Ιερά Μονή Οσίου Μελετίου

Μονή Οσίου Μελετίου Αττικής
	Άποψη του καθολικού της μονής.
Είδος	μοναστήρι και οικισμός
Γεωγραφικές συντεταγμένες	38°11′31″N 23°27′28″E
Θρήσκευμα	Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία
Θρησκευτική υπαγωγή	Ιερά Μητρόπολις Μεγάρων και Σαλαμίνος
Διοικητική υπαγωγή	Δήμος Μάνδρας - Ειδυλλίας και Δημοτική Κοινότητα Μάνδρας
Τοποθεσία	Λεύκα Αττικής
Χώρα	Ελλάδα
Έναρξη κατασκευής	11ος αιώνας
Προστασία	αρχαιολογικός χώρος στην Ελλάδα και διατηρητέο κτήριο στην Ελλάδα
	Πολυμέσα
	δεδομένα (π)

Συντεταγμένες: 38°11′31.243″N 23°27′28.260″E / 38.19201194°N 23.45785000°E / 38.19201194; 23.45785000

Η Ιερά Μονή Οσίου Μελετίου είναι ορθόδοξη γυναικεία μονή που ανήκει στην Ιερά Μητρόπολη Μεγάρων και Σαλαμίνος και βρίσκεται στη νοτιοανατολική πλευρά του όρους Πάστρας σε υψόμετρο 520 μέτρων και στα διοικητικά όρια του Δήμου Μάνδρας-Ειδυλλίας.

Ιστορικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Μονή Οσίου Μελέτιου πιθανότατα ιδρύθηκε στα τέλη του 11ου αιώνα, στη θέση μάλλον παλαιότερου μοναστηριού. Ιδρυτής της μονής ήταν ο Όσιος Μελέτιος, ο οποίος καταγόταν από την Καππαδοκία και ήταν οπαδός της πλήρους ακτημοσύνης, ενώ υπήρξε και αναμορφωτής του μοναστικού βίου^[2]^[3]. Εκτός από το κυρίως μοναστήρι, ίδρυσε και 24 εκκλησιαστικά μετόχια (παραλαύρια) σε διάφορες περιοχές της Αττικής, μερικά από τα οποία σώζονται έως σήμερα, ενώ άλλα είναι ερειπωμένα^[4]. Ο Όσιος Μελέτιος ήταν για τους κατοίκους της περιοχής προστάτης και θαυματουργός και τύχαινε ευρύτερης αναγνώρισης, καθώς ο αυτοκράτορας Αλέξιος Κομνηνός δώρισε στη μονή πηγές εσόδων^[5]. Ιστορική πηγή στην οποία απαντά το μοναστήρι είναι οι επιστολές του Μιχαήλ Χωνιάτη, καθώς αυτός ο λόγιος μητροπολίτης διατηρούσε τακτική αλληλογραφία με τον ηγούμενο της Μονής^[4] και την χαρακτήριζε ως "φιλόσοφον μάνδρα"^[5]. Μετά τον θάνατό του την 1η Σεπτεμβρίου του 1105 ο Όσιος Μελέτιος τάφηκε εντός της μονής που ο ίδιος είχε ιδρύσει^[5]^[3].

Με την πάροδο του χρόνου η μονή απέκτησε μεγάλη φήμη, έγινε σταυροπηγιακή και διατήρησε την ακμή της έως τον 16ο αιώνα, οπότε ανακαινίστηκε από τον Μητροπολίτη Αθηνών Νικάνορα. Στο πέρασμα των αιώνων υπέστη πολλές καταστροφές από επιδρομές και λεηλασίες και στα χρόνια μετά την απελευθέρωση παρήκμασε, ενώ το 1883 έγινε μετόχι της Μονής Φανερωμένης Σαλαμίνας. Ανασυστάθηκε το 1928 από τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και το 1950 η μοναχική κοινότητα μετατράπηκε σε γυναικεία^[2]^[5]^[6].

Η μονή πανηγυρίζει την 1η Σεπτεμβρίου, ημέρα εορτής του Οσίου Μελετίου.

Αρχιτεκτονική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το μοναστήρι σήμερα είναι ένα σύμπλεγμα βυζαντινών και νεωτέρων κτιρίων που δένουν αρμονικά. Το καθολικό χρονολογείται στον 12ο αιώνα και είναι ένας μικρός ναός, σταυροειδής εγγεγραμμένος με τρούλο ο οποίος στηρίζεται πάνω σε τέσσερις κίονες. Στη νότια πλευρά βρίσκεται προσαρτημένο παρεκκλήσιο προς τιμή των Ταξιαρχών, ενώ εντός του ναού υπάρχει κρύπτη όπου βρίσκεται ο τάφος του οσίου Μελετίου.

Από την αρχική αγιογράφηση του ναού σώζονται μόνο ελάχιστα δείγματα. Οι υπάρχουσες τοιχογραφίες στον κυρίως ναό και στο νάρθηκα χρονολογούνται στον 17ο αιώνα^[2]^[4]^[5]^[6]

Φωτοθήκη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η είσοδος της μονής
Η είσοδος του καθολικού
Εσωτερικός προαύλιος χώρος
Άποψη από το εσωτερικό

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

↑ (Ελληνικά) Βάση δεδομένων της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 «Ιερά Μονή Οσίου Μελετίου Κιθαιρώνα - Ιερές Μονές». www.religiousgreece.gr. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουλίου 2016. ^{[νεκρός σύνδεσμος]}
↑ ^3,0 ^3,1 Κόντογλου, Φώτης. «Ο Άγιος Mελέτιος και το Μοναστήρι του στον Kιθαιρώνα». Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουλίου 2016.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 «ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΑΤΤΙΚΗΣ». www.eie.gr. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουλίου 2016.
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 «Η Μονή Οσίου Μελετίου στην Μεγαρίδα». Ανακτήθηκε στις 10 Ιουλίου 2016. ^{[νεκρός σύνδεσμος]}
↑ ^6,0 ^6,1 «Ιερά Μονή Οσίου Μελετίου (Οινόης) - dervenoxoria.gr». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Ιουνίου 2016. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουλίου 2016.

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Wikisource logo

Στη Βικιθήκη υπάρχει υλικό που έχει σχέση με το θέμα:
Η μονή του οσίου Μελετίου και ο Μητροπολίτητης Αθηνών Νικάνωρ

Κωνσταντόπουλος, Κωνσταντίνος Μ. (1924). «Ἡ μονὴ τοῦ ὁσίου Μελετίου καὶ ὁ Μητροπολίτης Ἀθηνῶν Νικάνωρ». Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρίας 11 (α-β): 49-61.
Μπούρας Χαρ. και Λασκαρίνα Μπούρα, Η Ελλαδική ναοδομία κατά τον 12ο αιώνα, έκδ. Εμπορική Τράπεζα της Ελλάδος, Αθήνα 2001, σ. 232-240. ISBN 960-7059-12-3.
Παπαδόπουλος Χ. Όσιος Μελέτιος ο Νέος, Αθήνα 1968.
Λάμπρος Σπ., Μιχαήλ Ακομινάτου του Χωνιάτου: Τα σωζόμενα, τόμος Β΄, Αθήνα 1880, σ. 155 και 605.
Deliyanni-Doris H., Die Wandmalereien der Lite der Hosios Meletios, Μόναχο 1975.

[368ea47972b85a8530936bce3f47feadecc3dfd4-1] (Ελληνικά) Βάση δεδομένων της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής.

[:0-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 «Ιερά Μονή Οσίου Μελετίου Κιθαιρώνα - Ιερές Μονές». www.religiousgreece.gr. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουλίου 2016. ^{[νεκρός σύνδεσμος]}

[:4-3] 3,0 ^3,1 Κόντογλου, Φώτης. «Ο Άγιος Mελέτιος και το Μοναστήρι του στον Kιθαιρώνα». Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουλίου 2016.

[:1-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 «ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΑΤΤΙΚΗΣ». www.eie.gr. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουλίου 2016.

[:2-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 «Η Μονή Οσίου Μελετίου στην Μεγαρίδα». Ανακτήθηκε στις 10 Ιουλίου 2016. ^{[νεκρός σύνδεσμος]}

[:3-6] 6,0 ^6,1 «Ιερά Μονή Οσίου Μελετίου (Οινόης) - dervenoxoria.gr». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Ιουνίου 2016. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουλίου 2016.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]