Υδρόβιος οργανισμός

Υδρόβιος οργανισμός (hydrobiont) χαρακτηρίζεται οποιοσδήποτε οργανισμός που το περισσότερο μέρος της ζωής του παραμένει στο νερό.

Γενικά υδρόβιοι οργανισμοί καλούνται οι ζωικοί και φυτικοί οργανισμοί που ζουν μέσα στο νερό. Κατ΄επέκταση όμως ως υδρόβια χαρακτηρίζονται και τα ζώα εκείνα που κολυμπούν στην επιφάνεια των υδάτων και καταδύονται εντός αυτών για την ανεύρεση τροφής των, από δε τα φυτά και εκείνα που αναπτύσσονται πλησίον των υδάτων. Έτσι διακρίνονται τα υδρόβια ζώα και υδρόβια φυτά.

Υδρόβια ζώα

Μέγας είναι ο πλούτος των υδροβίων και ιδιαίτερα των θαλάσσιων ζωικών μορφών, τα περισσότερα των οποίων διαμένουν σε μεγάλα βάθη των θαλασσών και που παραμένουν ακόμη άγνωστα. Αναρίθμητες είναι οι ποικιλίες αυτών που υπολογίζονται σε πολύ μεγαλύτερο αριθμό των χερσαίων και που εμφανίζονται με διάπλαση όλως ασυνήθη και παράδοξη, απότοκη της διαβίωσης στο νερό. Οι υδρόβιοι οργανισμοί είναι πολύ περισσότερο ευαίσθητοι στις μεταβολές του περιβάλλοντός τους που μπορεί να ανάγονται στη σύνθεση του νερού, τη θερμοκρασία, τη πίεση, τη φύση των ρευμάτων, την περιεκτικότητα σε οξυγόνο και θρεπτικές τροφές κ.λπ. Η δε επίδραση εξ αυτών οδηγεί εκάστοτε σε ανάλογη προσαρμογή και ως εκ τούτου τη διαμόρφωση του σώματος έτσι ώστε να είναι κατάλληλο για την διαβίωσή του σ΄ αυτό το ειδικό περιβάλλον. Ένα από τα πλέον χαρακτηριστικά γνωρίσματα των υδροβίων είναι ο τρόπος αναπνοής τους. Παρατηρείται έτσι ότι τα υδρόβια που παραμένουν μόνιμα στο νερό, δηλαδή που δεν επιστρέφουν στο αρχέγονο αυτό περιβάλλον τους, ο καθαρισμός του αίματος και λήψη οξυγόνου πραγματοποιείται με τα πτεροειδή βράγχια που έχουν την ικανότητα να συγκρατούν το διαλυμένο οξυγόνο του νερού. Ενώ τα ζώα που τρέφονται στο νερό αναπνέουν άμεσα στην επιφάνεια, ή κάποιες μεμονωμένες περιπτώσεις εντόμων που διατηρούν αέρα στο σώμα τους ή μεταφέρουν τούτο στην υποβρύχια κατοικία τους. Κάποια δε φαινόμενα αναπνοής μαλακοστράκων και ψαριών να αναπνέουν και στη στεριά δηλαδή με βράγχια και πνεύμονες (δίπνοοι ιχθύες) καθώς και των αμφιβίων διαφωτίζουν κάπως την μετάβαση των ζωικών οργανισμών από το ένα περιβάλλον στο άλλο.

Αξιοσημείωτο όμως είναι το γεγονός ότι στα γνήσια υδρόβια ζώα η θερμοκρασία του σώματός τους είναι πολύ λίγο υψηλότερη εκείνης του περιβάλλοντος τους και συχνά μάλιστα διατηρούνται στη ζωή ακόμη και στη θερμοκρασία πήξεως του ύδατος, ενώ στα θερμόαιμα σπονδυλωτά τα οποία επανήλθαν στο υδάτινο περιβάλλον ή βρίσκονται αντίθετα στο στάδιο εγκατάλειψής του οι διάφορες τροποποιήσεις, όπως το πυκνό τρίχωμα και πτέρωμα, οι λιπαρές εκκρίσεις για την αδιαβροχοποίηση του σώματός τους ή με το υποδερμικό στρώμα λίπους, χρησιμεύουν ως προστατευτικά έναντι του ψύχους.

Το ψάρι κλόουν είναι ένα παράδειγμα

Υδρόβια φυτά

Θεωρητικά πιστεύεται ότι όλη η επί της Γης βλάστηση πολύ πιθανόν να ήταν αρχικά υδρόβιος που βαθμιαία προέκυψαν τα χερσαία φυτά. Αλλά και τα περισσότερα εξ αυτών δεν διέκοψαν τους δεσμούς τους με το νερό αφού ευδοκιμούν και αναπτύσσονται σε εδάφη που ποτίζονται αρκετά με νερό. Πάντως υπό τη στενή έννοια του όρου υδρόβια φυτά θεωρούνται τα φυτά που αναπτύσσονται μέσα στο νερό και μάλιστα υπό την επιφάνειά του.

Αυτά έχουν τελείως ιδιόμορφη κατασκευή είναι λεπτοφυή και προσαρμοσμένα στη λήψη οξυγόνου. Κατά την περίοδο της γονιμοποίησής τους εκτείνουν τους ανθοφόρους βλαστούς τους υπέρ την επιφάνεια αν και τα περισσότερα είδη γονιμοποιούνται υπό την επιφάνεια.

Πολλά ακόμη είδη των υδρόβιων φυτών καθίστανται επικίνδυνα στη ναυσιπλοΐα καθόσον σχηματίζουν εκτεταμένα και αδιάβατα στρώματα στην επιφάνεια των θαλασσών που μπορούν να δημιουργήσουν προβλήματα στις έλικες ή να φράξουν κάποιες εισαγωγές ή εξαγωγές ύδατος των πλοίων. Για παράδειγμα στον Αμαζόνιο αλλά και στον Νείλο παρατηρούνται συχνά πλωτές νησίδες υδρόβιων φυτών που μεταναστεύουν παρασυρόμενες.

Στην Ελλάδα παρατηρούνται πολλές φορές περιορισμένες τέτοιες επιφανειακές εκτάσεις υδρόβιων φυτών, που όταν εκβάλλονται στις ακτές χαρακτηρίζονται φυσική ρύπανση π.χ. από φύκη, λεγόμενες φυκιάδες, αποτελουν ενίοτε πρόβλημα στις παραλίες του Λακωνικού Κόλπου.