Σαπουνόπερα

Η σαπουνόπερα είναι είδος τηλεοπτικής εκπομπής, που συχνά έχει κοινωνικό-αισθηματικό περιεχόμενο. Η σαπουνόπερα προέρχεται από τις ΗΠΑ. Το όνομά τους προέρχεται από τις αγγλικές λέξεις "soap" που σημαίνει "σαπούνι", καθώς σημαντικός χρηματοδότης των παραγωγών είναι οι διάφορες εταιρείες απορρυπαντικών, και "opera", ειρωνικός τίτλος που προσέδωσαν οι Αμερικανοί δημοσιογράφοι κριτικοί στις σειρές αυτού του είδους.

Βασικά στοιχεία

Οι σαπουνόπερες συνήθως συγχέονται με τις λατινοαμερικάνικες τηλενουβέλες, εξαιτίας των ερωτικών ιστοριών που συναντώνται και στις δύο, καθώς και του γεγονότος ότι προβάλλονται καθημερινά. Όμως υπάρχουν πολλά στοιχεία που τις κάνουν να διαφέρουν. Σημαντικότερη των διαφορών είναι η χρονική διάρκεια των δύο αυτών ειδών τηλεοπτικού προγράμματος, καθώς οι σαπουνόπερες μπορεί να διαρκέσουν πολλές δεκαετίες, ενώ οι τηλενουβέλλες συνήθως ολοκληρώνουν τον κύκλο τους σε 150 επεισόδια. Διαφορές μεταξύ των τηλενουβελών και των σαπουνόπερων υπάρχουν και στο σενάριο. Οι σαπουνόπερες αφορούν συνήθως τις ζωές δύο πλούσιων οικογενειών και τις σχέσεις μεταξύ τους. Οι τηλενουβέλες συνήθως επικεντρώνονται στην ιστορία μιας φτωχής κοπέλας και ενός πλούσιου νεαρού ή το αντίστροφο, τους οποίους ωστόσο περιτριγυρίζουν διάφοροι δευτερεύοντες χαρακτήρες οι οποίοι παίζουν σημαντικό ρόλο στην εκάστοτε σειρά. Επιπλέον, λόγω του χαμηλού τους κόστους παραγωγής, οι αμερικανικές σαπουνόπερες σπάνια φιλοξενούν εξωτερικά γυρίσματα σε αντίθεση με τις τηλενουβέλες, κάτι που ωστόσο τα τελευταία χρόνια έχει αλλάξει για τις σαπουνόπερες που γυρίζονται από ευρωπαϊκούς σταθμούς.

Πριν ξεκινήσουν να γυρίζονται οι ελληνικές σαπουνόπερες, ήδη στην ελληνική τηλεόραση είχαν προβληθεί οι γνωστότερες αμερικάνικες σαπουνόπερες, όπως η Δυναστεία, το Ντάλλας, τα Ατίθασα νιάτα, η Τόλμη και Γοητεία από τα κανάλια της ΕΡΤ και η Σάντα Μπάρμπαρα από το Mega, στις οποίες αργότερα προστέθηκαν οι Μέρες αγάπης, το Έρωτες, έρωτες, έρωτες κ.α. Κάποιες από αυτές, συνεχίζονται ως σήμερα, έχοντας συμπληρώσει αισίως το 50ό έτος μετάδοσής τους στη χώρα παραγωγής τους και το 20ό στην Ελλάδα.

Επίσης προβάλλονταν στα τέλη της δεκαετίας του 1990, άλλα και στις αρχές και τα μέσα της δεκαετίας του 2000 στην ελληνική τηλεόραση και σειρές από την Λατινική Αμερική, όπως οι σειρές Η Μαρία της Γειτονιάς, Παουλίνα, Μαριμάρ, Βερόνικα, Χουάνα, η Παρθένα και άλλες ενώ στις αρχές του 2010 με την οικονομική κρίση άρχισαν να προβάλλονται και τούρκικες σειρές όπως Σιλά, Εζέλ, Ραγισμένες Καρδιές, Έρωτας και Τιμωρία και δεκάδες άλλες.

Στην Ελλάδα

Οι πιο φημισμένες ελληνικές σαπουνόπερες τη δεκαετία του 1990 ήταν οι σειρές του Νίκου Φώσκολου, η Λάμψη η οποία έκανε πρεμιέρα το 1991 και έριξε αυλαία το 2005, αποτελώντας την μακροβιότερη ελληνική καθημερινή σειρά της Ελληνικής τηλεόρασης καθώς και το Καλημέρα Ζωή, που αποτελούν σταθμό στην ιστορία της ιδιωτικής τηλεόρασης και προβάλλονταν από τον ANT1.

Το Mega Channel παράλληλα μετέδιδε τις δικές του σειρές, όπως τις σειρές Χαραυγή, Για μια Θέση στον Ήλιο, Φιλοδοξίες και Απαγορευμένη Αγάπη η οποία έκανε πρεμιέρα το 1998 και έριξε αυλαία το 2005, αποτελώντας την μακροβιότερη ελληνική καθημερινή σειρά του σταθμού με 1.120 επεισόδια. Όλες οι καθημερινές σειρές του Mega βασίζονταν σε σενάριο από τη Σουηδία. Τον Σεπτέμβριο του 2004, το Mega ξεκίνησε να προβάλλει τη σειρά Βέρα στο δεξί της Έλενας Ακρίτα, η οποία με τα πολλά της εξωτερικά γυρίσματα και με μία μείξη παλαιών και νέων ηθοποιών κατάφερε να έρθει πρώτη σε τηλεθέαση και να αναγκάσει τον ΑΝΤ1 να διακόψει τη Λάμψη ένα χρόνο αργότερο, έπειτα από 15 χρόνια μετάδοσης.

Έκτοτε τα κανάλια αναζητούν είτε νέα σενάρια (Έρωτας, Κάρμα, Τα μυστικά της Εδέμ, Μπρούσκο), ή αγοράζουν τα δικαιώματα λατινοαμερικάνικων τηλενουβελών, και τα μεταφέρουν στα ελληνικά δεδομένα με Έλληνες ηθοποιούς (Μαρία η άσχημη, Μια στιγμή 2 ζωές, Η ζωή της άλλης, Κλεμμένα όνειρα, Παρθένα Ζωή και άλλες).

Στα τέλη της δεκαετίας του 2010, μπήκε δυναμικά στην μυθοπλασία και ο τρίτος ιδιωτικός σταθμός της χώρας Alpha προβάλλοντας την σειρά Το Τατουάζ, κάνοντας την διάφορα στους δυο μεγαλύτερους σταθμούς της χώρας.