Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ιερά Μονή Οσίου Μελετίου

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 38°11′31.243″N 23°27′28.260″E / 38.19201194°N 23.45785000°E / 38.19201194; 23.45785000

Μονή Οσίου Μελετίου Αττικής
Άποψη του καθολικού της μονής.
Χάρτης
Είδοςμοναστήρι και οικισμός
Γεωγραφικές συντεταγμένες38°11′31″N 23°27′28″E
ΘρήσκευμαΕλληνική Ορθόδοξη Εκκλησία
Θρησκευτική υπαγωγήΙερά Μητρόπολις Μεγάρων και Σαλαμίνος
Διοικητική υπαγωγήΔήμος Μάνδρας - Ειδυλλίας και Δημοτική Κοινότητα Μάνδρας
ΤοποθεσίαΛεύκα Αττικής
ΧώραΕλλάδα[1]
Έναρξη κατασκευής11ος αιώνας
Προστασίααρχαιολογικός χώρος στην Ελλάδα και διατηρητέο κτήριο στην Ελλάδα
Commons page Πολυμέσα

Η Ιερά Μονή Οσίου Μελετίου είναι ορθόδοξη γυναικεία μονή που ανήκει στην Ιερά Μητρόπολη Μεγάρων και Σαλαμίνος και βρίσκεται στη νοτιοανατολική πλευρά του όρους Πάστρας σε υψόμετρο 520 μέτρων και στα διοικητικά όρια του Δήμου Μάνδρας-Ειδυλλίας.

Ιστορικά στοιχεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Μονή Οσίου Μελέτιου πιθανότατα ιδρύθηκε στα τέλη του 11ου αιώνα, στη θέση μάλλον παλαιότερου μοναστηριού. Ιδρυτής της μονής ήταν ο Όσιος Μελέτιος, ο οποίος καταγόταν από την Καππαδοκία και ήταν οπαδός της πλήρους ακτημοσύνης, ενώ υπήρξε και αναμορφωτής του μοναστικού βίου[2][3]. Εκτός από το κυρίως μοναστήρι, ίδρυσε και 24 εκκλησιαστικά μετόχια (παραλαύρια) σε διάφορες περιοχές της Αττικής, μερικά από τα οποία σώζονται έως σήμερα, ενώ άλλα είναι ερειπωμένα[4]. Ο Όσιος Μελέτιος ήταν για τους κατοίκους της περιοχής προστάτης και θαυματουργός και τύχαινε ευρύτερης αναγνώρισης, καθώς ο αυτοκράτορας Αλέξιος Κομνηνός δώρισε στη μονή πηγές εσόδων[5]. Ιστορική πηγή στην οποία απαντά το μοναστήρι είναι οι επιστολές του Μιχαήλ Χωνιάτη, καθώς αυτός ο λόγιος μητροπολίτης διατηρούσε τακτική αλληλογραφία με τον ηγούμενο της Μονής[4] και την χαρακτήριζε ως "φιλόσοφον μάνδρα"[5]. Μετά τον θάνατό του την 1η Σεπτεμβρίου του 1105 ο Όσιος Μελέτιος τάφηκε εντός της μονής που ο ίδιος είχε ιδρύσει[5][3].

Με την πάροδο του χρόνου η μονή απέκτησε μεγάλη φήμη, έγινε σταυροπηγιακή και διατήρησε την ακμή της έως τον 16ο αιώνα, οπότε ανακαινίστηκε από τον Μητροπολίτη Αθηνών Νικάνορα. Στο πέρασμα των αιώνων υπέστη πολλές καταστροφές από επιδρομές και λεηλασίες και στα χρόνια μετά την απελευθέρωση παρήκμασε, ενώ το 1883 έγινε μετόχι της Μονής Φανερωμένης Σαλαμίνας. Ανασυστάθηκε το 1928 από τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και το 1950 η μοναχική κοινότητα μετατράπηκε σε γυναικεία[2][5][6].

Η μονή πανηγυρίζει την 1η Σεπτεμβρίου, ημέρα εορτής του Οσίου Μελετίου.

Το μοναστήρι σήμερα είναι ένα σύμπλεγμα  βυζαντινών και νεωτέρων κτιρίων που δένουν αρμονικά. Το καθολικό χρονολογείται στον 12ο αιώνα και είναι ένας μικρός ναός, σταυροειδής εγγεγραμμένος με τρούλο ο οποίος στηρίζεται πάνω σε τέσσερις κίονες. Στη νότια πλευρά βρίσκεται προσαρτημένο παρεκκλήσιο προς τιμή των Ταξιαρχών, ενώ εντός του ναού υπάρχει κρύπτη όπου βρίσκεται ο τάφος του οσίου Μελετίου.

Από την αρχική αγιογράφηση του ναού σώζονται μόνο ελάχιστα δείγματα. Οι υπάρχουσες τοιχογραφίες στον κυρίως ναό και στο νάρθηκα χρονολογούνται στον 17ο αιώνα[2][4][5][6]

  1. (Ελληνικά) Βάση δεδομένων της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής.
  2. 2,0 2,1 2,2 «Ιερά Μονή Οσίου Μελετίου Κιθαιρώνα - Ιερές Μονές». www.religiousgreece.gr. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουλίου 2016. [νεκρός σύνδεσμος]
  3. 3,0 3,1 Κόντογλου, Φώτης. «Ο Άγιος Mελέτιος και το Μοναστήρι του στον Kιθαιρώνα». Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουλίου 2016. 
  4. 4,0 4,1 4,2 «ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΑΤΤΙΚΗΣ». www.eie.gr. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουλίου 2016. 
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 «Η Μονή Οσίου Μελετίου στην Μεγαρίδα». Ανακτήθηκε στις 10 Ιουλίου 2016. [νεκρός σύνδεσμος]
  6. 6,0 6,1 «Ιερά Μονή Οσίου Μελετίου (Οινόης) - dervenoxoria.gr». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Ιουνίου 2016. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουλίου 2016.