Τζίντζερμπρεντ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Πιερνίκι)
Τζίντζερμπρεντ
Πληροφορίες
Κύρια συστατικάΠιπερόριζα, μέλι ή μελάσα
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π)

Το τζίντζερμπρεντ (φωνητική μεταγραφή του αγγλικού gingerbread) αναφέρεται σε μια ευρεία κατηγορία ψημένων προϊόντων, συνήθως αρωματισμένων με τζίντζερ, γαρίφαλο, μοσχοκάρυδο και κανέλα και σιροπιασμένων με μέλι, ζάχαρη ή μελάσα. Τα προϊόντα τζίντζερμπρεντ ποικίλλουν και κυμαίνονται από ένα μαλακό, υγρό μακρόστενο κέικ έως κάτι κοντά στο μπισκότο τζίντζερ.[1]

Ετυμολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αρχικά, ο όρος gingerbread (από το λατινικό zingiber μέσω του παλαιού γαλλικού gingebras) αναφέρεται στο διατηρημένο τζίντζερ. Στη συνέχεια αναφέρεται σε ένα γλυκό που παρασκευάζεται με μέλι και μπαχαρικά.

Η έννοια του τζίντζερμπρεντ έχει εξελιχθεί με την πάροδο του χρόνου. Για αιώνες, η λέξη χρησιμοποιήθηκε για μια παραδοσιακή ευρωπαϊκή ζαχαροπλαστική, πιο κοντά σε μπισκότο, όπως αυτό που χρησιμοποιείται για τους μπισκοτάνθρωπους. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η πρώτη γνωστή συνταγή για το «Μαλακό τζίντζερμπρεντ που ψήνεται σε τηγάνια» προέρχεται από το American Cookery (1796) της Αμέλια Σίμονς.[2]

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μπισκοτάνθρωποι
Τζίντζερμπρεντ με βασιλικό γλάσο

Το τζίντζερμπρεντ φέρεται να μεταφέρθηκε στην Ευρώπη το 992 μ.Χ. από τον Αρμένιο μοναχό Γρηγόριο της Νικόπολης. Έφυγε από τη Νικόπολη (στη σύγχρονη δυτική Ελλάδα) για να ζήσει στο Μπονταρουά (βορειοκεντρική Γαλλία), κοντά στο Πιτιβιέ. Έμεινε εκεί για επτά χρόνια και δίδαξε ψήσιμο τζίντζερμπρεντ σε Γάλλους Χριστιανούς. Πέθανε το 999.[3] Επίσης, μπορεί να μεταφέρθηκε στη Δυτική Ευρώπη από την ανατολική Μεσόγειο τον 11ο αιώνα.[4]

Από τον 13ο αιώνα, το τζίντζερμπρεντ του Τόρουν φτιάχτηκε στο Τόρουν της Πολωνίας (Χανσεατική Ένωση). Κέρδισε φήμη στον κόσμο και στο εξωτερικό όταν μεταφέρθηκε στη Σουηδία από Γερμανούς μετανάστες. Στη Γερμανία του 15ου αιώνα, μια συντεχνία τζίντζερμπρεντ έλεγχε την παραγωγή.[5] Οι πρώτες αναφορές από το Αβαείο της Βαστένα δείχνουν ότι οι Σουηδές καλόγριες έψηναν τζίντζερμπρεντ για να ηρεμήσουν την δυσπεψία το 1444.[6] Ήταν το έθιμο να ψήνουν λευκά μπισκότα και να τα χρωματίζουν ως διακοσμήσεις παραθύρων. Στην Αγγλία, το τζίντζερμπρεντ πιστεύεται επίσης ότι είχε φαρμακευτικές ιδιότητες.[7] Ο συγγραφέας του 16ου αιώνα, Τζον Μπάρετ, περιέγραψε το τζίντζερμπρεντ ως «ένα είδος κέικ φτιαγμένο για να ηρεμήσει το στομαχόπονο».[4]

Το τζίντζερμπρεντ ήταν ένα δημοφιλές κέρασμα σε μεσαιωνικά ευρωπαϊκά φεστιβάλ και εκθέσεις και υπήρχαν ακόμη και αφιερωμένες εκθέσεις τζίντζερμπρεντ.[4]

Το πρώτο τεκμηριωμένο εμπόριο μπισκότων τζίντζερμπρεντ στην Αγγλία χρονολογείται από τον 17ο αιώνα,  όπου πωλούνταν σε μοναστήρια, φαρμακεία και αγροτικές αγορές πλατειών. Εκατό χρόνια αργότερα, η πόλη Μάρκετ Ντρέιτον στο Σρόπσαϊρ της Αγγλίας έγινε γνωστή για το τζίντζερμπρεντ, όπως φαίνεται στην πινακίδα καλωσορίσματος της πόλης, δηλώνοντας ότι είναι το «σπίτι του τζίντζερμπρεντ». Η πρώτη καταγεγραμμένη αναφορά για το ψήσιμο τζίντζερμπρεντ στην πόλη χρονολογείται από το 1793, παρόλο που πιθανότατα έγινε νωρίτερα, καθώς το τζίντζερ ήταν εφοδιασμένο σε μεγάλους εμπορικούς δρόμους από το 1640. Το τζίντζερμπρεντ έγινε ευρέως διαθέσιμο τον 18ο αιώνα.

Το τζίντζερμπρεντ έφτασε στην Αμερική με εποίκους από την Ευρώπη. Η μελάσα, η οποία ήταν λιγότερο ακριβή από τη ζάχαρη, σύντομα έγινε κοινό συστατικό και παρήγαγε ένα πιο μαλακό κέικ. Το πρώτο αμερικανικό βιβλίο μαγειρικής, το American Cookery της Αμέλια Σίμονς που δημοσιεύθηκε το 1796, περιείχε επτά διαφορετικές συνταγές για τζίντζερμπρεντ.[8]

Ποικιλίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραδοσιακό τζίντζερμπρεντ του Τόρουν.
Τζίντζερμπρεντ Τούλα

Στην Αγγλία, το τζίντζερμπρεντ μπορεί να αναφέρεται σε ένα κέικ ή ένα είδος μπισκότου με τζίντζερ. Στη μορφή μπισκότου, συνήθως παίρνει τη μορφή ενός μπισκοτάνθρωπου. Οι μπισκοτάνθρωποι αποδόθηκαν αρχικά στην αυλή της Ελισάβετ Α', η οποία σέρβιρε τα ειδώλια σε ξένους αξιωματούχους.[9] Σήμερα, ωστόσο, συνήθως σερβίρονται γύρω από τα Χριστούγεννα. Το τζίντζερμπρεντ ήταν ένα παραδοσιακό γλύκισμα που πωλούταν σε δημοφιλείς εκθέσεις, που συχνά δινόταν ως κέρασμα ή ένδειξη αγάπης σε παιδιά και εραστές. Αυτό το τραγανό, εύθρυπτο είδος τζίντζερμπρεντ αντιπροσωπεύεται τώρα από την πολύ δημοφιλή εμπορική έκδοση που ονομάζεται μπισκότο τζίντζερ.

Το πάρκιν είναι μια μορφή μαλακού κέικ τζίντζερμπρεντ που παρασκευάζεται με βρώμη και μελάσα, το οποίο είναι δημοφιλές στη βόρεια Αγγλία, με καταγωγή από το Γιόρκσιρ.

Στις Κάτω Χώρες και το Βέλγιο, ένα μαλακό και εύθρυπτο τζίντζερμπρεντ που ονομάζεται peperkoek, kruidkoek ή ontbijtkoek, σερβίρεται ευρέως κατά την ώρα του πρωινού ή κατά τη διάρκεια της ημέρας, χοντροκομμένο και συχνά επικαλυμμένο με βούτυρο.

Στη Γερμανία, το τζίντζερμπρεντ παρασκευάζεται σε δύο μορφές: μία με μαλακή υφή που ονομάζεται λέμπκουχεν και μία με πιο σκληρή υφή, που συνδέεται ιδιαίτερα με καρναβάλια και λαϊκές αγορές, όπως οι χριστουγεννιάτικες αγορές που συμβαίνουν σε πολλές γερμανικές πόλεις. Το σκληρό τζίντζερμπρεντ φτιάχνεται με διακοσμητικά σχήματα, τα οποία στη συνέχεια διακοσμούνται περαιτέρω με γλυκά και γλάσο. Η παράδοση της κοπής τζίντζερμπρεντ σε σχήματα παίρνει πολλές άλλες μορφές και υπάρχει σε πολλές χώρες, με ένα γνωστό παράδειγμα να είναι ο μπισκοτάνθρωπος. Παραδοσιακά, αυτά βουτιούνταν σε κρασί του Πόρτο.

Στο Οκτόμπερφεστ στο Μόναχο, είναι σύνηθες για τους άνδρες να αγοράζουν μεγάλα μπισκότα τζίντζερμπρεντ σε σχήμα καρδιάς με μια κορδέλα, για να το φοράει η αγαπημένη τους στο λαιμό της. Τα μπισκότα είναι γλασομένα με ρομαντικές φράσεις όπως «Ich liebe dich» (σε αγαπώ).

Καρδιές τζίντζερμπρεντ από το Οκτόμπερφεστ.

Στην εβραϊκή κουζίνα Ασκεναζί, το κέικ μελιού που τρώγεται στο Rosh Hashanah (Πρωτοχρονιά) μοιάζει πολύ με το ολλανδικό peperkoek ή το γερμανικό Lebkuchen, αν και έχει μεγάλες παραλλαγές ανά περιφέρεια.

Στην Πολωνία, τα τζίντζερμπρεντ είναι γνωστά ως pierniki (πιερνίκι, ενικός: piernik [πιέρνικ]). Ορισμένες πόλεις έχουν παραδοσιακά τοπικά είδη. Το τζίντζερμπρεντ του Τόρουν (piernik toruński) είναι παραδοσιακό πολωνικό τζίντζερμπρεντ που παράγεται από τον Μεσαίωνα στο Τόρουν. Ήταν μια αγαπημένη λιχουδιά του Φρεντερίκ Σοπέν όταν επισκεπτόταν τον νονό του, Φριντέρικ Σκάρμπεκ, στο Τόρουν, κατά τη διάρκεια των σχολικών διακοπών. Το τζίντζερμπρεντ της Κρακοβίας είναι το παραδοσιακό είδος της πρώην πρωτεύουσας της Πολωνίας.

Στη Ρουμανία, το τζίντζερμπρεντ ονομάζεται turtă dulce (τούρτα ντούλτσε) και συνήθως έχει γλάσο ζάχαρης.

Μια ποικιλία τζίντζερμπρεντ στη Βουλγαρία είναι γνωστή ως меденка («φτιαγμένο από μέλι»). Παραδοσιακά, το μπισκότο είναι τόσο μεγάλο όσο η παλάμη του χεριού, στρογγυλό και επίπεδο και με ένα λεπτό στρώμα σοκολάτας. Άλλα κοινά συστατικά περιλαμβάνουν μέλι, κανέλα, τζίντζερ και αποξηραμένο γαρίφαλο.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. The Oxford Companion to Sugar and Sweets. Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. 1 Απριλίου 2015. ISBN 978-0-19-931362-4. 
  2. Ουίλσον, Τόλφορντ (1957). «Amelia Simmons Fills a Need: American Cookery, 1796». The William and Mary Quarterly 14 (1): 16–30. https://archive.org/details/sim_william-and-mary-quarterly_1957-01_14_1/page/16. 
  3. Λιάνα Αχατζανιάν (23 Δεκεμβρίου 2014). «How an Armenian Monk Brought Gingerbread to the West». Ανακτήθηκε στις 30 Μαρτίου 2017. 
  4. 4,0 4,1 4,2 Φιγκλ, Αμάντα. «A Brief History of Gingerbread». Smithsonian Magazine. Ανακτήθηκε στις 20 Δεκεμβρίου 2020. 
  5. Anderson, L. V. «Why Do We Shape Gingerbread Cookies Like People?». Slate. Ανακτήθηκε στις 24 Δεκεμβρίου 2013. 
  6. «Archived copy». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Μαρτίου 2010. Ανακτήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2009. 
  7. «What is the history of gingerbread?». eNotes. 
  8. Μπερν, Αν (2016). American cake : from colonial gingerbread to classic layer, the stories and recipes behind more than 125 of our best-loved cakes. σελίδες 12–16. ISBN 9781623365431. 
  9. Ντόναλντ Φ. Λαχ (2010). "Asia in the Making of Europe, Volume II: A Century of Wonder. Book 3: The Scholarly Disciplines, Volume 2". σελ. 442. Πανεπιστήμιο του Σικάγου

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]