Μετάβαση στο περιεχόμενο

Αγία Γαβριηλία Παπαγιάννη

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αγία Γαβριηλία «η Ασκήτρια της Αγάπης»
Γέννηση2/15 Οκτωβρίου 1897
Κωνσταντινούπολη, Οθωμανική Αυτοκρατορία
Κοίμηση28 Μαρτίου 1992 (94 ετών)
Λέρος, Ελλάδα
Αναγνώριση
Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως
Τιμάται απόΟρθόδοξη Εκκλησία
Αγιοκατάταξη3 Οκτωβρίου 2023
από το Οικουμενικό Πατριαρχείο[1]
Μείζον ιερό
  • Ιερός Ναός Παναγίας του Κάστρου, Λέρος
Εορτασμός28 Μαρτίου και 18 Ιουλίου
ΠολιούχοςΛέρος[2]

Η Αγία Γαβριηλία Παπαγιάννη (Κωνσταντινούπολη, 2/15 Οκτωβρίου 1897 - Λέρος, 28 Μαρτίου 1992) ήταν Ελληνίδα ορθόδοξη μοναχή, διεθνώς γνωστή ως πνευματική οδηγός, ως Γερόντισσα, με ιδιαίτερη φροντίδα σε φτωχούς και ασθενείς.[3][4][5][6] Ήταν η δεύτερη γυναίκα που εισήχθη σε ελληνικό πανεπιστήμιο και ήταν εκπαιδευμένη φυσιοθεραπεύτρια πριν ακολουθήσει την κλήση της στην μοναχική ζωή σε ηλικία 60 ετών. Αγιοκατατάχθηκε από την Ιερά Σύνοδο του Οικουμενικού Πατριαρχείου στις 3 Οκτωβρίου 2023.[7]

Η Αυρηλία Παπαγιάννη[8] γεννήθηκε στις 15 Οκτωβρίου (2 Οκτωβρίου Ιουλιανό ημερολόγιο) 1897 στην Κωνσταντινούπολη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας[9] ως το μικρότερο παιδί του Ηλία και της Βικτώριας Παπαγιάννη,[10] μιας πλούσιας ελληνικής οικογένειας με καταγωγή από τη Βόρεια Ήπειρο. Μεγάλωσε στην Κωνσταντινούπολη και έζησε εκεί μέχρι που η οικογένειά της απελάθηκε κατά τη διάρκεια της ανταλλαγής πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας το 1923 και έφθασε στη Θεσσαλονίκη. Εισήλθε στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και έγινε η δεύτερη γυναίκα που έγινε ποτέ δεκτή σε ελληνικό πανεπιστήμιο,[8] όπου απέκτησε πτυχίο στη φιλοσοφία. Είχε προηγουμένως αποφοιτήσει με πτυχίο στην βοτανική σε ελβετικό πανεπιστήμιο.[11] Το 1932 μετακόμισε στην Αθήνα αναλαμβάνοντας την φροντίδα των φιλοξενουμένων του γηροκομείου[8] μέχρι το 1938 όταν μετακόμισε στην Αγγλία για σπουδές ποδολογίας και φυσιοθεραπείας, όπου παρέμεινε μέχρι το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.[9]

Πορεία κατά τη μεταπολεμική περίοδο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1945, η Αυρηλία Παπαγιάννη επέστρεψε στην Ελλάδα και άρχισε να συνεργάζεται με την Αμερικανική Γεωργική Σχολή και την Υπηρεσία Ανακούφισης Φίλων στη Θεσσαλονίκη,[12][9] μέχρι το 1947, όταν μετακόμισε στην Αθήνα και άνοιξε ιατρείο φυσιοθεραπείας. Για μια δεκαετία λειτουργούσε το γραφείο της χρησιμοποιώντας κεφάλαια από πελάτες της που πλήρωναν προκειμένου να παρέχει βοήθεια στους φτωχούς. Μετά το θάνατο της μητέρας της, το 1954, έλαβε όρκο φτώχειας και παραχώρησε όλα τα εγκόσμια υπάρχοντά της. Το επόμενο έτος,[8] μετακόμισε στην Ινδία για να εργαστεί με τους φτωχούς και να βοηθήσει τον ακτιβιστή κοινωνικό λειτουργό, Μπάμπα Άμτε, στην προσφορά του με τις κοινότητες λεπρών στην Ινδία.[10] Μετά από τέσσερα χρόνια δωρεάν φυσιοθεραπείας στους φτωχούς, η Αυρηλία μετέβη στα όρη των Ιμαλαΐων, ζώντας έντεκα μοναχικούς μήνες ως ερημίτρια.[8] Στη συνέχεια ταξίδεψε στο Λαντούρ όπου συνάντησε μια Αμερικανίδα, η οποία κανόνισε να πάει στο μοναστήρι με επικεφαλής τον πατέρα Θεοδόσιο στη Βηθανία, στους Αγίους Τόπους το 1960.[13] Έφτασε στην Κοινότητα της Αναστάσεως του Κυρίου της Βηθανίας[σημ. 1] όπου και δέχτηκε την μοναχική κουρά. Μετά την τριετή δοκιμασία της ως μοναχή, η Παπαγιάννη έλαβε το όνομα Γαβριηλία.[8]

Η αδελφή Γαβριηλία στάλθηκε στην Κοινότητα Ταϊζέ στη Γαλλία από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Αθηναγόρα, αν και η αποστολή της εκεί ήταν σύντομη. Στη συνέχεια, στάλθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου περιόδευσε σε εθνικές ελληνικές κοινότητες σε δεκαεπτά Πολιτείες και συνόδευσε πολλούς ψυχικά ασθενείς σε ψυχιατρικά νοσοκομεία στην Ευρώπη.[16] Μετά από σχεδόν μια δεκαετία περιοδειών, ομιλιών και προσφοράς στους ασθενείς, στάλθηκε στην Ανατολική Αφρική για τρία χρόνια για να κάνει ιεραποστολικό έργο. [8] Μετά από σύντομη ανάθεση εργασίας στη Γερμανία, η αδελφή Γαβριηλία στάλθηκε πίσω στην Ινδία,[16] όπου παρέμεινε για τρία χρόνια. Το 1979 της παραχωρήθηκε η χρήση ενός διαμερίσματος στην Αθήνα και έγινε «Γερόντισσα», συμβουλεύοντας μαθητές και βοηθώντας τους αρρώστους για τα επόμενα δέκα χρόνια. Κοντά στο τέλος της ζωής της, αποσύρθηκε σε ένα ερημητήριο στην Αίγινα,[8] αλλά όταν εμφάνισε λέμφωμα Hodgkin επέστρεψε στην Αθήνα. Μετά από θεραπεία που θεωρήθηκε θαυματουργή, εγκατέλειψε την Αθήνα δύο χρόνια πριν από το θάνατό της και μετακόμισε στο νησί της Λέρου.[16] Η Γερόντισσα Γαβριηλία πέθανε στη Λέρο στις 28 Μαρτίου 1992.[9]

Έζησε και κινήθηκε ανάμεσα σε πάρα πολλούς ετερόδοξους και αλλόθρησκους (η ίδια έλεγε ότι είχε κάνει τον γύρο του κόσμου οκτώ φορές) αλλά δεν επιδείκνυε ούτε ίχνος συγκρητισμού στην πνευματική της ζωή και στα θέματα της λατρείας.[4][5] Το 1996 κυκλοφόρησε στα ελληνικά μια βιογραφία της ζωής της με τίτλο Η Ασκητική της Αγάπης, γραμμένη από ένα πνευματικοπαίδι της, τη μοναχή Γαβριηλία Γεωργίου.[9][σημ. 2] Το 1999 το βιβλίο μεταφράστηκε στα αγγλικά[17] και το 2000 στα ρωσικά.[9] Έκτοτε έχει 15 ελληνικές εκδόσεις, 2 αγγλικές εκδόσεις και έχει μεταφραστεί στα αραβικά, γαλλικά και σερβικά.[18]

  1. Ο λογαριασμός του ρωσικού ορθόδοξου αρχείου αποκαλεί αυτό το μοναστήρι "Μοναστήρι της Μαρίας και Μάρθας",[9] Ο Μπρέιντι το αποκαλεί "Μοναστήρι του Αγίου Λαζάρου"[8] και το Ορθόδοξο Wiki το αποκαλεί "Μοναστήρι των Αγίων Μαρίας και Μάρθας στη Βηθανία".[10] Η Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία και το Μοναστήρι του Αγίου Λαζάρου χτίστηκαν μόλις το 1965.[14] Σύμφωνα με τη Ρωσική Εκκλησιαστική Αποστολή της Ιερουσαλήμ, δύο Βρετανίδες, που έγιναν ορθόδοξες μοναχές το 1932, πήραν τα θρησκευτικά ονόματα Μαρία και Μάρθα. Οργάνωσαν μια θρησκευτική κοινότητα στη Βηθανία, που ονομάστηκε Κοινότητα Βηθανίας της Ανάστασης του Κυρίου. Αμέσως μετά την ίδρυσή της, οι εκκλησιαστικές αρχές μετέφεραν την κοινότητα στη Γεθσημανή όπου συνδέθηκαν με την κοινότητα της Εκκλησίας της Μαρίας της Μαγδαληνής. Αν και το όνομά του παραμένει επίσημα η Κοινότητα Βηθανίας της Ανάστασης του Κυρίου, συχνά προσδιορίζεται ως το μοναστήρι της Μαρίας Μαγδαληνής.[15]
  2. Την Αγία Γαβριηλία Παπαγιάννη σύστησε στη μοναχή Γαβριηλία Γεωργίου ο μουσικός Σταμάτης Σπανουδάκης.[4]
  1. «ΕΚΤΑΚΤΟ: Αγιοκατατάχθηκε η Γερόντισα Γαβριηλία». romfea.gr. Ανακτήθηκε στις 3 Οκτωβρίου 2023. 
  2. «Κορυφώνονται οι τριήμεροι εορτασμοί για την αγιοκατάταξη της Οσίας Γαβριηλίας στη Λέρο». orthodoxianewsagency.gr. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2024. 
  3. Monastiriaka.gr - Γερόντισσα Γαβριηλία
  4. 4,0 4,1 4,2 Μοναχή Γαβριηλία Γεωργίου (1996), Γερόντισσα Γαβριηλία: η ασκητική της αγάπης, Αθήνα, Εκδόσεις Επτάλοφος, δέκατη πέμπτη έκδοση - Οκτώβριος 2001, ISBN 960-90461-2-6.
  5. 5,0 5,1 Αγάπη δίχως όρια, επιμέλεια Μητροπολίτης Νεκτάριος (Αργολίδος), Εκδόσεις Επιστροφή, 2018, ISBN 9786185374006.
  6. Μοναχή Φιλοθέη, Η Γερόντισσα της χαράς, εκδόσεις Επιστροφή, 2018, ISBN 9786188345065.
  7. «Ανακοίνωση Ι.Μ. Λέρου για την Αγιοκατάταξη της Μοναχής Γαβριηλίας». ADOLOGALA.GR. ADOLOGALA.GR. 
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 8,6 8,7 8,8 Brady, John (Fall 2004). «Mother Gavrilia: "A Holocaust to His Love"». In Communion (Alkmaar, The Netherlands: Orthodox Peace Fellowship) (35). http://incommunion.org/2004/10/23/mother-gavrilia/. Ανακτήθηκε στις 8 December 2015. 
  9. 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 9,5 9,6 «Gerontissa (Elder) Gabrielia». Washington, D.C.: Russian Orthodox Cathedral of St. John the Baptist. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Ιανουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2015. 
  10. 10,0 10,1 10,2 «Gabrielia (Papayannis)». OrthodoxWiki. 11 Φεβρουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2015. 
  11. Karellos 2001, σελ. 23.
  12. Marder 1979, σελ. 215.
  13. Karellos 2001, σελ. 25.
  14. Murphy-O'Connor 2008, σελ. 228.
  15. «Bethany Community of the Resurrection of the Lord». Jerusalem, Israel: Russian Ecclesiastical Mission. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Μαΐου 2019. Ανακτήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2015. 
  16. 16,0 16,1 16,2 Karellos 2001, σελίδες 25–26.
  17. Nun Gavrilia 1999.
  18. Karellos 2001, σελ. 21.