Ωγκύστ Φορέλ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ωγκύστ Φορέλ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Auguste Forel (Γερμανικά)
Γέννηση1  Σεπτεμβρίου 1848[1][2][3]
Μορζ[4]
Θάνατος27  Ιουλίου 1931[1][5][3]
Yvorne
Χώρα πολιτογράφησηςΕλβετία
ΘρησκείαΜπαχάι Πίστη
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΓαλλικά[2]
Εσπεράντο
Γερμανικά
Εκπαίδευσηδιδάκτωρ φιλοσοφίας
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο Ζυρίχης
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταεντομολόγος[6]
ψυχίατρος[6]
νευρολόγος
εσπεραντιστής
myrmecologist
φιλόσοφος
μη μυθοπλαστικός συγγραφέας
διδάσκων πανεπιστημίου
βιολόγος
temperance worker[7]
ΕργοδότηςΠανεπιστήμιο Ζυρίχης
Αξιοσημείωτο έργοFormicides de l'Antille St. Vincent, récoltées par Mons. H. H. Smith
Οικογένεια
ΤέκναOscar Forel
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμακαθηγητής πανεπιστημίου
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Ωγκύστ-Ανρί Φορέλ (γαλλ. Auguste-Henri Forel, 1 Σεπτεμβρίου 1848 – 27 Ιουλίου 1931) ήταν Ελβετός εντομολόγος, νευροανατόμος, ψυχίατρος and ευγονιστής[8], γνωστός από τις έρευνές του στη δομή του εγκεφάλου του ανθρώπου και των μυρμηγκιών. Θεωρείται ένας από τους θεμελιωτές της θεωρίας της υπάρξεως των νευρώνων.[9][10] Συνεισέφερε επίσης στην ψυχολογία και (πρωτοποριακά) στη σεξολογία.[11] Από το 1978 έως το 2000 το πρόσωπό του εικονιζόταν στο χαρτονόμισμα των χιλίων ελβετικών φράγκων.

Οικογένεια και σπουδές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Φορέλ γεννήθηκε στη βίλα «La Gracieuse» στην πόλη Μορζ της Ελβετίας, στην όχθη της Λίμνης της Γενεύης[12]. Γονείς του ήταν ο ευσεβής Ελβετός Καλβινιστής Βικτόρ Φορέλ και μητέρα του η Πωλίν Μορέν, μέλος οικογενείας Γάλλων Ουγενότων, αμφότεροι προστατευτικοί γονείς.

Ο αδελφός ενός παππού ή γιαγιάς τού Ωγκύστ ήταν εντομολόγος και τού γνώρισε τη φυσική ιστορία των εντόμων.[12] Αφότου διάβασε ένα βιβλίο του Πιερ Υμπέρ (Pierre Huber), ο νεαρός Φορέλ ενδιαφέρθηκε ιδιαιτέρως για τα μυρμήγκια.[12]

Ο Φορέλ τελείωσε το σχολείο στη Λωζάνη και το 1866 άρχισε να σπουδάζει στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Ζυρίχης. Κατά τη διάρκεια των εκεί σπουδών του συνέχισε να συλλέγει αποικίες μυρμηγκιών για να μελετήσει τη φυσιολογία, τη βιολογία, την ανατομία και τη συστηματική τους, αλλά και τη δράση μερικών βιοχημικών ουσιών επάνω τους.

Το 1871 πήγε στη Βιέννη και μελέτησε υπό την καθοδήγηση του Τέοντορ Μέυνερτ. Εκεί εκπόνησε την πρώτη του συγκριτική μελέτη του θαλάμου του εγκεφάλου[13], αλλά τελικώς απογοητεύθηκε από τον Μέυνερτ.[14]

Επιστρέφοντας στη Ζυρίχη, ο Φορέλ εμπνεύσθηκε από το έργο του Μπέρναρντ φον Γκούντεν. Το 1873 εγκαταστάθηκε στη Γερμανία, ως βοηθός του φον Γκούντεν στο Kreis-Irrenanstalt του Μονάχου, όπου βελτίωσε κάποιες τεχνικές στη νευροανατομία, όπως τροποποιήσεις στο σχέδιο του μικροτόμου του Γκούντεν.

Νευροεπιστήμη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ωγκύστ Φορέλ διακρίθηκε για τη συνεισφορά της σκέψεώς του σε πολλά και ποικίλα θέματα. Στο Μόναχο το 1877 περιέγραψε την πυρηνική και ινώδη δομή και οργάνωση της περιοχής VTA (ventral tegmentum, κοιλιακή καλύπτρα) στη βάση του εγκεφάλου, που σήμερα είναι γνωστή και ως Campus Foreli από το επώνυμό του[15]. Κατόπιν διορίσθηκε ως λέκτορας στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου, ενώ ταυτοχρόνως συνέχιζε τις έρευνές του πάνω στα μυρμήγκια.

Η νευρωνική θεωρία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Φορέλ αντιλήφθηκε από πειράματα ότι κύτταρα, οι νευρώνες, ήταν τα βασικά στοιχεία του νευρικού συστήματος. Ανεκάλυψε ότι η νευρομυϊκή σύναψη συνέδεε μέσω απλής επαφής και δεν απαιτούσε την αναστόμωση των μυϊκών με τις νευρικές ίνες. Το χαρακτηριστικό αυτό αποκλήθηκε «θεωρία επαφής του Φορέλ».

Η ίδια η λέξη «νευρών(ας)» (Neuron) επινοήθηκε από τον Γερμανό ανατόμο Βίλχελμ φον Βαλντέυερ, που δημοσίευσε μια σύνοψη του έργου του Φορέλ και άλλων το έτος 1891. Ο Βαλντέυερ συνέθεσε ιδέες χωρίς να διεξαγάγει έρευνες ο ίδιος και δημοσίευσε το αποτέλεσμα στο ευρείας κυκλοφορίας περιοδικό Deutsche medizinische Wochenschrift, γεγονός που τις διέδωσε ευρύτερα. Ο Φορέλ πικράθηκε από την επίτευξη δόξας από τον φον Βαλντέυερ και έχει διατυπωθεί η σκέψη[15] ότι η πίκρα αυτή συνετέλεσε στη μείωση του ενδιαφέροντός του για τη νευροανατομία και τη νευρολογία.

Ο Φορέλ ήταν επίσης ο πρώτος που περιέγραψε, το 1877, τη λεγόμενη «αβέβαιη ζώνη» (zona incerta) στον υποθάλαμο του εγκεφάλου, την οποία ονόμασε έτσι επειδή ήταν «μια περιοχή περί της οποίας τίποτα το βέβαιο δεν μπορεί να ειπωθεί».[16]

Το 1879 ο Φορέλ δέχθηκε τη θέση του καθηγητή της Ψυχιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Ζυρίχης. Ταυτοχρόνως διορίσθηκε προσωρινός διευθυντής του Ψυχιατρικού Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου στη Ζυρίχη, γνωστού και ως «Ασύλου Μπουργκέλτσλι (Burghölzli), όπου είχε μόνο δύο ακόμα ιατρούς για να περιθάλπει 300 ασθενείς.[17][18] Παρέμεινε εκεί επί 19 έτη, δημοσιεύοντας ερευνητικές εργασίες για την παραφροσύνη, τη μεταρρύθμιση των φυλακών και την κοινωνική ηθική. Κατόρθωσε να ανεβάσει κατά πολύ το επίπεδο του ασύλου, ώστε να το καταστήσει ένα από τα καλύτερα σε όλη την Ευρώπη.

Εντομολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξώφυλλο του 1ου τόμου του έργου Le Monde social des fourmis

Μετά από ένα ταξίδι στην εξοχή της νότιας Ελβετίας στα νιάτα του, ο Φορέλ συνέγραψε μια πραγματεία 450 σελίδων με τίτλο Les Fourmis de la Suisse (= «Οι μύρμηκες της Ελβετίας»), που δημοσιεύθηκε αρχικώς σε τρεις συνέχειες σε ελβετικό επιστημονικό περιοδικό (η πρώτη το 1874).[19] Με τη μελέτη αυτή κέρδισε το Βραβείο Schafli της Ελβετικής Εταιρείας Φυσικής. Ο Φορέλ απέστειλε στον Κάρολο Δαρβίνο ένα αντίγραφό της όταν τυπώθηκε με τη μορφή βιβλίου στα τέλη του 1874, και ο Δαρβίνος συνέστησε την ανάγνωσή της. Η Γαλλική Ακαδημία Επιστημών τίμησε επίσης τον συγγραφέα με το Βραβείο Thore.

Συνεχίζοντας με ένα πείραμα για να κατανοήσει καλύτερα την επικοινωνία των μυρμηγκιών, το 1886 ο Φορέλ αφαίρεσε τις κεραίες μεγάλου αριθμού μυρμηγκιών από διαφορετικά είδη και μετά τα έβαλε σε ένα κουτί και παρακολούθησε τη συμπεριφορά τους.[20][21] Ανεκάλυψε ότι τα μυρμήγκια χωρίς κεραίες δεν ήταν πια επιθετικά έναντι άλλων ειδών μυρμηγκιών, σε αντίθεση με τα μυρμήγκαι που είχαν τις κεραίες τους. Το γεγονός επιβεβαίωσε την άποψή του ότι τα μυρμήγκια χρησιμοποιούν τις κεραίες τους για να ξεχωρίσουν τον «φίλο» από τον «εχθρό». Δημοσίευσε τα ευρήματά του στην αγγλική, στο έργο του The Senses of Insects (= «Οι αισθήσεις των εντόμων»)[21] το 1908. Στον Φορέλ πιστώνεται επίσης η ανακάλυψη το 1898 του φαινομένου της τροφαλλάξεως στα μυρμήγκια.[22]

Το 1919 ο Φορέλ προσέλαβε τον γνωστό τότε ζωγράφο ζώων Έριχ Β. Χάινριχ για να συνεργασθεί μαζί του στο μεγαλύτερο έργο του με θέμα τα μυρμήγκια, το Le Monde social des fourmis du Globe comparé à celui de L'homme (= «Ο κοινωνικός κόσμος των μυρμήκων του κόσμου συγκρινόμενος με εκείνον του ανθρώπου»), που πρωτοεκδόθηκε σε πέντε τόμους στη γαλλική γλώσσα[23] το 1921 και στην αγγλική το 1928.[24][25][23] Αλλά ήδη το 1924 σε κριτική του στο περιοδικό Nature για το έργο ο Μπ. Μαλινόφσκι έγραψε ότι η πρόσληψη κατά κυριολεξία της συγκρίσεως μεταξύ της ανθρώπινης και της εντομικής κοινωνίας «έχει παραπλανήσει και κουρελιάσει τα περισσότερα από τα προγενέστερα εγχειρήματα για μια συστηματική κοινωνιολογία».[26] Προσέθεσε ότι οι συγκρίσεις ανάμεσα «στις σχέσεις μεταξύ ανθρώπων στη δική τους κοινωνία» και στις σχέσεις μεταξύ άλλων ζωντανών οργανισμών «έχει περιορισμένη αξία - ως μέθοδος κοινωνιολογικής έρευνας και εκθέσεως, αυτός ο παραλληλισμός είναι χειρότερος και από άχρηστος».[26]

Το 1914 ο Φορέλ και ο καλός φίλος του Βρετανός εντομολόγος Χόρας Ντόνισθορπ συνεργάσθηκαν στην Ελβετία[27], αν και οι ένθερμες σοσιαλιστικές απόψεις του Φορέλ προκαλούσαν συχνά έντονες πολιτικές συζητήσεις των δυο τους. Στο μεταγενέστερο έργο του Ντόνισθορπ British Ants: their life history and classification (1927), ο συγγραφέας δηλώνει: «Θα ήθελα ... να διαμαρτυρηθώ κατά της χρήσεως των μυρμηγκιών ως υποτιθέμενου όπλου στην πολιτική διαπάλη. Κατά τη γνώμη μου ένα εντομολογικό έργο δεν είναι το κατάλληλο μέσο για την εισαγωγή πολιτικών θεωριών οποιουδήποτε είδους, ακόμα λιγότερο για την κραυγαλέα διαφήμισή τους.»[28]

Προσωπική ζωή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Φορέλ ήταν έγγαμος, με την Έμα Στάινχαϊλ (Emma Steinheil), από τον Αύγουστο του 1883 και απέκτησαν μαζί 4 κόρες και δύο γιους. Από το 1903 ζούσαν στο σπίτι που ονόμασε[29] «La Fourmiliere», δηλαδή «Η αποικία των μυρμηγκιών», στον δήμο Υβόρν κοντά στη Λίμνη της Γενεύης.

Γνωρίζουμε ότι τουλάχιστον από το 1900 έως τα τέλη του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου ο Φορέλ είχε σοσιαλιστικές απόψεις και επίσης ότι υπεστήριζε την ευγονική.[30] Το 1912 υπέστη ένα εγκεφαλικό επεισόδιο, το οποίο παρέλυσε τη δεξιά πλευρά του, αλλά αυτοεκπαιδεύθηκε να γράφει με το αριστερό χέρι του και συνέχισε κανονικά τις μελέτες του. Από τον γαμβρό του δρα. Άρτουρ Μπράουνς (σύζυγο της κόρης του Μάρθας)[31] ο Φορέλ άκουσε για τη θρησκεία του Μπαχαϊσμού και το 1920 την ασπάσθηκε[32], εγκαταλείποντας τις ρατσιστικές απόψεις του και γράφοντας στη διαθήκη του:

... Αυτή είναι η αληθινή θρησκεία του ανθρώπινου κοινωνικού καλού, χωρίς δόγματα ή ιερείς, ενώνουσα όλους τους ανθρώπους σε αυτή τη μικρή γήινη σφαίρα μας. Έχω γίνει μπαχάι. Είθε αυτή η θρησκεία να επιβιώσει και να ευδοκιμήσει για το καλό της ανθρωπότητας. Ετούτη είναι η θερμότερη ευχή μου.[33]

Το 1922 δέχθηκε μια μακρά επιστολή από τον ηγέτη της Αμπντούλ Μπαχά σε απάντηση ερωτημάτων που τού είχε θέσει ο Φορέλ, η οποία είναι γνωστή ως «Πινακίδιο προς τον δρα. Αύγουστο Φορέλ» και αναλύει τις διαφορές ανάμεσα στον ορυκτό, τον φυτικό, τον ζωικό και τον ανθρώπινο κόσμο, καθώς και την πνευματική φύση του ανθρώπου, ενώ παρέχει και επιχειρήματα υπέρ της υπάρξεως του Θεού.[34][35] Ο Φορέλ πάντως διετήρησε αγνωστικιστικές και αντικαπιταλιστικές απόψεις, αποκλίνοντας από τη σύγχρονη Πίστη Μπαχάι.[36]

Ο Ωγκύστ-Ανρί Φορέλ πέθανε στο Υβόρν σε ηλικία 82 ετών και η σορός του αποτεφρώθηκε στη Λωζάνη δύο ημέρες μετά τον θάνατό του.[36]

Η κληρονομιά του[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο ιδρυτής του Ινστιτούτου Ερευνών Εγκεφάλου στη Ζυρίχη Κόνραντ Άκερτ χαρακτήρισε τον Φορέλ ως «πρότυπο» και τις συνεισφορές του ως επιστήμονα και «κοινωνικού μεταρρυθμιστή» «μνημειώδεις».[37] Από την άλλη, σε άρθρο του το 2008 στο περιοδικό History of Psychiatry, ο ψυχίατρος της Ζυρίχης Μπέρναρντ Κύχενχοφ (Bernhard Kuechenhoff) έγραψε ότι από την προοπτική του 21ου αιώνα η κρίση αυτή του Άκερτ «θα έπρεπε να τροποποιηθεί».[37] Κατά τον Κύχενχοφ, ο Φορέλ είχε «[λανθάνουσες] ρατσιστικές και ευγονικές σκέψεις και ιδέες» και ο κοινωνικός ακτιβισμός του σχετιζόταν πρωτίστως με αυτές.[37]


Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9  Απριλίου 2014.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb121860492. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 (Αγγλικά) SNAC. w6gq93qg. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 10  Δεκεμβρίου 2014.
  5. ↑ «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28  Σεπτεμβρίου 2015.
  6. ↑ 6,0 6,1 Nicholas Adelung: «Форель, Август» (Ρωσικά) 1902.
  7. ↑ «Historische Lexikon der Schweiz». (Γερμανικά, Γαλλικά, Ιταλικά) Ιστορικό Λεξικό της Ελβετίας. Βέρνη. 1998. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2023.
  8. ↑ Vonmont 2007.
  9. ↑ López-Muñoz, Boya & Alamo 2006.
  10. ↑ Anctil 2015.
  11. ↑ Haeberle 1986.
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 Encyclopedia of Entomology 2008.
  13. ↑ Parent 2003, σελ. 284.
  14. ↑ Parent 2003, σελ. 285.
  15. ↑ 15,0 15,1 Parent 2003.
  16. ↑ Forel 1877.
  17. ↑ Kuechenhoff 2008.
  18. ↑ Banani 2005, σελ. 4.
  19. ↑ Forel 1874.
  20. ↑ Wei-Haas 2016.
  21. ↑ 21,0 21,1 Forel 1908.
  22. ↑ Kropotkin 2017.
  23. ↑ 23,0 23,1 Forel 1921.
  24. ↑ Forel 1928.
  25. ↑ Parent 2003, σελ. 28.
  26. ↑ 26,0 26,1 Malinowski 1924.
  27. ↑ The Entomologist's Record, τόμ. XXV, νο. 1-2 (1915)
  28. ↑ Donisthorpe 1927.
  29. ↑ Sleigh, Charlotte: Six legs better : a cultural history of myrmecology, The Johns Hopkins University Press, 2007 ISBN 0-8018-8445-4
  30. ↑ «The Survival of the Fittest, Chapter II». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Δεκεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2007. 
  31. ↑ «Miss Martha Root». Baháʼí News (32): 8. Ιούνιος 1929. http://www.teachingandprojects.com/meansandmaterials.htm. 
  32. ↑ National Spiritual Assembly of the Baha'is of Switzerland (2003). «Swiss Baha'is Celebrate 100 Years of Contributing to World Civilization». Baha'i Switzerland. National Spiritual Assembly of the Baha'is of Switzerland. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Μαΐου 2008. Ανακτήθηκε στις 24 Μαΐου 2008. 
  33. ↑ Effendi, Shoghi (1944). God Passes By. Wilmette, Illinois, USA: Baháʼí Publishing Trust. ISBN 0-87743-020-9. , σελ. 375
  34. ↑ Vader, John Paul (1984). For the Good of Mankind - August Forel and the Baháʼí Faith. Οξφόρδη: George Ronald. σελίδες 17–24, 70–80. ISBN 0-85398-172-8. 
  35. ↑ «ʻAbdu'l-Bahá's Tablet to Dr. Forel». reference.bahai.org. 
  36. ↑ 36,0 36,1 Osiro, Stephen; Gielecki, Jerzy; Matusz, Petru; Shoja, Mohammadali M.; Tubbs, R. Shane; Loukas, Marios (2011). «August Forel (1848-1931): A look at his life and work». Child's Nervous System 28 (1): 1-5. doi:10.1007/s00381-011-1659-7. PMID 22179429. 
  37. ↑ 37,0 37,1 37,2 Kuechenhoff 2008, σελ. 216.

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Serina Heinen: «Zwischen Evolutionstheorie und Menschheitsreligion - Der Schweizer Monist, Baha'i und Eugeniker Auguste Forel» στο Das Prinzip Evolution. Darwin und die Folgen für Religionstheorie und Philosophie (επιμ. Mariano Delgado, Oliver Krüger, Guido Vergauwen), εκδ. W. Kohlhammer, Στουτγάρδη 2010
  • Σχετικό υλικό στην Baháʼí Library Online

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ωγκύστ_Φορέλ&oldid=10446890"