Μετάβαση στο περιεχόμενο

Σταυρός Εύβοιας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 38°38′13.45″N 23°36′51.41″E / 38.6370694°N 23.6142806°E / 38.6370694; 23.6142806

Σταυρός Εύβοιας
Άποψη του χωριού
is located in Greece
               Map
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
Αποκεντρωμένη ΔιοίκησηΘεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδας
ΠεριφέρειαΣτερεάς Ελλάδας
Περιφερειακή ΕνότηταΕυβοίας
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμαΣτερεά Ελλάδα
ΝομόςΕυβοίας
Υψόμετρο340 μέτρα
Πληθυσμός
Μόνιμος281
Έτος απογραφής2021
Πληροφορίες
Παλαιά ονομασίαΒέρτουρα
Ταχ. κώδικας34400
Τηλ. κωδικός2228
Χάρτης

Ο Σταυρός (μέχρι το 1954 Βέρτουρα[1]) είναι χωριό του Διρφύων - Μεσσαπίων της Περιφερειακής Ενότητας Εύβοιας. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει 348 κατοίκους. Είναι κτισμένο αμφιθεατρικά σε υψόμετρο 340 μ.[2] στις δυτικές παραφυάδες της Δίρφης. Απέχει 26 χιλιόμετρα από τη Χαλκίδα και 10 χιλιόμετρα από τα Ψαχνά. Κοντά στο χωριό λειτουργούν μεταλλεία της ΛΑΡΚΟ.[3]

Ιστορικά στοιχεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το χωριό αναφέρεται σε οθωμανικό φορολογικό κατάστιχο του 1474 με την ονομασία Vertera. Σύμφωνα με το κατάστιχο, είχε 4 σπίτια.[4] Το χωριό μέχρι το 1954 λεγόταν Βέρτουρα. Σύμφωνα με μια άποψη, το παλιό όνομα του χωριού προέρχεται από την τουρκική λέξη για το πάρε-δώσε τη σφραγίδα. Το νέο όνομα σύμφωνα με τους κατοίκους οφείλεται στο ότι για φορά για να διώξουν το χτικιό (φυματίωση) είχαν στήσει σταυρούς στο δρόμο.[3]

Το 1835 τα Βέρτουρα προσαρτήθηκαν στον δήμο Μεσσαπίων. Από το 1841 μέχρι το 1866, όταν ο δήμος Μεσσαπίων είχε καταργηθεί, υπαγόταν στον Δήμο Χαλκιδέων, αλλά με το ΦΕΚ 69Α - 03/11/1866 ο δήμος Μεσσαπίων επανασυστάθηκε. Με την κατάργηση των δήμων το 1912 ορίστηκε έδρα ομώνυμης κοινότητας. Με το σχέδιο Καποδίστριας προσαρτήθηκε στον δήμο Μεσσαπίων και με το πρόγραμμα Καλλικράτης στον δήμο Διρφύων - Μεσσαπίων.[5]

Απογραφές πληθυσμού

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η πορεία του πληθυσμού σύμφωνα με τις απογραφές:

Απογραφή 1928 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011
Πληθυσμός 280[2] 349[2] 360[2] 393[2] 371[2] 366[2] 363[2] 367 348

Σημεία ενδιαφέροντος

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο κεντρικός ναός του χωριού είναι αφιερωμένος στον Άγιο Δημητρίο. Ο ναός του Αγίου Ιωάννη βρίσκεται σε σημείο με θέα του χωριού. Κοντά στο χωριό βρίσκονται τα εξωκλήσια της Αγίας Άννας, με αγίασμα-πηγή κάτω από τον ναό, και της Αγίας Παρασκευής.[6]

  1. «Πανδέκτης: Βέρτουρα -- Σταυρός». pandektis.ekt.gr. Ανακτήθηκε στις 28 Δεκεμβρίου 2019. 
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 Σταματελάτος, Μιχαήλ· Βάμβα-Σταματελάτου, Φωτεινή (2006). Γεωγραφικό Λεξικό της Ελλάδας. Αθήνα: Ερμής. σελ. 724. ISBN 9603201332. 
  3. 3,0 3,1 «Σταυρός». servitoros.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Απριλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 28 Δεκεμβρίου 2019. 
  4. Μπαλτά, Ευαγγελία (1989). L' Eubee a la fin du XV siecle: economie et population: les registres de l'annee 1474. Αθήνα: Εταιρεία Ευβοϊκών Μελετών. σελ. 124, 315. 
  5. «Σταυρός (Ευβοίας)». Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών - Αναλυτικά. ΕΕΤΑΑ-Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης Α.Ε. Ανακτήθηκε στις 4 Νοεμβρίου 2019. 
  6. «Σταυρός > Προορισμοί/Αξιοθέατα». www.diakopes.gr. Ανακτήθηκε στις 28 Δεκεμβρίου 2019. [νεκρός σύνδεσμος]