BTR-152
| BTR-152 | |
|---|---|
 | |
| Σύνοψη | |
| Κατασκευαστής |  ZIL |
| Παραγωγή | 1950 — 1959 |
| Σεζόν | 1950 — 1959 |
| Αμάξωμα και σασί | |
| Κατηγορία | Τεθωρακισμένο όχημα |
| Σχετική εξέλιξη | ZIS-151 ZIL-157 |
| Διαστάσεις | |
| Μήκος | 6500 χιλιοστά |
| Πλάτος | 2300 χιλιοστά |
| Ύψος | 2195 χιλιοστά |
| Κενό Βάρος | 5090 κιλά |
| Χρονολόγιο | |
| Προηγούμενο μοντέλο | BA-11 BTR-40 |
| Επόμενο μοντέλο | BTR-60 |
Το BTR-152 είναι ένα εξάτροχο σοβιετικό τεθωρακισμένο όχημα μεταφοράς προσωπικού (APC) κατασκευασμένο στο πλαίσιο και το σύστημα μετάδοσης κίνησης του φορτηγού ZIS-151. Εισήχθη σε υπηρεσία με ορισμένα κράτη μέλη του Συμφώνου της Βαρσοβίας ξεκινώντας από το 1950 και αποτέλεσε το βασικό στήριγμα των σοβιετικών ταγμάτων μηχανοκίνητων τυφεκίων μέχρι την εμφάνιση της αμφίβιας σειράς BTR-60 κατά τη δεκαετία του 1960. Το BTR σημαίνει bronetransportyor (ρωσικά: бронетранспортёр, БТР, κατά λέξη armoured carrier).
Τα BTR-152 ήταν διαθέσιμα σε πολλές παραλλαγές και κατασκευάζονταν σε μεγάλους αριθμούς για τον σοβιετικό στρατό και για εξαγωγές. Τα τελευταία μοντέλα παραγωγής χρησιμοποίησαν εξαρτήματα αυτοκινήτου από το πιο αξιόπιστο φορτηγό ZIL-157. Τρεις κύριες παραλλαγές του BTR-152 εμφανίστηκαν μεταξύ 1950 και 1959: το βασικό τεθωρακισμένο όχημα μεταφοράς προσωπικού με ένα πολυβόλο των 7,62 χλστ. ή 12,7 χλστ., ένα άοπλο όχημα διοίκησης με υψηλότερη γραμμή οροφής και μια παραλλαγή αντιαεροπορικού οπλισμένου με μια βάση ZPU-2. Τα BTR-152 θα μπορούσαν να φέρουν ένα μόνο τμήμα πεζικού το καθένα, ή ομάδες ειδικών όπλων μαζί με τους όλμους και τον αντιαρματικό εξοπλισμό τους. Στη σοβιετική υπηρεσία, ορισμένα αναπτύχθηκαν επίσης ως οχήματα πυροβολικού.
Ήταν το δεύτερο τέτοιο τεθωρακισμένο όχημα που ήταν βασισμένο σε μοντέλο της ZIS ή ZIL, με το πρώτο να είναι το ΒΑ-11 του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το BTR-152 ήταν βασισμένο στο φορτηγό ZIS-151, το οποίο ήταν μια τριαξονική έκδοση ου ZIS-150, το οποίο με την σειρά του ήταν μια σχεδόν αντιγραφή του Αμερικάνικου International Harvester KR-11.[1]
Η ανάπτυξη για το νέο APC ξεκίνησε στο εργοστάσιο Zavod imeni Stalina (ZIS) στη Μόσχα, υπό την επίβλεψη του Σοβιετικού μηχανικού Boris Mikhailovich Fitterman, περίπου την ίδια εποχή που το Izdeliye 141 αναπτυσσόταν από την GAZ. Τα πρωτότυπα κατασκευάστηκαν με εξαρτήματα αυτοκινήτων από τη γραμμή παραγωγής ZIS-151. Ωστόσο, το πλαίσιο APC ενσωμάτωσε έναν ισχυρότερο κινητήρα και μικρότερο μεταξόνιο από το αντίστοιχο φορτηγό. Οι εργασίες σχεδιασμού πραγματοποιήθηκαν από μια ομάδα πέντε υπαλλήλων της ZIS: Fitterman, KM Androsov, AP Petrenko, VF Rodionov και PP Chernyaev. Το τελικό πρωτότυπο δοκιμάστηκε από τις Σοβιετικές Ένοπλες Δυνάμεις τον Δεκέμβριο του 1949 και έγινε δεκτό σε υπηρεσία ως BTR-152. Η σειριακή παραγωγή του BTR-152 με τον κωδικό του κατασκευαστή ZIS-152 ξεκίνησε γύρω στα μέσα του 1950, καθιστώντας το το πρώτο σοβιετικό APC μαζικής παραγωγής. Παρά το γεγονός ότι σχεδιάστηκε περίπου την ίδια περίοδο, το BTR-40 δεν μπήκε σε σειριακή παραγωγή μέχρι το τέλος του έτους.
Το BTR-152 χρησιμοποιήθηκε από τον σοβιετικό στρατό ως όχημα διοίκησης και επικοινωνιών, όχημα υποστήριξης πυρός, όχημα πυροβολικού και γενικό μεταφορέα. Όντας ανοιχτό, το πλήρωμα του BTR-152 ήταν ευάλωτο σε έμμεσα πυρά. Τα επόμενα χρόνια, το όχημα δεν ήταν ιδανικό ούτε για την προοπτική ενός μεγάλου συμβατικού πολέμου στην Ευρώπη, καθώς δεν διέθετε αμφίβια ικανότητα ή αντίμετρα NBC. Ωστόσο, αυτά τα πρώιμα BTR παρέμειναν αποτελεσματικά ως επιλογή χαμηλού κόστους που επέτρεψε στους Σοβιετικούς να κινήσουν γρήγορα τα υπάρχοντα τμήματα πεζικού τους. Ένα πρόγραμμα στα τέλη της δεκαετίας του 1950 εξέτασε τρόπους αντικατάστασης του BTR-152 με ένα πιο εξελιγμένο APC που χρησιμοποιεί ένα ειδικά σχεδιασμένο, αμφίβιο πλαίσιο. Καθώς η διαμόρφωση των έξι τροχών του BTR-152 κρίθηκε ανεπαρκής για να μειώσει την πίεση του εδάφους στα ελαστικά και να παράγει βέλτιστες επιδόσεις, οι Σοβιετικοί μηχανικοί ξεκίνησαν ένα πρόγραμμα APC με οκτώ τροχούς, το οποίο είχε ως αποτέλεσμα το BTR-60.[2]
Περίπου 8.600 BTR-152 όλων των παραλλαγών κατασκευάστηκαν στη Σοβιετική Ένωση, με ορισμένα αντίγραφα χωρίς άδεια να παράγονται στη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας ως Type 56. Τα σοβιετικά BTR-152 κατασκευάστηκαν μεταξύ 1950 και 1959, ενώ αντικαταστάθηκαν από τα BTR-60 από το 1960 και μετά. Καθώς έγιναν ολοένα και πιο απαρχαιωμένα, πολλά αποστέλλονταν σε σοβιετικά κράτη-πελάτες στην Αφρική και τη Μέση Ανατολή. Η μεγαλύτερη ποσότητα μεταχειρισμένων BTR-152 έγινε αποδεκτή από αραβικά έθνη όπως η Λιβύη, το Ιράκ, η Συρία και η Αίγυπτος. Μικρές ποσότητες μετατράπηκαν επίσης σε θωρακισμένα ασθενοφόρα και οχήματα μάχης μηχανικής για τον Σοβιετικό Στρατό. Αυτά παρέμειναν σε λειτουργία μέχρι και τη δεκαετία του 1980.
Υπηρεσία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τα BTR-152 αντιμετώπισαν για πρώτη φορά μάχη κατά τη διάρκεια της Ουγγρικής Επανάστασης του 1956, όταν αναπτύχθηκαν από τη 12η Μηχανοκίνητη Ταξιαρχία των Σοβιετικών Εσωτερικών Στρατευμάτων για να συντρίψουν τη νεοσύστατη εξέγερση της Ουγγαρίας. Τα BTR ήρθαν στη Βουδαπέστη και σε άλλους οικισμούς, καθώς και στα ουγγρικά σύνορα με την Αυστρία. Ένας αριθμός καταστράφηκε από αντάρτες οπλισμένους με βόμβες μολότοφ, οι οποίες ρίχτηκαν στην ανοιχτή καρότσα του οχήματος χωρίς εμφανή δυσκολία. Δεδομένου ότι ήταν τροχοφόρα, μερικά BTR-152 ακινητοποιήθηκαν επίσης όταν τα ελαστικά τους έπιασαν φωτιά και έπρεπε να εγκαταλειφθούν από τα πληρώματά τους.
Η Αίγυπτος ήταν ένας από τους πρώτους σημαντικούς πελάτες εξαγωγών για το BTR-152 εκτός Ανατολικής Ευρώπης. το 1954, παρήγγειλε 200 από τη Σοβιετική Ένωση και μεταξύ 1961 και 1966 έλαβε άλλα 600 σε μεταχειρισμένα, πιθανώς ως στρατιωτική βοήθεια. Η Συρία παρέλαβε επίσης τουλάχιστον 200 BTR-152 το 1966 και άλλα 300 τρία χρόνια αργότερα. Αυτά χρησιμοποιήθηκαν εναντίον των ισραηλινών αμυντικών δυνάμεων κατά τη διάρκεια του πολέμου των έξι ημερών. Στη συριακή υπηρεσία, χρησιμοποιήθηκαν ως αυτοσχέδια οχήματα μάχης πεζικού παρά ως APC. Πεζικοί παρέμειναν στο όχημα και χρησιμοποίησαν το BTR-152 ως πλατφόρμα βολής αντί να αποβιβαστούν και να πολεμήσουν πεζοί. Ωστόσο, η αποτυχία συντονισμού ελιγμών συνδυασμένων όπλων συχνά άφηνε το συριακό μηχανοκίνητο πεζικό διαχωρισμένο από τους υποστηρικτικούς σχηματισμούς αρμάτων μάχης και ευάλωτο στα ισραηλινά βαριά τεθωρακισμένα. Το Ισραήλ κατέλαβε πάνω από 1.000 BTR-152 από αραβικούς στρατούς κατά τη διάρκεια του Πολέμου των Έξι Ημερών και του επακόλουθου Πολέμου του Γιομ Κιπούρ.
Τα BTR-152 αποτελούσαν το στήριγμα των μηχανοποιημένων μονάδων και στις δύο πλευρές κατά τη διάρκεια του πολέμου του Ogaden. Η Σομαλική Εθνική Αμυντική Δύναμη (SNDF) παρήγγειλε αρκετά BTR-152 από τη Σοβιετική Ένωση στα τέλη της δεκαετίας του 1960 για να φιλοξενήσει μια τεράστια επέκταση στις θωρακισμένες και μηχανοποιημένες δυνατότητές της και να εξοπλίσει εννέα νέα μηχανοποιημένα τάγματα. Περίπου τα μισά από τα BTR-152 της Σομαλίας φαίνεται να έχουν χαθεί στη σύγκρουση στο Ogaden. Οι παραδόσεις σοβιετικών όπλων στην Αιθιοπία επιταχύνθηκαν μετά το ξέσπασμα του πολέμου και ξεκινώντας τον Μάρτιο του 1977 περιλάμβαναν 40 BTR-152 που ιδιοποιήθηκαν από τα εφεδρικά αποθέματα του Σοβιετικού Στρατού. Αυτά τα οχήματα ήταν ως επί το πλείστον BTR-152V αλλά περιλάμβαναν και την αντιαεροπορική παραλλαγή BTR-152A.
Η Σοβιετική Ένωση δώρισε τουλάχιστον έξι BTR-152 στη Μοζαμβίκη λίγο μετά την ανεξαρτησία της χώρας στα μέσα της δεκαετίας του 1970. Τα BTR-152 της Μοζαμβίκης χρησιμοποιήθηκαν εναντίον των Ροδεσιακών Δυνάμεων Ασφαλείας που πραγματοποιούσαν διασυνοριακές επιδρομές, καθώς και σε επιχειρήσεις αναζήτησης και καταστροφής που έγιναν κοντά σε οχυρά της Εθνικής Αντίστασης της Μοζαμβίκης (RENAMO). Είναι πιθανό ότι όλα τα BTR-152 της Μοζαμβίκης εξοντώθηκαν από νάρκες ξηράς ή αεροπορικές επιδρομές της Ροδίας. δεν ήταν σε υπηρεσία πολύ πριν αντικατασταθούν από το BTR-60. Μια δεύτερη αποστολή BTR-152 παραδόθηκε στις Λαϊκές Δυνάμεις Απελευθέρωσης της Μοζαμβίκης (FPLM) το 1983, αλλά παραμένει ασαφές εάν αυτά είχαν χρησιμοποιηθεί σε υπηρεσία πρώτης γραμμής.
Περιγραφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το BTR-152 ήταν βασισμένο σε μια τροποποιημένη έκδοση του σασί από το φορτηγό ZIS-151. Επίσης, χρησιμοποιούσε την ίδια μηχανή αλλά από πάνω είχε ένα ξεχωριστό τεθωρακισμένο αμάξωμα. Οι πλευρές και το πίσω μέρος της καροτσας των είναι κατακόρυφα, με τις γωνίες να κλίνουν προς τα μέσα για να εκτρέπονται τα θραύσματα οβίδων. Υπάρχουν θυρίδες πυροδότησης σε κάθε πλευρά του θαλάμου στρατευμάτων (της καρότσας) και δύο πίσω πόρτες για γρήγορη αποφλοίωση.
Οι πεζικοί μπορούν να πυροβολήσουν τα ατομικά τους όπλα από τη σχετική προστασία του οχήματος και να βγουν από αυτές τις πόρτες ή πηδώντας πάνω από τα πλάγια. Μετά από μερικά χρόνια, το BTR-152 άρχιζε να χρησιμοποιεί περισσότερα εξαρτήματα από το πιο αξιόπιστο ZIL-157 και μπορούσε να κουβαλήσει πάνω από 5 τόνους. Βέβαια, λόγω το οτι το σασί του φορτηγού και πολλά άλλα εξαρτήματα προέρχονταν από την δεκαετία του 1940, το όχημα είχε κακή συντήρηση και κινητικότητα σε ανώμαλα εδάφη. Η εξυπηρέτηση και η αξιοπιστία παρέμειναν χαμηλά.
Χώρες Υπηρεσίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το BTR-152 παρά της απαρχαιωμένης μηχανολογίας του, χρησιοποιήτε μέχρι και σήμερα από την Αγκόλα, την Καμπότζη, την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, την Κίνα, το Κονγκό, την Κούβα, την Ερυθραία, την Βόρεια Κορέα, την Γουινέα και μερικές ακόμα. Η Αλβανία επίσης χρησιμοποίησε αρκετά μέχρι το 1990, ενώ πολλά χρησιμοποιήθηκαν στο Ανατολικό Μπλοκ. Επίσης χρησιμοποιήθηκε στην Ινδία, τη Ρουμανία, τη Γιουγκοσλαβία, τη Κύπρο, την Ανατολική Γερμανία και την Αλγερία.[3][4][5][6][7]
Σημειώσεις και παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ ("Inter"), 5-ton, 4x2, Dump Truck. «International KR-11». Engines Of The Red Army. Engines Of The Red Army. Ανακτήθηκε στις 13 Ιουνίου 2021.
- ↑ https://warbook.club/voennaya-tehnika/boevye-mashiny/btr-152/
- ↑ https://armstrade.sipri.orgarmstrade/page/trade_register.php[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ https://books.google.com/books?id=17ciO6lCxT0C&q=nicosia+kyrenia+road&pg=PA106
- ↑ Pretty, Ronald (1980). Jane's Weapon Systems, 1979–80 (1979 ed.). Macdonald and Jane's Publishers Ltd. pp. 313–368. ISBN 978-0-531-03299-2.
- ↑ https://web.archive.org/web/20080130163328/http://legion.wplus.net/guide/army/ta/btr152.shtml
- ↑ http://www.defenceweb.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=31770:namibia-defence-force&catid=119:african-militaries
