Σεισμός στη Σαντόνγκ (1668)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Σεισμός στη Σαντόνγκ (1668)
Lua error in Module:Location_map/multi at line 13: Δεν μπόρεσε να βρεθεί ο ορισμός του ζητούμενου locations map. Ούτε "Module:Location map/data/China" ούτε "Template:Location map China" υπάρχει.
Διάρκεια75 δευτερόλεπτα
Μέγεθος8,5 Ρίχτερ
Επίκεντρο35°18′N 118°36′E / 35.3°N 118.6°E / 35.3; 118.6Συντεταγμένες: 35°18′N 118°36′E / 35.3°N 118.6°E / 35.3; 118.6
Πληγείσες περιοχέςΔυναστεία Τσινγκ (σημερινή Κίνα)
Mέγιστη έντασηΧΙΙ (Ακραία Καταστροφικός)
ΤσουνάμιΠιθανόν
ΜετασεισμοίΔιήρκησαν έξι χρόνια
Απώλειες42.578–50.000+ νεκροί
δεδομένα

Ένα σημαντικό σεισμικό γεγονός συνέβη κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης της Δυναστείας Τσινγκ στην Επαρχία Σαντόνγκ στις 25 Ιουλίου 1668. Ο σεισμός είχε εκτιμώμενο μέγεθος 8,5 στην Κλίμακα Ρίχτερ,[1] καθιστώντας τον τον μεγαλύτερο ιστορικό σεισμό στην Ανατολική Κίνα και έναν από τους μεγαλύτερους που έχουν συμβεί στην ξηρά. Ο σεισμός είχε κατακλυσμικές επιπτώσεις στην περιοχή. Υπολογίζεται ότι 43.000 με 50.000 ζωές χάθηκαν στον σεισμό,[2] και τα αποτελέσματά του έγιναν ευρέως αισθητά. Το επίκεντρο μπορεί να εντοπίστηκε μεταξύ των κομητειών Γου και Τάντσενγκ, βορειοανατολικά της πόλης Λινγί στη νότια Σαντόνγκ.

Γεωλογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο σεισμός σημειώθηκε στα μισά του δρόμου μεταξύ Πεκίνου και Σαγκάης, όπου η σεισμική δραστηριότητα είναι σπάνια. Δεν είχε σημειωθεί κανένας μεγάλος σεισμός στην περιοχή για περισσότερα από 150 χρόνια.[3] Στους ιστορικούς χρόνους, μόνο επτά σεισμοί έχουν σημειωθεί με εκτιμώμενα μεγέθη μεγαλύτερα από 6 Ρίχτερ. Ο πρώτος καταγεγραμμένος σεισμός σημειώθηκε βορειοδυτικά του Τζούτσενγκ το 70 π.Χ. και υπολογίζεται σε 7 Ρίχτερ. Ο πιο πρόσφατος καταστροφικός σεισμός σημειώθηκε στις 19 Νοεμβρίου 1829, μεγέθους 6,75 Ρίχτερ, κοντά στο Γίντου και το Λίνκου. Αυτοί οι μεγάλοι σεισμοί συμβαίνουν κατά μήκος της ζώνης ρήγματος Ταν-Λου.[4]

Το πιο σημαντικό γεωλογικά ρήγμα στην ανατολική Κίνα είναι η ζώνη ρήγματος Ταν-Λου, μια ζώνη ρήγματος βόρεια-βορειοανατολικά-νότο-νοτιοδυτικά με τάση δεξιόστροφης ολίσθησης. Η ζώνη εκτείνεται 2,400 χλμ. από το Γουσούε κοντά στην όχθη του ποταμού Γιανγκτζέ, μέσω της Θάλασσας Μποχάι, στο Τσαοσίνγκ. Έχει εξελιχθεί πολλές φορές κατά τη διάρκεια της ιστορίας του, όπου από την ύστερη Τριασική έως τη μέση Κρητιδική περίοδο, ήταν μια ζώνη ρήγματος κρούσης ολίσθησης που παρήγαγε μετατοπίσεις που κυμαίνονταν από 200-740 χλμ. Κατά τη διάρκεια της ύστερης Κρητιδικής, η ζώνη του ρήγματος έγινε περιοχή επεκτατικής τεκτονικής, παράγοντας ρήγματα και συλλέγοντας ιζήματα έως και 10 χλμ. παχιά σε ορισμένες περιοχές. Κατά τη διάρκεια της Παλαιογένους, το ρήγμα σταμάτησε και η ζώνη του ρήγματος εξελίχθηκε σε ρήγμα δεξιόστροφης ολίσθησης κατά το ύστερο Ηώκαινο. Αυτό ήταν ως απάντηση σε μια αλλαγή στην τεκτονική που προκλήθηκε από τη σύγκρουση Ινδίας-Ασίας και την υποβύθιση κατά μήκος του δυτικού Ειρηνικού.[5]

Σεισμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η σεισμική δόνηση σημειώθηκε κατά μήκος του μήκους 360 χλμ. ρήγματος Γισού, τμήμα της ζώνης ρήγματος Ταν-Λου. Η ζώνη ρήγματος Ταν-Λου σχηματίστηκε κατά τη διάρκεια του Μεσοζωικού. Ο ρυθμός ολίσθησής της έχει υπολογιστεί σε λιγότερο από 1-2,6 mm ανά έτος.[6][7] Κατά τη διάρκεια του σεισμού, το ρήγμα Γισού υπέστη ρήξη και παρήγαγε μια μέση μετατόπιση 9 μέτρων. Η αίσθηση ολίσθησης ήταν κυρίως δεξιόστροφη ολίσθηση με μικρή συνιστώσα ώθησης.[8] Η σεισμική αναστροφή υποδηλώνει περιοχή ρήξης 160 χλμ. επί 32 χλμ. σε σχεδόν κατακόρυφο ρήγμα κρούσης βορρά-νότου.[8] Έχει προταθεί βάθος εστίας σεισμού μεταξύ 22 και 28 χλμ.[3] Τρεις μετασεισμοί σημειώθηκαν στις 26 Ιουλίου και στις 18 Σεπτεμβρίου 1688, υπολογιζόμενοι σε 6,25 και 6,0 Ρίχτερ, αντίστοιχα. Ένας άλλος μετασεισμός συνέβη το 1672 που υπολογίζεται σε 6,0 Ρίχτερ.[4]

Μια παλαιοσεισμική μελέτη της ζώνης ρήγματος το 1987 υποδηλώνει ότι το ίδιο τμήμα ήταν η πηγή ενός σεισμού παρόμοιου μεγέθους το 6280 π.Χ.[4] Το ίδιο ρήγμα μπορεί επίσης να προκάλεσε το σεισμό στη Χάιτσενγκ το 1975, 700 χλμ. βόρεια αυτού του γεγονότος.[3] Ένας άλλος καταστροφικός σεισμός το 1969 σημειώθηκε επίσης κατά μήκος της ζώνης ρήγματος Ταν-Λου.[9]

Επιπτώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο σεισμός έγινε αισθητός σε 379 νομούς, 29 εκ των οποίων υπέστησαν καταστροφικές ζημιές. Επηρέασε επίσης τις Τσιανγκσού, Ανχουέι, Τσετσιάνγκ, Φουτσιάν, Τσιανγκσί, Χουμπέι, Χενάν, Χεμπέι, Σανσί, Σαανσί, Λιαονίνγκ, καθώς και την Κορέα.[10] Υπήρξε ακτινική ζώνη ζημιάς 1.000 χλμ. γύρω από το Τανστένγκ, το Λινγί και την Επαρχία Γου. Θεωρείται ένας από τους πιο καταστροφικούς σεισμούς στην κινεζική ιστορία.[3] Ο σεισμός παρήγαγε ισχυρή δόνηση που εκχωρήθηκε ως XII (Ακραία) στην Τροποποιημένη κλίμακα έντασης Μερκάλι, η πιο καταστροφική δόνηση που θα μπορούσε να πετύχει ένας σεισμός.[11] Η σεισμική ένταση VIII ήταν πάνω από 16.800 χλμ2, που αντιστοιχεί σε μια ελλειπτικού σχήματος περιοχή κατά μήκος της ζώνης ρήγματος.[4]

Μόνο στην Επαρχία Γου σκοτώθηκαν περισσότεροι από 20.000 άνθρωποι. Καταστράφηκαν κατοικίες και υπηρεσιακές κατοικίες. Σχολεία, ναοί, αποθήκες και τα τείχη της πόλης γκρεμίστηκαν.[12] Διαρρήξεις έως 1 μ. σε πλάτος και εκατοντάδες μέτρα σε μήκος παρατηρήθηκαν. Μία διάρρειξη είχε μήκος 7,5 χλμ. από το Γκουάντσουανγκ μέχρι το Γκεχού, κατά μήκος ενός ποτάμιου γκρεμού. Εκτόξευσε σκόνη, άμμο και νερό. Σε τρία πηγάδια εκτοξεύτηκε νερό 1 μ. στον αέρα.[11]

Στο Τάντσενγκ καταστράφηκαν ολοσχερώς προμαχώνες, κυβερνητικά κτίρια, σπίτια, ένας πύργος φύλαξης, ναοί και αποθήκες. Πάνω από 8.700 άνθρωποι πέθαναν. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι διαρρήξεις ήταν τόσο μεγάλες που οι άνθρωποι δεν μπορούσαν να περάσουν από πάνω. Το κάτω μέρος αυτών των διαρρήξεων ήταν επίσης πολύ βαθύ για να φανεί. Το νερό εκτοξεύτηκε από το έδαφος σε ύψος 10 μ.[11]

Στο Λινγί, κανένα σπίτι, τα τείχη της πόλης και οι ναοί δεν έμειναν ανέπαφα. Αναφέρθηκαν πάνω από 6.900 θάνατοι. Μαύρο νερό λέγεται ότι αναδυόταν από τις διαρρήξεις. Το νερό εκτοξεύτηκε από πηγάδια και σχημάτισε μια πισίνα διαστάσεων 15-20 μ. σε εύρος. Τα τείχη πολλών κοντινών πόλεων έπεσαν και ορισμένα τμήματα πλημμύρισαν από υπερχειλισμένα ποτάμια και πηγάδια. Οι διαρρήξεις προκάλεσαν την εκτόξευση νερού και άμμου, θάβοντας σπίτια. Πολλά ζώα πέθαναν επίσης.[11]

Τσουνάμι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ιστορικά αρχεία τεκμηρίωσαν επίσης ένα πιθανό τσουνάμι στην περιοχή. Αναφέρθηκε ότι οι παράκτιες πόλεις πλημμύρισαν και τα ποτάμια υπερχείλισαν.[13]

Ανταπόκριση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Αυτοκράτορας Κανγκσί διέταξε το υπουργείο του να χειριστεί τις προσπάθειες ανακούφισης. Σε 40 επαρχίες καταργήθηκαν τα φορολογικά τέλη. Εκδόθηκαν πάνω από 227.300 τέιλ αργύρου.[10]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ «25 July 1668 Tancheng (Shandong)». Global Historical Earthquake Archive. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουλίου 2021. 
  2. ↑ Jianshe Lei; Dapeng Zhao; Xiwei Xu; Mofei Du; Qi Mi; Mingwen Lu (2020). «P-wave upper-mantle tomography of the Tanlu fault zone in eastern China». Physics of the Earth and Planetary Interiors 299 (106402): 106402. doi:10.1016/j.pepi.2019.106402. Bibcode: 2020PEPI..29906402L. 
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Press, Frank; Bullock, Mary; Hamilton, Robert M.; Brace, William F.; Kisslinger, Carl; Bonilla, Manuel G.; Allen, Clarence R.; Sykes, Lynn R. και άλλοι. (1975). «Earthquake research in China». Eos 56 (11): 838–881. doi:10.1029/EO056i011p00838. Bibcode: 1975EOSTr..56..838.. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 June 2022. https://web.archive.org/web/20220609172355/https://authors.library.caltech.edu/52562/1/eost1774.pdf. 
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Wang, Jian; Main, Ian G. (25 August 2022). «Strong historical earthquakes and their relationships with the Tan-Lu fault system and modern seismicity in eastern China». Natural Hazards 115: 539–564. doi:10.1007/s11069-022-05565-8. 
  5. ↑ Lei, Jianshe; Zhao, Dapeng; Xu, Xiwei; Du, Mofei; Mi, Qi; Lu, Mingwen (2020). «P-wave upper-mantle tomography of the Tanlu fault zone in eastern China». Physics of the Earth and Planetary Interiors 299. doi:10.1016/j.pepi.2019.106402. Bibcode: 2020PEPI..29906402L. 
  6. ↑ Liu, Mian; Stein, Seth (2016). «Mid-continental earthquakes: Spatiotemporal occurrences, causes, and hazards» (στα αγγλικά). Earth-Science Reviews 162: 364–386. doi:10.1016/j.earscirev.2016.09.016. Bibcode: 2016ESRv..162..364L. https://cpb-us-e1.wpmucdn.com/sites.northwestern.edu/dist/8/1676/files/2017/05/esrintra-y0aqbn.pdf. 
  7. ↑ Wenliang Jiang; Jingfa Zhang; Zhujun Han; Tian Tian; Qisong Jiao; Xin Wang; Hongbo Jiang (2017). «Characteristic Slip of Strong Earthquakes Along the Yishu Fault Zone in East China Evidenced by Offset Landforms». Tectonics 36 (10): 1947–1965. doi:10.1002/2016TC004363. Bibcode: 2017Tecto..36.1947J. 
  8. ↑ 8,0 8,1 Zhou, Cuiying; Diao, Guiling; Geng, Jie; Li, Yonghong; Xu, Ping; Xu, Xinliang; Feng, Xiangdong (2010). «Fault plane parameters of Tancheng M8½ earthquake on the basis of present-day seismological data». Earthquake Science 23 (6): 567–576. doi:10.1007/s11589-010-0756-0. Bibcode: 2010EaSci..23..567Z. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 January 2022. https://web.archive.org/web/20220102220817/https://www.equsci.org.cn/fileDZXBEN/journal/article/dzxbywb/2010/6/PDF/es-2010-23-567.pdf. 
  9. ↑ «山东郯城逾8级大地震352周年：重评地震区划助力当地发展» (στα zh). China News Service (云桥网). 25 July 2020. https://m.yunnan.cn/system/2020/07/25/030829727.shtml. Ανακτήθηκε στις 24 July 2022. 
  10. ↑ 10,0 10,1 «那年今日，郯城8.5级大地震 中国历史上最大的地震 原文網址» (στα Κινεζικά). Daily Headlines. 25 Ιουλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουλίου 2022. 
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 National Geophysical Data Center (1972). Significant Earthquake Information. doi:10.7289/V5TD9V7K. https://www.ngdc.noaa.gov/hazel/view/hazards/earthquake/event-more-info/1054. Ανακτήθηκε στις 24 July 2022. 
  12. ↑ «郯城麦坡：大地震留下的岁月痕迹» (στα zh). Qilu Evening News. 25 May 2009. http://news.sina.com.cn/c/2009-05-25/063915679382s.shtml. Ανακτήθηκε στις 24 July 2022. 
  13. ↑ National Geophysical Data Center / World Data Service (NGDC/WDS): NCEI/WDS Global Significant Tsunami Database. NOAA National Centers for Environmental Information. «Tsunami Event Information». NOAA National Centers for Environmental Information. doi:10.7289/V5PN93H7. Ανακτήθηκε στις 31 Μαρτίου 2021. 

Περαιτέρω ανάγνωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Jiang, Wenliang; Zhang, Jingfa; Han, Zhujun; Tian, Tian; Jiao, Qisong; Wang, Xin; Jiang, Hongbo (2017). «Characteristic Slip of Strong Earthquakes Along the Yishu Fault Zone in East China Evidenced by Offset Landforms». Tectonics 36 (10): 1947–1965. doi:10.1002/2016TC004363. Bibcode: 2017Tecto..36.1947J. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Σεισμός_στη_Σαντόνγκ_(1668)&oldid=10535466"