Regia

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Regia
Χάρτης
Είδοςαρχαιολογική θέση
Γεωγραφικές συντεταγμένες41°53′31″N 12°29′11″E
Διοικητική υπαγωγήΡωμαϊκό Φόρουμ[1]
ΧώραΙταλία[1]
Commons page Πολυμέσα

Η Βασιλική [Οικία], λατιν.: [Domus] Regia, είναι ένα κτίριο κατά μήκος της Iεράς Οδού (Via Sacra) στο ανατολικό τμήμα της Ρωμαϊκής Αγοράς (Forum Romanum). Αυτό το κτήριο χρησίμευσε αρχικά ως κατοικία ή έδρα των βασιλέων της Ρώμης, και αργότερα τού μέγιστου αρχιερέα (pontifex maximus), του αρχιερέα επικεφαλής τού συλλόγου των ποντιφικών [2].

Καταλάμβανε ένα τραπεζοειδές οικόπεδο, μεταξύ τού ναού της Εστίας, τού ναού τού θείου Καίσαρα και τού ναού τού Αντωνίνου και της Φαυστίνας, καθώς πολλά κτίρια ήταν άλλα σύγχρονά της, και άλλα έγιναν πολύ αργότερα, λόγω της συσσώρευσης κτηρίων στην Αγορά κατά τη διάρκεια της Δημοκρατίας και της Αυτοκρατορικής εποχής. Σήμερα σώζονται μόνο τα θεμέλια της Δημοκρατικής και Αυτοκρατορικής Regia, που αποκαλύφθηκαν κατά τις ανασκαφές τού Τζάκομο Μπόνι στα τέλη τού 19ου αι. Όπως και η Κουρία, η Regia καταστράφηκε και ξανακτίστηκε αρκετές φορές, ήδη κατά τη διάρκεια της ρωμαϊκής μοναρχίας.

Η ιστορική παράδοση που πηγάζει από την αρχαία γραμματεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Βασιλική εποχή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύμφωνα με την παράδοση, η Regia, «βασιλική [οικία] (από το rex, regis, «βασιλιάς») λέγεται ότι κτίστηκε από τον δεύτερο βασιλιά της Ρώμης, Nουμά Πομπίλιο, και θα ήταν βασιλική κατοικία, στην οποία φυλάσσονταν οι ιερές ασπίδες (ancilia) [3]. Λέγεται επίσης ότι ο Νουμάς έκτισε τον ναό της Εστίας (Vesta), το σπίτι των Eστιάδων, καθώς και τον Δημόσιο Οίκο (Domus Publica). Αυτός ο χώρος ήταν κεντρικός στην πολιτική και θρησκευτική ζωή της πόλης και τού βασιλείου. Όταν ο Ι. Καίσαρας ήταν μέγιστος αρχιερέας, άσκησε τα καθήκοντά του στη Regia.

Δημοκρατική και αυτοκρατορική εποχή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έγινε υπό τη Ρωμαϊκή Δημοκρατία η κατοικία τού βασιλιά τού ιερού (rex sacrorum), τού συμβολικού βασιλιά για τις θρησκευτικές τελετές, και ο τόπος συνάντησης των ποντιφίκων και των μεγάλων ιερέων (flamens). Εκεί φυλάσσονταν τα αρχεία των ποντιnφίκων, οι τύποι προσευχών, όρκων, θυσιών κ.λπ., καθώς και το ημερολόγιο των ιερών ημερών, τα Χρονικά (Annales) -οι καταγραφές των γεγονότων κάθε έτους για λόγους δημόσιας αναφοράς. Υπήρχαν επίσης υπατικοί πίνακες και πίνακες εορτών (fasti), και oi νόμοι σχετικά με το γάμο, το θάνατο, τις διαθήκες, κ.λπ.

Η Regia χρησίμευε ως τόπος συγκέντρωσης μελών του Συλλόγου των Ποντιφικών, και κατά καιρούς για τους αδελφούς των αγρών (fratres arvales).

Ρωμαίοι ιστορικοί αναφέρουν ότι η Regia υπέφερε από πυρκαγιά το 148 και το 36, και ξανακτίστηκε πολυτελώς από τον Γναίο Δομίτιο Καλβίνο και επλήγη ξανά από την πυρκαγιά τού 191.

Η συμβολή της αρχαιολογίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι ανασκαφές που έγιναν τον 19ο και τον 20ό αι. από τους Giacomo Boni, Nicola Terrenato και Filippo Coarelli σε αυτήν την τοποθεσία, έχουν εντοπίσει πολλά επίπεδα και αρκετές κατασκευαστικές φάσεις για το κτίριο.

Φάσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ξεκινώντας από το βαθύτερο, άρα από το αρχαιότερο επίπεδο, μπορούμε να αναφέρουμε τα παρακάτω:

  • Φάση Ι: ερείπια έντεκα καλυβών, που χρονολογούνται από τον 8ο αι. και το α΄ μισό τού 7ου αι., γειτονικά τάφοι μικρών παιδιών (οι ταφές των παιδιών ήταν ανεκτές μέσα στο όριο της πόλης [pomœrium]). Γύρω στο 625, αυτές οι καλύβες καταστράφηκαν, γεγονός που επέτρεψε την ανάπτυξη του εδάφους και την εγκατάσταση ενός βωμού σαν cippus με περίβολο.
  • Φάση II: λίγο μετά κτίστηκε η πρώτη Regia, ένα κτήριο με θεμέλια από τοφόλιθους, λασπότουβλα και κεραμοσκεπή. Των δύο δωματίων τού κτιρίου ακολουθεί στοά, που ανοίγει σε τραπεζοειδή αυλή. Αυτό το κτίριο καταστράφηκε από πυρκαγιά.
  • Φάση III: κατασκευάστηκε γύρω στο 580 π.Χ., με πολύχρωμες διακοσμήσεις από τερακότα: ακροκέραμα Γοργόνας, ζωγραφισμένες καλυπτικές ζωφόροι, κυρίως με σχέδιο ένοπλου ιππέα. Αυτό το κτίριο καταστράφηκε επίσης από πυρκαγιά.
  • Φάση IV: κατασκευή που χρονολογείται στο 3ο τέταρτο του 6ου αι αι. (π. 550-525). Το κτίριο μεταφέρεται και αναδιοργανώνεται σε σύνολο τριών δωματίων στην ανατολική πλευρά της αυλής. Είναι διακοσμημένο αρχιτεκτονικά με τερακότα ιωνικού ρυθμού.
  • Φάση V: στο τέλος τού 6ου αι., έτσι στις αρχές της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας, η Regia ξανακτίστηκε πλήρως για τον Rex Sacrorum, με τρία δωμάτια στη νότια πλευρά και άλλα στη βόρεια με στοά.
  • Φάση VI: ανακατασκευή από τα τέλη τού 3ου αι.
  • Φάση VII: ανακατασκευή σε μάρμαρο, χρονολογημένη το 36 υπό τον Αύγουστο.
Το θραύσμα του κυπέλλου σε bucchero, με την επιγραφή "REX". διάμετρος ποδιού 9,3 cm

Η αρχαιολογία λοιπόν βρίσκει σημαντική κατασκευή υπό τη ρωμαϊκή μοναρχία, αλλά την τοποθετεί περίπου στο τέλος της βασιλείας του Aνκου Μάρκιου (4ου βασιλιά) ή στην αρχή αυτής του Tαρκύνιου τού Πρεσβύτερου (5ου βασιλιά), σύμφωνα με την παραδοσιακή χρονολογία.

Αρχιτεκτονική και χωρική οργάνωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αρχιτεκτονική διακόσμηση και λειτουργίες χώρων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αξιοσημείωτα αρχαιολογικά ευρήματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ανάμεσα στα αντικείμενα που συλλέχθηκαν στις ανασκαφές της Regia, ένα θραύσμα από ένα μεγάλο μαύρο κύπελλο ετρουσκικού τύπου καλής ποιότητας, μονόχρωμο (bucchero) έφερε στο κάτω μέρος την επιγραφή «REX» χαραγμένη με γράμματα ύψους 2 cm. Σύμφωνα με την αρχαϊκή μορφή του Ε και την ομοιότητα του R με ένα ελληνικό Ρ που βρέθηκε στις Συρακούσες, ο M. Guarducci χρονολογεί το κύπελλο μεταξύ 530 και 510 π.Χ. Σύμφωνα με τον F.E. Brown (News soundings in the Regia, 1966), χρονολογείται από την αρχή της Δημοκρατίας, και θα μπορούσε να ανήκει στον Rex Sacrorum. Άλλοι αρχαιολόγοι το χρονολογούν περίπου στο β΄ μισό τού 6ου αι., που αφήνει αβεβαιότητα για τη χρήση του μεταξύ ενός Ετρούσκου βασιλιά και ενός Rex Sacrorum.

Σημειώσεις και παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 (Γερμανικά, Αγγλικά, Γαλλικά, Ισπανικά, Ιταλικά) archINFORM. 10047. Ανακτήθηκε στις 31  Ιουλίου 2018.
  2. «The Regia in the Roman Forum». penelope.uchicago.edu (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2019. 
  3. Ovide, Fasti 6.263 ; Tacite, Annales 15.41 ; Dion Cassius, fr. 1.6.2 ; Plutarque, Numa 14 ; Festus, L 346–348

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Pietro Romanelli (1967). Le forum romain (στα Γαλλικά). Rome: Istituto Poligrafico dello Stato. σελ. 112. 
  • Massimo Pallotino· Giovanni Colonna (1977). Naissance de Rome, catalogue d’exposition au Petit Palais à Paris (στα Γαλλικά). 
  • Joachim Losehand (2007). Häuser für die Herrscher Roms und Athens? Überlegungen zu Funktion und Bedeutung von Gebäude F auf der Athener Agora und der Regia auf dem Forum Romanum (στα Γερμανικά). 

Σχετικά Άρθρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]