Περιστερωνοπηγή
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Το όνομα Περιστερωνοπηγή είναι το κοινό όνομα των χωριών Περιστερώνας και Πηγή, στην επαρχία Αμμοχώστου, στην Κύπρο, τα οποία απέχουν μεταξύ τους μόνο μερικά μέτρα. Γειτονεύουν με το Λευκόνοικο, τα Γέναγρα, την Πυργά, το Πραστειό, τον Γαϊδουρά, τη Μαράθα και τη Μηλιά και απέχουν 20 χιλιόμετρα από την Αμμόχωστο. Μετά την τουρκική εισβολή του 1974, το χωριό δεν ελέγχεται από την Κυπριακή Δημοκρατία. Το έδαφος της κοινότητας ανήκει εκ του νόμου (de jure) στην Κυπριακή Δημοκρατία, ενώ εκ των πραγμάτων (de facto) ανήκει στο μη αναγνωρισμένο κράτος της Τουρκικής Δημοκρατίας Βορείου Κύπρου.
Ονομασία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Περιστερώνα πήρε το όνομά της από τη λέξη «περιστερών» που σημαίνει τόπο εκτροφής περιστεριών. Η Πηγή πήρε το όνομά της από μια πηγή που ήταν δίπλα στην εκκλησία του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, μέσα σ’ ένα περιβόλι. Για την Πηγή αυτή είναι γνωστή η πιο κάτω παράδοση: Κάποτε οι κάτοικοι της Αγίας Κινούσας που βρίσκεται στο Λευκόνοικο, πολύ κοντά στα σύνορα με την Περιστερωνοπηγή, πρόσεξαν ότι ένα γουρούνι πήγαινε κάπου, επέστρεφε μουσκεμένο. Μια μέρα, για να το παρακολουθήσουν πού πήγαινε κι έβρισκε νερό, έδεσαν πάνω στην ουρά του μια «φαούτα», ένα κομμάτι ξύλο με το οποίο χτυπούσαν τα ρούχα της μπουγάδας για να καθαρίσουν. Όταν επέστρεψε το γουρούνι, παρακολούθησαν τα σημάδια της φαούτας στο χώμα και είδαν ότι κατέληγαν σ' ένα σημείο όπου ανάβλυζε νερό. Από τότε εγκατέλειψαν την Αγία Κινούσα και κατοίκησαν γύρω από την πηγή που είχε πρωτοβγεί το γουρούνι.
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αρχαιότητα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στη γύρω περιοχή της Περιστερωνοπηγής υπήρχαν πολλοί τάφοι γεωμετρικών, αρχαϊκών και κλασικών χρόνων (1050-325 π.Χ.). Τα περισσότερα και σημαντικότερα ευρήματα βρέθηκαν μέσα στους τάφους του Γρωτηριού. Παρά τις επεμβάσεις που έχουν γίνει Γρωτήρι, οι τάφοι διατηρήθηκαν σε άριστη κατάσταση, επειδή το πέτρωμα της περιοχής ήταν σχεδόν παντού πολύ σκληρό. Οι πιο αξιοπρόσεκτοι και καλοδιατηρημένοι ήταν οι μικρότεροι λαξευτοί συνεχόμενοι τάφοι κατά μήκος των δυτικών παρυφών. Οι τάφοι στο Γρωτήρι ξεχώριζαν επίσης με την ποικιλία της αρχιτεκτονικής τους.
Τουρκοκρατία - Αγγλοκρατία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κατά την Τουρκοκρατία, οι ποικιλόμορφες φορολογίες, οι εξισλαμισμοί, η καταπίεση και οι αυθαίρετες αρπαγές ταλαιπωρούσαν τους κατοίκους και μερικές πληροφορίες για την εποχή αυτή, σχετικά με την Περιστερωνοπηγή, υπάρχουν σε γραπτές πηγές. Επανειλημμένα έχει αναφερθεί από αρκετούς ηλικιωμένους ότι οι Τούρκοι φέρονταν πολύ προσβλητικά στους γάμους. Για τις προσβολές αυτές και τις παράλογες απαιτήσεις τους γίνονταν συχνά καυγάδες, μέχρι και τα πρώτα χρόνια ακόμη της Αγγλοκρατίας. Ολόκληρο το χωριό συμμετείχε στον αγώνα κατά των Άγγλων, το 1955-59.
Μέχρι το 1974, η αγροτική ζωή αποτελούσε τη βάση της οικονομίας στην Περιστερωνοπηγή αλά και η ζωική παραγωγή συνέβαλλε τα μέγιστα στην οικονομία του χωριού.
Τουρκική εισβολή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το ξημέρωμα της 14ης Αυγούστου πραγματοποιήθηκε η δεύτερη φάση της εισβολής των Τούρκων στην Κύπρο. Οι κάτοικοι, φοβισμένοι, έφυγαν μέσω του μοναδικού ανοιχτού δρόμου που απέμενε, προς τα Κοκκινοχώρια και τις Βάσεις, με όποιο μέσο διέθεταν. Ως θύματα της τουρκικής εισβολής αναφέρονται 13 νεκροί και 18 αγνοούμενοι.
Στις 14 Αυγούστου 2009, η τουρκοκυπριακή εφημερίδα Volkan δημοσίευσε ονόματα 15 Ελληνοκυπρίων, κατοίκων των χωριών της Περιστερονωπηγής, τους οποίους κατονόμασε ως δράστες της σφαγής στο τουρκοκυπριακό χωριό Μαράθα[1].
Βίοι και θαύματα Αγίων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Άγιος Αναστάσιος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο χρονογράφος του 15ου αιώνα, Λεόντιος Μαχαιράς, αναφέρει ότι ο Άγιος Αναστάσιος συγκαταλέγεται μεταξύ των 300 κληρικών και λαϊκών, οι οποίοι μετά την άλωση της Ιερουσαλήμ από τους Άραβες το 638 μ.Χ. κατέφυγαν στην Κύπρο. Κατά την παράδοση, ο Άγιος Αναστάσιος ο θαυματουργός, όπως αποκαλείται, έζησε με νηστεία, αγρυπνία και προσευχή, θεραπεύοντας κάθε ασθένεια. Πιο πολύ όμως ζητούσαν τη βοήθειά του όσοι υπέφεραν από ρευματοπάθειες, αρθριτικά, παράλυση και κατάγματα. Παρ' όλα αυτά, δεν σταμάτησε να εργάζεται. Μέσα σε μια λαξευτή σπηλιά, όπου διάλεξε για να ασκητέψει, έστησε τον αργαλειό του κι εκεί ύφαινε σακιά για τη φύλαξη ή τη μεταφορά δημητριακών καρπών. Πάνω από τον τάφο του σε μια πεζούλα, επιδεικνύονταν, μέχρι τον Αύγουστο του 1974, τα ξύλινα «μακούτζια » του (=σαΐτες), διατηρημένα σε πολύ καλή κατάσταση. Τα εργαλεία αυτά τα έτριβαν στα πονεμένα μέλη τους όσοι ζητούσαν τη βοήθεια του αγίου για θεραπεία. Οι προσκυνητές επίσης έφερναν στη χάρη του και πολλά κέρινα ομοιώματα. Η μνήμη του Αγίου Αναστασίου γιορτάζεται στις 17 Σεπτεμβρίου.
Άγιος Πανάρετος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Άγιος Πανάρετος, Επίσκοπος Πάφου, γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Περιστερωνοπηγή, γύρω στο 1710. Οι. γονείς του, αρκετά ευκατάστατοι για τον καιρό τους, τον έστειλαν στη Λευκωσία όπου μορφώθηκε στο Ελληνικό Ορθόδοξο Σχολείο. Όταν τέλειωσε τις σπουδές του, γύρισε στο χωριό του όπου εκάρη μοναχός στο μοναστήρι του Αγίου Αναστασίου. Αργότερα ο Πανάρετος υπηρέτησε ως Έξαρχος στην Αρχιεπισκοπή. Διετέλεσε επίσης ηγούμενος για σύντομο χρονικό διάστημα στο μοναστήρι του Αγίου Νεοφύτου και για αρκετά χρόνια στο μοναστήρι της Παλουριώτισσας. Η περίοδος της ηγουμενίας του στο μοναστήρι αυτό υπήρξε περίοδος εξευτελισμών και διωγμών του ελληνικού στοιχείου. Στις δύσκολες εκείνες στιγμές ο Πανάρετος, με κίνδυνο της ίδιας της ζωής του, προστάτευσε τον πληθυσμό της πρωτεύουσας από τις βιαιοπραγίες του επαναστάτη Χαλήλη, ο οποίος θέλησε να καταλάβει τη Λευκωσία, για να εξαναγκάσει τους Τούρκους της πόλης να παραδοθούν. Η ουσιαστική αυτή συμπαράστασή του εκτιμήθηκε τόσο ώστε, τρία χρόνια αργότερα, κλήρος και λαός συνήλθαν και τον εξέλεξαν Επίσκοπο Πάφου. Η χειροτονία του Παναρέτου έγινε στις 14 του Γενάρη το 1767, στον ιερό ναό της Φανερωμένης. Ο Πανάρετος ανακηρύχθηκε άγιος τέσσερα χρόνια μετά τον θάνατό του, από την Ιερά Σύνοδο του Οικουμενικού Πατριαρχείου, το 1794, επί Πατριάρχου Γερασίμου του Γ' του Κυπρίου.
Πρόσωπα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Ο Ηγούμενος Εφραίμ της Ιεράς Πατριαρχικής και Σταυροπηγιακής Μεγίστης Μονής Βατοπεδίου του Αγίου Όρους
- Ο Γεώργιος Ιακώβου διετέλεσε υπουργός Εξωτερικών από τις 22 του Σεπτεμβρίου του 1983 μέχρι τις 28 του Φλεβάρη του 1993.
- Ο Νίκος Κουτσού, πρόεδρος των Νέων Οριζόντων.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Θεοδώρου, Μιχάλης· Παρούτης, Σωτήρης (25 Ιουλίου 2018). «Εικόνες ηθικής εξαχρείωσης - 24 μέρες τρόμου για τις Τουρκοκύπριες». Πολίτης. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουλίου 2018.
