Γαριφαλόδενδρο

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αυτό το λήμμα αφορά το φυτό. Για το μπαχαρικό, δείτε: Γαρίφαλο.
Γαριφαλόδενδρο
Γαριφαλόδενδρο
Γαριφαλόδενδρο
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Φυτά (Plantae)
Συνομοταξία: Αγγειόσπερμα (Magnoliophyta)
Ομοταξία: Δικοτυλήδονα (Magnoliopsida)
Τάξη: Μυρτώδη (Myrtales)
Οικογένεια: Μυρτίδες (Myrtaceae)
Γένος: Συζύγιον (Syzygium)
Είδος: S. aromaticum
Διώνυμο
Συζύγιον το αρωματικόν
(Syzygium aromaticum)

(L.) Merr. & L.M.Perry
Γαρίφαλα

Τροπικό αειθαλές δέντρο το γαριφαλόδεντρο ανήκει στην τάξη των Μυρτωδών και στην οικογένεια των Μυρτίδων.

Ετυμολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραφθορά του βενετικού garofolo, λατιν. garofulum, ελλην. καρυόφυλλο (Ανδριώτης). Στην αρχή το έγραφαν με ύψιλον και δύο λάμδα, όπως ακριβώς και το λουλούδι γαρίφαλο. Συνώνυμες και οι λέξεις girofle, clou de Girofle, καρενφίλ, καρυόφυλλο(ν). Γερμανιστί gewürznelke. Γνωστό και με τα ονόματα μοσχοκάρφι ή καρυόφυλλο ή γαρόφαλο ή καραφίλι.[1]

Καταγωγή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η καταγωγή του είναι από τις νήσους Μολούκες και καλλιεργείται στις τροπικές περιοχές για τους ξηρούς οφθαλμούς του από τους οποίους βγαίνει το μπαχαρικό γαρίφαλο. Είναι γνωστό και με την ονομασία Συζύγιον το αρωματικόν (Syzygium aromaticum), ενώ υπήρχε ως αρωματικό και καλλωπιστικό φυτό στην Κίνα από τον 3ο π.Χ. αιώνα.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα παλιά χρόνια τα γαριφαλόδενδρα τα καλλιεργούσαν στην Ινδονησία και κυρίως σε κάποια μικρά νησιά με το όνομα νησιά των μπαχαρικών. Στις αρχές του 17ου αιώνα Ολλανδοί θαλασσοπόροι κατέστρεψαν φυτείες με γαριφαλόδενδρα για να ανεβάσουν την τιμή του μπαχαρικού, αφού έλεγχαν μονοπωλιακά τις περιοχές αυτές. Γάλλοι λαθρέμποροι μετέφεραν σπόρους γαριφαλόδεντρου στην Κεϋλάνη και σε άλλα νησιά του Ινδικού ωκεανού.

Είναι γνωστό ότι ο Αδόλφος Χίτλερ (1889-1945), το σιχαινόταν και ήταν της γνώμης ότι απ'όλες τις ράτσες των μπαχαρικών, η χειρότερη, ήταν η ράτσα του μοσχοκαρφιού: «Δεν άφησε γραπτά ίχνη σχετικά με το θέμα αυτό, αλλά όλοι οι οικείοι του γνώριζαν την απέχθειά του για το μπαχαρικό αυτό, που τόσο συχνά χρησιμοποιείται στο ψήσιμο των κρεάτων, που μπήγεται εύκολα στην ταπεινωμένη διαφάνεια του κρεμμυδιού, σωστή βόμβα Ορσίνι σε μινιατούρα, με απόκρυφες εκρήξεις στα βάθη της κατσαρόλας» (Ανήθικες Συνταγές).[2]

Χαρακτηριστικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το ύψος του δέντρου φτάνει τα 12 μέτρα, τα φύλλα του είναι μικρά με πολλούς αδένες και διατάσσονται αντίθετα.

Ως μπαχαρικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το γαρίφαλο είναι ένα από τα πιο παλιά και σημαντικά μπαχαρικά με όμορφο καυτερό άρωμα και καυτερή δυνατή, αρωματική γεύση. Κάθε δέντρο παράγει γύρω στα 35 κιλά οφθαλμούς που μαζεύονται γύρω στα τέλη Αυγούστου με αρχές Σεπτεμβρίου και αποξηραίνονται το χειμώνα με έκθεση στο δυνατό ήλιο.

Είναι γνωστό ότι οι αρχαίοι Αιγύπτιοι το χρησιμοποιούσαν τριμμένο, στις μούμιες τους. Φαίνεται δε ότι χωρίς αυτό, δεν θα υπήρχαν έως σήμερα οι μούμιες των φαραώ.[3]

Χιώτικο γαρίφαλο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ένα γαρίφαλο από τη Χίο. Το μνημονεύει ο ευτράπελος ποιητής Καισάριος Δαπόντες (1713-1784), ως κάτι μεταξύ των εκλεκτότερων γεύσεων και αρωμάτων της εποχής του:

«Γαρόφαλα Χιώτικα, και η μαστίχη και μύγδαλα,
μήλα τα Μπογδάνικα, κεράσια των Γραβνών,
Βλαχιάς βύσσινα, οι ροζακές σταφίδες,
τα σύκα της Σμύρνης δε, εκλεκτά πράγματα»

(εκ του Κανόνος περιεκτικού πολλών εξαιρέτων πραγμάτων, των εις πολλάς πόλεις νήσους και έθνη και ζώα εγνωσμένων,Βενετία 1778).

[4]

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Νίκος Δ.Πλατής (2003). «Γαρίφαλο (Γλωσσολ.), Γαρίφαλο (Μπαχ. Λεξιλ.)». Μπαχαρικό Λεξικό. Ελλάδα: Εκδόσεις Κέδρος Α.Ε. σελίδες 96, 97. ISBN 960-04-2303-2. 
  2. Νίκος Δ.Πλατής (2003). «Γαρίφαλο (Ιστ.), Χίτλερ Άντολφ». Μπαχαρικό Λεξικό. Ελλάδα: Εκδόσεις Κέδρος Α.Ε. σελίδες 97, 480. ISBN 960-04-2303-2. 
  3. Νίκος Δ.Πλατής (2003). «Γαρίφαλο τριμμένο (Χρήση)». Μπαχαρικό Λεξικό. Ελλάδα: Εκδόσεις Κέδρος Α.Ε. σελ. 98. ISBN 960-04-2303-2. 
  4. Νίκος Δ.Πλατής (2003). «Χιώτικο γαρίφαλο». Μπαχαρικό Λεξικό. Ελλάδα: Εκδόσεις Κέδρος Α.Ε. σελ. 481. ISBN 960-04-2303-2. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]