Μετάβαση στο περιεχόμενο

Εβραϊκή Βίβλος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Τανάκ)
Τμήμα σειράς λημμάτων
Ιουδαϊσμός
Μενορά
Φιλοσοφία
Κείμενα
Νόμος
Ιερές πόλεις / τόποι
Σημαντικές μορφές
Θρησκευτικοί ρόλοι
Ιουδαϊκή εκπαίδευση
Τελετουργικά αντικείμενα
Προσευχές
Κύριες γιορτές
Άλλες θρησκείες
  • Ιουδαϊσμός και
List
 Ιουδαϊσμός
Εβραϊκή Βίβλος
Χειρόγραφη Εβραϊκή Βίβλος (π. 1300, Ισπανία) εικονογραφημένη και διακοσμημένη με ασημί και χρυσό χρώμα
ΤίτλοςΤανάκ(χ) (Εβρ. תנ״ך‎)
ΓλώσσαΒιβλικά Εβραϊκά, Βιβλικά Αραμαϊκά
Πολιτιστικό κίνημαΙουδαϊσμός
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Η Εβραϊκή Βίβλος ή Τανάκ(χ) (Εβρ. תנ״ך‎), γνωστή και ως Μίκρα (מִקְרָא) στα εβραϊκά, είναι η κανονική συλλογή εβραϊκών γραφών, που περιλαμβάνει την Τορά (τα πέντε Βιβλία του Μωυσή), τα Νεβιείμ (τα Βιβλία των Προφητών) και τα Κετουβείμ («Γραφές», έντεκα βιβλία), δηλαδή χωρίς τα Απόκρυφα και τα Δευτεροκανονικά βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης. Διαφορετικοί κλάδοι του Ιουδαϊσμού και του Σαμαρειτισμού έχουν διατηρήσει διαφορετικές εκδοχές του κανόνα, συμπεριλαμβανομένου του κειμένου των Εβδομήκοντα του 3ου αιώνα π.Χ. που χρησιμοποιείται στον Ιουδαϊσμό του Δεύτερου Ναού, της Συριακής Πεσίτα, της Σαμαρειτικής Πεντάτευχου, των Χειρογράφων της Νεκράς Θάλασσας και, πιο πρόσφατα, του μεσαιωνικού Μασοριτικού Κειμένου του 10ου αιώνα που συντάχθηκε από τους Μασορίτες και χρησιμοποιείται σήμερα στον Ραβινικό Ιουδαϊσμό.[1] Οι όροι «Εβραϊκή Βίβλος» ή «Εβραϊκός Κανόνας» συγχέονται συχνά με το Μασοριτικό Κείμενο. Ωστόσο, το Μασοριτικό Κείμενο είναι μια μεσαιωνική εκδοχή και ένα από τα πολλά κείμενα που θεωρούνται έγκυρα από διαφορετικούς τύπους Ιουδαϊσμού σε όλη την ιστορία .[1] Η τρέχουσα έκδοση του Μασοριτικού Κειμένου είναι ως επί το πλείστον στα βιβλικά εβραϊκά, με μερικά αποσπάσματα στα βιβλικά αραμαϊκά (στα βιβλία του Δανιήλ και του Έσδρα και στο εδάφιο Ιερεμίας 10:11 ).[2]

Ταργκούμ, αραμαϊκή μεσαιωνική μετάφραση του Τανάκ(χ), 11ος αιώνας

Τανάκ(χ)

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο όρος Τανάκ(χ) αποτελεί ακρωνύμιο (σχηματίζεται από τα αρχικά γράμματα των λέξεων) των τμημάτων από τα οποία αποτελείται:

  • Τορά (ο Νόμος, Εβρ. תורה‎)
  • Νεβιείμ (οι Προφήτες, Εβρ. נביאים‎)
  • Κετουβείμ (τα Αγιόγραφα ή Γραπτά, Εβρ. כתובים‎).

Εναλλακτικώς αποκαλούνται επίσης Μίγκρα (Mikra/Miqra, מקרא‎ «αυτά που διαβάζονται, αναγιγνωσκόμενα»), ονομασία που κυριαρχούσε κατά τη ραββινική περίοδο. Δεν είναι γνωστή η αφετηρία τής τριμερούς αυτής διαίρεσης, αν και ορισμένοι θεωρούν ότι βασίστηκε στο στάδιο εισόδου τους στον Βιβλικό κανόνα[3]. Τόσο εβραϊκές όσο και χριστιανικές πηγές συμφωνούν ότι η εν λόγω διαίρεση ήταν καλά εδραιωμένη τον 1ο αιώνα μ.Χ., πράγμα που υποδηλώνει ότι είχε σταθεροποιηθεί πολύ νωρίτερα [4]. Ως προς τον αριθμό και τα βιβλία που περιλαμβάνονται, ο ιστορικός Ιώσηπος επιβεβαιώνει ότι ώς το τέλος τού 1ου αιώνα ο Βιβλικός κανόνας είχε από καιρού σταθεροποιηθεί[5].

Τορά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Τορά περιλαμβάνει τον Μωσαϊκό Νόμο, ο οποίος περιέχεται στην Πεντάτευχο[6], δηλαδή στα εξής πέντε βιβλία:

Η πρώτη αναφορά στην Πεντάτευχο ως Τορά, δηλαδή ως το σύνολο των βιβλίων τού Νόμου στην Εβραϊκή Βίβλο, φαίνεται ότι ανάγεται στην εποχή τού βασιλιά Ιωσία (7ος αι. π.Χ.), κατά την οποία η Βιβλική αφήγηση αναφέρεται στην ανακάλυψη του πλήρους χειρογράφου της (2 Βασιλέων 22:8-13, 2 Χρονικών 34:14,15), αν και υπάρχει επίσης η εκδοχή ότι αναφερόταν μόνο στο βιβλίο τού Δευτερονομίου[7].

Νεβιείμ

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι Νεβιείμ υποδιαιρούνται σε δύο τμήματα: Το πρώτο περιλαμβάνει τους πρώιμους προφήτες και μερικά ιστορικά-αφηγηματικά βιβλία, ενώ το δεύτερο τους ύστερους προφήτες και τους δώδεκα ελάσσονες προφήτες. Συγκεκριμένα:

1) Πρώιμοι προφήτες (Νεβιείμ ρισονίμ)

2) Ύστεροι προφήτες (Νεβιείμ αχαρονίμ)

Κετουβείμ

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα Κετουβείμ υποδιαιρούνται σε τρία τμήματα. Το πρώτο περιλαμβάνει τρία ποιητικά βιβλία, το δεύτερο πέντε αφηγηματικά (που αποκαλούνται Πέντε ρόλοι) και το τρίτο τα υπόλοιπα τρία (χωρίς διακριτική ονομασία). Συγκεκριμένα:

1) Τα τρία ποιητικά βιβλία (Sifrei Emet):

2) Οι Πέντε ρόλοι (Hamesh Megillot), που αναγιγνώσκονται δημόσια στη συναγωγή σε συγκεκριμένες περιστάσεις:

3) Λοιπά βιβλία:

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 Tov, Emanuel (2014). «The Myth of the Stabilization of the Text of Hebrew Scripture». Στο: Martín-Contreras, Elvira· Miralles Maciá, Lorena, επιμ. The Text of the Hebrew Bible: From the Rabbis to the Masoretes. Journal of Ancient Judaism: Supplements. 103. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht. σελίδες 37–46. doi:10.13109/9783666550645.37. ISBN 978-3-525-55064-9. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Φεβρουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 17 Μαΐου 2025. 
  2. ↑ Jeremiah 10:11
  3. ↑ J.D. Douglas (ed.), 1962: The New Bible Dictionary. Leicester: Inter-Varsity Press, σελ. 149.
  4. ↑ Είναι χαρακτηριστικό ότι τα βασικά μέρη τής τριμερούς διάκρισης συναντώνται σε κείμενα των Ταναΐμ, τα οποία έγιναν κατόπιν μέρος τού Μισνά (μέχρι το 200 μ.Χ.). Επιπλέον, στην Καινή Διαθήκη γίνεται σε ορισμένα σημεία λόγος για τα τρία μέρη τού Τανάκ, όπως η αναφορά στο Κατά Λουκάν 24.44, όπου αναφέρονται χωριστά ο νόμος του Μωυσή, οι προφήτες και οι Ψαλμοί. Βλ. B. Metzger & M. Cogan (eds.) 1993: The Oxford Companion to the Bible. Oxford: Oxford University Press, σελ. 98-99.
  5. ↑ Ιωσήπου, Κατ' Ἀπίωνος 1,38-40. Σε αυτές τις παραγράφους γίνεται επίσης λόγος για την τριμερή διάκριση που προαναφέρθηκε.
  6. ↑ Στην Εβραϊκή τα πέντε αυτά βιβλία αποκαλούνται επίσης Chumash, από την εβραϊκή λέξη chamesh «πέντε» (חֲמִשָּׁה).
  7. ↑ O. Eißfeldt, 19562: Einleitung in das Alte Testament, Tübingen: Mohr Siebeck, p. 700 κ.εξ.

Δείτε επίσης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πρόσθετες πηγές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Hebrew bibles στο Wikimedia Commons


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Εβραϊκή_Βίβλος&oldid=11135427"