Σταυρός Εύβοιας
Συντεταγμένες: 38°38′13.45″N 23°36′51.41″E / 38.6370694°N 23.6142806°E
| Σταυρός | |
|---|---|
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Αποκεντρωμένη Διοίκηση | Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδας |
| Περιφέρεια | Στερεάς Ελλάδας |
| Περιφερειακή Ενότητα | Εύβοιας |
| Δήμος | Διρφύων - Μεσσαπίων |
| Δημοτική Ενότητα | Μεσσαπίων |
| Δημοτική Κοινότητα | Τοπική Κοινότητα Σταυρού |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Στερεά Ελλάδα |
| Νομός | Εύβοιας |
| Υψόμετρο | 340 μέτρα |
| Πληροφορίες | |
| Παλαιά ονομασία | Βέρτουρα |
| Ταχ. κώδικας | 34400 |
| Τηλ. κωδικός | 2228 |
Ο Σταυρός (μέχρι το 1954 Βέρτουρα[1]) είναι χωριό του Διρφύων - Μεσσαπίων της Περιφερειακής Ενότητας Εύβοιας. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει 348 κατοίκους. Είναι κτισμένο αμφιθεατρικά σε υψόμετρο 340 μ.[2] στις δυτικές παραφυάδες της Δίρφης. Απέχει 26 χιλιόμετρα από τη Χαλκίδα και 10 χιλιόμετρα από τα Ψαχνά. Κοντά στο χωριό λειτουργούν μεταλλεία της ΛΑΡΚΟ.[3]
Ιστορικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το χωριό αναφέρεται σε οθωμανικό φορολογικό κατάστιχο του 1474 με την ονομασία Vertera. Σύμφωνα με το κατάστιχο, είχε 4 σπίτια.[4] Το χωριό μέχρι το 1954 λεγόταν Βέρτουρα. Σύμφωνα με μια άποψη, το παλιό όνομα του χωριού προέρχεται από την τουρκική λέξη για το πάρε-δώσε τη σφραγίδα. Το νέο όνομα σύμφωνα με τους κατοίκους οφείλεται στο ότι για φορά για να διώξουν το χτικιό (φυματίωση) είχαν στήσει σταυρούς στο δρόμο.[3]
Το 1835 τα Βέρτουρα προσαρτήθηκαν στον δήμο Μεσσαπίων. Από το 1841 μέχρι το 1866, όταν ο δήμος Μεσσαπίων είχε καταργηθεί, υπαγόταν στον Δήμο Χαλκιδέων, αλλά με το ΦΕΚ 69Α - 03/11/1866 ο δήμος Μεσσαπίων επανασυστάθηκε. Με την κατάργηση των δήμων το 1912 ορίστηκε έδρα ομώνυμης κοινότητας. Με το σχέδιο Καποδίστριας προσαρτήθηκε στον δήμο Μεσσαπίων και με το πρόγραμμα Καλλικράτης στον δήμο Διρφύων - Μεσσαπίων.[5]
Απογραφές πληθυσμού[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η πορεία του πληθυσμού σύμφωνα με τις απογραφές:
| Απογραφή | 1928 | 1940 | 1951 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 | 2011 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Πληθυσμός | 280[2] | 349[2] | 360[2] | 393[2] | 371[2] | 366[2] | 363[2] | 367 | 348 |
Σημεία ενδιαφέροντος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο κεντρικός ναός του χωριού είναι αφιερωμένος στον Άγιο Δημητρίο. Ο ναός του Αγίου Ιωάννη βρίσκεται σε σημείο με θέα του χωριού. Κοντά στο χωριό βρίσκονται τα εξωκλήσια της Αγίας Άννας, με αγίασμα-πηγή κάτω από τον ναό, και της Αγίας Παρασκευής.[6]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ «Πανδέκτης: Βέρτουρα -- Σταυρός». pandektis.ekt.gr. Ανακτήθηκε στις 28 Δεκεμβρίου 2019.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 Σταματελάτος, Μιχαήλ· Βάμβα-Σταματελάτου, Φωτεινή (2006). Γεωγραφικό Λεξικό της Ελλάδας. Αθήνα: Ερμής. σελ. 724. ISBN 9603201332.
- ↑ 3,0 3,1 «Σταυρός». servitoros.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Απριλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 28 Δεκεμβρίου 2019.
- ↑ Μπαλτά, Ευαγγελία (1989). L' Eubee a la fin du XV siecle: economie et population: les registres de l'annee 1474. Αθήνα: Εταιρεία Ευβοϊκών Μελετών. σελ. 124, 315.
- ↑ «Σταυρός (Ευβοίας)». Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών - Αναλυτικά. ΕΕΤΑΑ-Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης Α.Ε. Ανακτήθηκε στις 4 Νοεμβρίου 2019.
- ↑ «Σταυρός > Προορισμοί/Αξιοθέατα». www.diakopes.gr. Ανακτήθηκε στις 28 Δεκεμβρίου 2019.[νεκρός σύνδεσμος]
| |||||||||||