Έλληνες Δίκαιοι των Εθνών

Ο τίτλος του Δικαίου των Εθνών απονέμεται από το Γιαντ Βασσέμ, σε μη-Εβραίους, που με κίνδυνο της ζωής, της ελευθερίας και της ασφαλειάς τους στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου έσωσαν τις ζωές Εβραίων χωρίς να ζητήσουν χρηματικό ή άλλο αντάλλαγμα. Μέχρι την 1η Ιανουαρίου του 2019 ο τιμητικός αυτός τίτλος είχε απονεμηθεί και σε 355 Έλληνες, οι οποίοι είναι οι εξής (σε παρένθεση το έτος κατά το οποίο τους απονεμήθηκε ο τίτλος):

• Ο Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός (1969), ο διοικητής της Αστυνομίας Πόλεων της Αθήνας στην Κατοχή Άγγελος Έβερτ (1969), οι αστυνομικοί διευθυντές Δημήτριος Βρανόπουλος (1969), Μιχαήλ Γλύκας (1969) και Δημήτριος Βλαστάρης (1969) και ο γενικός διευθυντής διοικητικών υπηρεσιών Πάνος Χαλδέζος (1994), που εφοδίαζαν Εβραίους με ταυτότητες με χριστιανικά ονόματα αφού είχαν εκδοθεί πιστοποιητικά βάφτισης και είχαν καταχωρηθεί με τα χριστιανικά ονόματα στα μητρώα του Δήμου Αθηνών.
• Ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Γεννάδιος (1969), ο οποίος προσπάθησε με επανειλημμένες παρεμβάσεις του να σώσει τους Εβραίους της Θεσσαλονίκης.
• Η Πριγκίπισσα Αλίκη του Μπάττενμπεργκ (1993), η οποία στην Κατοχή έκρυψε στο σπίτι της τη σύζυγο, την κόρη και τον ένα γιο του εβραϊκής καταγωγής βουλευτή Τρικάλων, Χαϊμακί Κοέν.
• Ο Μητροπολίτης Ζακύνθου Χρυσόστομος (1978) και ο δήμαρχος Ζακύνθου Λουκάς Καρρέρ (1978), οι οποίοι απέτρεψαν τη συγκέντρωση και τον εκτοπισμό των Εβραίων του νησιού, όταν ύστερα από διαταγή του Γερμανού διοικητή της Ζακύνθου, Πάουλ Μπέρενς, να συντάξουν κατάλογο με όλους τους Εβραίους του νησιού και να του τον παραδώσουν, αυτοί του παρέδωσαν ένα χαρτί στο οποίο ήταν γραμμένα μόνο τα δικά τους ονόματα.
• Ο Μητροπολίτης Δημητριάδος Ιωακείμ (κατά κόσμον Γεώργιος Αλεξόπουλος) (1997), ο οποίος συνέβαλε στη διάσωση των περισσότερων Εβραίων του Βόλου, ειδοποιώντας τον αρχιραβίνο της πόλης Μωυσή Πεσάχ για τις προθέσεις των Γερμανών και προτρέποντάς τον να καλέσει τους Βολιώτες Εβραίους να φύγουν άμεσα από την πόλη. Επίσης στην κρύπτη της Μητρόπολης Βόλου έκρυψε τα εβραϊκά ιερά αντικείμενα, τα οποία επέστρεψε στην εβραϊκή κοινότητα μετά την απελευθέρωση.
• Η αντιστασιακή Λέλα Καραγιάννη (2011), που στη διάρκεια της Κατοχής μεταξύ άλλων βοήθησε Εβραίους που κινδύνευαν. Ειδικότερα τον Απρίλιο του 1944 έκρυψε στο σπίτι της τον Σολομών Κοέν, από τη Θεσσαλονίκη, τη γυναίκα του Ρεγγίνα και την κόρη του Σέλλυ και στη συνέχεια τους βοήθησε να βρουν ένα ασφαλέστερο μέρος για να κρυφτούν. Επίσης προμήθευσε με πλαστά χαρτιά τον Λέοντα Ίδα και τη μητέρα του, η οποία όμως τελικά συνελήφθη από τους Γερμανούς.
• Ο Δημήτριος Ζάννας (1989) και ο Στράτος Παρασκευαΐδης (1989), που διέσωσαν τη Μέιντι Φλορεντίν και την αδερφή της Φαννύ. Στις 6 Απριλίου 1943 οι Γερμανοί διέταξαν τους Εβραίους στο Γκέττο του Βαρώνου Χιρς να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους. Ενώ η οικογένεια Φλορεντίν στεκόταν στο δρόμο, περικυκλωμένη από τους Γερμανούς στρατιώτες ο Δημήτρης Ζάννας πλησίασε τη Μέιντι και, με την παρέμβαση και της μητέρας της, την έπεισε να τον ακολουθήσει. Έκρυψε τη Μέιντι σε μια φάρμα στο Άδενδρο, έξω από τη Θεσσαλονίκη, όπου εργαζόταν ο Στράτος Παρασκευαΐδης με τον αδελφό του. Η Φαννύ Φλορεντίν τον Ιούλιο του 1944 συνελήφθη σε ένα χωριό της Ηπείρου, όπου δούλευε ως νοσοκόμα στο νοσοκομείο, και μεταφέρθηκε στις φυλακές Παύλου Μελά στη Θεσσαλονίκη. Με την παρέμβαση του Ερυθρού Σταυρού αποφυλακίστηκε δύο μήνες μετά και ο Στράτος Παρασκευαΐδης την πήγε σε ασφαλές μέρος και στη συνέχεια τη μετέφερε στη φάρμα όπου κρυβόταν η αδερφή της. Μετά την απελευθέρωση ο Παρασκευαΐδης παντρεύτηκε τη Μέιντι και ο Ζάννας ήταν ο κουμπάρος τους.
• Ο Εμμανουήλ Κοθρής (1989), μέλος της αντιστασιακής οργάνωσης ΑΠΟΛΛΩΝ και μεταπολεμικά υφυπουργός και υπουργός. Ο Κοθρής βοήθησε στη μεταφορά στην Τουρκία μιας ομάδας 40 Εβραίων, μεταξύ των οποίων ήταν ο μετέπειτα πρόεδρος του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου (ΚΙΣ) Ιωσήφ Λόβινγκερ και η σύζυγός του Μπέρθα καθώς και ο Ούγγρος πρέσβης Λάζλο Βέλιτς και η Εβραία γυναίκα του. Ειδικότερα η ομάδα με οδηγό τον Κοθρή έφτασε με τα πόδια στο λιμάνι της Αγίας Μαρίνας, στη βορειοανατολική Αττική, προκειμένου να περάσουν στη συνέχεια στην Εύβοια, στο λιμάνι των Τσακαίων όπου σύμφωνα με το σχέδιο θα τους παραλάμβανε ο δικηγόρος και μέλος του ΕΑΜ Σωτήρης Παπαστρατής (1988) προκειμένου να τους μεταφέρει στα τουρκικά παράλια. Ο Παπαστρατής από το Φεβρουάριο του 1944 μέχρι την Απελευθέρωση βοήθησε Εβραίους και μέλη της αντίστασης (περίπου 15 με 20 άτομα την εβδομάδα) να διαφύγουν στην Τουρκία. Μεταξύ άλλων μετέφερε στην Τουρκία τον Αύγουστο του 1944 τον Θεσσαλονικιό Γιεχούντα Λεόν Μόσκοβιτς, τη σύζυγό του Σάρα και το γιο τους Γιακόμπ. Όμως οι Γερμανοί είχαν μάθει για την ομάδα που είχε φτάσει στην Αγία Μαρίνα και έστειλαν στρατιωτικό απόσπασμα για να τους συλλάβει. Τότε ο Κοθρής μετέφερε ο ίδιος τους εν λόγω ανθρώπους στα τουρκικά παράλια παρά τις δυσκολίες του ταξιδιού και χωρίς να προλάβει να ενημερώσει σχετικά τη γυναίκα του και το παιδί του.,
• Ο Περικλής Καλλιδόπουλος, και ο γιος του Αλέξανδρος (1989). Ο Περικλής Καλλιδόπουλος ήταν διοικητής της 12ης Μεραρχίας του ελληνικού στρατού στην εκστρατεία στη Μικρά Ασία το 1921 και συμμετείχε στις επιχειρήσεις στο Αφιονκαραχισάρ και στον Σαγγάριο. Είχε διατελέσει Γενικός Διοικητής Θεσσαλονίκης από τον Ιούλιο του 1928 ως τον Ιούνιο του 1929. Στη διάρκεια της Κατοχής τόσο ο ίδιος όσο και η σύζυγό του και ο γιος του Αλέξανδρος συμμετείχα στην Εθνική Αντίσταση. Στο σπίτι τους είχαν ασύρματο και προωθούσαν στους αντάρτες Εβραίους και άλλους που καταδιώκονταν από τα ναζιστικά στρατεύματα κατοχής. Η οικογένεια Καλλιδόπουλου γνώριζε την οικογένεια Κοέν, καθώς έμεναν στην ίδια γειτονιά στη Θεσσαλονίκη, και τα τέσσερα αδέρφια Κοέν, ο Αλβέρτος, ο Ηλίας, ο Σόλομον και ο Μορρίς ήταν φίλοι με τον Αλέξανδρο. Όταν η οικογένεια Κοέν μεταφέρθηκε σε γκέτο ο Περικλής Καλλιδόπουλος και ο γιός του κατάφεραν να τους εφοδιάζουν με τρόφιμα, χρήματα και ότι άλλο ήταν αναγκαίο. Όταν άρχισαν οι εκτοπισμοί των Εβραίων της Θεσσαλονίκης, τον Μάρτιο του 1943, ο Περικλής Καλλιδόπουλος με το γιό του προσέφεραν στα τέσσερα αδέρφια καταφύγιο στο σπίτι τους στην οδό Βασιλίσσης Όλγας. Ο Μορρίς Κοέν, με παρότρυνση του Αλέξανδρου εντάχθηκε στην Αντίσταση και έφυγε από το σπίτι ενώ ο Αλβέρτος και ο Σόλομον έμειναν ακόμα ένα μήνα. Όταν ο άλλος αδερφός ο Ηλίας αρρώστησε σοβαρά, ο Αλέξανδρος κάλεσε γιατρό στο σπίτι παρά τον κίνδυνο να μαθευτεί το γεγονός ότι φιλοξενούσε Εβραίους στο σπίτι του. Εξαιτίας της κατάστασης της υγείας του ο Ηλίας παρέμεινε στο σπίτι του Καλλιδόπουλου άλλους έξι μήνες και όταν έγινε καλά ο Αλέξανδρος κατάφερε να το στείλει στην Αθήνα που ήταν τότε υπό Ιταλική κατοχή. Ο Αλέξανδρος Καλλιδόπουλος έκρυψε επίσης τον Έκτορ Φλορεντίν, στην περιοχή της Ανάληψης, στη Θεσσαλονίκη, από όπου ο Φλορεντίν μαζί με την αρραβωνιαστικιά του Νίνα Χασσίντ, κατάφεραν να διαφύγουν στην Αθήνα. Ο Αλέξανδρος Καλλιδόπουλος βοήθησε και άλλους Εβραίους μεταξύ των οποίων τον Γιάκομπ Γκρόττα, έναν πρώην εθελοντή στην Ελληνική Αεροπορία, τον Κάρλος Καράσσο, που είχε υπηρετήσει στο Ναυτικό, τον Αβραάμ Γιαχόν και τον Πέπος Σαλτιέλ. Αυτοί οι άνδρες, κατευθύνθηκαν μαζί με άλλους, μέσω της Νέας Πέλλας, στο Πάικο, όπου υπήρχαν αντάρτες του ΕΛΑΣ
• Ο συμβολαιογράφος Κωνσταντίνος Γιαννίτσης (2018), πατέρας του Τάσου Γιαννίτση, που βοήθησε την οικογένεια του φίλου του Ασέρ Μωυσή, στην Αθήνα. Ο Ασέρ Μωυσής και η οικογένειά του το 1943 βρήκαν καταφύγιο στην παλιά εξοχική κατοικία του Κωνσταντίνου Γιαννίτση, στην Κηφισιά, αφού είχαν λάβει ταυτότητες με χριστιανικά ονόματα από τον διοικητή της Αστυνομίας, Άγγελο Έβερτ. Αργότερα μεταφέρθηκαν από τον Λώρη Μελετόπουλο, που έμενε δίπλα στην εξοχική κατοικία του Γιαννίτση, σε ένα σπίτι στις Τρεις Γέφυρες, καθώς ένας συνεργάτης των Γερμανών είχε ανακαλύψει το κρησφύγετο και εκβίαζε τον Μωυσή για χρήματα και τιμαλφή.
• Ο καπετάνιος της αντίστασης Σταύρος Διαμαντής (1987). Ο Διαμαντής έμενε με τους γονείς του στο χωριό Στόμιο Λάρισας. Το 1943, όταν μετά την ανακωχή της Ιταλίας, η Θεσσαλία πέρασε στο γερμανικό έλεγχο, ο Νταβίντ Έσρα Μωυσής ζήτησε από το Διαμαντή να κρύψει τη μεγάλη του αδερφή Στέλλα στο χωριό. Τότε ο Διαμαντής τον προέτρεψε να φέρει όλη την οικογένειά του στο Στόμιο. Τα οκτώ μέλη της οικογένειας Μωυσή έμειναν στο Στόμιο από τον Νοέμβριο του 1943 μέχρι τον Μάρτιο του 1945. Στο ίδιο χωριό βρήκαν καταφύγιο και άλλες τρεις οικογένειες: η εξαμελής οικογένεια του Ισαάκ Εσκενάζι, η τετραμελής οικογένεια του Ισαάκ Κοέν και η τριμελής οικογένεια του Ισαάκ Σιακί. Συνολικά 21 Εβραίοι βρήκαν καταφύγιο στο Στόμιο και όλοι είχαν πάρει πλαστές ταυτότητες με χριστιανικά ονόματα, αν και στο χωριό οι κάτοικοι γνώριζαν την πραγματική τους ταυτότητα. Τους είχαν δοθεί μικρά κομμάτια γης για να καλλιεργούν λαχανικά για τη διατροφή τους. Οι περισσότεροι από τους άνδρες δούλευαν ως ψαράδες ενώ όσοι ήταν τεχνίτες ασκούσαν την τέχνη που γνώριζαν. Μετά τη σύλληψη των Εβραίων της Λάρισας, οι γερμανικές αρχές εξέδωσαν διαταγή με την οποία καλούσαν τους κατοίκους του Στομίου να μην παρέχουν καταφύγιο σε Εβραίους. Λόγω του κινδύνου που διέτρεχε το χωριό ο πρόεδρος του χωριού ζήτησε να φύγουν άμεσα οι Εβραίοι. Τότε παρενέβη ο Διαμαντής που κατάφερε να πείσει τον πρόεδρο να ανακαλέσει τη διαταγή του και οι χωρικοί δέχτηκαν να παραμείνουν οι Εβραίοι στο χωριό παρά τον μεγάλο κίνδυνο. Όταν μια φορά μια γερμανική μονάδα έφτασε στο χωριό οι χωριανοί, μεταξύ των οποίων και οι Εβραίοι που φιλοξενούνταν εκεί, με επικεφαλής το Διαμαντή μαζεύτηκαν γύρω από τους Γερμανούς, και τους διαβεβαίωναν ότι δεν υπήρχαν Εβραίοι στο χωριό. Όλοι οι Εβραίοι που είχαν βρει καταφύγιο στο Στόμιο διασώθηκαν.
• Ο Γιώργος και η Μαγδαληνή Μιτζελιώτη (1981) και ο Στέφανος και η Μαγδαληνή Κορφιάτη (1981), οι οποίοι διέσωσαν την οικογένεια Λεόν από τη Θεσσαλονίκη. Ειδικότερα ο Γιώργος Μιτζελιώτης, δήμαρχος Γλώσσας Σκοπέλου, τον Απρίλιο του 1943, αφού έλαβε ένα τηλεγράφημα του φίλου του Ζακ Λεόν από τη Θεσσαλονίκη, ταξίδεψε στη μακεδονική πρωτεύουσα έχοντας μαζί του μια πλαστή ταυτότητα και μετέφερε τον Λεόν στη Σκόπελο με ένα καΐκι από την Επανομή. Στη Γλώσσα βοήθησαν τον Λεόν η σύζυγος του Μιτζελιώτη Μαγδαληνή και ο αδερφός της Στέφανος Κορφιάτης με τη γυναίκα του Μαγδαληνή. Μετά την ανακωχή των Ιταλών το Σεπτέμβρη του 1943 η Αθήνα πέρασε στα χέρια των Γερμανών γεγονός που έθετε σε μεγάλο κίνδυνο τα μέλη της οικογένειας Λεόν που είχαν βρει καταφύγιο στην πρωτεύουσα. Για το λόγο αυτό ο Μιτζελιώτης και ο Κορφιάτης οργάνωσαν τη μεταφορά της οικογένειας στη Γλώσσα, στη Σκόπελο. Εκεί τα 14 μέλη της οικογένειας διασκορπίστηκαν σε διάφορα σπίτια του χωριού και οι χωριανοί μοιράζονταν μαζί τους το φαγητό και τους έδιναν νερό.
• O ιερέας Νικόλαος Αθανασούλης (2018) και ο Αθανάσιος Δημόπουλος (2018), οι οποίοι έκρυψαν στο Κρυονέρι Κορινθίας τα εφτά μέλη της οικογένειας του Αβραάμ Καχμή από την Αθήνα.
• Ο Νικόλαος Παφίλης (1992), ο οποίος ήταν πρόεδρος των ιδιοκτητών ταξί στη Θεσσαλονίκη. Ο Παφίλης έδινε σε Εβραίους με πλαστές ταυτότητες που λάμβανε από τον αστυνομικό διευθυντή Δημήτριο Βρανόπουλο. Μεταξύ άλλων πλαστές ταυτότητες έλαβαν από τον Παφίλη ο έμπορος φίλος του Μπισόν Ασέο και ο Σαμ Ναχμίας και τρία μέλη της οικογένειάς του ενώ σύμφωνα με τον Ισαάκ Μπενσουσάν, ο Παφίλης τον είχε μεταφέρει με το αυτοκίνητό του σε ασφαλές μέρος. Ο Σαμ Ναχμίας και η οικογένειά του, διέφυγαν στην Αθήνα όπου έμειναν στο σπίτι του Ανδρέα Καργάδου (1992) μέχρι την Απελευθέρωση. Ο Καργάδος βοήθησε και τον Σολομών Χαγκουέλ.
• Ο Στέφανος Ρουσμάνης, ο Ιωάννης Θέμελης, ο Αθανάσιος και η Αθηνά Ρόμπου, ο Ευάγγελος Κούκουλας και ο Νικόλαος και η Φανή Φατλή (2009), που προσέφεραν καταφύγιο και βοήθησαν την οικογένεια Νταβίντ από τα Τρίκαλα, από το φθινόπωρο του 1943 μέχρι την Απελευθέρωση. Ο Σαμουήλ και η Νίνα Νταβίντ, με τα δυο παιδιά τους, τον Ισαάκ και τον Ηλία, ζούσαν στα Τρίκαλα. Μετά την υπογραφή της ανακωχής από τους Ιταλούς, το Σεπτέμβριο του 1943, η Θεσσαλία πέρασε στον έλεγχο των Γερμανών και άρχισαν οι απελάσεις των Εβραίων κατοίκων. Τότε η οικογένεια Νταβίντ, μαζί με τους παππούδες και τις γιαγιάδες, εγκατέλειψαν το σπίτι τους και αρχικά βρήκαν καταφύγιο στο σπίτι του Στέφανου Ρουσμάνη. Ο πεθερός όμως του Ρουσμάνη, που ήταν ιερέας, δεν ήθελε να μένουν στο σπίτι του Εβραίοι και επειδή η οικογένεια Νταβίντ φοβόταν ότι θα τους κατήγγειλε στους Γερμανούς, ο Ρουσμάνης τους μετέφερε στο σπίτι του Ιωάννη Θέμελη, στο χωριό Χρυσινό. Ο Θέμελης ήταν χήρος και έμενε στο σπίτι με την πεθερά του και τα δυο παιδιά του. Επειδή ήταν πολύ φτωχός νοίκιαζε δωμάτια του σπιτιού για να βγάλει κάποια χρήματα. Όταν όμως είδε την κατάσταση στην οποία ήταν η οικογένεια Νταβίντ αποφάσισε να τους φιλοξενήσει για δύο μήνες χωρίς να πληρώσουν ενοίκιο και παράλληλα τους προμήθευε με φαγητό. Όταν άρχισαν γερμανικές περιπολίες στην περιοχή, η οικογένεια Νταβίντ έφυγε από το σπίτι του Θέμελη και βρήκε καταφύγιο αρχικά στο χωριό Αρδάνιο, στο σπίτι του Αθανασίου και της Αθηνάς Ρόμπου και στη συνέχεια στο χωριό Κούρσοβο (σημερινό Ελληνόκαστρο), στο σπίτι του Ευάγγελου Κούκουλα. Στο Κούρσοβο όμως, όπου είχαν καταφύγει και άλλες δύο Εβραϊκές οικογένειες, μια Κυριακή οι κάτοικοι συγκεντρώθηκαν και ζήτησαν από τους Εβραίους να φύγουν. Τότε η οικογένεια Νταβίντ πήγε στο χωριό Κονισκός, όπου έμεινε στο σπίτι του Νικολάου και της Φανής Φατλή. Μετά την απελευθέρωση οι Νταβίντ επέστρεψαν στα Τρίκαλα.
• Ο Ιωάννης και Ελένη Ανδριοπούλου (1994), ο Σωτήρης και η Ιωάννα Παναγιωτοπούλου (1994) και ο Θέμος και η Ασπασία Ιωαννίδη (1994), που διέσωσαν τον πρόεδρο της εβραϊκής κοινότητας των Τρικάλων, Ισαάκ Σολομών, τη σύζυγό του και τα τρία τους παιδιά. Ειδικότερα μετά την έναρξη της Κατοχής, ο Σολομών με την οικογένειά του βρήκαν καταφύγιο στην Αθήνα, αρχικά στο σπίτι του Ιωάννη και της Ελένης Ανδριοπούλου. Στη συνέχεια ζήτησαν βοήθεια από την Ιωάννα Μουμουτζή -Παναγιωτοπούλου, την οποία ο Σολομών γνώριζε από τα γραφεία της μεταφορικής εταιρίας Schenker & Co, στην Αθήνα, την οποία εταιρία συχνά χρησιμοποιούσε για τις δουλειές του. Η Μουμουτζή οδήγησε την οικογένεια Σολομών στο σπίτι της αδερφής του αρραβωνιαστικού της, Ασπασίας και του άντρα της, Θέμου Ιωαννίδη. Η οικογένεια Σολομών έλαβε πλαστές ταυτότητες με ελληνικά ονόματα. Η Ιωάννα Μουμουτζή-Παναγιωτοπούλου, μαζί με τον αρραβωνιαστικό της Σωτήρη Παναγιωτόπολου εκτελώνιζαν τα προϊόντα για τον Σολομών και από την πώλησή τους η οικογένειά του είχε εισόδημα. Η Ιωάννα Μουμουτζή-Παναγιωτοπούλου συνέχισε να διευθύνει την επιχείρηση του Σολομών και αφού ο τελευταίος με την οικογένειά του είχαν αλλάξει εκ νέου τόπο διαμονής.
• Ο Χρήστος Λέπουρας (1998), που διέσωσε την οικογένεια του Βίκτωρα Σαδόκ από τη Θεσσαλονίκη. Το Μάρτιο του 1943 η οικογένεια Σαδόκ διέφυγε από τη μακεδονική πρωτεύουσα και κατέφυγε στην Αθήνα όπου ζήτησε τη βοήθεια του Χρήστου Λέπουρα, που είχε επαγγελματικές σχέσεις με το Βίκτωρα Σαδόκ. Οι Σαδόκ κατάφεραν αν νοικιάσουν ένα σπίτι στο κέντρο της Αθήνας χρησιμοποιώντας ως κάλυψη το όνομα του Λέπουρα. Όταν μετά την ανακωχή της Ιταλίας, το Σεπτέμβριο του 1943, η Αθήνα πέρασε σε γερμανικό έλεγχο ο Χρήστος Λέπουρας πήρε τις τρεις κόρες του Βίκτορα Σαδόκ και τις πήγε να μείνουν με την αδερφή της γυναίκας του σε ένα προάστιο της Αθήνας όπου παρουσιάζονταν ως Χριστιανές. Οι Σαδόκ κατάφεραν τελικά να περάσουν στην Τουρκία και από εκεί μεταφέρθηκαν σε ένα στρατόπεδο προσφύγων στη Γάζα. Μετά τον πόλεμο ο Βίκτωρ Σαδόκ επέστρεψε στην Ελλάδα και έγινε συνεταίρος του Λέπουρα. Μετά τη συνταξιοδότησή του εγκαταστάθηκε στο Ισραήλ.
• Ο Παύλος Ομηρίδης (1988) και η Βασιλική Τσαρίδου (1988), που παρείχαν καταφύγιο στον Αλμπέρτο Τζόγια. Ο Ομηρίδης συνάντησε το Τζόγια στις 11 Ιουλίου 1942 στην Πλατεία Ελευθερίας, στη Θεσσαλονίκη, όπου είχαν συγκεντρωθεί οι άνδρες Εβραίοι της πόλης, ηλικίας από 18 έως 45 ετών, προκειμένου να σταλούν σε καταναγκαστικά έργα, και τον έκρυψε στο σπίτι για είκοσι μέρες. Αργότερα τον μετέφερε στη Νιγρίτα. Στη συνέχεια ο Τζόγιας πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση και πήγε στα Κύμινα όπου βρήκε καταφύγιο στο σπίτι της Βασιλικής Τσαρίδου. Ο Ομηρίδης είχε παράσχει καταφύγιο και σε μια 18χρονη Εβραιοπούλα, που ονομαζόταν Στέλλα.
• Τα αδέρφια Ευλαμπία Τοκατλίδου (1989), Νίκος και Πέτρος Αξιόπουλος (1989), Πολυξένη Αξιοπούλου (1989) και Μακρίνα Ανανιάδου (1989) και οι αδερφές Ευθυμία, Βηθλεέμ (αργότερα Σουμπασή) και Μελπομένη (αργότερα Ντίνα) Ξανθοπούλου (1989/1994), που διέσωσαν την οικογένεια του Μέντες Μορντεχάι στη Βέροια. Η Ευλαμπία Τοκατλίδου πριν τον πόλεμο δούλευε στο σπίτι των Μορντεχάι ενώ μετά το ξέσπασμα του πολέμου εργαζόταν ως βοηθός και θυρωρός στο σχολείο δίπλα στο σπίτι των Μορντεχάι. Το 1942 θήλαζε το νεογέννητο μωρό των Μορντεχάι καθώς η μητέρα του δεν είχε γάλα. Όταν άρχισαν οι συλλήψεις και οι απελάσεις των Εβραίων της Θεσσαλονίκης το Μάρτιο του 1943, ο αδερφός της, Νίκος Αξιόπουλος, έφτιαξε ένα ξύλινο πατάρι στη σοφίτα του εγκαταλελειμμένου τζαμιού, στη Βέροια, όπου κρύφτηκε η οικογένεια Μορντεχάι. Στο πατάρι αυτό οι Μορντεχάι έζησαν περίπου ένα χρόνο. Η Πολυξένη Αξιοπούλου και η Μακρίνα Ανανιάδου καθώς και ο αδερφός τους Πέτρος Αξιόπουλος φρόντιζαν επίσης τους Μορντεχάι δίνοντάς τους τρόφιμα. Η Ευθυμία Ξανθοπούλου πριν τον πόλεμο έκανε μαθήματα ραπτικής στη Μιριάμ Μαρί Μορντεχάι, η οποία δεν έπαιρνε λεφτά από την Ξανθοπούλου που ήταν πολύ φτωχιά και ορφανή. Όταν οι Μορντεχάι χρειάστηκε να φύγουν από το πατάρι όπου κρυβόταν, επειδή οι συνθήκες διαβίωσης ήταν πολύ άσχημες, η Ξανθοπούλου τους φιλοξένησε στο σπίτι της όπου έμενε με τις αδερφές της Βηθλεέμ, και Μελπομένη και οι τρεις τους μοιράζονταν με τους Μορντεχάι και τα τρόφιμα που είχαν. Τελικά κάποιος κατήγγειλε τις αδερφές αλλά τα μέλη της οικογένειας Μορντεχάι πρόλαβαν να διαφύγουν και βρήκαν καταφύγιο στο Βέρμιο, όπου παρέμειναν μέχρι το τέλος του πολέμου.
• Η Ελίζαμπεθ Κάπαρτ (1969) ή Αδερφή Ελένη Καπάρη , η οποία στη διάρκεια της Κατοχής προσέφερε τρόφιμα και φιλοξενία σε Εβραίους που κρύβονταν για να αποφύγουν τη σύλληψη από τις γερμανικές αρχές. Η Κάπαρτ είχε γεννηθεί στο Βέλγιο και ανήκε στο Μοναχικό Τάγμα των Αδελφών της "Παμμακαρίστου Θεοτόκου", της Ελληνόρρυθμης Καθολικής Εκκλησίας, στην Αθήνα. Για τη δράση της συνελήφθη από τους Γερμανούς την 1η Φεβρουαρίου 1944 και έμεινε στη φυλακή μέχρι τις 24 Μαρτίου 1944. Μετά την αποφυλάκισή της συνέχισε τη δράση της. Ανάμεσα στους Εβραίους που βοήθησε ήταν ο Νούλης Βιτάλ, πρώην αντιπρόεδρος Εβραϊκής Κοινότητας της Αθήνας και ο Β. Ζάντοκ.
• Ο Σωτήρης Καζικτσής (1991), ο οποίος βοήθησε τον Ζακ Σαλτιέλ, τη γυναίκα του Φρίντα, τον Μωρίς Σαλτιέλ και τον Ντίνο Πελοσώφ με την οικογένειά του. Ο Σωτήρης Καζικτσής και ο αδερφός του Νίκος γνωρίζονταν με τον Ζακ Σαλτιέλ, από τον ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940 όπου είχαν πολεμήσει μαζί. Ο Ζακ Σαλτιέλ, που ήταν από τη Θεσσαλονίκη, στη διάρκεια της Κατοχής, για επαγγελματικούς λόγους, εγκαταστάθηκε μαζί με τη γυναίκα του στη Φιλοθέη, στην Αθήνα. Όταν η Αθήνα πέρασε στη γερμανική ζώνη κατοχής, ο Καζικτσής φιλοξένησε τον Ζακ Σαλτιέλ στο σπίτι του όπου εκτός από τον ίδιο και τον αδερφό του έμενε και η μητέρα του Ζωή. Αργότερα ο Σαλτιέλ με τη βοήθεια του Καζικτσή βρήκε καταφύγιο στον Καρέα. Εντωμεταξύ η σύζυγος του Σαλτιέλ Φρίντα κρυβόταν στο σπίτι ενός άλλου φίλου. Το ζεύγος Σαλτιέλ προσπάθησε δύο φορές να φύγει από την Ελλάδα. Τελικά αυτό κατέστη εφικτό τη δεύτερη φορά όταν έφτασαν στον Τσεσμέ μαζί με άλλους 44 Εβραίους, με ένα αντικατασκοπευτικό Αμερικανικό πλοίο, που ξεκίνησε από την Εύβοια. Ο Σωτήρης Καζικτσής βοήθησε και τον φίλο του Σαλτιέλ, Ντίνο Πελοσόφ, τη γυναίκα και την τετράχρονη κόρη του, για τους οποίους κανόνισε να μείνουν στο σπίτι της Αναστασίας Γκοτζίλη (1990), μητέρας της αρραβωνιαστικιάς του, την άνοιξη του 1944. Και η οικογένεια Πελοσόφ διέφυγε στη Μέση Ανατολή μέσω Τουρκίας. Για τη βοήθεια της προς την οικογένεια Πελοσόφ τιμήθηκε με τον τίτλο του Δικαίου των Εθνών και η Αναστασία Γκοτζίλη.,
• Ο Νίκος Μανιάς (2016), που διέσωσε τον Αβραάμ και τη Μαίρη Καράσσο από τη Θεσσαλονίκη. Ο έμπορος Νίκος Μανιάς ήταν φίλος του επίσης εμπόρου Σαμουήλ Καράσσο. Στη διάρκεια της Κατοχής, οι Γερμανοί είχαν επιτάξει το σπίτι του Μανιά. Ο Γερμανός αξιωματικός που έμενε εκεί και γνώριζε για τη φιλία του με τον Καράσσο, είπε στον Μανιά να ενημερώσει τον Καράσσο, να εγκαταλείψει άμεσα τη Θεσσαλονίκη με την οικογένειά του. Η οικογένεια Καράσσο έμεινε προσωρινά στο σπίτι της οικογένειας του Μανιά και στη συνέχεια χωρίστηκε σε ομάδες, που η πρώτη αποτελούνταν από τα δύο μεγάλα αδέρφια της οικογένειας, τη Μαίρη και τον Αβραάμ και η δεύτερη από τους γονείς Σαμουήλ και Ρασέλ, και τα τρία μικρότερα παιδιά της οικογένειας. Σύμφωνα με το σχέδιο και οι δύο ομάδες θα προσπαθούσαν με διαφορετικό δρομολόγιο να φτάσουν στην Αθήνα. Η Μαίρη και τον Αβραάμ έμειναν για περίπου ένα μήνα σε ένα σπίτι στις Σαράντα Εκκλησιές και στη συνέχεια έχοντας νέες ταυτότητες, στις οποίες αναφέρονταν ως Μαίρη και Νίκος Αγγελίδης, έφτασαν στην Αθήνα με λεωφορείο. Στη διάρκεια του ταξιδιού υπήρχε άνθρωπος του Νίκου Μανιά στο λεωφορείο, που τους βοήθησε. Στην Αθήνα τα δύο αδέρφια φιλοξενήθηκαν αρχικά από τον αδερφό του Νίκου, Σπήλιο, και στη συνέχεια, όταν οι γείτονες άρχισαν να υποψιάζονται ότι ήταν Εβραίοι, εγκαταστάθηκαν σε ένα σπίτι στα Σεπόλια. Οι γονείς με τα τρία άλλα παιδιά κρύφτηκαν σε ένα χωριό στη Χαλκιδική, στο οποίο δήμαρχος ήταν ένας φίλος του Σαμουήλ Καράσσο. Από εκεί, και έπειτα από συνεννόηση με τον Νίκο Μανιά, επρόκειτο να μεταφερθούν με ένα καΐκι στην Αθήνα. Αυτό όμως δε συνέβη καθώς οι Καράσσο με τα παιδιά τους προδόθηκαν, πιθανόν από το συνεταίρο του Καράσσο, και οι Γερμανοί απείλησαν να κάψουν το χωριό αν η οικογένεια δεν έφευγε. Για να μη συμβεί αυτό ο Σαμουήλ Καράσσο με τα γυναίκα του και τα τρία παιδιά του γύρισε στη Θεσσαλονίκη, συνελήφθησαν από τους Γερμανούς και στάλθηκαν, με το τελευταίο τρένο που μετέφερε Εβραίους από τη Θεσσαλονίκη, στο Άουσβιτς, όπου και χάθηκαν όλοι.
• Ο δικηγόρος Δημήτριος Παχάκης (1989) και ο γιατρός Κωνσταντίνος Αναγνωστόπουλος (1988), που διέσωσαν την οικογένεια Μπενρουμπή από τη Θεσσαλονίκη. Ο Δημήτριος Παχάκης από την Κρήτη ήταν γνωστός δικηγόρος στην Αθήνα και δικηγόρος και φίλος του Χαΐμ Μπενρουμπή, από τη Θεσσαλονίκη. Τον Μάρτιο του 1942 η οικογένεια Μπενρουμπή, διέφυγε στην Αθήνα όπου βρήκε καταφύγιο στο σπίτι της οικογένειας Παχάκη μέχρι τον Μάιο του 1943. Το διάστημα αυτό η Γκεστάπο είχε κυκλοφορήσει φωτογραφίες τους και τους αναζητούσε λόγω της μεγάλης τους περιουσίας. Όταν η οικογένεια Μπενρουμπή προδόθηκε ο Παχάκης τους βοήθησε να φτάσουν στην Πάτρα, όπου έμενε ο πεθερός του, Κωνσταντίνος Αναγνωστόπουλος, που ήταν γνωστός χειρούργος και είχε ιδρύσει ιδιωτική χειρουργική κλινική. Ο Αναγνωστόπουλος, που είχε γεννηθεί το 1892 στο χωριό Στρούσι, και ήταν παντρεμένος με τρία παιδιά, δέχτηκε να βοηθήσει τους Μπενρουμπή χωρίς χρήματα. Ο Χαΐμ Μπενρουμπή και ο γιός του Σαμ έμεναν στην κλινική, όπου ο πρώτος παρουσιαζόταν ως ασθενής ενώ ο δεύτερος ως φοιτητής ιατρικής που έκανε την ειδικότητά του. Η μητέρα του και η αδερφή του έμεναν με την οικογένεια του γιατρού. Ο Αναγνωστόπουλος φιλοξένησε την οικογένεια Μπενρουμπή μέχρι την Απελευθέρωση. Στη διάρκεια της Κατοχής ο Μπενρουμπή είχε μεταβιβάσει στον Παχάκη τις επιχειρήσεις του και ο Κρητικός ο δικηγόρος ασκούσε τη διεύθυνσή τους. Μετά την Απελευθέρωση του τις επέστρεψε αρνούμενος να πάρει ανταμοιβή για τις υπηρεσίες του. Ο Αναγνωστόπουλος πέθανε το 1958 ενώ ο Παχάκης το 1984.,
• Η Αγγελική Αναγνωστοπούλου και ο Ευάγγελος Παραβαντής (1990), που βοήθησαν την οικογένεια Μώσε. Τα αδέρφια Μώσε είχαν κατάστημα στο κέντρο της Αθήνας και ο εισαγγελέας Παραβαντής ήταν πελάτης τους. Μετά την Ανακωχή των Ιταλών του 1943, τα αδέρφια Μώσε και η σύζυγος του ενός, που ήταν Χριστιανή, βρήκαν καταφύγιο στο σπίτι του Παραβαντή. Αργότερα όταν έγινε αρκετά επικίνδυνη η παραμονή τους εκεί εγκαταστάθηκαν στο σπίτι της αδερφής του εισαγγελέα, Αγγελικής Αναγνωστοπούλου. Δύο μήνες όμως πριν την Απελευθέρωση οι Μώσε αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν πολύ βιαστικά το σπίτι καθώς οι γείτονες είχαν ανακαλύψει την πραγματική τους ταυτότητα. Τότε επέστρεψαν στο σπίτι του Παραβαντή, που τους φιλοξένησε μέχρι την αποχώρηση των γερμανών από την Ελλάδα. Ο γιος της Αγγελικής Αναγνωστοπούλου, Νικόλαος έγινε αργότερα βουλευτής.
• Η Χαρίκλεια Σαγιανού (2004), που προσέφερε καταφύγιο στη Ρόζα Άκου και στα πέντε της παιδιά, φιλοξενώντας τους στο σπίτι της στη Νέα Σμύρνη, μετά την έναρξη της γερμανικής κατοχής στην Αθήνα. Στους γείτονες έλεγε ότι η Άκου και τα παιδιά της ήταν συγγενείς της από την Αυστραλία.
• Ο Γιώργος Καλογερομήτρος (1987), που διέσωσε τον Αβραάμ Μπαρούχ και την οικογένειά του. Ο Καλογερομήτρος ήταν χονδρέμπορας στα Τρίκαλα ενώ ο φίλος του Αβραάμ Μπαρούχ εργαζόταν στο τοπικό υποκατάστημα της Αγροτικής Τράπεζας. Το Σεπτέμβριο του 1943 τα Τρίκαλα πέρασαν στη γερμανική ζώνη κατοχής και πολλοί από τους Εβραίους της πόλης διέφυγαν στα γύρω χωριά ο Μπαρούχ όμως με τη γυναίκα του και την τετράχρονη κόρη του παρέμεινε στην πόλη. Το Φεβρουάριο του 1944 αναγκάστηκαν να αφήσουν το διαμέρισμα όπου έμεναν και τότε ο Αβραάμ Μπαρούχ ζήτησε τη βοήθεια του Καλογερομήτρου, ο οποίος τους φιλοξένησε στο σπίτι του. Μια μέρα οι Γερμανοί συνέλαβαν τον Αβραάμ Μπαρούχ και τον έστειλαν σε ένα στρατόπεδο κράτησης στη Λάρισα από όπου αφέθηκε ελεύθερος ακριβώς πριν τη συγκέντρωση των Εβραίων των Τρικάλων, από τους Γερμανούς, στις 23 Μαρτίου 1944. Την ημέρα αυτή κυκλοφόρησε η φήμη ότι Έλληνες αντάρτες είχαν σκοτώσει ένα Ναζί αξιωματικό στα Τρίκαλα και ότι η απαγόρευση της κυκλοφορίας είχε επιβληθεί προκειμένου να γίνουν οι έρευνες για τη σύλληψη των δραστών. Αργά τη νύχτα ο Καλογερομήτρος ειδοποίησε τον Μπαρούχ για το τι πραγματικά συνέβαινε και τον πήγε μαζί με την οικογένειά του στο διπλανό σπίτι όπου έμενε ένας φίλος του. Την επόμενη ημέρα ένας άλλος φίλος του Μπαρούχ, ο Γιώργος Πιάνας, βοήθησε την οικογένεια Μπαρούχ να φύγει από τα Τρίκαλα και να βρει καταφύγιο σε ένα γειτονικό χωριό. Στη συνέχεια ο Μπαρούχ με τη γυναίκα και την κόρη του μετακινούνταν συνεχώς από χωριό σε χωριό ενώ ο Καλογερομήτρος του έστελνε εμπορεύματα για να τα ανταλλάξει με τρόφιμα. Η οικογένεια Μπαρούχ βρέθηκε στο χωριό Γοργογύρι, όπου παρέμεινε μέχρι την απελευθέρωση.
• Ο Δημήτριος Χαλκίδης (1992), που έσωσε την κ. Καράσσο και τις δυο κόρες της, τη 17χρονη Νταίζυ και τη 12χρονη Μπέττυ (σύμφωνα με άλλη πηγή έσωσε τα τρία παιδιά της οικογένειας Καράσσο, τις δύο κόρες και το 19χρονο Μάρκο, που αργότερα εντάχθηκε στο 16ο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ, και σκοτώθηκε στη μάχη στο Μουχαρέμ Χάνι, στην Έδεσσα, τον Αύγουστο του 1944) . Ο Χαλκίδης, που καταγόταν από το Νέο Πετρίτσι Σερρών, ήταν μέλος του ΕΑΜ –ΕΛΑΣ. Η κ. Καράσσο ήταν σύζυγος του Αβραάμ Αλμπέρτο Καράσσο, που εκτελέστηκε σε αντίποινα το Δεκέμβριο του 1942. Με τη βοήθεια του Χαλκίδη η μητέρα και τα παιδιά βρήκαν καταφύγιο αρχικά στο χωριό Θεοδωράκι, στο Κιλκίς, όπου έμειναν δύο μήνες και στη συνέχεια στο χωριό Λουτρά, στην περιοχή της Νιγρίτας, αφού ένας αστυνομικός στο Θεοδωράκι του ειδοποίησε ότι ο επικεφαλής της αστυνομίας στο χωριό ήταν φιλογερμανός.
• Ο Αντώνης Παπαδόπουλος (1984), ο οποίος προσέφερε καταφύγιο στον Ισαάκ Μπενβενίστε, τη σύζυγό του Ρεγγίνα, και τη αδερφή της Λίλη Φλορεντίν (Lilly Florentin). Ο Αντώνιος Παπαδόπουλος ήταν από τη Νάουσα όπως και φίλος του Ισαάκ Μπενβενίστε. Όταν ακούστηκε ότι οι Γερμανοί σχεδίαζαν να συλλάβουν τους Εβραίους της πόλης ο Μπενβενίστε, η σύζυγος και η κουνιάδα του κρύφτηκαν σε διάφορα μέρη, με τη βοήθεια του Παπαδόπουλου, το διάστημα μεταξύ Απριλίου και Σεπτεμβρίου 1943. Αρχικά κρύφτηκαν στο σπίτι του αδερφού του Παπαδόπουλου, στο χωριό Μαρίνα, κοντά στη Νάουσα, στη συνέχεια στο σπίτι της αδερφής του στην Έδεσσα και ύστερα στο σπίτι ενός φίλου του στο χωριό Μεσημέρι. Τελικά επέστρεψαν με τη βοήθεια του Παπαδόπουλου στη Νάουσα και κατάφεραν να διαφύγουν στην Αθήνα με το φορτηγό ενός φίλου του Παπαδόπουλου, που έκανε το δρομολόγιο Νάουσα –Αθήνα. Όταν η Αθήνα πέρασε στη γερμανική ζώνη κατοχής η Πόπη Σαρόγλου (1984), που ήταν μέλος της αντίστασης και έκρυβε Βρετανούς στρατιώτες και Εβραίους, τους ειδοποίησε να μην δηλωθούν, σύμφωνα με τη γερμανική διαταγή, και τους φιλοξένησε στο σπίτι της μέχρι το Δεκέμβριο του 1943. Στη συνέχεια τους Μπενβενίστε και τη Λίλη Φλορεντίν βοήθησαν ο φαρμακοποιός Ιωάννης Καραφωτάκης και η σύζυγός του Ελένη (1984). Το ζεύγος Καραφωτάκη είχε δύο σπίτια, ένα στην Αθήνα και ένα στην εξοχή, και οι Μπενβενίστε και η Φλορεντίν μετακινούνταν από το ένα στο άλλο σπίτι ανάλογα με τις περιστάσεις. Για ένα μικρό διάστημα ο Ισαάκ Μπενβενίστε κρύφτηκε και στο φαρμακείο του Καραφωτάκη. Ο Καραφωτάκης είχε προμηθεύσει με πλαστές ταυτότητες με χριστιανικά ονόματα τους φιλοξενούμενούς του και έλεγε στους γείτονες ότι ήταν συγγενείς τους των οποίων το σπίτι είχε καταστραφεί σε βομβαρδισμό. Προς το τέλος της Κατοχής ο Καραφωτάκης μετέφερε τους Μπενβενίστε και τη Φλορεντίν στο σπίτι τον γονιών του, που ήταν εν μέρει επιταγμένο από τους Γερμανούς.
• Ο Τηλέμαχος Αποστολόπουλος (1995). Ο Αποστολόπουλος ήταν ένας από τους διευθυντές της Ιονικής Τράπεζας στην Αθήνα. Όταν η πρωτεύουσα πέρασε στη γερμανική ζώνη κατοχής φιλοξένησε στο σπίτι του στην Εκάλη, όπου έμενε η μητέρα του και ο κηπουρός, την Υβόννη Μόλχο, που ήταν ανιψιά ενός φίλου του. Η Μόλχο είχε πλαστή ταυτότητα και παρουσιάζονταν ως βοηθός της άρρωστης μητέρας του Αποστολόπουλου. Μια μέρα τον Ιανουάριο του 1944, ένας γείτονάς τους, που επίσης έκρυβε στο σπίτι του Εβραίους, προδόθηκε με αποτέλεσμα να συλληφθεί τόσο ο ίδιος όσο και οι φιλοξενούμενοί του. Τότε η Μόλχο βλέποντας τον κίνδυνο για την ίδια και τον Αποστολόπουλο έφυγε και βρήκε καταφύγιο στο σπίτι κάποιου φίλου του διευθυντή της Ιονικής.
• Ο Κωνσταντίνος Καραμαλής, η αδερφή του Αγγελική και ο σύζυγός της Κώστας Δούκας (2006). Μετά την ιταλική παράδοση το 1943, η Αθήνα, που μέχρι τότε ήταν στην ιταλική ζώνη κατοχής, πέρασε στη γερμανική ζώνη. Τότε ο Σόλων (Σάλομον) Σαλάριος, που ζούσε στην πρωτεύουσα με τη γυναίκα του Ράσελ και τα τέσσερα παιδιά του, τον Μόσε, τον Αβραάμ, τη Ματίλντα και τον Ιζάκ, ζήτησε τη βοήθεια του οικογενειακού του φίλου Κωνσταντίνου Καραμίλη. Ο Καραμίλης έμενε στο ίδιο σπίτι με την αδερφή του Αγγελική και το γαμπρό του Κώστα. Στο σπίτι αυτό βρήκαν καταφύγιο η γυναίκα και τα παιδιά του Σαλάριου ενώ ό ίδιος συνέχισε να εργάζεται και το βράδυ κρυβόταν στο χώρο της εργασίας του. Ο Καραμαλής που δούλευε στο ληξιαρχείο του δήμου Αθηναίων μπόρεσε να φτιάξει ταυτότητες με ψεύτικα ονόματα για όλη την οικογένεια. Τελικά όμως ύστερα από κάποια καταγγελία οι Γερμανοί συνέλαβαν τη Ράσελ, τον Ιζάκ και τη Ματίλντα καθώς και τον Σόλωνα Σαλάριο και τους έστειλαν στο Άουσβιτς. Ο Μόσε και π Αβραάμ παρέμειναν στο σπίτι του Καραμαλή και όλο το επόμενο διάστημα μέχρι το τέλος του πολέμου δεν πήγαιναν στο σχολείο όπου μελετούσαν ενώ ο Καραμαλής του ήλεγχε. Μετά τον πόλεμο μόνο η μητέρα και η αδερφή τους επέστρεψαν ενώ ο πατέρας τους και ο αδερφός τους Ίζακ δολοφονήθηκαν στο Άουσβιτς.
• Ο γιατρός Γεώργιος Κηλαϊδίτης (1981). Ο Κηλαϊδίτης, που ήταν από την Κωνσταντινούπολη, ζούσε στην Αθήνα και δούλευε στο Νοσοκομείο Ιπποκράτειο και σε διάφορες κλινικές στα προάστια της Αθήνας. Η Ντόλυ Οβάντια ήταν από τη Γερμανία και είχε βρει καταφύγιο στην Ελλάδα το 1939. Ο πατέρας και τα αδέρφια της συμμετείχαν στην αντίσταση και η μητέρα της κρυβόταν. Η Οβάντια και οι φίλες της, Λόλα Καπουάνο, Ντόλυ Φαρατζή και Ντορίνε και Μάντι Σεγκούρα, είχαν γνωρίσει τον Κωνσταντινουπολίτη γιατρό, προσπαθώντας να γίνουν δεκτές ως νοσοκόμες στον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό. Ο Κηλαϊδίτης φρόντισε να βρει για όλες τις κοπέλες μέρος για να κρυφτούν. Την Οβάντια και την Καπουάνο τις έκρυψε σε ένα σπίτι στα προάστια της Αθήνας και για να μην καταλάβουν τις πραγματικές τους ταυτότητες οι γείτονες έλεγε ότι Καπουάνο ήταν αρραβωνιαστικιά του αλλά λόγω της αντίθεσης των γονιών του στο γάμο, η Καπουάνο έμενε στο σπίτι αυτό με μια φίλη της μέχρι το γάμο. Μια μέρα όμως κάποιος ανακάλυψε τις πραγματικές τους ταυτότητες και οι κοπέλες έπρεπε να φύγουν αμέσως. Ο Κηλαϊδίτης αρχικά πήγε την Καπουάνο στη μητέρα του και αργότερα την έκρυψε στην Αγία Παρασκευή. Για την Οβάντια βρήκε μια οικογένεια που δέχτηκε να τη φιλοξενήσει χωρίς χρήματα. Καθ’ όλη τη διάρκεια της παραμονής της στην οικογένεια αυτή ο Κηλαϊδίτης παρέμενε σε επικοινωνία μαζί τους για να είναι σίγουρος ότι ήταν ασφαλής. Το Μάρτιο του 1944 η Ντόλυ Οβάντια, με τους γονείς και τον αδερφό της, με τη βοήθεια του Κηλαϊδίτη, διέφυγαν στην Τουρκία με καΐκι και από εκεί έφτασαν στο Ερέτζ στο Ισραήλ. Ο Κηλαϊδίτης βοήθησε επίσης την Ντέλια Κοέν, που και αυτή κρυβόταν στην Αγία Παρασκευή. Όταν ο οκτάχρονος αδερφός της αρρώστησε τον μετέφερε κατόπιν προτροπής του Κηλαϊδίτη στην Πολυκλινική, σε προάστιο της Αθήνας, όπου εργαζόταν και τον φρόντισε ο ίδιος με μια νοσοκόμα, διασφαλίζοντας ότι δε θα γινόταν γνωστή η παρουσία του εκεί από κανέναν άλλο. Μετά τον πόλεμο ο Κηλαϊδίτης παντρεύτηκε την Καπουάνο. Σκοτώθηκε σε τροχαίο δυστύχημα το 1977.
• Η Αντωνία και ο Νικόλαος Παναγιώτου, η μητέρα του Μαρία Παναγιώτου, ο Στυλιανός Καψομένος (αδερφός της Αντωνίας Παναγιώτου), η σύζυγός του Αγγελική και η Αριστέα Σωτηριάδου (1990), που διέσωσαν την οικογένεια του Βενιαμίν Καπόν, τον Αβραάμ –Αλβέρτου Μινέρβο και τη σύζυγό του και τον Σαμουήλ Μινέρβο. Ο Βενιαμίν Καπόν, η σύζυγός του Μαφάλντα Μινέρβο και τα δυο τους παιδιά, ο Ισαάκ –Ρόμπερτ και η Ντόνα –Λίλλιαν ζούσαν στην Αθήνα. Ο Βενιαμίν Καπόν ήταν ανάπηρος πολέμου από τον ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940. Η Μαφάλντα Μινέρβο είχε γεννηθεί στα Χανιά και ήταν συμμαθήτρια και φίλη της Αντωνίας Παναγιώτου. Ο Αβραάμ Αλμπέρτο Μινέρβο ήταν αδερφός της Μαφάλντα και μαζί με τη σύζυγό του Βικτώρια και των ξάδερφό τους Σαμουήλ, επίσης ανάπηρο πολέμου, κατέφυγαν στην Αθήνα από τα Χανιά. Στην Αθήνα με τη βοήθεια του Νικόλαου και της Αντωνίας Παναγιώτου εγκαταστάθηκαν σε ένα μικρό σπίτι στου Ζωγράφου. Στους γείτονες είχαν πει ότι ήταν συγγενείς τους από την Κρήτη και είχαν έρθει να μείνουν στην Αθήνα καθώς είχαν χάσει την περιουσία τους από το βομβαρδισμό του νησιού από τους Γερμανούς. Ο Νικόλαος Παναγιώτου, ο Στυλιανός Καψομένος και η σύζυγό του Αγγελική τους εφοδιάζαν με τρόφιμα. Η Αριστέα Σωτηριάδου, που ήταν φίλη της Παναγιώτου, και εργαζόταν στο ΠΙΚΠΑ, τους προμήθευε με βιταμίνες για τα παιδιά. Στις αρχές του 1944 όταν έλαβαν ανώνυμη απειλή ότι θα αποκαλυπτόταν η πραγματική τους ταυτότητα αν δεν πλήρωναν ένα μεγάλο ποσό, οι Καπόν και οι Μινέρβο έφυγαν από το σπίτι στου Ζωγράφου και με τη βοήθεια του Παναγιώτου και του Καψομένου εγκαταστάθηκαν σε ένα σπίτι στην Πλάκα όπου παρέμειναν μέχρι την Απελευθέρωση τον Οκτώβριο του 1944. Όσο έμεναν εκεί η μητέρα του Νικολάου Παναγιώτου, Μαρία, φρόντιζε τα παιδιά του Καπόν.
• Ο Κωνσταντίνος Ροβολόπουλος, η αδερφή του Βιργινία Δημητριάδου, τα παιδιά της Νικόλαος και Φανή Δημητριάδου, ο Παύλος Καλλιγάς, ο αδερφός του Στέφανος και η κόρη του Ιουλία, (2009) που διέσωσαν την οικογένεια Μοδιάνο, τον Όσκαρ και τη Νίνη Σαλέμ. Η οικογένεια Μοδιάνο ζούσε στη Θεσσαλονίκη όπου είχε μια επιχείρηση. Μετά την κατάληψη της πόλης από τους Γερμανούς, τον Απρίλιο του 1941, το σπίτι τους κατασχέθηκε και υποχρεώθηκαν να μετακομίσουν σε σπίτι συγγενών τους. Στη συνέχεια μπόρεσαν να διαφύγουν στην Αθήνα καθώς είχαν ιταλική υπηκοότητα. Εκεί νοίκιασαν ένα σπίτι από το δικηγόρο Κωνσταντίνο Ροβολόπουλο. Όταν η Αθήνα πέρασε στον έλεγχο των Γερμανών και άρχισαν οι συλλήψεις των Εβραίων, ο Ροβολόπουλος πρότεινε στην οικογένεια Μοδιάνο να εγκατασταθούν στο σπίτι της αδερφής του Μαρίας. Οι Μοδιάνο αρχικά αρνήθηκαν φοβούμενοι ότι θα έθεταν σε κίνδυνο την οικογένεια αλλά τελικά ο Ροβολόπουλος τους έπεισε και κρύφτηκαν στο σπίτι της άλλης του αδερφής, Βιργινίας, που έμενε με τα δυο ενήλικα παιδιά της, τον Νικόλαο και τη Φανή. Ο Ροβολόπουλος εγκαταστάθηκε στο άδεια διαμέρισμα και σε περίπτωση που οι Γερμανοί αναζητούσαν την οικογένεια Μοδιάνο θα τους έλεγε ότι είχαν εξαφανιστεί. Λίγες μέρες όμως μετά την εγκατάσταση των Μοδιάνο στο σπίτι της Βιργινίας Δημητριάδου, ο Μοδιάνο έπαθε καρδιακή προσβολή και πέθανε. Οι γείτονες αντιλήφθηκαν ότι κάτι είχε συμβεί από τις φωνές της συζύγου του. Τότε ο Κωνσταντίνος Ροβολόπουλος, με τη βοήθεια της ανιψιάς του Φανής και του Στέφανου Καλλιγά, μετέφερε τη δεκάχρονη κόρη του Μοδιάνο, Γιολάντα, στο σπίτι της οικογένειας Καλλιγά, όπου κρύβονταν ήδη ο θείος και η θεία της, Όσκαρ και Νίνη Σαλέμ, με παρέμβαση της κόρης του Παύλου Καλλιγά, Ιουλίας. Η κηδεία του Μοδιάνο έγινε σε χριστιανικό νεκροταφείο και η γερμανική αστυνομία έφτασε για να ερευνήσει τι είχε συμβεί. Ο Νικόλαος Δημητριάδης συνελήφθη και ανακρίθηκε βίαια αλλά δεν αποκάλυψε που ήταν κρυμμένοι οι Μοδιάνο. Τελικά αφέθηκε ελεύθερος.
• Ο Αθανάσιος Εφραίμογλου (1985) που διέσωσε την οικογένεια Γκορμεζάνο. Ο Αθανάσιος Εφραίμογλου ήταν φίλος της οικογένειας Γκορμεζάνο - τους γονείς και τον γιό τους Μωρίς - από το 1936. Μετά την κατοχή της Αθήνας, ο Εφραίμογλου έκανε τις απαραίτητες ρυθμίσεις για τη διαφυγή τους στη Μέση Ανατολή προς τα τέλη του 1943, σε συνεργασία με τον ελληνική αντίσταση. Έκανε όλες τις επαφές και πλήρωσε τα έξοδα για απόδραση διά θαλάσσης. Παρείχε στους Γκορμεζάνο γνήσια δελτία ταυτότητας με ελληνικά ονόματα, υπογεγραμμένα από τον Μιχαήλ Γλύκα, αστυνομικό διοικητή του έκτου τμήματος στην Αθήνα και τον Άγγελο Έβερτ, αρχηγό της αστυνομίας των Αθηνών. Τους συνόδευσε στο σημείο της παραλίας του Μαραθώνα από όπου παραλήφθηκαν με βάρκα για να πλεύσουν στην τουρκική πόλη Τσεσμέ. Όμως το πλοίο, με 30 επιβάτες, ελέγχθηκε στη μέση της θάλασσας από μια γερμανική περιπολία, αλλά οι Γκορμεζάνο ήταν μεταξύ των επτά που τελικά απελευθερώθηκαν (και γύρισαν πίσω), επειδή τα χαρτιά τους βρέθηκαν γνήσια. Μόλις επέστρεψαν, ήρθαν ξανά σε επαφή με τον Αθανάσιο Εφραίμογλου, ο οποίος βρήκε ένα κρυφό μέρος για το ζευγάρι και τον γιο τους Μωρίς στο Ψυχικό. Πλήρωσε όλα τα έξοδα των Γκορμεζάνο. Ήταν ο μοναδικός τους επισκέπτης και κάλυψε όλες τις ανάγκες τους. Παρόλο που αυτό το κρησφύγετο βρισκόταν κοντά στα κεντρικά γραφεία της Γερμανικής Διοίκησης των Ες-Ες, δεν απέτυχε ποτέ να βοηθήσει την οικογένεια όποτε χρειάζονταν κάτι. Έμειναν εκεί για ένα χρόνο, και μετά ο Εφραίμογλου τους μετέφερε σε μια άλλη κρυψώνα, στο Χολαργό. Παραβλέποντας τους κινδύνους που ενέχει ο ίδιος και η οικογένειά του, ο Εφραίμογλου για άλλη μια φορά ήρθε να τους διασώσει, καθώς άκουσε ότι οι Γερμανοί έψαχναν στην περιοχή, αναζητώντας Εβραίους. Ήρθε με αυτοκίνητο, πέρασε τον γερμανικό αποκλεισμό, προτρέποντας τους Γκορμεζάνο να πακετάρουν γρήγορα και να τον ακολουθήσουν. Λίγες ώρες αργότερα ερευνήθηκε το σπίτι όπου έκρυβαν, αλλά οι Γερμανοί το βρήκαν άδειο. Από εκεί πήγαν σε προσωρινό κρησφύγετο, έως ότου απελευθερώθηκαν στις 12 Οκτωβρίου 1944. Στις 17 Ιανουαρίου 1985, το Γιαντ Βάσεμ αναγνώρισε τον Αθανάσιο Εφραίμογλου ως Δίκαιο μεταξύ των Εθνών.
• Ο Κωνσταντίνος Καρατζάς (2005) διέσωσε 51.000 Εβραίους (άνδρες, γυναίκες και παιδιά) από απέλαση και εξόντωση στα ναζιστικά στρατόπεδα από χώρες της Ευρώπης υπό ναζιστική κατοχή, ιδιαίτερα από τη Γερμανία, τη Γαλλία και την Ουγγαρία, αλλά και από την Ελλάδα και την Ιταλία (Νοέμβριος 1943 - Ιούλιος 1944). Ο Κωνσταντίνος Καρατζάς (1889-1950) ήταν εγγονός του Κωνσταντίνου Ι. Καρατζά (1799-1860) και δισέγγονος του ηγεμόνα της Βλαχίας Ιωάννη Καρατζά (1754-1844). Ήταν διπλωμάτης, δικηγόρος, συγγραφέας και επίτιμο μέλος (1946) της Ρουμανικής Ακαδημίας.