Φρανσουά ντε Λα Μοτ Λε Βαιγιέ

Φρανσουά ντε Λα Μοτ Λε Βαιγιέ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	François de La Mothe Le Vayer (Γαλλικά)
Γέννηση	1  Αυγούστου 1588 Παρίσι
Θάνατος	9  Μαΐου 1672 Παρίσι
Ψευδώνυμο	Orosius Tubero
Χώρα πολιτογράφησης	Γαλλία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	λατινική γλώσσα Γαλλικά
Σπουδές	Πανεπιστήμιο του Πουατιέ
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	φιλόσοφος συγγραφέας
Αξιοσημείωτο έργο	Dialogues
Επηρεάστηκε από	Πύρρων
Οικογένεια
Τέκνα	François de La Mothe Le Vayer
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	13η έδρα της Γαλλικής Ακαδημίας (1639–1672)
Σχετικά πολυμέσα

Ο Φρανσουά ντε Λα Μοτ Λε Βαιγιέ (γαλλικά: François de La Mothe Le Vayer) (1588-1672) ήταν Γάλλος φιλόσοφος, φιλόλογος και ιστορικός, ένας από τους κύριους εκπροσώπους της λεγόμενης ελευθεριακής σκέψης και του σκεπτικισμού κατά τον 17ο αιώνα. Έγινε δεκτός στη Γαλλική Ακαδημία το 1639 και ήταν οικοδιδάσκαλος του Λουδοβίκου ΙΔ΄.

Βιογραφικά στοιχεία

Ο Φρανσουά ντε Λα Μοτ Λε Βαιγιέ γεννήθηκε τον Αύγουστο 1588 στο Παρίσι, μέλος ευγενούς οικογένειας του Μαιν. Ο πατέρας του ήταν δικηγόρος στο Παρίσι και συγγραφέας μιας περίεργης πραγματείας σχετικά με τις λειτουργίες των πρεσβευτών, με τίτλο Legatus, seu De legatorum Privgiis, officio et munere libellus (1579). Ο Φρανσουά σπούδασε νομικά στο πανεπιστήμιο του Πουατιέ και το 1606 διαδέχθηκε τον πατέρα του στο Παρλαμέντο (ανώτατο δικαστήριο) του Παρισιού, αλλά παραιτήθηκε από το αξίωμά του περίπου το 1647 και αφιερώθηκε στα ταξίδια και στη συγγραφή.

Το 1622 παντρεύτηκε την Ελέν Μπλάκγουντ, κόρη Σκώτου φιλοσόφου. Προς το τέλος της δεκαετίας του 1620, γνώρισε τον Γκαμπριέλ Νοντέ και αποτέλεσε μέλος της ομάδας ελεύθερα σκεπτόμενων διανοούμενων γύρω από τον Πιέρ Γκασσεντί.

Με το έργο Considérations sur l'éloquence française (Σκέψεις για τη γαλλική ρητορεία, 1638) εξασφάλισε την είσοδο στη Γαλλική Ακαδημία και με το De l'instruction de Mgr. le Dauphin (Για την εκπαίδευση του Δελφίνου, 1640) προσέλκυσε την προσοχή του καρδινάλιου Ρισελιέ. Το 1649 η Άννα της Αυστρίας του ανέθεσε την εκπαίδευση του δεύτερου γιου της Φιλίππου της Ορλεάνης και στη συνέχεια την ολοκλήρωση της εκπαίδευσης του Λουδοβίκου ΙΔ΄, έτσι παρέμεινε στη βασιλική αυλή για 11 χρόνια. Το αποτέλεσμα των παιδαγωγικών του εργασιών ήταν μια σειρά βιβλίων που περιλάμβαναν τα Géographie, Rhétorique, Morale, Economique, Politique, Logique και Physique du Prince (1651–1658). Ο βασιλιάς επιβράβευσε τον δάσκαλό του διορίζοντάς τον ιστοριογράφο της Γαλλίας και σύμβουλο Επικρατείας.

Σεμνός, σκεπτικιστής και περιστασιακά άσεμνος στα λατινικά του κείμενα και στους στίχους του, έγινε δεκτός στη γαλλική βασιλική αυλή, όπου ο ελευθεριασμός σε ιδέες και ήθη εκείνη την εποχή ήταν ευπρόσδεκτος.

Ήταν καθοριστικός στη διάδοση του σκεπτικισμού και ειδικότερα των ιδεών του Σέξτου του Εμπειρικού, τον οποίο ονόμασε «θεϊκό Σέξτο», μια σχεδόν βλασφημία στην Καθολική Γαλλία την εποχή του Λουδοβίκου ΙΔ΄. Τα υψηλά αξιώματα που κατείχε δεν τον έκαναν να χάσει κάθε πνευματική ανεξαρτησία. Μια ελλιπής έκδοση των έργων του δημοσιεύτηκε στη Δρέσδη το 1756–1759. Ορισμένα έργα τα υπέγραψε με το ψευδώνυμο Orasius Tubero.

Ο Μολιέρος ήταν στενός φίλος του και φημολογείται ότι μεγάλο μέρος της σάτιρας των έργων του ήταν εμπνευσμένο από την έντονη (αν και προσεκτικά καλυμμένη) κριτική του ντε Λα Μοτ Λε Βαιγιέ για τη θρησκευτική υποκρισία - όπως εκφράζεται στη δεύτερη έκδοση του Ταρτούφου (1667) έργο το οποίο ο ντε Λα Μοτ Λε Βαιγιέ υπερασπίστηκε σε ένα καυστικό και ανώνυμο Lettre sur la comédie de l'Imposteur (Επιστολή για την κωμωδία του απατεώνα, 1667) ενάντια στη θρησκευτική φατρία στη βασιλική αυλή του Λουδοβίκου ΙΔ΄.

Ο Φρανσουά ντε Λα Μοτ Λε Βαγιέ πέθανε στο Παρίσι στις 9 Μαΐου 1672.

Το έργο του παραμελήθηκε για αιώνες, αλλά από τα τέλη της δεκαετίας του 1980 αποτέλεσε αντικείμενο ενθουσιώδους επανεκτίμησης, όπως αποδεικνύεται από πολλές επανεκδόσεις και άφθονη κριτική βιβλιογραφία.

Συγγραφικό έργο

Εκτός από τα εκπαιδευτικά του έργα, ο ντε Λα Μοτ Λε Βαιγιέ έγραψε πολλά έργα, μερικά από τα οποία είναι:

• Dialogues faits à l'imitation des anciens (Διάλογοι που έγιναν κατ'απομίμηση των Αρχαίων (1630-1631), όχι πολύ ορθόδοξα για την εποχή έργα, που αποτελούν εισαγωγή σε έναν «χριστιανικό σκεπτικισμό».
• Petit discours chrétien de l'immortalité de l'âme (Μικρός χριστιανικός λόγος για την αθανασία της ψυχής) (1637)
• Considérations sur l'éloquence française (Σκέψεις για τη γαλλική ρητορεία) (1638)
• De la vertu des païens (Η αρετή των ειδωλολατρών) (1641), όπου επιτέθηκε στον Γιανσενισμό.
• Jugement sur les anciens et principaux historiens grecs et latins dont il nous reste quelques ouvrages (Κρίσεις για τους αρχαίους και κυριότερους Έλληνες και Λατίνους ιστορικούς των οποίων έχουν διασωθεί κάποια έργα) (1646), έργο αφιερωμένο στον καρδινάλιο Μαζαρίνο.
• Du peu de certitude qu'il y a en histoire (Περί της μικρής βεβαιότητας που υπάρχει στην ιστορία)(1668), πραγματεία η οποία κατά μία έννοια σηματοδοτεί την αρχή της ιστορικής κριτικής στη Γαλλία.
• Μικρές πραγματείες με τη μορφή επιστολών (1648-1660)
• Hexaméron rustique (Αγροτικό εξαήμερο) (1671)
• Σκεπτικιστικοί μονόλογοι, που εκδόθηκαν μετά θάνατον με το ψευδώνυμο Orasius Tubero.