Φουλερένιο
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Τα φουλερένια είναι ανθρακικές δομές (όπως είναι και ο γραφίτης ή οι νανοσωλήνες άνθρακα), οι οποίες έχουν σφαιρικό σχήμα και ανακαλύφθηκαν το 1985 από τον Χάρολντ Κρότο και τους συνεργάτες του (Βραβείο Νομπέλ Χημείας 1996). Το πιο γνωστό φουλερένιο είναι αυτό το οποίο αποτελείται από 60 άτομα άνθρακα (C) και είναι γνωστό ως «μπακμινστερφουλερένιο», αλλά επίσης κοινά είναι αυτά με 70, 76 και 84 άτομα άνθρακα.
Δομή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η διάμετρος ενός φουλερένιου κυμαίνεται μεταξύ 0,7 ρκαι 1,5 nm. Αν και μεγάλα μόρια όσον αφορά τις διαστάσεις, τα φουλερένια παραμένουν συγκριτικά με τα οργανικά μόρια αρκετά μικρά. Είναι γενικά σταθερά μόρια και απαιτούν θερμοκρασίες της τάξεως των 1000 oC και άνω για να διασπαστούν οι δεσμοί μεταξύ των ανθράκων οι οποίοι τα αποτελούν. Η επιφάνειά τους αποτελείται από πενταμελείς και εξαμελείς δακτυλίους άνθρακα. Οι πρώτοι δίνουν την απαραίτητη θετική καμπυλότητα προκειμένου να πάρει σφαιρική μορφή το μόριο: αρκούν το πολύ 12 πενταμελείς δακτύλιοι για αυτό το σκοπό. Η θέση των πενταμελών δακτυλίων έχει ιδιαίτερη σημασία για τη σταθερότητα του μορίου. Όταν πενταμελείς δακτύλιοι συνορεύουν, έχουμε ασταθές μόριο. Σταθεροποίηση ασταθών φουλερενίων μπορούμε να επιτύχουμε με άτομα της ΙΑ ομάδας του περιοδικού πίνακα να σχηματίζουν δεσμούς με τους άνθρακες του μορίου. Τέλος, για μεγάλο αριθμό ατόμων C το φουλερένιο τείνει να αποκτήσει μηδενική καμπυλότητα κατά τη διαδρομή όπου ενώνει 2 οποιουσδήποτε πενταμελείς δακτυλίους.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Ιδιότητες του φουλερενίου C60
- Εισαγωγή στους φουλερίτες
- «Giant Fullerenes», μικρό κλιπ για τα γιγάντια φουλερένια
- Βελτιστοποιημένες δομές πολλών φουλερενίων και ισομερών
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Χρήστος Β.Χρηστίδης: «Φουλερένια», Περισκόπιο της Επιστήμης, Ιανουάριος 1997, σελ. 79
