Αραγωνία
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Συντεταγμένες: 41°N 1°W / 41°N 1°W
| Αραγωνία Aragón | |||
|---|---|---|---|
| Αυτόνομη κοινότητα | |||
| |||
 | |||
| Χώρα |  Ισπανία | ||
| Πρωτεύουσα | Σαραγόσα | ||
| Διοίκηση | |||
| • Πρόεδρος | Χόρχε Αθκόν (PP) | ||
| Έδρες | |||
| • Βουλή | 13 | ||
| • Γερουσία | 14 | ||
| Επίσημες γλώσσες | ισπανικά | ||
| Έκταση | |||
| • Συνολική | 47.719 χλμ² | ||
| • Ποσοστό | 9,4% | ||
| • Κατάταξη | 4η | ||
| Πληθυσμός | |||
| • Συνολικός | 1.277.471 | ||
| • Ποσοστό | 2,9% | ||
| • Πυκνότητα | 26,77 | ||
| • Κατάταξη | 11η | ||
| ISO 3166-2 | AR | ||
| Ιστοσελίδα | aragon.es | ||
Η Αραγωνία, ή Αραγώνα, ή Αραγονία, (ισπανικά: Aragón, καταλανικά: Aragó) είναι μια από τις αυτόνομες κοινότητες (περιφέρειες) της Ισπανίας. Ευρισκόμενη στη βορειοανατολική Ισπανία, η περιοχή περιλαμβάνει τρεις επαρχίες από τα βόρεια προς τα νότια: την Ουέσκα, τη Σαραγόσα, και το Τερουέλ. Η πρωτεύουσα της είναι η Σαραγόσα.
Η βορειότερη επαρχία, της Ουέσκας, συνορεύει με τη Γαλλία και βρίσκεται στο μέσο των Πυρηναίων. Μέσα στην Ισπανία, η περιοχή περικλείεται από την Καταλωνία στα ανατολικά, τη Βαλένθια και την Καστίλλη-Λα Μάντσα στα νότια, και την Καστίλλη και Λεόν, τη Λα Ριόχα, και τη Ναβάρρα στα δυτικά.
Καλύπτοντας μια περιοχή 47.719 τ.χλμ., το έδαφος της περιοχής κυμαίνεται ποικίλως από μόνιμους παγετώνες, ως χλοερές κοιλάδες, πλούσια βοσκοτόπια και περιβόλια, μέχρι τις άνυδρες στέπες-πεδιάδες των κεντρικών κάμπων. Στην Αραγωνία πηγάζουν πολλοί ποταμοί — περισσότερο γνωστός εξ' αυτών ο ποταμός Έβρος — ο μεγαλύτερος ποταμός της Ισπανίας σε όγκο, ο οποίος κυλά δυτικο-ανατολικά κατά μήκος όλης της περιοχής μέσα από την επαρχία της Σαραγόσας. Στην Αραγωνία βρίσκεται επίσης το Ανέτο, το υψηλότερο βουνό στα Πυρηναία.
Το 2006, ο πληθυσμός ήταν 1.277.471 με τους μισούς κατοίκους της περιοχής να ζουν στη Σαραγόσα, την πρωτεύουσα της.
Εκτός από τις τρεις επαρχίες της, η Αραγωνία υποδιαιρείται επίσης σε 33 κομάρκες ή κομητείες· όλες με μια πλούσια γεωπολιτική και πολιτισμική ιστορία από την προρωμαϊκή και Ρωμαϊκή εποχή· και από τους μετέπειτα τέσσερις αιώνες της Ισλαμικής περιόδου, όταν η περιοχή ήταν γνωστή ως Marca Superior της Αλ-Άνταλους ή ως βασιλείο (ή ταϊφά) της Σαρακούστα. Τα εδάφη αυτά αργότερα ανήκαν στη Φραγκική Ισπανική Παραμεθόριο ή Ισπανική Μαρκιωνία (Marca Hispanica) και στα οποία δημιουργήθηκαν κράτη που αργότερα σχημάτισαν το Βασίλειο της Αραγωνίας τα οποία στη συνέχεια ανήκαν στο Στέμμα της Αραγωνίας.
Πληθυσμός
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 2006, ο μισός πληθυσμός της Αραγωνίας, 50.8%, ζει στην πρωτεύουσα της Σαραγόσας. Η Ουέσκα είναι η μόνη άλλη πόλη στην περιοχή με πληθυσμό άνω των 50.000.
Η πλειοψηφία των Αραγωνέζων, 71,8%, ζει στην επαρχία της Σαραγόσας· το 17,1% στην Ουέσκα και το 11,1% στο Τερουέλ.[1] Η πληθυσμιακή πυκνότητα της περιοχής είναι η δεύτερη χαμηλότερη της Ισπανίας: μόνο 26,8/τ.χλμ.· μετά την Καστίλλη-Λα Μάντσα. Οι πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές είναι γύρω από την κοιλάδα του ποταμού Έβρου, ειδικά γύρω από τη Σαραγόσα, και στους Πυρηναϊκούς πρόποδες, ενώ οι περιοχές με τους λιγότερους κατοίκους τείνουν να είναι αυτές που είναι ψηλότερα στα Πυρηναία, και στο περισσότερο της επαρχίας του Τερουέλ.
| Δημογραφική εξέλιξη της Αραγωνίας και ποσοστό του συνολικού εθνικού πληθυσμού[2] | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1857 | 1900 | 1910 | 1920 | 1930 | 1940 | 1950 | |||||||||||||
| Πληθυσμός | 880.643 | 912.711 | 952.743 | 997.154 | 1.031.559 | 1.058.806 | 1.094.002 | ||||||||||||
| Ποσοστό | 5,69% | 4,90% | 4,77% | 4,66% | 4,36% | 4,07% | 3,89% | ||||||||||||
| 1960 | 1970 | 1981 | 1991 | 1996 | 2001 | 2006 | |||||||||||||
| Πληθυσμός | 1.105.498 | 1.152.708 | 1.213.099 | 1.221.546 | 1.187.546 | 1.199.753 | 1.277.471 | ||||||||||||
| Ποσοστό | 3,61% | 3,39% | 3,21% | 3,10% | 2,99% | 2,92% | 2,86% | ||||||||||||
Μόνο τέσσερις πόλεις έχουν περισσότερους από 20.000 κατοίκους: η Σαραγόσα 650.000· η Ουέσκα 50.000· το Τερουέλ 33.700 και η Καλαταγιούδ 20.000.
Οι αναλογία ξένων (μη Ισπανών) κατοίκων στην απογραφή του 2006 ήταν 8,25%, λίγο μικρότερη από τον εθνικό μέσο όρο ξένων (μη Ισπανών) κατοίκων που είναι 9,27%.
Γλώσσα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τα Ισπανικά είναι η μητρική γλώσσα των περισσότερων κατοίκων της Αραγωνίας. Παράλληλα με αυτή, η Αραγωνική γλώσσα συνεχίζει να ομιλείται στις ορεινές βόρειες κομάρκες των Πυρηναίων και συγκεκριμένα στη δυτική Ριβαγόρθα, το Σοβράρβε, τη Χαθετάνια και το Σομοντάνο. Οι ανατολικότερες περιοχές της, κατά μήκος του συνόρου με την Καταλωνία, είναι παραδοσιακά καταλανόφωνες. Η Καταλανική γλώσσα ομιλείται σε ορισμένες κομάρκες όπως στην περιοχή της ανατολικής Ριβαγόρθα, της Λα Λιτέρα, της Μπάχο Θίνκα, της Μπάχο Αραγόν-Θάσπε, της Μπάχο Αραγόν και της Ματαρράνια. Η λωριδόσχημη Καταλανόφωνη περιοχή στην Αραγωνία συχνά καλείται Λα Φράνχα.
Γεωγραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Με μια τόσο χαμηλή πυκνότητα πληθυσμού μεγάλες περιοχές της Αραγωνίας παραμένουν άγριες και σχετικά παρθένες. Είναι μια περιοχή ακραίων φυσικών διαφορών, και στο κλίμα και γεωλογικά, από τις πράσινες κοιλάδες και τα χιονισμένες κορυφές των Πυρηναίων στις ξηρές πεδιάδες και τις μοναχικές λοφώδεις περιοχές στα νότια.
Διοίκηση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πρόεδρος της περιφερειακής κυβέρνησης είναι ο Χόρχε Αθκόν από τις 11 Αυγούστου 2023. Οι τελευταίες εκλογές για την εκλογή του κοινοβουλίου της αυτόνομης κοινότητας διεξήχθησαν στις 28 Μαΐου 2023.
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «Cifras completas». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Φεβρουαρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2010.
- ↑ Fuente: Data in INE. Censo de 1857, Series de población de hecho en España desde 1900 a 1991 Αρχειοθετήθηκε 2007-09-29 στο Wayback Machine., y Series de población de España desde 1996. Αρχειοθετήθηκε 2010-04-18 στο Wayback Machine.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Πλήρης οδηγός για την Αραγωνία Αρχειοθετήθηκε 2020-11-08 στο Wayback Machine.
.svg){kind=small} | .svg){kind=spacer} | ||
