Ιερός Ναός Αγίων Πάντων Θεσσαλονίκης
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Συντεταγμένες: 40°38′44″N 22°55′33″E / 40.64556°N 22.92583°E
| Ι.Ν. Αγίων Πάντων Θεσσαλονίκης | |
|---|---|
 | |
| Είδος | εκκλησία |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 40°38′44″N 22°55′33″E |
| Θρησκευτική υπαγωγή | Ιερά Μητρόπολις Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως |
| Διοικητική υπαγωγή | Δήμος Θεσσαλονίκης |
| Τοποθεσία | Ξηροκρήνη Θεσσαλονίκης |
| Χώρα | Ελλάδα |
 Πολυμέσα | |
| δεδομένα (π) | |
Ο Ιερός Ναός Αγίων Πάντων Θεσσαλονίκης είναι ιστορικός ναός της πόλης της Θεσσαλονίκης και τοπόσημο στην είσοδο του Δήμου Θεσσαλονίκης, στη διασταύρωση των οδών Μοναστηρίου και Αγίων Πάντων, δίπλα από τον Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό.
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο αρχικός προϋπάρχων ναός χτίστηκε για να καλύψει τις ανάγκες των προσφύγων που το 1924 εγκαταστάθηκαν στην περιοχή και λειτουργούσε ως παρεκκλήσιο του Αγίου Μηνά. Ήταν ο πρώτος ναός της περιοχής που κτίσθηκε μετά την εγκατάσταση των προσφύγων, ήταν όμως μικρός για το πλήθος των κατοίκων της περιοχής και το 1925 η ενορία μετακόμισε σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο. Η αύξηση του πληθυσμού οδήγησε στην απόφαση ανέγερσης νέου ναού εντός λίγων ετών. Στην ανέγερση πρωτοστάτησε μαζί με άλλα πρόσωπα ο Θεσσαλονικέας εκπαιδευτικός και μακεδονομάχος Δημήτριος Μαργαρόπουλος και προς τιμήν του, ο Δήμος Θεσσαλονίκης ονοματοδότησε οδό στη συνοικία της Ξηροκρήνης με το όνομά του, πλησίον του Ναού των Αγίων Πάντων[1]. Το 1932 τέθηκαν τα θεμέλια του σημερινού ναού επί Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης Γενναδίου. Εγκαινιάσθηκε στις 22 Οκτωβρίου 1967 από τον Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Παντελεήμονα Α΄.
Ο αρχιτεκτονικός ρυθμός είναι βασιλική με τρία κλίτη και κωδωνοστάσιο στην πρόσοψη. Εντός του ιερού βρίσκεται εσωτερικό παρεκκλήσι αφιερωμένο στον Άγιο Τρύφωνα. Αργότερα προστέθηκε πρόναος και η εξωτερική επένδυση με ασβεστόλιθο και βυζαντινόυ τύπου πλίνθους.
Η περιοχή αποτέλεσε σημαντικό λατρευτικό κέντρο κατά την πρωτοχριστιανική και Βυζαντινή περίοδο καθώς ανεγέρθηκαν σημαίνοντες ναοί. Στη συμβολή των οδών Λαγκαδά και Αγίου Δημητρίου, βρέθηκε χριστιανικός ναός του πρώτου μισού του 5ου αιώνα μ.Χ. που πιθανώς να συνδέεται με το μαρτύριο και τη μνήμη του αγίου Νέστορα ή των τριών αδελφών μαρτύρων Αγάπης, Ειρήνης και Χιονίας. Ανασκαφές έφεραν επίσης στο φως άλλους δυο παλαιοχριστιανικούς ναούς. Ναός του 6ου αιώνα (Παλαιοχριστιανική βασιλική) εντοπίστηκε στην οδό Μαργαροπούλου 20 – πίσω από τον Ν.Σιδηροδρομικό Σταθμό. Ένας ακόμη παλαιοχριστιανικός ναός ανακαλύφθηκε κατά τις εργασίες κατασκευής του Μετρό στις παρυφές του δυτικού αρχαίου νεκροταφείου λίγο έξω από την πλατεία Δημοκρατίας κτισμένος πάνω σε ένα συγκρότημα αποθηκών της ύστερης αρχαιότητας, καταδεικνύοντας και τον εμπορικό χαρακτήρα του τόπου. Ο ναός αυτός καταστράφηκε τον 7ο μ. Χ. αιώνα ενδεχομένως από σλαβικές επιδρομές.[2].
Αγιολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Δυτικά του λιμανιού του Μ.Κωνσταντίνου, στη σημερινή περιοχή Μπεχτσινάρι και Παλαιός Σταθμός, εντός των ορίων της σύγχρονης ενορίας των Αγίων Πάντων, έλαβε χώρα το μαρτύριο δια πνιγμού στη θάλασσα των Θεσσαλονικέων Θεοδούλου του αναγνώστου και Αγαθόποδος του διακόνου, επί Καίσαρα Μαξιμιανού Γαλερίου (285-305 μ.Χ.) και ηγεμόνα της πόλης Φαυστίνου. Κατά το συναξάριό τους, τα δεσμά των μαρτύρων λύθηκαν και τα κύματα έφεραν τα σκηνώματα των δύο αγίων στην ακτή, όπου ευλαβείς χριστιανοί τα ενταφίασαν με τιμή. Εκεί πιθανώς να βρισκόταν και ο γνωστός από τις πηγές ναός των αγίων, που δεν έχει ταυτιστεί ακόμα.[4]
Κειμήλια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στον ναό υπάρχουν κειμήλια όπως πολύτιμες εικόνες ("Η Αγία Γη" από το 1783 , "Η Ανάσταση του Χριστού", "Η Κυριακή της Ορθοδοξίας"), Απόστολος, που κυκλοφόρησε στη Βενετία το 1879 και παλιά ασημένια ευαγγέλια. Φυλάσσονται επίσης ιερά λείψανα του Αγίου Ευθυμίου, του Αγίου Ραφαήλ,λείψανα από τους αγίους πατέρες των εν Σινά και Ραϊθώ, και της Οσίας Σοφίας της Κλεισούρας. To 2016 αγιογραφήθηκε από τον Λουκά Ξενοφωντινό και ενθρονίστηκε εντός του ναού η εικόνα της Παναγίας της Ξηροκρήνης, της επονομαζόμενης Κυρίας της Ξηροκρήνης.[5][6]
-
"Η Κυριακή της Ορθοδοξίας -
"Η Ανάσταση Του Χριστού
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Θεόδωρος Ι. Δαρδαβέσης, 2010, σελ. 168.
- ↑ Γιώργος Καζάνας: Ξηροκρήνη – μια ιστορική γειτονιά του Δήμου Θεσσαλονίκης
- ↑ Βαρθολομαίος από τη Θεσσαλονίκη: «Ο ελληνικός λαός πρέπει να οπλιστεί με υπομονή και ελπίδα», TA NEA, 19 Οκτωβρίου 2013
- ↑ Γιώργος Καζάνας: Ξηροκρήνη – μια ιστορική γειτονιά του Δήμου Θεσσαλονίκης
- ↑ Παναγίες της Μικράς Ασίας και της Θράκης - άρθρο Ένωσης Μικρασιατών Φοιτητών
- ↑ «Ιστοσελίδα Ιεράς Μητρόπολης Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Δεκεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2018.