Τουρκικές προεδρικές εκλογές (2023)

Οι Τουρκικές προεδρικές εκλογές πραγματοποιήθηκαν στις 14 και 28 Μαΐου 2023.^[1]^[2] Ταυτόχρονα διεξήχθησαν βουλευτικές εκλογές για την ανάδειξη των 600 μελών της Μεγάλης Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης.

Υπόβαθρο

Οι προηγούμενες προεδρικές εκλογές στη Τουρκία έλαβαν χώρα το 2018 και σηματοδότησαν τη μετάβαση της χώρας από την προεδρευομένη κοινοβουλευτική δημοκρατία στη προεδρική δημοκρατία, όπως επικυρώθηκε από τους ψηφοφόρους στο συνταγματικό δημοψήφισμα του 2017. Εκείνες οι εκλογές κατέληξαν σε νίκη του νυν προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος κατέχει αυτή τη θέση από το 2014.

Στο μεταξύ, το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης έχασε την πλειοψηφία στην Μεγάλη Τουρκική Εθνοσυνέλευση, για πρώτη φορά από τον Ιούνιο 2015, αναγκάζοντάς το να βασίζεται στο έτερο κόμμα συνασπισμού, το Κόμμα Εθνικιστικού Κινήματος του Ντεβλέτ Μπαχτσελί, προκειμένου να περάσει τη νομοθεσία. Το αξίωμα του πρωθυπουργού της Τουρκίας καταργήθηκε στις 12 Ιουλίου 2018 και ο τελευταίος κάτοχός του, ο Μπιναλί Γιλντιρίμ, ανέλαβε καθήκοντα προέδρου της Μεγάλης Εθνοσυνέλευσης.

Αν και υπήρχαν εικασίες για πρόωρες εκλογές, ο Μπαχτσελί τις απέκλεισε. Σε γραπτή του δήλωση ανέφερε ότι δεν πρόκειται να διεξαχθούν εκλογές πριν το 2023. Επιβεβαίωσε ότι ο σημερινός συνασπισμός μεταξύ Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης και Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης θα παραμείνει άθικτος και ο Ερντογάν θα είναι κοινός υποψήφιος για τη προεδρία.^[3] Στις 9 Ιουνίου 2022, ο Ερντογάν δήλωσε την υποψηφιότητά του.

Στις 22 Ιανουαρίου 2023, ο Ερντογάν ανακοίνωσε ότι θα προωθούσε τις πρόωρες εκλογές στις 10 Μαρτίου, οι οποίες θα επίσπευδαν την ημερομηνία των γενικών εκλογών από τις 18 Ιουνίου στις 14 Μαΐου.^[2] Ο Μουχαρέμ Ιντζέ ανακοίνωσε στις 11 Μαΐου 2023 ότι αποσύρει την υποψηφιότητά του.^[4]

Υποψήφιοι

Την 1η Απριλίου 2023, μετά την κλήρωση που διενήργησε το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο, οι θέσεις των τεσσάρων υποψήφιων προέδρων στο ψηφοδέλτιο καθορίστηκαν ως εξής :

Λίστα των υποψηφίων με τη σειρά που θα εμφανιστούν στο ψηφοδέλτιο^[5]
1	2	3	4

Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν	Μουχαρέμ Ιντζέ^[α]	Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου	Σινάν Ογάν

Αποτελέσματα

Καθώς κανένας υποψήφιος δεν κατάφερε να εξασφαλίσει την πλειοψηφία των ψήφων, στις 28 Μαΐου διεξήχθη δεύτερος γύρος μεταξύ των δύο πρώτων, του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου.^[6] Ο Ερντογάν, ο εν ενεργεία πρόεδρος που συμμετείχε στις εκλογές, έλαβε το 49,52% των ψήφων, από 52,59% στις προηγούμενες εκλογές.^[7] Οι ψήφοι υπέρ του Oğan οδήγησαν την κούρσα σε δεύτερο γύρο.^[8] Στον δεύτερο γύρο, το ποσοστό συμμετοχής στο εξωτερικό αυξήθηκε από 53,8% σε 54,35%,^[9] και παρά το γεγονός ότι τον ξεπερνούσε ο Κιλιτσντάρογλου σε δεκάδες δημοσκοπήσεις πριν από τον πρώτο γύρο των εκλογών,^[10] το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο ανακήρυξε νικητή τον Ερντογάν μετά την καταμέτρηση του 99,4% των ψήφων στον δεύτερο γύρο, καθώς οι υπόλοιπες ψήφοι που έπρεπε να καταμετρηθούν δεν ήταν σε θέση να γεφυρώσουν τη διαφορά μεταξύ αυτού και του Κιλιτσντάρογλου.^[11] Ο Ερντογάν έλαβε το 52,18% των ψήφων.^[12]

Αποτελέσματα προεδρικής εκλογής
Υποψήφιος		Κόμμα	Συμμαχία		Πρώτος γύρος		Δεύτερος γύρος
Υποψήφιος		Κόμμα	Συμμαχία		Ψήφοι	%	Ψήφοι	%
	Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν	Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης		Λαϊκή Συμμαχία	27,133,849	49,52%	27,834,589	52,18%
	Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου	Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό		Συμμαχία του Έθνους	24,595,178	44,88%	25,504,724	47,82%
	Σινάν Ογάν	Ανεξάρτητος		Προγονική Συμμαχία	2,831,239	5,17%
	Μουχαρέμ Ιντζέ	Κόμμα Πατρίδας			235,783	0,43%
Σύνολο					54,796,049	100%	53,339,313	100%
Άκυρα / κενά ψηφοδέλτια					1,037,104	1,86%	684,288	1,27%
Εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι / προσέλευση					64,145,504	87,04%	64,197,454	84,15%
Πηγή: YSK, 1st round; 2nd round

Σημειώσεις

↑ Απέσυρε την υποψηφιότητά του στις 11 Μαΐου 2023, όμως παρέμεινε στο ψηφοδέλτιο.

Παραπομπές

↑ «Ersan Şen Hukuk ve Danışmanlık - Cumhurbaşkanının Üçüncü Defa Seçilmesi». sen.av.tr. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2023.
↑ ^2,0 ^2,1 Toper, Ezgi. «President Erdogan confirms May 14 elections date in Türkiye». President Erdogan confirms May 14 elections date in Türkiye (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 14 Μαΐου 2023. ^{[νεκρός σύνδεσμος]}
↑ SABAH, DAILY (7 Σεπτεμβρίου 2020). «General elections to be held in 2023, early polls out of question, MHP's Bahçeli says». Daily Sabah (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2023.
↑ Wilks, Andrew. «Days ahead of vote, Ince withdraws from Turkey presidential race». www.aljazeera.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 14 Μαΐου 2023.
↑ «YSK draws presidential candidates' place on ballot paper». 2 Απριλίου 2023.
↑ Hubbard, Ben; Harman, Gulsin (14 March 2023). «Nail-Biter Turkish Election Goes to Round 2 as Majority Eludes Erdogan». The New York Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 May 2023. https://web.archive.org/web/20230515000019/https://www.nytimes.com/2023/05/14/world/europe/turkey-erdogan-presidential-election.html/. Ανακτήθηκε στις 15 May 2023.
↑ Kirby, Paul (15 May 2023). «Turkey's Erdogan appears to have upper hand after tense night» (στα αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 May 2023. https://web.archive.org/web/20230517015716/https://www.bbc.com/news/world-europe-65593504. Ανακτήθηκε στις 15 May 2023.
↑ Σφάλμα αναφοράς: Σφάλμα παραπομπής: Λανθασμένο <ref>. Δεν υπάρχει κείμενο για τις παραπομπές με όνομα aj.
↑ «28 Mayıs Cumhurbaşkanlığı Seçimi'nde yurt dışı katılım oranı kaç?» (στα Turkish). Euronews. 23 Μαΐου 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Μαΐου 2023. Ανακτήθηκε στις 24 Μαΐου 2023. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
↑ Turkey elections: How Erdogan beat expectations Αρχειοθετήθηκε 1 June 2023 στο Wayback Machine., Le Monde
↑ «YSK Başkanı Yener: Erdoğan Cumhurbaşkanı seçilmiştir» (στα tr). www.ntv.com.tr. 28 May 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 May 2023. https://web.archive.org/web/20230528195832/https://www.ntv.com.tr/2023-secim/ysk-baskani-yener-erdogan-cumhurbaskani-secilmistir,TprVhVTJX0CFDy1mLpJv3Q. Ανακτήθηκε στις 28 May 2023.
↑ Turkish election body confirms Erdogan's victory in runoff vote Αρχειοθετήθηκε 1 June 2023 στο Wayback Machine., ABC News via the AP

[6] Απέσυρε την υποψηφιότητά του στις 11 Μαΐου 2023, όμως παρέμεινε στο ψηφοδέλτιο.

[1] «Ersan Şen Hukuk ve Danışmanlık - Cumhurbaşkanının Üçüncü Defa Seçilmesi». sen.av.tr. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2023.

[Toper-2] 2,0 ^2,1 Toper, Ezgi. «President Erdogan confirms May 14 elections date in Türkiye». President Erdogan confirms May 14 elections date in Türkiye (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 14 Μαΐου 2023. ^{[νεκρός σύνδεσμος]}

[3] SABAH, DAILY (7 Σεπτεμβρίου 2020). «General elections to be held in 2023, early polls out of question, MHP's Bahçeli says». Daily Sabah (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2023.

[4] Wilks, Andrew. «Days ahead of vote, Ince withdraws from Turkey presidential race». www.aljazeera.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 14 Μαΐου 2023.

[5] «YSK draws presidential candidates' place on ballot paper». 2 Απριλίου 2023.

[NYT_runoff-7] Hubbard, Ben; Harman, Gulsin (14 March 2023). «Nail-Biter Turkish Election Goes to Round 2 as Majority Eludes Erdogan». The New York Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 May 2023. https://web.archive.org/web/20230515000019/https://www.nytimes.com/2023/05/14/world/europe/turkey-erdogan-presidential-election.html/. Ανακτήθηκε στις 15 May 2023.

[8] Kirby, Paul (15 May 2023). «Turkey's Erdogan appears to have upper hand after tense night» (στα αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 May 2023. https://web.archive.org/web/20230517015716/https://www.bbc.com/news/world-europe-65593504. Ανακτήθηκε στις 15 May 2023.

[aj-9] Σφάλμα αναφοράς: Σφάλμα παραπομπής: Λανθασμένο <ref>. Δεν υπάρχει κείμενο για τις παραπομπές με όνομα aj.

[10] «28 Mayıs Cumhurbaşkanlığı Seçimi'nde yurt dışı katılım oranı kaç?» (στα Turkish). Euronews. 23 Μαΐου 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Μαΐου 2023. Ανακτήθηκε στις 24 Μαΐου 2023. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)

[11] Turkey elections: How Erdogan beat expectations Αρχειοθετήθηκε 1 June 2023 στο Wayback Machine., Le Monde

[12] «YSK Başkanı Yener: Erdoğan Cumhurbaşkanı seçilmiştir» (στα tr). www.ntv.com.tr. 28 May 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 May 2023. https://web.archive.org/web/20230528195832/https://www.ntv.com.tr/2023-secim/ysk-baskani-yener-erdogan-cumhurbaskani-secilmistir,TprVhVTJX0CFDy1mLpJv3Q. Ανακτήθηκε στις 28 May 2023.

[13] Turkish election body confirms Erdogan's victory in runoff vote Αρχειοθετήθηκε 1 June 2023 στο Wayback Machine., ABC News via the AP

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[α]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

π σ ε Εκλογές και Δημοψηφίσματα στην Τουρκία
Προεδρικές εκλογές	2014 2018 2023
Βουλευτικές εκλογές	1923 1927 1931 1935 1939 1943 1946 1950 1954 1957 1961 1965 1969 1973 1977 1983 1987 1991 1995 1999 2002 2007 2011 Ιούνιος 2015 Νοέμβριος 2015 2018 2023
Δημοψηφίσματα	1961 1982 1987 1988 2007 2010 2017