Γιομ Κιπούρ
| Τμήμα σειράς λημμάτων |
| Ιουδαϊσμός |
|---|
 |
 Ιουδαϊσμός |
To Γιομ Κιπούρ (εβραϊκά: יוֹם כִּיפּוּר, ρωμανικά: Yōm Kīpūr, μτφ. « Ημέρα της Εξιλέωσης») είναι η πιο ιερή ημέρα του χρόνου στον Ιουδαϊσμό. Τα κεντρικά του θέματα είναι η εξιλέωση και η μετάνοια. Οι Εβραίοι παραδοσιακά τηρούν αυτή την ιερή ημέρα με μια ημερήσια νηστεία, εξομολόγηση και εντατική προσευχή, περνώντας συχνά το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας σε λειτουργίες στη συναγωγή. Οι Άγιες Ημέρες περιλαμβάνουν τόσο το Ρος Ασανά όσο και το Γιομ Κιπούρ.
Ετυμολογία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Γιομ (יוֹם) σημαίνει «ημέρα» στα εβραϊκά και Κιπούρ (כִּפּוּר) μεταφράζεται ως «εξιλέωση».[1] Το όνομα Γιομ Κιπούρ βασίζεται σε έναν στίχο της Τορά, "...αλλά τη 10η ημέρα του 7ου μήνα είναι η ημέρα του κιπούριμ σε εσένα..."[2] Η κυριολεκτική μετάφραση της λέξης κιπούριμ είναι κάθαρση. Το Γιομ Κιπούρ είναι η ημέρα της εξιλέωσης για αμαρτίες και γίνεται η κάθαρση από αυτές.[3]
Ρος Ασανά και Γιομ Κιπούρ
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το Γιομ Κιπούρ είναι «η δέκατη ημέρα του [του] έβδομου μήνα» [4] ( Τίσρεϊ) και είναι επίσης γνωστό ως το «Σάββατο των Σαββάτων». [5] Το Ρος Ασανά (αναφέρεται στην Τορά ως Γιομ Τέρουα) είναι η πρώτη ημέρα αυτού του μήνα σύμφωνα με το εβραϊκό ημερολόγιο. Το Γιομ Κιπούρ ολοκληρώνει την ετήσια περίοδο που είναι γνωστή στον Ιουδαϊσμό ως Άγιες Ημέρες ή Γιάμιν Νοραΐμ («Ημέρες δέους») που ξεκινά με το Ρος Ασανά. [5] Οι δέκα ημέρες από τη Ρος Ασανά έως το Γιομ Κιπούρ αντιστοιχούν στις τελευταίες δέκα ημέρες της περιόδου των 40 ημερών που ο Μωυσής βρισκόταν στο όρος Σινά και λάμβανε τη δεύτερη σειρά εντολών. [6]
Σύμφωνα με την εβραϊκή παράδοση, ο Θεός εγγράφει τη μοίρα κάθε ατόμου για το επόμενο έτος σε ένα βιβλίο, το Βιβλίο της Ζωής, στο Ρος Ασανά, και περιμένει μέχρι το Γιομ Κιπούρ για να «σφραγίσει» την ετυμηγορία. [7] Κατά τη διάρκεια των Ημερών του Δέους, ένας Εβραίος προσπαθεί να τροποποιήσει τη συμπεριφορά του και να ζητήσει συγχώρεση για αδικήματα που έγιναν εναντίον του Θεού και εναντίον άλλων ανθρώπινων όντων. Το βράδυ και η ημέρα του Γιομ Κιπούρ προορίζονται για δημόσιες και ιδιωτικές αναφορές και ομολογίες ενοχής (βιντούι). Στο τέλος του Γιομ Κιπούρ, ελπίζει κανείς ότι ο Θεός τον έχει συγχωρήσει. [8]
Λειτουργία προσευχής
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η λειτουργία προσευχής του Γιομ Κιπούρ περιλαμβάνει πολλές μοναδικές πτυχές. Η μία είναι ο αριθμός των προσευχών. Σε αντίθεση με μια κανονική ημέρα, η οποία έχει τρεις υπηρεσίες προσευχής ή ένα Σαμπάτ, που έχουν τέσσερις υπηρεσίες προσευχής, το Γιομ Κιπούρ έχει πέντε ακολουθίες προσευχής (Σαχαρίτ, Μουσάφ, Μααρίβ, Μινχά και Νεϊλά, η προσευχή κλεισίματος). [9] Οι λειτουργίες προσευχής περιλαμβάνουν επίσης ιδιωτικές και δημόσιες εξομολογήσεις αμαρτιών (Βιντούι) [7] και μια μοναδική προσευχή αφιερωμένη ειδικά στο Γιομ Κιπούρ, το αβοντά του Κοέν Γκαντόλ (αρχιερέα) στον Ιερό Ναό στην Ιερουσαλήμ. [10]
Εορτασμός
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ως μία από τις πιο σημαντικές πολιτιστικά εβραϊκές γιορτές, το Γιομ Κιπούρ εορτάζεται από πολλούς κοσμικούς Εβραίους που μπορεί να μην εορτάζουν άλλες γιορτές. Πολλοί κοσμικοί Εβραίοι παρευρίσκονται σε συναγωγή στο Γιομ Κιπούρ—για πολλούς κοσμικούς Εβραίους οι Άγιες Ημέρες είναι οι μόνες εποχές του χρόνου κατά τις οποίες παρευρίσκονται στη συναγωγή.[11]
Προηγούμενη μέρα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ερέβ Γιομ Κιπούρ (Λιτ. "παραμονή [της] ημέρας [της] εξιλέωσης") είναι η ημέρα που προηγείται του Γιομ Κιπούρ, που αντιστοιχεί στην ένατη ημέρα του εβραϊκού μήνα Τίσρεϊ. Αυτή η ημέρα τιμάται με πρόσθετες πρωινές προσευχές, ζητώντας συγχώρεση από άλλους, δίνοντας ελεημοσύνη, εκτελώντας το τελετουργικό καπαρότ, μια εκτεταμένη απογευματινή προσευχή και δύο εορταστικά γεύματα.[12]
Το Λεβιτικό 16:29 ορίζει την καθιέρωση αυτής της ιερής ημέρας τη δέκατη ημέρα του έβδομου μήνα ως ημέρα εξιλέωσης για τις αμαρτίες. [13] Το ονομάζει Σάββατο των Σαββάτων και ημέρα κατά την οποία κάποιος πρέπει να ταλαιπωρήσει την ψυχή του.
Το Λεβιτικό 23:27 ορίζει ότι το Γιομ Κιπούρ είναι μια αυστηρή ημέρα ανάπαυσης.[14]
Παραδοσιακά τηρούνται πέντε επιπλέον απαγορεύσεις, όπως περιγράφεται στην εβραϊκή προφορική παράδοση.[15]
Ο αριθμός πέντε είναι ένας καθορισμένος αριθμός και σχετίζεται με:
- Στο τμήμα Γιομ Κιπούρ, η λέξη ψυχή εμφανίζεται πέντε φορές.
- Η ψυχή είναι γνωστή με πέντε ξεχωριστά ονόματα: ψυχή, άνεμος, πνεύμα, ζωντανή και μοναδική.
- Σε αντίθεση με τις κανονικές ημέρες, που έχουν τρεις ακολουθίες προσευχής, το Γιομ Κιπούρ έχει πέντε.
- Ο Κοέν Γκαντόλ πλένεται στο μίκβε (τελετουργικό λουτρό) πέντε φορές στο Γιομ Κιπούρ.[16]
Οι απαγορεύσεις είναι οι εξής:
- Όχι φαγητό και ποτό
- Απαγορεύεται η χρήση δερμάτινων παπουτσιών
- Όχι μπάνιο ή πλύσιμο
- Όχι χρήση αρωμάτων ή λοσιόν
- Όχι συζυγικές σχέσεις
Έχει γίνει ένας παραλληλισμός μεταξύ αυτών των δραστηριοτήτων και της ανθρώπινης κατάστασης σύμφωνα με τη Βιβλική αφήγηση για την εκδίωξη από τον κήπο της Εδέμ. [17] Η αποχή από αυτά αντιπροσωπεύει συμβολικά μια επιστροφή σε μια παρθένα κατάσταση εκ νέου προσκόλλησης στην αγνότητα της Εδεμικής ύπαρξης, και επομένως συμβολικά αποφεύγει κανείς αυτό που προέκυψε ως ανάγκη μόνο μετά την εξορία από την Εδέμ: η αφήγηση της Εδέμ λέει ότι ο Θεός λέει «αγκάθια και γαϊδουράγκαθα θα φυτρώσουν στο δρόμο σου...το φίδι θα σηκώσει το κεφάλι του (να σε δαγκώσει) και θα δώσεις τη φτέρνα σου (να το συντρίψεις)» και έτσι στη νέα μετά-εδεμική ύπαρξη έγινε απαραίτητο να φοράς δυνατά προστατευτικά παπούτσια, και έτσι αυτά αποφεύγονται στο Γιομ Κιπούρ. Η περιγραφή της Εδέμ αναφέρει επίσης ότι σε αντίθεση με το αυτόματο φαγητό και ποτό στην Εδέμ, θα χρειαστεί να εργαστείτε για αυτό «με τον ιδρώτα του φρυδιού σας», και έτσι το φαγητό και το ποτό απαγορεύονται στο Γιομ Κιπούρ, καθώς και το πλύσιμο, και η χρήση καλλυντικών για την απομάκρυνση του ιδρώτα ή της μυρωδιάς του κ.λπ. Ομοίως για την περιγραφή της μετα-εδεμικής σχέσης μεταξύ άνδρα και γυναίκας, και ούτω καθεξής, αποφεύγονται οι συζυγικές σχέσεις του Γιομ Κιπούρ. [17]
Με την αποχή από αυτές τις δραστηριότητες, το σώμα αισθάνεται άβολα αλλά μπορεί ακόμα να επιβιώσει. Η ψυχή θεωρείται ότι είναι η ζωτική δύναμη σε ένα σώμα. Επομένως, κάνοντας το σώμα κάποιου άβολο, η ψυχή του είναι άβολη. Νιώθοντας πόνο μπορεί κανείς να νιώσει πώς νιώθουν οι άλλοι όταν πονούν.[18] Αυτός είναι ο σκοπός των απαγορεύσεων.
Η ένδυση με λευκά ρούχα (ή ένα κίτελ για τους Εβραίους Ασκενάζι), είναι παραδοσιακό για να συμβολίζει την αγνότητα κάποιου αυτή την ημέρα. Πολλοί Ορθόδοξοι άντρες βυθίζονται σε ένα μικβέ την ημέρα πριν από το Γιομ Κιπούρ. [19]
Για να κερδίσει κανείς εξιλέωση από τον Θεό, πρέπει να:[16]
- Προσεύχεται
- Μετανοεί για τις αμαρτίες του
- Δίνει φιλανθρωπία
Παραμονή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πριν από τη δύση του ηλίου την παραμονή του Γιομ Κιπούρ, οι πιστοί συγκεντρώνονται στη συναγωγή. Η Κιβωτός ανοίγει και δύο άτομα παίρνουν από αυτήν δύο Σεφέρ Τορά (κύλινδροι Τορά). Στη συνέχεια παίρνουν τις θέσεις τους, ένας σε κάθε πλευρά της Χαζάν, και οι τρεις απαγγέλλουν (στα Εβραϊκά):
Στο δικαστήριο του Ουρανού και στο δικαστήριο της γης, θεωρούμε νόμιμο να προσευχόμαστε με παραβάτες.
Στη συνέχεια, ο ψάλτης ψάλλει την προσευχή Κολ-Νιντρέ (αραμαϊκά: כל נדרי, μετάφραση: «Όλοι οι όρκοι»). Απαγγέλλεται στα αραμαϊκά. Το όνομά Κολ-Νιντρέ προέρχεται από τις πρώτες λέξεις της προσευχής και μεταφράζεται «Όλοι οι όρκοι».
Λειτουργίες προσευχής
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πολλοί παντρεμένοι Ορθόδοξοι άντρες Ασκενάζι φορούν ένα κιτέλ, ένα λευκό ένδυμα που μοιάζει με ρόμπα για τις βραδινές προσευχές στο Γιομ Κιπούρ, το οποίο ειδάλλως χρησιμοποιείται από τους άνδρες την ημέρα του γάμου τους.[20][21] Φορούν επίσης τάλιτ (σάλι προσευχής), το οποίο συνήθως φοριέται μόνο κατά τις πρωινές λειτουργίες.[22]
Οι υπηρεσίες προσευχής ξεκινούν με την προσευχή Κολ-Νιντρέ, η οποία απαγγέλλεται πριν από τη δύση του ηλίου. Το Κολ-Νιντρέ είναι μια προσευχή που χρονολογείται από το Ισραήλ του 9ου αιώνα. Απαγγέλλεται με δραματικό τρόπο, μπροστά στην ανοιχτή κιβωτό, χρησιμοποιώντας μια μελωδία που χρονολογείται από τον 16ο αιώνα. [23]
Η λειτουργία ολοκληρώνεται με την προσευχή Νεϊλά («κλείσιμο»), η οποία αρχίζει λίγο πριν τη δύση του ηλίου, όταν θα κλείσουν οι «πύλες της προσευχής». Το Γιομ Κιπούρ τελειώνει με μια απαγγελία του Σεμά Ισραήλ και το φύσημα του σοφάρ,[24] που σηματοδοτεί το τέλος της νηστείας.[22]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «Yom Kippur definition and meaning | Collins Ennglish Dictionary». www.collinsdictionary.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 16 Ιανουαρίου 2021.
- ↑ Leviticus 23:27
- ↑ «Yom Kippur: the meaning of its name». Texas Jewish Post (στα Αγγλικά). 24 Σεπτεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 16 Ιανουαρίου 2021.
- ↑ Numbers 29:7
- ↑ 5,0 5,1 «The High Holidays». My Jewish Learning. Ανακτήθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 2020.
- ↑ «The 120-Day Version Of The Human Story». chabad.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 8 Ιουνίου 2021.
- ↑ 7,0 7,1 «Yom Kippur Theology and Themes». My Jewish Learning. Ανακτήθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 2020.
- ↑ «Yom Kippur». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Οκτωβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 3 Μαΐου 2022.
- ↑ Yisroel Cotlar. «How Many Sets of Prayers On Yom Kippur?». Chabad-Lubavitch Media Center. Ανακτήθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 2020.
- ↑ «Yom Kippur Prayers». The Jewish Agency for Israel. Ανακτήθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 2020.
- ↑ Cohen, S.M.; Eisen, A.M.: The Jew Within: Self, Family, and Community in America, p. 169. Indiana University Press, 2000. "For completely uninvolved Jews ... the question of synagogue attendance rarely arises. They are unlikely ever to consider the matter, except at Rosh Hashanha and Yom Kippur or to attend a bar or bat mitzvah." See also Samuel C. Heilman, Synagogue Life, 1976.
- ↑ «Erev Yom Kippur – The purpose of the day as seen through Talmudic anecdotes (PDF)» (PDF). Ανακτήθηκε στις 25 Μαρτίου 2011.
- ↑ Leviticus 16:29
- ↑ Leviticus 23:27
- ↑ Mishnah tractate Yoma 8:1
- ↑ 16,0 16,1 Scherman, Nosson. "Yom Kippur – Its Significance, Laws and Prayers" New York: Mesorah Publications, 1989. Print
- ↑ 17,0 17,1 «Why Rabbis wear sneakers on their holiest day»."Article by Avi Rabinowitz, NYU homepages"
- ↑ Abrams, Judith. Yom Kippur: A Family Service Minneapolis: KAR-BEN, 1990. Print
- ↑ «OU Customs for Erev Yom Kippur». Ανακτήθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 2008.
- ↑ «Jewish Virtual Library – Yom Kippur». Ανακτήθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 2008.
- ↑ «Halacha L'Maaseh: Yom Kippur». 3 Σεπτεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 2015.
- ↑ 22,0 22,1 Rabbi Daniel Kohn. «My Jewish Learning – Prayer Services». Ανακτήθηκε στις 22 Μαΐου 2017.
- ↑ Green, David B. (September 26, 2011). «Lawrence A. Hoffman and the message of Kol Nidre». Haaretz. http://www.haaretz.com/culture/books/lawrence-a-hoffman-and-the-message-of-kol-nidre-1.386780. Ανακτήθηκε στις September 14, 2013.
- ↑ The significance of shofar to Yom Kippur is discussed at «Archived copy». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Οκτωβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουλίου 2009.