Χαράλαμπος Βιλαέτης
| Χαράλαμπος Βιλαέτης | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 1781 Περιφερειακή Ενότητα Ηλείας |
| Θάνατος | 1821 |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ελλάδα |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Ελληνικά |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | επαναστάτης |
| Στρατιωτική σταδιοδρομία | |
| Πόλεμοι/μάχες | Ελληνική Επανάσταση του 1821 |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | Φιλικός |
Ο Χαράλαμπος Βιλαέτης (Πύργος Ηλείας, 1781 - Λάλας Ηλείας, Μάιος 1821) ήταν Έλληνας αγωνιστής της επανάστασης του 1821.
Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Γεννήθηκε στον Πύργο Ηλείας και καταγόταν από ισχυρή οικογένεια, η οποία ήταν μια εκ των πρώτων που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή. Το 1806 υπηρέτησε[1] με τον βαθμό του σημαιοφόρου στον αγγλικό στρατό στη Ζάκυνθο, όπου και γνώρισε τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, ενώ μερικά χρόνια αργότερα έγινε διοικητής[1] λόχου. Ήταν παντρεμένος και είχε αποκτήσει έναν γιο, τον Δημήτριο Βιλαέτη, δασάρχη.
Το 1819 μυήθηκε[2] στη Φιλική Εταιρεία. Με την έναρξη της επανάστασης ανακηρύχθηκε[2] στρατιωτικός αρχηγός του Πύργου. Υπήρξε εμπνευστής[3] της ιδέας του αποκλεισμού των Λαλαίων. Θέλοντας να περιορίσει τις ληστρικές επιδρομές τους στην πεδιάδα, δημιούργησε ελληνικό στρατόπεδο πλησίον της τοποθεσίας τους. Κατέλαβε το χωριό Στρέφι με πεντακόσιους Πυργίους και χωρικούς της επαρχίας.[4] Δίπλα του προστέθηκαν και εκατό Τριφύλλιοι υπό τον Σταύρο Σαρνανίτη (Σαρενίτη) και τον Δημήτριο Κινά, ο οποίος είχε διατελέσει και αξιωματικός του Βιλαέτη κατά την περίοδο της υπηρεσίας του στα αγγλικά τάγματα. Τοποθετήθηκε τότε στο χωριό Λατζόι προφυλακή, αποτελούμενη από Πυργίους και Ζακυνθίους, υπό τον Γεώργιο Κόλια και τους αδελφούς Παναγιώτη και Δημήτριο Καμπάση αντίστοιχα. Με αυτόν τον τρόπο, ο στρατηγικός Βιλαέτης έφερε τους Έλληνες δίπλα από το Λάλα, επιχειρώντας να ανατρέψει τους μέχρι τότε πολεμικούς όρους μεταξύ Ελλήνων και Λαλαίων, καθώς εκείνη την εποχή οι επιδρομές των Λαλαίων έφταναν μέχρι τα σπίτια των Ελλήνων.[5]
Μάχη του Λατζοΐου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αφορμή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Εκείνη την περίοδο συνέβη στο Λατζόι ένα επεισόδιο. Μερικοί από τους Έλληνες της περιοχής μετέβησαν στο χωριό Χελιδόνι και άρπαξαν τα πρόβατα του Λαλαίου ιδιοκτήτη του χωριού, Καραχούσου, προκειμένου να τραφεί ο στρατός. Αυτή όμως η ενέργεια προσέβαλε τους Λαλαίους, οι οποίοι ήθελαν αποκλειστικά να έχουν το προνόμιο της αρπαγής. Έτσι, στις 10 Μαΐου του 1821 όρμησαν από το Λάλα χίλιοι πολεμιστές, οι οποίοι αφού περικύκλωσαν το Λατζόι, κατέλαβαν το χωριό και πολιόρκησαν τους Πυργίους και Ζακυνθίους που βρίσκονταν οχυρωμένοι στα σπίτια τους. Η ορμή των Λαλαίων ήταν φοβερή, αλλά οι Έλληνες έδειξαν ότι ήταν αποφασισμένοι να υπερασπίσουν τις θέσεις τους μέχρι θανάτου. Στη μάχη αυτή έπεσαν αρκετοί Λαλαίοι, μεταξύ αυτών και ο γιος του Καραχούσου, Νεφέζης. Το γεγονός αυτό αύξησε τον πυρετό της μάχης.[5]
Η άμεση αντίδραση του Βιλαέτη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Βιλαέτης, ακούγοντας τους πυροβολισμούς από το χωριό Στρέφι και βλέποντας τον κλοιό να σφίγγει, έτρεξε στο μέσο του στρατοπέδου και φώναξε:
"Όποιος είναι Χριστιανός και παλληκάρι, ας έρθει μαζί μου." [4]
Τον ακολούθησαν τότε εκατό άνδρες. Για να φθάσει ταχύτερα και να βοηθήσει τους αποκλεισθέντες στο Λατζόι, αντί να προχωρήσει προς τα υψώματα των χωριών Αρβανίτη και Καράτουλα, ακολούθησε τον πεδινό δρόμο. Οι Λαλαίοι αντελήφθησαν την παρουσία του και ξεκίνησαν να τον αναχαιτίσουν.[6]
Ο θάνατος του Βιλαέτη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι δύο αντίπαλες παρατάξεις συναντήθηκαν δίπλα στον μύλο του Σμίλα. Η μάχη που ξέσπασε ήταν μανιώδης. Ο σημαιοφόρος του Βιλαέτη πληγώθηκε και ο Σαρνανίτης φονεύτηκε. Το εχθρικό ιππικό κατόρθωσε να εξολοθρεύσει το μεγαλύτερο μέρος των ανδρών του Βιλαέτη. Κοντά του απέμειναν δεκαπέντε μόνο Πύργιοι και δεκατρείς Τριφύλλιοι.[7] Ενώ θα μπορούσε να διαφύγει, κατέλαβε με τους λίγους άνδρες του ένα αμπέλι, για να το χρησιμοποιήσει ως αμυντήριο. Οι Λαλαίοι όμως κατάφεραν να τον περικυκλώσουν. Ο Βιλαέτης πληγώθηκε στο κεφάλι, αλλά εξακολουθούσε να μάχεται ενθαρρύνοντας τους στρατιώτες του.[4] Κατά το διάστημα αυτό, οι Έλληνες που βρίσκονταν στη Βολάντζα και το Βέχρο πήγαν να υπερασπιστούν τους μαχόμενους στο Σμίλα. Έφτασαν μέχρι το χωριό Λάνθι, αλλά βρήκαν τις θέσεις κατειλημμένες από πολυάριθμους Λαλαίους. Ο Βιλαέτης συνέχιζε να μάχεται, ενώ οι άντρες του λιγόστευαν από τα εχθρικά πυρά. Τελικά, έχοντας τραυματιστεί βαριά, έπεσε μαχόμενος μαζί με τους δύο τελευταίους άνδρες του, σε ηλικία μόλις 40 ετών. Μόνο ένας από την ομάδα του, που ονομαζόταν Μπακοδιονύσης, τραυματισμένος και με σπασμένο πόδι, κατόρθωσε να κρυφτεί στην κουφάλα ενός δέντρου και να σωθεί. Οι Λαλαίοι, ενθουσιασμένοι από τη νίκη, έκοψαν το κεφάλι του Βιλαέτη, το κάρφωσαν ως τρόπαιο σε ένα καμάκι και επέστρεψαν με πανηγυρισμούς στο Λάλα.[7]
Απολογισμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αυτό ήταν το τέλος του Βιλαέτη, του οπλαρχηγού της Ηλείας και προασπιστή του Πύργου. Η ως το τέλος παραμονή και δράση του στη Μάχη του Λατζοΐου θυμίζουν τον Αθανάσιο Διάκο στην Αλαμάνα και τον Αθανάσιο Καρπενησιώτη στο Σκουλένι. Αρνήθηκε να εγκαταλείψει το πεδίο της μάχης και έμεινε να μάχεται με τους λιγοστούς άντρες του αποφασισμένος να πεθάνει. Ο ιστορικός Διονύσιος Κόκκινος θεωρεί ότι θα μπορούσε δικαίως να συγκαταλεχθεί μεταξύ των γενναιοτέρων ανδρών της Ελληνικής Επανάστασης.[8]
Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 Πάνος Κ. Δροσόπουλος, Χαραλαμπάκης Βιλαέτης, Ἐφημερίδα ὁ Δήμος ἐν Πύργῳ τὴν 25 Μαρτίου 1891, Ἀρ. φύλλου 8, σελ. 23.
- ↑ 2,0 2,1 Τάκης Δόξας 1963, σελ. 25 - 27.
- ↑ Βύρων Δάβος 1996, σελ. 7 - 8.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Σπυρίδων Τρικούπης 1853, σελ.325.
- ↑ 5,0 5,1 Δ. Α. Κόκκινος 1940, σελ. 107.
- ↑ Δ. Α. Κόκκινος 1940, σελ. 107-108.
- ↑ 7,0 7,1 Δ. Α. Κόκκινος 1940, σελ. 108.
- ↑ Δ. Α. Κόκκινος 1940, σελ. 109.
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Δ. Α. Κόκκινος, Η Ελληνική Επανάστασις, Τόμος Β’, Έκδοση Β’, Αθήνα, 1940
- Σπυρίδων Τρικούπης, Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως, Τόμος Α’, Λονδίνο, 1853
- Δόξας Τάκης, Ηλειακή Γραμματολογία, Πύργος Ηλείας, 1963
- Δάβος Βύρων, Στον Πύργο και στην Ηλεία του 1821-1930, Αθήνα, 1996
- Δροσόπουλος Π. (1891), Χαραλαμπάκης Βιλαέτης: Ἐφημερίδα ὁ Δήμος ἐν Πύργῳ τὴν 25 Μαρτίου 1891, Ἀρ. φύλλου 8