Μετάβαση στο περιεχόμενο

Πομπαία

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Τα Πομπαία ήταν αρχαία γιορτή.

Εορταζόταν το μήνα Μαιμακτηριώνα προς τιμήν του Μειλίχιου Δία.

Ήταν καθαρτήρια γιορτή για καλή σοδειά. Γινόταν περιφορά του Κηρυκείου, το οποίο έδιωχνε τα κακοποιά στοιχεία της φύσης, και του Διός Κωδίου, δέρμα μαύρου κριαριού που θυσιαζόταν στο βωμό, πάνω στο οποίο γίνονταν καθαρμοί. Το δέρμα το θεωρούσαν μέσο καθαρμού και εξαγνισμού και μετά το τέλος της γιορτής πετιόταν μακριά.

Από τον πομπό (Κηρύκειον) και το δίον (προβιά) προέρχεται η λέξη αποδιοπομπαίος τράγος.

Σε άλλες ελληνικές πόλεις η γιορτή ονομαζόταν Ερμαία, λόγω της περιφοράς του Κηρυκείου του θεού Ερμή.

Ο Πλούταρχος στους Βίους Παράλληλους περιγράφει παρόμοια εορτή με σπονδές στο Δία και τον Ερμή που γινόταν στη Βοιωτία τη 16η του ίδιου μήνα, ο οποίος εκεί ονομαζόταν Αλαλκομένιος[1].

  1. ...τοῦ Μαιμακτηριῶνος μηνός, ὅς ἐστι παρὰ Βοιωτοῖς Ἀλαλκομένιος, τῇ ἕκτῃ ἐπὶ δέκα πέμπουσι πομπήν, ἧς προηγεῖται μὲν ἅμ' ἡμέρᾳ σαλπιγκτὴς ἐγκελευόμενος τὸ πολεμικόν, ἕπονται δ' ἅμαξαι μυῤῥίνης μεσταὶ καὶ στεφανωμάτων καὶ μέλας ταῦρος καὶ χοὰς οἴνου καὶ γάλακτος ἐν ἀμφορεῦσιν ἐλαίου τε καὶ μύρου κρωσσοὺς νεανίσκοι κομίζοντες ἐλεύθεροι[...]εἶτα λαβὼν ὕδωρ ἀπὸ τῆς κρήνης αὐτὸς ἀπολούει τε τὰς στήλας καὶ μύρῳ χρίει, καὶ τὸν ταῦρον εἰς τὴν πυρὰν σφάξας καὶ κατευξάμενος Διὶ̈ καὶ Ἑρμῇ χθονίῳ παρακαλεῖ...Πλουτάρχου Βίοι Παράλληλοι, Αριστείδης, κεφ. 21, παρ. 2-3 και κεφ. 6, παρ. 5