Ίζημα

Για άλλες χρήσεις, δείτε: Ίζημα (αποσαφήνιση).

Άμμος από το Wijk aan Zee, Ολλανδία. Οι κόκκοι έχουν μέγεθος περίπου 0,2 - 0,5 χιλιοστά.

Το ίζημα είναι ένα υλικό που προκύπτει από φυσικές διεργασίες και ειδικότερα από τη διάβρωση και την αποσάθρωση και στη συνέχεια μεταφέρεται με τη δράση του ανέμου, του νερού ή του πάγου ή με τη δύναμη της βαρύτητας που επενεργεί στα σωματίδια. Για παράδειγμα, η άμμος και η άργιλος μπορούν να μεταφερθούν σε εναιώρηση στο νερό του ποταμού και στη συνέχεια να αποτεθούν στον πυθμένα της θάλασσας ή της λίμνης. Εάν παραμείνουν θαμμένα, μπορεί τελικά να γίνουν ψαμμίτες και (ιζηματογενή πετρώματα) μέσω της διαγένεσης.

Τα ιζήματα μεταφέρονται κατά το πλείστον από το νερό (ποτάμιες διεργασίες), αλλά και από τον άνεμο (αιολικές διεργασίες) και τους παγετώνες. Η άμμος της παραλίας και οι αποθέσεις καναλιών ποταμών αποτελούν παραδείγματα ποτάμιας μεταφοράς και απόθεσης, αν και τα ιζήματα συχνά αποτίθενται από βραδέως κινούμενα ή στάσιμα νερά σε λίμνες και ωκεανούς. Οι αμμόλοφοι ερήμων και οι αποθέσεις loess είναι παραδείγματα αιολικής μεταφοράς και απόθεσης. Οι αποθέσεις μοραίνων και τιλλιτών είναι αποτέλεσμα παγετώδους μεταφοράς και απόθεσης.

Ταξινόμηση

Τα ιζήματα μπορούν να ταξινομηθούν με βάση το μέγεθος των κόκκων ή τη σύστασή τους.

Κοκκομετρικό μέγεθος

Το μέγεθος των ιζημάτων μετράται στην κλίμακα Κρουμπέιν φ,είναι μια λογαριθμική κλίμακα που υπολογίζεται από την εξίσωση:

$\varphi =-\log _{2}{\frac {D}{D_{0}}},$

όπου

$\varphi$ η κλίμακα Κρουμπέιν,

$D$ η διάμετρος του κόκκου σε χιλιοστά

$D_{0}$ η διάμετρος αναφοράς, ίση με ένα χιλιοστό

Αυτή η εξίσωση μπορεί να αναδιαταχθεί ώστε να βρίσκουμε την διάμετρο χρησιμοποιώντας το φ:

$D=D_{0}\cdot 2^{-\varphi }\,$

Κλίμακα φ	Διάμετρος κόκκων (χιλιοστά)	Κοκκομετρικό κλάσμα	Κοκκομετρική τάξη
-12 έως -8	4096 - 256	Ογκόλιθοι	Ογκόλιθοι
-8 έως -7	256 - 128	Μεγάλες κροκάλες	Κροκάλες
-7 έως -6	128 - 64	Μικρές κροκάλες
-6 έως -5	64 - 32	Πολύ μεγάλα βότσαλα	Βότσαλα
-5 έως -4	32 - 16	Μεγάλα βότσαλα
-4 έως -3	16 - 8	Μεσαία βότσαλα
-3 έως -2	8 - 4	Μικρά βότσαλα
-2 έως -1	4 - 2	Ψηφίδες	Ψηφίδες
-1 έως 0	2 - 1	Πολύ χονδρόκοκκη άμμος	Άμμος
0 έως 1	1 - 0,5	Χονδρόκοκκη άμμος
1 έως 2	0,5 - 0,25	Μεσόκοκκη άμμος
2 έως 3	0,25 - 0,125	Λεπτόκοκκη άμμος
3 έως 4	0,125 - 0,0625	Πολύ λεπτόκοκκη άμμος
4 έως 5	0,0625 - 0,0312	Χονδρόκοκκος πηλός	Πηλός
5 έως 6	0,0312 - 0,0156	Μεσόκοκκος πηλός
6 έως 7	0,0156 - 0,0078	Λεπτόκοκκος πηλός
7 έως 8	0,0078 - 0,0039	Πολύ λεπτόκοκκος πηλός
8 έως 14	0,0039 - 0.000061	Άργιλος	Άργιλος

Σύσταση

Η Σύσταση των ιζημάτων μπορεί να μετρηθεί με βάση:

• λιθολογία του μητρικού πετρώματος
• ορυκτολογική σύσταση
• χημική σύσταση

Αυτό οδηγεί σε μια ασάφεια στην οποία άργιλος μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο ως τάξη μεγέθους όσο και ως ομάδα ορυκτών (αργιλικά ορυκτά).

Δείτε επίσης

• Ιζηματολογία