Αργύριος Μοσχίδης

Αργύριος Μοσχίδης
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Αργύριος Μοσχίδης (Ελληνικά)
Γέννηση	1865 Καμίνια Λήμνου
Θάνατος	1912
Χώρα πολιτογράφησης	Ελλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Ελληνικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	συγγραφέας
Υπογραφή
Σχετικά πολυμέσα

Το μοναδικό βιβλίο του Μοσχίδη.

Ο Αργύριος Μοσχίδης (1865 - 1912) ήταν Έλληνας ιστορικός και μία από τις κορυφαίες πνευματικές φυσιογνωμίες της Λήμνου των νεοτέρων χρόνων. Οι έρευνες και το πάθος του για την ιστορία απέφεραν το μοναδικό έργο Η Λήμνος, το οποίο αποτελεί τη βάση των ερευνών όλων των μεταγενέστερων ιστορικών και ιστοριογράφων του νησιού.

Ο βίος του

Ο Μοσχίδης γεννήθηκε στα Καμίνια το 1865 και το αρχικό του επώνυμο ήταν Κωνστάντιος. Το επώνυμο «Μοσχίδης» προήλθε από το όνομα του πατέρα του, που λεγόταν Μόσχος. Οι γονείς του ήταν αγρότες και κατοικούσαν σε μια μάντρα έξω από τον οικισμό, στο λόφο Σώκαστρο. Από νωρίς έδειξε το ενδιαφέρον του για τα γράμματα και αποφοίτησε από το τοπικό τριτάξιο σχολείο με άριστα. Στη συνέχεια έμεινε στα Καμίνια μέχρι την ηλικία των 17 ετών βοηθώντας τον πατέρα του στις αγροτικές δουλειές, στις οποίες τον προόριζε για διάδοχο, μιας κι ήταν μοναχοπαίδι.

Όμως η φιλομάθεια του Μοσχίδη και οι πιέσεις του δασκάλου του χωριού ανάγκασαν τον πατέρα του να τον στείλει στο Σχολαρχείο του Κάστρου (σημερινή Μύρινα), την πρωτεύουσα του νησιού, από όπου αποφοίτησε σε ηλικία 20 ετών με άριστα. Εκείνη την περίοδο στα Καμίνια συνέβη μια σημαντική ανακάλυψη, γεγονός που σφράγισε το Μοσχίδη και τον οδήγησε στην απόφαση να ασχοληθεί με την ιστορία της πατρίδας του. Γύρω στα 1885 βρέθηκε στο Σώκαστρο από τον πατέρα του και έναν άλλο γεωργό της περιοχής η περίφημη Στήλη των Καμινίων, ένα μοναδικό μνημείο της πελασγικής γλώσσας.

Το 1885 ο Μοσχίδης γράφτηκε στην Ευαγγελική Σχολή της Σμύρνης και στη συνέχεια στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, από όπου έλαβε το πτυχίο του το 1894, σε ηλικία 29 ετών. Αμέσως, ζήτησε να διοριστεί ως διευθυντής στην Αστική Σχολή Κάστρου (Μύρινας), θέση που του αρνήθηκαν οι τότε υπεύθυνοι για κομματικούς λόγους. Έτσι διορίστηκε διευθυντής στην Αναξαγόρειο Σχολή Βούρλων.

Το 1898 έφυγε για παιδαγωγικές σπουδές στα πανεπιστήμια Μονάχου και του Βερολίνου, όπου εκπόνησε τη διδακτορική του διατριβή με θέμα Rerum lemniacarum mythica tempora. Επέστρεψε στα Καμίνια την άνοιξη του 1901 με πολύ υλικό από τις έρευνές του, το οποίο κατασχέθηκε από τον Τούρκο αστυνομικό διευθυντή του Μούδρου. Όμως, με τη βοήθεια της ελληνικής κοινότητας του Μούδρου το υλικό φυγαδεύτηκε στο Κάστρο και ο Μοσχίδης εγκατέλειψε τη Λήμνο. Εγκαταστάθηκε στο Αϊβαλί ως διευθυντής στο Γυμνάσιο Κυδωνιών.

Το 1905 νυμφεύθηκε τη Φιλίτσα Τενεκίδου από τα Βούρλα, η οποία ήταν πρώτη εξαδέλφη της μητέρας του ποιητή Γιώργου Σεφέρη. Το ίδιο έτος μετακόμισε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, για να εργαστεί στο Αβερώφειο Γυμνάσιο. Το 1908 ανέλαβε διευθυντής της Αμπετείου Σχολής του Καΐρου. Στο Κάιρο πέθανε ξαφνικά το 1912, μετά από μία κρίση σκωληκοειδίτιδας και μια αποτυχημένη επέμβαση.

Το έργο του

Από το 1900 ο Μοσχίδης άρχισε να δημοσιεύει ιστορικά άρθρα, τα οποία αφορούσαν κυρίως στη Λήμνο, αλλά και στους τόπους όπου κατά καιρούς εργάστηκε. Τα άρθρα αυτά έκαναν μεγάλη εντύπωση, διότι κανείς ως τότε δεν είχε ασχοληθεί τόσο συστηματικά με την ιστορία του νησιού. Η μεγάλη αξία των άρθρων έγκειται στο γεγονός ότι εκτός από τις ιστορικές αναφορές, έκανε υποδείξεις σχετικά με πιθανούς αρχαιολογικούς χώρους στη Λήμνο. Οι υποδείξεις αυτές οδήγησαν, μετά το 1920, τους αρχαιολόγους στην διενέργεια ανασκαφών, από τις οποίες αναδείχθηκε η τεράστια σημασία της Λήμνου κατά την προϊστορική περίοδο. Γι' αυτό ο Μοσχίδης θεωρείται ο πρόδρομος των αρχαιολογικών ευρημάτων του νησιού.

Το 1907 εξέδοσε στην Αλεξάνδρεια το μοναδικό του βιβλίο: Η Λήμνος - Ιστορικόν δοκίμιον της νήσου ταύτης, τεύχος Α΄, με χορηγία του προέδρου της «Λημνιακής Αδελφότητας», Νικολάου Ντάλλη. Σε αυτό αναπτύσσει την ιστορία του νησιού από την προϊστορική εποχή ως το 1770. Τη νεότερη ιστορία, μαζί με λαογραφικό και άλλο υλικό σκόπευε να συμπεριλάβει στο τεύχος Β΄, το οποίο δεν πρόλαβε να εκδώσει πριν από τον πρόωρο θάνατό του και τελικά το έργο χάθηκε στην καταστροφή της Σμύρνης, όπου είχε καταφύγει η απορφανισμένη οικογένειά του.

Σημαντικά άρθρα του

1. «Λημνιακαί Επιγραφαί», εφ. Νέα Ημέρα Τεργέστης, Οκτώβριος 1900.
2. «Επιγραφές του ιερού του Ηρακλέους από την Κώμη Λήμνου», εφ. Αμάλθεια Σμύρνης, Ιανουάριος 1902.
3. «Βυζαντιακά σημειώματα: Η λέξις ΤΕΤΡΑΕΝΤΟΝ και επιγραφή τις εν Γκιουλ Μπαξέ», εφ. ΑμάλθειαΣμύρνης, Ιούλιος 1904.
4. «Λημνιακά μελετήματα: Η σκιά του Άθω και η Μύρινα», εφ. Αμάλθεια Σμύρνης, Απρίλιος 1905.
5. «Η εν Κυδωνίαις Ακαδημεία και το έργον αυτής», περ. Ημερολόγιον του Αιγαίου Σάμου, 1906.
6. «Βυζαντιακά σημειώματα: Παροικία Ενετών εν Λήμνω», περ. Νέα Ζωή Αλεξανδρείας, Απρίλιος-Μάιος 1906.
7. «Παιδαγωγικές Σελίδες: Οίκος και Σχολή», περ. Νέα Ζωή Αλεξανδρείας, Σεπτέμβριος 1906.
8. «Συμβολαί εις την ιστορίαν της παιδεύσεως: Περί της εν Κυδωνίαις Σχολής (1800-1821) και των τριών αυτής και του Γένους διδασκάλων», περ. Νέα Ζωή Αλεξανδρείας, Οκτώβριος 1906 ως Αύγουστος 1907.
9. «Λημνιακά πράγματα: Η παίδευσις», εφ. Ταχυδρόμος Αλεξανδρείας, Νοέμβριος-Δεκέμβριος 1906.

Η μνήμη του

Η προτομή του Μοσχίδη στα Καμίνια.

Προς τιμή του Μοσχίδη έχουν γίνει οι εξής εκδηλώσεις ή ενέργειες στη Λήμνο:

• Το Γυμνάσιο Μούδρου πήρε την επωνυμία «Αργύριος Μοσχίδης».
• Ο Σύλλογος Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Λήμνου πήρε την επωνυμία «Αργύριος Μοσχίδης».
• Στα Καμίνια στήθηκε η προτομή του.
• Επανεκδόθηκε το μοναδικό βιβλίο του, που είχε εξαντληθεί προ πολλού.
• Μαθητές και καθηγητές του Γυμνασίου Μούδρου δημιούργησαν ντοκιμαντέρ που αφηγείται τη ζωή του.
• Δρόμος στη Μύρινα φέρει το όνομά του.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Ολόκληρο το βιβλίο του Αργύριου Μοσχίδη Η Λήμνος, για ανάγνωση ή κατέβασμα.