Ρόμπερτ Γκραντ Άιτκεν
| Ρόμπερτ Γκραντ Άιτκεν | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Robert Grant Aitken (Αγγλικά) |
| Γέννηση | 31 Δεκεμβρίου 1864[1][2] Τζάκσον |
| Θάνατος | 29 Οκτωβρίου 1951[1][3][4] Μπέρκλι |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Αγγλικά[5][6] |
| Σπουδές | Κολλέγιο Ουίλιαμς |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | αστρονόμος |
| Εργοδότης | Αστεροσκοπείο Λικ |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Βραβεύσεις | Χρυσό Μετάλλιο της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας (1932) Μετάλλιο Μπρους (1926) βραβείο Λαλάντ (1906) |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Ρόμπερτ Γκραντ Άιτκεν (Robert Grant Aitken, 31 Δεκεμβρίου 1864 – 29 Οκτωβρίου 1951) ήταν Αμερικανός αστρονόμος.[7]
Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Άιτκεν γεννήθηκε στην κωμόπολη Τζάκσον, στην Καλιφόρνια, αλλά σπούδασε στο Κολέγιο Γουίλιαμς της Μασαχουσέτης, από όπου απεφοίτησε το 1887. Από το 1887 έως το 1891 εργάσθηκε ως δάσκαλος των μαθηματικών στο Λίβερμορ και μετά πήρε ένα μεταπτυχιακό δίπλωμα, και πάλι από το Κολέγιο Γουίλιαμς (1892). Κατόπιν έγινε καθηγητής των μαθηματικών στο Κολέγιο του Ειρηνικού στο Στόκτον (Καλιφόρνια)[8], μέχρι που του προσφέρθηκε μια θέση βοηθού αστρονόμου στο Αστεροσκοπείο Λικ, στη νότια Καλιφόρνια[7], το 1895.
Εκεί ο Άιτκεν άρχισε μια συστηματική μελέτη των οπτικώς διπλών αστέρων, προσδιορίζοντας τις ακριβείς θέσεις τους και υπολογίζοντας τις τροχιές τους, όπου αυτό ήταν δυνατό στην περίπτωση διπλών συστημάτων. Από το 1899, σε συνεργασία με τον Γουίλιαμ Χάσεϋ (W.J. Hussey, 1862-1926), συνέταξαν μεθοδικά έναν πολύ μεγάλο κατάλογο τέτοιων αστέρων, που δημοσιευόταν σε συνέχειες στα δελτία του Αστεροσκοπείου Λικ.[8] Το 1905 ο Hussey έφυγε και ο Άιτκεν συνέχισε μόνος του το έργο αυτό. Μέχρι το 1915 είχε ανακαλύψει περίπου 3.100 νέα διπλά συστήματα αστέρων, ενώ ο Hussey είχε ανακαλύψει άλλα 1.300. Τα αποτελέσματα δημοσιεύθηκαν το 1932 υπό τον τίτλο Νέος Γενικός Κατάλογος Διπλών Αστέρων σε απόσταση έως 120° από τον Βόρειο Ουράνιο Πόλο[7], με πληροφορίες για τις τροχιές που έδωσαν στους αστρονόμους τη δυνατότητα να υπολογίσουν αστρικές μάζες για μεγάλο (στατιστικά σημαντικό) αριθμό αστέρων. Για το έργο του αυτό, ο Άιτκεν τιμήθηκε με το Μετάλλιο Bruce[8] το 1926.
Κατά τη διάρκεια της σταδιοδρομίας του, ο Άιτκεν μέτρησε επίσης θέσεις και υπολόγισε τροχιές κομητών και φυσικών δορυφόρων πλανητών. Το 1908 συμμετέσχε σε μια αποστολή για την παρατήρηση μιας ολικής εκλείψεως Ηλίου στη Νήσο Φλιντ, στον κεντρικό Ειρηνικό Ωκεανό. Το σύγγραμμά του Διπλοί αστέρες κυκλοφόρησε το 1918, με δεύτερη έκδοση[8] το 1935. Ο Άιτκεν εκλέχθηκε πρόεδρος της Αστρονομικής Εταιρείας του Ειρηνικού το 1899 και το 1915. Από το 1898 μέχρι το 1942 ο Άιτκεν ήταν συντάκτης στο περιοδικό της εταιρείας, το Publications of the Astronomical Society of the Pacific. Εκλέχθηκε αντεπιστέλλον μέλος της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας. Από το 1918 έως το 1928 διετέλεσε πρόεδρος της επιτροπής διπλών αστέρων της Διεθνούς Αστρονομικής Ενώσεως.[8]
Ο Άιτκεν είχε μερική απώλεια ακοής και χρησιμοποιούσε ακουστικό βαρηκοΐας. Νυμφεύθηκε την Τζέσι Τόμας περί το 1888 και απέκτησαν τρεις γιους και μία κόρη. Η Τζέσι πέθανε το 1943.[8] Ο εγγονός τους Ρόμπερτ Μπέικερ Άιτκεν (1917-2010) υπήρξε γνωστός δάσκαλος του Ζεν και συγγραφέας σχετικών βιβλίων, ενώ η εγγονή τους Μάρτζορι Τζ. Βολντ (Marjorie J. Vold, 1913-1991) ήταν αξιόλογη χημικός στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνια.
Τιμητικές διακρίσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Βραβείο Λαλάντ της Γαλλικής Ακαδημίας Επιστημών το 1906 (από κοινού με τον Γουίλιαμ Χάσεϋ)
- Μετάλλιο Bruce το 1926
- Χρυσό μετάλλιο της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας το 1932
- Μετάλλιο Rittenhouse το 1934
- Τιμητικοί τίτλοι σπουδών από το Κολέγιο του Ειρηνικού, το Κολέγιο Γουίλιαμς, το Πανεπιστήμιο της Αριζόνας και το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας
Ονομάσθηκαν προς τιμή του[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Ο αστεροειδής 3070 Άιτκεν (Aitken), που ανακαλύφθηκε το 1949
- Ο κρατήρας Άιτκεν στην αόρατη από τη Γη πλευρά της Σελήνης, μέρος της πολύ μεγάλης Λεκάνης Νότιου Πόλου-Άιτκεν
- Ο υπερυπολογιστής Aitken του Ερευνητικού Κέντρου Έιμς της NASA, στην Καλιφόρνια
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 (Αγγλικά) SNAC. w60p15r1. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 2,0 2,1 Dalibor Brozović, Tomislav Ladan: «Hrvatska enciklopedija» (Κροατικά) Ινστιτούτο Λεξικογραφίας «Μίροσλαβ Κρλέζα». 1999. 1016. ISBN-13 978-953-6036-31-8. ISBN-10 953-6036-31-2.
- ↑ (Γερμανικά) Εγκυκλοπαίδεια Μπρόκχαους. aitken-robert-grant.
- ↑ «Proleksis enciklopedija» (Κροατικά) 5109.
- ↑ plus
.si .cobiss .net /opac7 /conor /256026979. - ↑ CONOR.SI. 256026979.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 Daintith, John (1981). «Aitken, Robert Grant». Biographical Encyclopedia of Scientists. 1. Νέα Υόρκη: Facts On File, Inc., σσ. 9. ISBN 0-87196-396-5.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 Jeffers, Hamilton M. (Φεβρουάριος 1952), «Robert Grant Aitken, 1864-1951», Publications of the Astronomical Society of the Pacific 64 (376): 5, doi:
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Σελίδα στον ιστότοπο των Μεταλλίων Bruce
- Για την απονομή του Χρυσού μεταλλίου της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας
- Βιογραφικές αναμνήσεις (1958) από τον Willem Van Den Bos
- Double Star Observer, Cataloguer, Statistician, and Observatory Director
- Φωτογραφίες στο Αμερικανικό Ινστιτούτο Φυσικής
|