Α΄ Γυμνάσιο Πατρών
Το Α΄ Γυμνάσιο Πατρών είναι δευτεροβάθμιο εκπαιδευτικό ίδρυμα στην Πάτρα. Είναι το τέταρτο δημόσιο ελληνικό γυμνάσιο που ιδρύθηκε στο σύγχρονο ελληνικό κράτος,[1] στις τάξεις του οποίου έχουν φοιτήσει και διδάξει σημαίνουσες προσωπικότητες, ανάμεσα τους υπουργοί, πρωθυπουργοί, συγγραφείς και άλλοι. Ήδη στην Πάτρα με το βασιλικό διάταγμα της 25ης Μαρτίου του 1835 λειτουργούσε ελληνικό σχολείο, το τέταρτο μετά του Ναυπλίου, Αθήνας, και Σύρου.[1] Στην πόλη λειτουργούσε και αλληλοδιδακτικό σχολείο, δημοτικό σήμερα, που το θεμελίωσε ο Ιωάννης Καποδίστριας.[2]
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πρώτη περίοδος 1836–1900
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το γυμνάσιο της Πάτρας θεσμοθετήθηκε το 1836 με βασιλικό διάταγμα του βασιλιά Όθωνα, η λειτουργία του άρχισε κανονικά σαν τετρατάξιο Βασιλικόν γυμνάσιον Πατρών το 1838 με πρώτο γυμνασιάρχη τον Γιώργιο Χρυσοβέργη ή τον Αλέξανδρο Ραδινό[3]. Ήταν το 5ο γυμνάσιο που ιδρύθηκε στην χώρα μετά αυτά της Σύρας, Ναυπλίου, Αίγινας, και Μεσολογγίου το οποίο δεν λειτούργησε[3]. Από το 1881 μετονομάστηκε σε Α΄γυμνάσιο εν Πάτραις , το 1920 σε Α' γυμνάσιο αρρένων εν Πάτραις, από το 1965 δημιουργήθηκε και το λύκειο στην ουσία το τότε γυμνάσιο είναι το σημερινό Λύκειο.
Τα πρώτα μαθήματα που διδάσκονταν ήταν[4] Ελληνική, Γύμνασις εις το γράφειν Ελληνιστί, Θεωρία των περί τον λόγον επιστημών, λατινική, Κατήχησις, Ιστορία και Γεωγραφία, Λογική και σύντομος γενικήν εισαγωγή εις την φιλοσοφίαν, μαθηματική, μαθηματική και μαθηματικοφυσική γεωγραφία, φυσική και φυσική ιστορία, Γαλλική και φυσική φυσική ιστορία και αρχαί χημείας. Με βασιλικό διάταγμα το 1857 προστίθεται η διδασκαλία του εμπορίου όπου μπορούσαν να την παρακολουθήσουν και μη μαθητές του γυμνασίου[5]. Από το 1871 στα μαθήματα προστίθενται και τα "στρατιωτικά γυμνάσια" που δάσκαλος είναι αξιωματικός του στρατού[6]. Το 1878 αποκτά όργανα φυσικής αξίας 3.357 φράγκων , πολλά από τα όργανα αυτά φυλάσσονται σήμερα στο σχολείο σαν ιστορικά κειμήλια[7]. Σταδιακά προστέθηκαν νέα μαθήματα όπως η Ιταλική γλώσσα , γυμναστική από το 1883[8], τριγωνομετρία, φιλοσοφικά, θεωρητική αριθμητική, άλγεβρα, επιπεδομετρία, Νέα Ελληνικά, ζωολογία και Σωματογραφία.
Το πρώτο κτίριο ήταν στην Άνω πόλη όπου μεταφέρθηκε το 1841 στην οικία Γούναρη σε κεντρικό σημείο[9], το 1875 μεταφέρθηκε σε νέο οίκημα στην Πλατεία Γεωργίου Α΄[10]. Άγνωστο πότε θα μεταφερθεί σε άλλο κτίριο στην σημερινή περιοχή της Πλατείας Ομονοίας κι έπειτα το 1883 στην Πλατεία Βασιλίσσης Όλγας[11].
Τα αξιοσημείωτα της περιόδου αυτής ήταν το 1860 η δυσαρέσκεια των μαθητών κατά του δασκάλου Γαλλικών Νονότ όπου στο τέλος απομακρύνθηκε, απειθαρχία στο σχολείο με βιαιοπραγίες κατά καθηγητών και φυλάκιση μαθητή[12]. Το 1880 οι μαθητές ιδρύουν μαθητικό σύλλογο με την ονομασία "Αι Μούσαι" που πρωτοστάτησε στην ίδρυση γυμναστηρίου στην Πάτρα[13]. Μάλιστα το 1883 με πρωτοβουλία του συλλόγου και χρήματα , 420 δρχ, που μαζεύτηκαν από θεατρική παράσταση νοικιάστηκε οικόπεδο και ξεκίνησε το μάθημα της γυμναστικής[8]. Το 1876 ο μεγάλος μουσικοδιδάσκαλος Ιωάννης Λιμπεράλης έγραψε και δώρισε εμβατήριο για την φάλαγγα του γυμνασίου[14].
Την περίοδο αυτή στο σχολείο δίδαξαν σημαντικά πρόσωπα οι περισσότεροι πανεπιστημιακοί όπως ο Ηρακλής Μητσόπουλος, ο Γεώργιος Βούρης, ο Γρηγόριος Παπαδόπουλος, ο Αλέξανδρος Ραδινός που τιμήθηκε μετά θάνατο για την προσφορά του ο Δημήτριος Σεμιτέλος, ο Αθανάσιος Ρουσόπουλος, ο Αντώνιος Αντωνιάδης σύμβολο του αντιοθωνισμού στην Πάτρα ο Διονύσιος Μελισσηνός. Οι Θεμιστοκλής Παπαλουκάς Στέφανος Μιρτίλος και Χ. Παπανικολάου βραβευμένοι με τον αργυρό σταυρό του Σωτήρος από το υπουργείο Παιδείας[15]. Ο Αλέξανδρος Γ. Αλεξανδρόπουλος, ο γυμναστής Ανδρέας Πετρουτσής, ο Γεώργιος Αθανασιάδης, ο Γιώργος Χοϊδάς, ο Ιωάννης Αργυρόπουλος.
Μερικοί γνωστοί έπειτα μαθητές του σχολείου ήταν και ο ποιητής Ανδρέας Καρκαβίτσας, ο πολιτικός Δημήτριος Γούναρης, ο ιστορικός Στέφανος Θωμόπουλος, ο Ιωάννης Ζωγράφος ο ιδρυτής του οικισμού Ζωγράφου[16], ο πολιτικός Χρήστος Φακής, ο Χρήστος Διβελόπουλος, ο Περικλής Γιαννόπουλος, ο Γιώργος Διδυμιώτης , ο Ηλίας Βουτιερίδης, ο Μιχαήλ Μιχαλακόπουλος, ο Βασίλειος Αριστάρχης, ο Ιωάννης Χλωρός, ο ποιητής Μιλτιάδης Μαλακάσης, ο πολιτικός Ανδρέας Μιχαλακόπουλος, ο πολιτικός Σωτήριος Σωτηρόπουλος, ο στρατιωτικός Αναστάσιος Βενετσανόπουλος, ο μετέπειτα πρωταθλητής και παράγοντας των χιονοδρομιών Σωτήριος Γεροκωστόπουλος, ο Γιώργος Τριάντης.
Δεύτερη περίοδος 1900–1940
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 1900 γίνονται στην Πάτρα οι πρώτοι μαθητικοί αθλητικοί αγώνες με την συμμετοχή των δύο γυμνασίων της πόλης των τεσσάρων Ελληνικών σχολείων κι ιδιωτικών σχολών, το Α΄γυμνάσιο έλαβε τρία Α' βραβεία[17]. Το 1916 οι μαθητές του σχολείου αναγκάζονται να μεταβούν με μουσική συνοδεία στην πλατεία Ομόνοιας για να ρίξουν ανάθεμα στον Ε. Βενιζέλο[18]. Με το Βασιλικό διάταγμα του 1920 το Α' γυμνάσιο κατατάσσεται σε σχολείο Α' τάξης[19], ενω το 1911 φοιτά η πρώτη μαθήτρια του σχολείου η Ελένη Καραθανασοπούλου μετέπειτα διευθύντρια του Αρσάκειου Πατρών[20]. Το 1929 γίνεται εξατάξιο και μεταφέρεται σε νέο κτίριο στην ίδια πλατεία, στα μαθήματα συναντάμε νέα όπως η Ωδική, υγιεινή, ιερά, αρχαία ελληνικά, ψυχολογία και λογική, Θρησκευτικά κ.α..
Το Μάρτιο του 1926 οι μαθητές του γυμνασίου ανεβάζουν σχολική παράσταση υπέρ της αεροπορικής άμυνας στο θέατρο Απόλλων το έργο Οιδίπους επί Κολονώ [21]. Το 1936 μάλιστα οι μαθητές του πήραν μέρος και στην μαθητική απεργία σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την αλλαγή των εξετάσεων[22] όσοι μαθητές συμμετείχαν αποβλήθηκαν οι περισσότεροι από το γυμνάσιο και μερικοί χωρίς δικαίωμα μεταγραφής σε άλλο γυμνάσιο και άλλοι τιμωρήθηκαν με μικρότερες ποινές[23].
Γνωστοί καθηγητές αυτής της περιόδου ήταν οι : ο συγγραφέας Τρύφων Ευαγγελίδης, ο Θεόδωρος Πολυχρονόπουλος , και ο Κωνσταντίνος Σούλος.
Μαθητές που αργότερα έγιναν γνωστοί αυτής της περιόδου ήταν οι : Σοφοκλής Κόλας, ο ποιητής Γιάννης Σκαρίμπας, ο πολιτικός Παναγιώτης Κανελλόπουλος, ο Καίσαρ Αλεξόπουλος, ο πολιτικός Αχιλλέας Γεροκωστόπουλος, ο Αναστάσιος Βγενόπουλος, ο Αναστάσιος Δρούλιας, ο μετέπειτα εφοπλιστής Δημήτριος Αγγελόπουλος, ο ιστορικός Κώστας Τριανταφύλλου, και ο Κωνσταντίνος Σπηλιάδης και ο αθλητής Χρήστος Γεωργίου.
1940 εως σήμερα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Κατά την διάρκεια της κατοχής το γυμνάσιο θα συνεχίσει την λειτουργία του και από το 1944-45 θα γίνει οκτατάξιο[24]. Νέα μαθήματα μπαίνουν στο πρόγραμμα όπως γραμματική και συντακτικό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας. Από το 1947 το σχολείο στεγάζεται σε νέο καινούργιο κτίριο[25]. Στο αθλητικό τομέα το γυμνάσιο διαθέτει ομάδες σε όλα σχεδόν τα αθλήματα και δίνει φιλικούς αγώνες , με επίσημα σωματεία της Πάτρας [26], ενώ πάντα υπάρχουν και διεξάγονται τα σχολικά πρωταθλήματα. Μάλιστα τα γυμνάσια της Πάτρας την δεκαετία του 50 και 60 θεωρούνταν τροφοδότες των συλλόγων στην καλαθοσφαίριση και πετοσφαίριση[27].
Γνωστοί καθηγητές του σχολείου αυτής της περιόδου είναι οι Ευθήμιος Κοντογιαννόπουλος πατέρας του Βασίλειου, ο πρώην καλαθοσφαιριστής Κώστας Πετρόπουλος και άλλοι.
Γνωστοί μαθητές αυτής της περιόδου είναι ο Αναστάσιος Τασσόπουλος διοικητής χωροφυλακής της Λέρου που έσωσε τέσσερις ανθρώπους χάνοντας την ζωή του[28], ο αντιστασιακός και νομικός Σπύρος Θανασούλιας, ο Βασίλειος Αριστάρχης, ο μετέπειτα δήμαρχος Θεόδωρος Άννινος, ο συγγραφέας Νίκος Καχτίτσης, ο στρατιωτικός Αλέξανδρος Βρης, ο ιατρός Αριστείδης Ντόντης, ο στρατηγός Νίκος Βουκελάτος, ο πολιτικός Κωστής Στεφανόπουλος, ο συγγραφέας Ιωάννης Πανίτσας γνωστός σαν "Γιάννης Γαλανός", ο αρχιμανδρίτης Λύσανδρος Φάσσος, ο ναύαρχος και λογοτέχνης Τάσος Ρομπότης (λογοτεχνικό ψευδώνυμο Τάσος Κόρφης), ο πανεπιστημιακός Αύγουστος Μπαγιόνας, ο ιατρός Παναγιώτης Πολίτης, ο πολιτικός Ασημάκης Α. Φωτήλας, ο αθλητής Χαρίλαος Χρυσανθόπουλος, ο πυρηνικός επιστήμονας Αναστάσιος Σταμπουλής, ο αθλητής Βασίλης Γεωργίου, ο Νίκος Σταυρουλόπουλος, ο πολιτικός και ιατρός Νίκος Παπαδημάτος, ο ιατρός Ανδρέας Σαββόπουλος, ο πολιτικός Σπύρος Τυροδήμος, ο λογοτέχνης Κώστας Λογαράς και άλλοι.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 Α. Μουγγολιάς, σελ 13
- ↑ Α. Μουγγολιάς, σελ 11
- ↑ 3,0 3,1 Α. Μουγγολιάς, σελ 17
- ↑ Βασιλικό Διάταγμα, Δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 87 - 31.12.1836 ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΚΑΙ ΓΥΜΝΑΣΙΩΝ
- ↑ Χρήστου Μούλια, Το λιμάνι της σταφίδας, Πάτρα 1828-1900, Εκδόσεις Περί τεχνών, Πάτρα 2000, ISBN 960-86814-0-5
- ↑ Α. Μουγγολιάς, σελ 53
- ↑ Α. Μουγγολιάς, σελ 64
- ↑ 8,0 8,1 Α. Μουγγολιάς, σελ 93
- ↑ Α. Μουγγολιάς, σελ 22
- ↑ Α. Μουγγολιάς, σελ 51
- ↑ Α. Μουγγολιάς, σελ 80
- ↑ Α. Μουγγολιάς, σελ 34
- ↑ Α. Μουγγολιάς, σελ 72
- ↑ Α. Μουγγολιάς, σελ 54
- ↑ Α. Μουγγολιάς, σελ 67
- ↑ Α. Μουγγολιάς, σελ 30
- ↑ Α. Μουγγολιάς, σελ 130
- ↑ Α. Μουγγολιάς, σελ 149
- ↑ Α. Μουγγολιάς, σελ 160
- ↑ Α. Μουγγολιάς, σελ 164
- ↑ Τούλας Ηλιάδου-Μανιάκη, Πάτρα 1913-1940, Πολιτιστικά, Θεταρικά, Καρναβάλι, Θέατρο Σκιών, σελίδα 115, εκδόσεις Περι Τεχνών, Πάτρα 2006, ISBN 960-6684-07-5
- ↑ Α. Μουγγολιάς, σελ 218
- ↑ Α. Μουγγολιάς, σελ 220
- ↑ Α. Μουγγολιάς, σελ 242
- ↑ Α. Μουγγολιάς, σελ 214
- ↑ Α. Μουγγολιάς, σελ 284
- ↑ Α. Μουγγολιάς, σελ 310
- ↑ Α. Μουγγολιάς, σελ 255
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ανδρέα Ευθ. Μουγγολιά, Το Α' Γυμνάσιον εν Πάτραις, Ιστορική και εκπαιδευτική διαδρομή, Εκδοση Εκτυπωτική Αττικής, Πάτρα 2001 ISBN 960-91579-0-4
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Η επίσημη ιστοσελίδα του Α' Λυκείου Πάτρας Αρχειοθετήθηκε 2011-08-29 στο Wayback Machine.