελ. 665–682.
- ↑ Coward, Harold (2003). Indian Critiques of Gandhi. SUNY Press. σελ. 218. ISBN 978-0-7914-5910-2.
- ↑ 13,0 13,1 Keith Brown; Sarah Ogilvie (2008), Concise Encyclopedia of Languages of the World, Elsevier, ISBN 0-08-087774-5, https://books.google.com/?id=F2SRqDzB50wC
- ↑ Gat, Azar· Yakobson, Alexander (2013). Nations: The Long History and Deep Roots of Political Ethnicity and Nationalism. Cambridge University Press. σελ. 126. ISBN 978-1-107-00785-7.
- ↑ Zahir ud-Din Mohammad (2002-09-10), Thackston, Wheeler M., επιμ., The Baburnama: Memoirs of Babur, Prince and Emperor, Modern Library Classics, ISBN 0-375-76137-3, https://archive.org/details/babarinizam00babu
- ↑ B.F. Manz, "Tīmūr Lang", Encyclopaedia of Islam, Online Edition, 2006
- ↑ Encyclopædia Britannica, "Timurid Dynasty", Online Academic Edition, 2007. (Quotation: "Turkic dynasty descended from the conqueror Timur (Tamerlane), renowned for its brilliant revival of artistic and intellectual life in Iran and Central Asia. ... Trading and artistic communities were brought into the capital city of Herat, where a library was founded, and the capital became the centre of a renewed and artistically brilliant Persian culture.")
- ↑ «Timurids». The Columbia Encyclopedia (Sixth έκδοση). New York City: Columbia University. http://www.bartleby.com/65/ti/Timurids.html. Ανακτήθηκε στις 2006-11-08. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Δεκεμβρίου 2006. Ανακτήθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου 2018.
- ↑ Encyclopædia Britannica article: Consolidation & expansion of the Indo-Timurids, Online Edition, 2007.
- ↑ Bennett, Clinton· Ramsey, Charles M. (2012). South Asian Sufis: Devotion, Deviation, and Destiny. A&C Black. σελ. 18. ISBN 978-1-4411-5127-8.
- ↑ 21,0 21,1 Pollock, Sheldon (2003). Literary Cultures in History: Reconstructions from South Asia. University of California Press. σελ. 912. ISBN 978-0-520-22821-4.
- ↑ Hurst, John Fletcher (1992). Indika, The country and People of India and Ceylon. Concept Publishing Company. σελ. 344. GGKEY:P8ZHWWKEKAJ.
- ↑ Bahri, (13 Φεβρουαρίου 1989). «Learners' Hindi-English Dictionary». dsalsrv02.uchicago.edu. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Οκτωβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου 2018.
- ↑ «Census data shows Canada increasingly bilingual, linguistically diverse».
- ↑ 25,0 25,1 «OHCHR». www.ohchr.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου 2018.
- ↑ «Decoding the Bollywood poster». National Science and Media Museum. 28 Φεβρουαρίου 2013.
Σχετική βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Asher, R. E. (1994). Hindi. In Asher (Ed.) (pp. 1547–1549).
- Asher, R. E. (Ed.). (1994). The Encyclopedia of language and linguistics. Oxford: Pergamon Press. (ISBN 0-08-035943-4).
- Bailey, Thomas G. (1950). Teach yourself Hindustani. London: English Universities Press.
- Chatterji, Suniti K. (1960). Indo-Aryan and Hindi (rev. 2nd ed.). Calcutta: Firma K.L. Mukhopadhyay.
- Dua, Hans R. (1992). Hindi-Urdu as a pluricentric language. In M. G. Clyne (Ed.), Pluricentric languages: Differing norms in different nations. Berlin: Mouton de Gruyter. (ISBN 3-11-012855-1).
- Dua, Hans R. (1994a). Hindustani. In Asher (Ed.) (pp. 1554).
- Dua, Hans R. (1994b). Urdu. In Asher (Ed.) (pp. 4863–4864).
- Rai, Amrit. (1984). A house divided: The origin and development of Hindi-Hindustani. Delhi: Oxford University Press. (ISBN 0-19-561643-X).
- Henry Blochmann (1877). English and Urdu dictionary, romanized (8 έκδοση). CALCUTTA: Printed at the Baptist mission press for the Calcutta school-book society. σελ. 215. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουλίου 2011.the University of Michigan
- John Dowson (1908). A grammar of the Urdū or Hindūstānī language (3 έκδοση). LONDON: K. Paul, Trench, Trübner & Co., ltd. σελ. 264. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουλίου 2011.the University of Michigan
- John Dowson (1872). A grammar of the Urdū or Hindūstānī language. LONDON: Trübner & Co. σελ. 264. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουλίου 2011.Oxford University
- John Thompson Platts (1874). A grammar of the Hindūstānī or Urdū language. 6423 of Harvard College Library preservation microfilm program. LONDON: W.H. Allen. σελ. 399. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουλίου 2011.Oxford University
- John Thompson Platts (1892). A grammar of the Hindūstānī or Urdū language. LONDON: W.H. Allen. σελ. 399. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουλίου 2011.the New York Public Library
- John Thompson Platts (1884). A dictionary of Urdū, classical Hindī, and English (reprint έκδοση). LONDON: H. Milford. σελ. 1259. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουλίου 2011.Oxford University
- Shakespear, John. A Dictionary, Hindustani and English. 3rd ed., much enl. London: Printed for the author by J.L. Cox and Son: Sold by Parbury, Allen, & Co., 1834.
- Taylor, Joseph. A dictionary, Hindoostanee and English. (A dictionary, Hindoostanee and English / abridged from the quarto edition of Major Joseph Taylor ; as edited by the late W. Hunter ; by William Carmichael Smyth.)
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- (Αγγλικά) OLAC resources in and about the Hindi language
- (Αγγλικά) OLAC resources in and about the Urdu language Αρχειοθετήθηκε 2018-09-05 στο Wayback Machine.
