Ρουτούλ
| Συνολικός πληθυσμός | |
|---|---|
| Περιοχές με σημαντικούς πληθυσμούς | |
Ρωσία
| 35.240 30.000[1] |
| Αζερμπαϊτζάν | 40.000[2] |
| Γλώσσες | |
| Ρουτούλ | |
| Θρησκεία | |
| Σουνίτες | |
Οι Ρουτούλ (Ρουτούλ: Мыхабыр; Ρωσικά: Рутулы, Rutuly), επίσης Ρουτούλν, είναι εθνοτική ομάδα γηγενής του νότιου Νταγκεστάν και του βορειοανατολικού Αζερμπαϊτζάν που ομιλεί τη Γλώσσα Ρουτούλ.
Εθνώνυμο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η προέλευση του εθνώνυμου Ρουτούλν απαιτεί περαιτέρω έρευνα. Προέρχονται από αρχαίους Αλβανούς από την Αλβανία του Καυκάσου.
Οι σύγχρονοι Ρουτούλ μιλούν τις βορειοανατολικές γλώσσες του Καυκάσου, γηγενείς στην περιοχή πριν από την εισαγωγή των ινδοευρωπαϊκών γλωσσών.
Οι Ρουτούλν αναφέρονται ως λαοί που κατάγονται εν από ανθρώπους που κατοικούσαν στην περιοχή του νότιου Νταγκεστάν στην εποχή του χαλκού.
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Φέρεται ότι οι αρχαίοι Έλληνες ιστορικοί όπως ο Ηρόδοτος, ο Στράβων και ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος μιλούν για τους Γαργαρείς[3][4][5][6] που κατοικούσαν στην Αλβανία του Καυκάσου[7]. Τον 4o αιώνα ΠΚΕ είκοσι έξι φυλές που μιλούσαν γλώσσες ενώθηκαν και σχημάτισαν στον ανατολικό Καύκασο το κράτος της Καυκάσιας Αλβανίας, το οποίο ενσωματώθηκε στην περσική αυτοκρατορία των Αχαιμενιδών το 313 ΠΚΕ[8] Υπό την περσική αρχικά διακυβέρνηση, αλλά και τη διακυβέρνηση των Πάρθων η Αλβανία του Καυκάσου διαχωρίστηκε σε αρκετές μικρότερες περιοχές - Λακζί, Σιρβάν, κ.λπ.
Επιπλέον, με τη διακυβέρνηση των Πάρθων αυξήθηκε η περσική πολιτική και πολιτισμική επίδραση σε όλη της περιοχή της Αλβανίας του Καυκάσου[9]. Όποια και αν υπήρξε η σποραδική επικυριαρχία της Ρώμης στην περιοχή εξαιτίας λόγω πολέμων της με τους Πάρθους, η χώρα ήταν πλέον τμήμα -μαζί με την Ιβηρία (Ανατολική Γεωργία) και την Αλβανία του Καυκάσου- μιας ομοσπονδίας της δυναστείας των Αρσακιδών[9]. Πολιτιστικά, η επικράτηση του Ελληνισμού, όπως έγινε υπό τους Αρταξιάδες, ακολουθήθηκε από υπεροχή του Περσισμού, ωστόσο αντί για τα Περσικά, η παρθική γλώσσα έγινε η γλώσσα των μορφωμένων της περιοχής[9]. Σε εκείνη την εποχή τοποθετείται και η επιδρομή των Αλανών στην περιοχή μεταξύ του 134 και του 136, αλλά ο Βολογέσης τους έπεισε να αποσυρθούν, κατά πάσα πιθανότητα πληρώνοντας λύτρα.
To 252–253 η διακυβέρνηση των φυλών άλλαξε χέρια Από τους Πάρθους στους Σασανίδες. Η Αλβανία του Καυκάσου έγινε υποτελές κράτος[10]αλλά διατήρησε το μοναρχικό καθεστώς του. Ο βασιλέας δεν είχε πραγματική δύναμη και η μεγαλύτερη πολιτική, θρησκευτική και στρατιωτική εξουσία βρισκόταν στα χέρια του Σασανίδη μαρζμπάν στρατιωτικού κυβερνήτη -κυριολεκτικά φύλακα των συνόρων- της περιοχής[11]. Η ρωμαϊκή αυτοκρατορία απέκτησε τον έλεγχο των νοτιότερων περιοχών των Ρουτούλ για μερικά χρόνια, περί το 300, αλλά στη συνέχεια Σασανίδες ανέκτησαν τον έλεγχο και στη συνέχεια κυριάρχησε στην περιοχή επί αιώνες, μέχρι τις αραβικές επιδρομές.
Ρουτούλν ήλθαν σε επαφή για πρώτη φορά με το Ισλάμ ήδη από τον 7ο αιώνα.
Από το 1813 και μετά, οι Ρώσοι κατέλαβαν την περιοχή πρόσκαιρα με τον ρωσοπερσικό πόλεμο 1804-13, αλλά μόνιμα μετά το ρωσοπερσικό πόλεμο 1826-28, αναγκάζοντας την περσική αυτοκρατορία να παραχωρήσει το σύνολο των εδαφών της στον Βόρειο και τον νότιο Καύκασο, κάτι που έθεσε όλους τους Ρουτούλν υπό ρωσική κυριαρχία[12]. Οι Ρουτούλν του Νταγκεστάν φαίνεται πως συμμετείχαν μαζικά στον πόλεμο του Καυκάσου που ξεκίνησε περίπου την ίδια εποχή με τους ρωσοπερσικούς πολέμους του 19ου αιώνα. Μετά την ήττα του, το 1859, οι Ρώσοι κατόρθωσαν να σταθεροποιήσουν την κυριαρχία τους στο Νταγκεστάν[13]
Γεωγραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι Ρουτούλν κατοικούν μια συμπαγή περιοχή που απλώνεται στην παραμεθόρια περιοχή του νότιου Νταγκεστάν και του βόρειου Αζερμπαϊτζάν.
Οι περιοχές των Ρουτούλν χωρίζονται σε δύο φυσιογραφικές ζώνες: στα υψίπεδα και τις υπώρειες των χαμηλών λόφων. Τα περισσότερα από τα εδάφη βρίσκονται στην ορεινή ζώνη, όπου μια σειρά από κορυφές φθάνουν σε υψόμετρο 4.000 μέτρα. Υπάρχουν βαθιά και απομονωμένα φαράγγια και χαράδρες που σχηματίζονται από τους παραποτάμους των ποταμών Σαμούρ και Γουλγκέρι Χάι.
Στις ορεινές περιοχές τα καλοκαίρια είναι πολύ θερμά και ξηρά, με τις συνθήκες ξηρασίας να συνιστούν διαρκή απειλή. Υπάρχουν λίγα δέντρα στην ορεινή περιοχήμ εκτός από τα βαθιά φαράγγια και κατά μήκος των ποταμών. Εδώ απαντώνται ανθεκτικοί στην ξηρασία θάμνοι και ανάλογα ποώδη. Οι χειμώνες εδώ είναι συχνά θυελλώδεις και εξαιρετικά κρύοι. Στη ζώνη αυτή οι Ρουτούλν δραστηριοποιούται στην κτηνοτροφία (κυρίως αιγοπρόβατα) και βιοτεχνίες.
Στο ανατολικό άκρο της επικράτειας των Ρουτούλν τα βουνά δίνουν τη θέση τους στη στενή παράκτια πεδιάδα της Κασπίας και στο νότιο άκρο, στο Αζερμπαϊτζάν, βρίσκονται οι πρόποδες των λόφων. Αυτή η περιοχή έχει σχετικά ήπιο κλίμα, με πολύ ξηρό χειμώνα και ζεστά, ξηρά καλοκαίρια. Τα δέντρα είναι και εδώ λιγοστά. Στην περιοχή η κτηνοτροφία και η βιοτεχνία συμπληρώνονται με γεωργικές ενασχολήσεις (κατά μήκος των προσχώσεων κοντά στους ποταμούς).
Παραπομπές-σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ «Национальный состав населения Российской Федерации согласно переписи аселения 2010 года». gks.ru. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Δεκεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2011.
- ↑ «Rutuls». rutulia.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 24 Ιανουαρίου 2018.
- ↑ (Ρωσικά)«Μαργαριτάρια της σκέψης Rutul». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Δεκεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 8 Ιανουαρίου 2019.
- ↑ (Ρωσικά)«Dashly F. Ποιος είναι Gargar? Τα μυστικά των εξαφανισμένων ανθρώπων και της γραφής τους». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Ιουλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 8 Ιανουαρίου 2019.
- ↑ (Ρωσικά)«Αλβανία του Καυκάσου». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Ιανουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 8 Ιανουαρίου 2019.
- ↑ (Ρωσικά)«Εφημερίδα "Dagestan Pravda" - Ρουτούλ». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 8 Ιανουαρίου 2019.
- ↑ William Smith, επιμ. (1854). Dictionary of Greek and Roman Geography.
- ↑ Bruno Jacobs, "ACHAEMENID RULE IN Caucasus" in Encyclopædia Iranica. January 9, 2006. Excerpt: "Achaemenid rule in the Caucasus region was established, at the latest, in the course of the Scythian campaign of Darius I in 513–512 BCE. The Persian domination of the cis-Caucasian area (the northern side of the range) was brief, and archeological findings indicate that the Great Caucasus formed the northern border of the empire during most, if not all, of the Achaemenid period after Darius"
- ↑ 9,0 9,1 9,2 Toumanoff, Cyril. The Arsacids. Encyclopædia Iranica. excerpt: The country was now a part—together with Iberia (East Georgia) and (Caucasian) Albania, where other Arsacid branched reigned—of a pan-Arsacid family federation. Culturally, the predominance of Hellenism, as under the Artaxiads, was now followed by a predominance of "Iranianism," and, symptomatically, instead of Greek, as before, Parthian became the language of the educated"
- ↑ Yarshater, E. (1983) The Cambridge history of Iran, Volume One, Cambridge University Press: Cambridge. ISBN 0-521-20092-X σ. 141.
- ↑ Hoyland, Robert G. (2011), Theophilus of Edessa's Chronicle and the Circulation of Historical Knowledge in Late Antiquity and Early Islam, Liverpool University Press, σελ. 46, ISBN 9781846316975, https://books.google.hr/books?id=CaaOWSbQ_GQC
- ↑ «Russia at War: From the Mongol Conquest to Afghanistan, Chechnya, and Beyond ...». Ανακτήθηκε στις 22 Δεκεμβρίου 2014.
- ↑ Jeffrey E. Cole, επιμ. (2011). Ethnic Groups of Europe. Ethnic Groups of the World. Santa Barbara: ABC-CLIO. σελ. 237. ISBN 978-1-59884-302-6.
|