Αμερικανικό λιοντάρι
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
| Αμερικανικό λιοντάρι Χρονικό πλαίσιο απολιθωμάτων: Ύστερο Πλειστόκαινο | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Αναπαράσταση αμερικανικού λιονταριού
| ||||||||||||||||
| Συστηματική ταξινόμηση | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
| Τριώνυμο | ||||||||||||||||
| † Panthera leo atrox (Πάνθηρ ο λέων ο στυγερός) Leidy, 1853 |
Το αμερικανικό λιοντάρι (Panthera leo atrox - Πάνθηρ ο λέων ο στυγερός), επίσης γνωστό και ως Βορειοαμερικανικό λιοντάρι των σπηλαίων ή αμερικανικό λιοντάρι των σπηλαίων, είναι εξαφανισμένο υποείδος της οικογένειας των αιλουριδών, ενδημικό στη Βόρεια Αμερική της Πλειστοκαίνου εποχής, και εξαφανίστηκε 330.000 χρόνια πριν. Έχει αποδειχθεί από γενετικές αναλύσεις ότι ήταν ίδιο σχεδόν με το ευρωπαϊκό λιοντάρι των σπηλαίων (Panthera leo spelaea). Το αμερικανικό λιοντάρι ήταν λίγο μεγαλύτερο από το πρώιμο ευρωπαϊκό λιοντάρι των σπηλαίων του Μέσου Πλειστοκαίνου (Panthera leo fossilis) και περίπου 25% μεγαλύτερο από τα σημερινά λιοντάρια.
Περιγραφή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το αμερικανικό λιοντάρι είναι ένα εξαφανισμένο ζώο, ιθαγενές στη Βόρειο Αμερική, το οποίο αποίκησε τη Νότιο Αμερική κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Αποίκησης. Το μήκος του από το κεφάλι ως την ουρά υπολογίζεται ότι ήταν από 1,6 ως 2,5 μέτρα και το ύψος του στους ώμους 1,2 μ. Παρ' όλα αυτά ήταν μικρότερο από τον μεγαλύτερο ανταγωνιστή του, την αρκούδα Arctodus simus, που ήταν ο μεγαλύτερος θηρευτής στην Βόρεια Αμερική εκείνη την εποχή. Το αμερικανικό λιοντάρι δεν ήταν τόσο γεροδεμένο όσο ο σμιλόδοντας Smilodon populator, ο οποίος ίσως ζύγιζε μέχρι και 450 κιλά. Εκτιμάται ότι ο μέσος όρος βάρους των αμερικανικών λιονταριών ήταν γύρω στα 255,65 κιλά. Σχεδόν εκατό δείγματα έχουν ανακαλυφθεί στο La Brea Tar Pits στο Λος Άντζελες, κι έτσι είναι γνωστή η σωματική τους διάπλαση. Τα χαρακτηριστικά των δοντιών τους θυμίζουν τα σημερινά λιοντάρια, αλλά είναι πολύ μεγαλύτερα. Το αμερικανικό λιοντάρι ήταν το μεγαλύτερο υποείδος λιονταριού.
Κατανομή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Νότια της Αλάσκας, το αμερικανικό λιοντάρι πρωτοεμφανίστηκε κατά τη διάρκεια της Σανγκαμόνιας περιόδου. Ύστερα διασκορπίστηκε στη δυτική Αμερική ως το Περού. Απουσίαζε από τη χερσόνησο της Φλόριντα, αλλά είναι πιθανόν να υπήρχε στην περιοχή της λίμνης Μίσιγκαν. Όπως πολλά άλλα μεγάλα θηλαστικά, εξαφανίστηκε στο τέλος του Πλειστοκαίνου, 10.000 χρόνια πριν. Όταν το αμερικανικό λιοντάρι αφθονούσε, ζούσε μαζί με μία μεγάλη ποικιλία ζώων του Πλειστοκαίνου. Τα περισσότερα απομεινάρια του είδους έχουν βρεθεί στο Γιούκον και στο La Brea Tar Pits.
Περιβάλλον
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Σε μερικές περιοχές το αμερικανικό λιοντάρι ζούσε κάτω από σκληρές συνθήκες. Πιθανότατα χρησιμοποιούσαν σπηλιές ή ρωγμές βράχων για να προστατευτούν από το κρύο. Ίσως να έστρωναν τις φωλιές τους με γρασίδι ή ξερά φύλλα, όπως κάνει η Σιβηριανή τίγρη, μία σημερινή μεγάλη γάτα του βορρά. Υπήρχαν λιγότερα αμερικανικά λιοντάρια στο La Brea Tar Pits σε σύγκριση με άλλους θηρευτές, όπως ο Smilodon fatalis ή ο τρομερός λύκος (Canis dirus), γεγονός που υποδεικνύει ότι ίσως ήταν αρκετά έξυπνα ώστε να αποφύγουν το υπερβολικό ψύχος. Τα αμερικανικά λιοντάρια συνήθως κυνηγούσαν ελάφια, βορειοαμερικανικά άλογα, βορειοαμερικανικές καμηλίδες, βορειοαμερικανικούς τάπιρους, βίσωνες, μαμούθ και άλλα μεγάλα χορτοφάγα ζώα. Το υποείδος εξαφανίστηκε μαζί με άλλα μεγάλα ζώα σε μία μεγάλη εξαφάνιση. Οστά αμερικανικών λιονταριών έχουν βρεθεί σε καταυλισμούς Ινδιάνων της Παλαιολιθικής περιόδου, κι έχει διατυπωθεί η άποψη ότι ίσως το υπερβολικό κυνήγι τα οδήγησε στην εξαφάνιση.
Κατάταξη
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το αμερικανικό λιοντάρι μερικές φορές θεωρείται ξεχωριστό είδος, με την επιστημονική ονομασία Panthera atrox, που σημαίνει στα λατινικά "σκληρός" ή "επίφοβος" πάνθηρας. Το προφίλ του κρανίου του θυμίζει περισσότερο αυτό του τζάγκουαρ. Μερικοί μελετητές αποδέχονται τη συγγένεια αυτή αλλά οι περισσότεροι το θεωρούν συγγενικό με το αφρικανικό λιοντάρι (Panthera leo), και με το εξαφανισμένο λιοντάρι των σπηλαίων (Panthera leo spelaea). Οι περισσότεροι παλαιοντολόγοι θεωρούν το αμερικανικό λιοντάρι περισσότερο ως υποείδος του λιονταριού, παρά ως ξεχωριστό υποείδος. Οι μελετητές που κατατάσσουν με βάση τα μορφολογικά χαρακτηριστικά αδυνατούν να ανακαλύψουν την πραγματική ταυτότητα του αμερικανικού λιονταριού. Μία άλλη θεωρία υποστηρίζει την συγγένειά του με την τίγρη, βασισμένη στο σχήμα των κρανίων και στη θήκη του εγκεφάλου, που είναι παρόμοια με αυτήν της τίγρης. Έχει επίσης λεχθεί ότι τα Panthera leo atrox και Panthera leo spelaea είναι ένας ξεχωριστός κλάδος, συγγενικός με τις λεοπαρδάλεις. Μία ακόμη έρευνα βασισμένη στο κρανίο, το σαγόνι και τα δόντια του υποστηρίζει ότι το αμερικανικό λιοντάρι είναι διαφορετικό είδος. Παρ'όλα αυτά αναλύσεις στο μιτοχονδριακό DNA από απομεινάρια στο Γουαϊόμινγκ και στην Αλμπέρτα απέδειξαν τη συγγένεια με το λιοντάρι των σπηλαίων, και ότι ο πληθυσμός απομονώθηκε από τον υπόλοιπο κόσμο μετά την διάβαση της γέφυρας του Βερίγγειου Πορθμού 340.000 χρόνια πριν.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Paul S Martin (1984). Quaternary Extinctions. The University of Arizona Press. *Christiansen P, Harris JM (2005) Body size of Smilodon (Mammalia: Felidae). J Morphol 266: 369–384
- Sorkin, B. 2008: "A biomechanical constraint on body mass in terrestrial mammalian predators". Lethaia, 41, pp 333–347
