Ολική επαναφορά

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ολική επαναφορά
Total Recall
ΣκηνοθεσίαΠολ Βερχόβεν
ΠαραγωγήAndrew G. Vajna, Μάριο Κασάρ και Ronald Shusett
ΣενάριοΝταν Ο' Μπάνον, Γκάρι Γκόλντμαν, Γκάρι Γκόλντμαν, Ronald Shusett και Φίλιπ Ντικ
Βασισμένο σεWe Can Remember It for You Wholesale. Διήγημα του Φίλιπ Κ. Ντικ.
ΠρωταγωνιστέςΆρνολντ Σβαρτσενέγκερ, Ρόνι Κοξ, Σάρον Στόουν, Rachel Ticotin, Μάικλ Άιρονσαϊντ, Ντιν Νόρις, Μάρσαλ Μπελ, Ντέμπι Λι Κάρινγκτον, Μελ Τζόνσον Τζούνιορ, Ρόμπερτ Πικάρντο, Ρόι Μπρόκσμιθ, Marc Alaimo, Ρόζμαρι Ντάνσμορ[1], Ρόμπερτ Κοστάντζο[1], Πρισίλα Άλεν[1], Μίκι Τζόουνς[1], Kamala Lopez[1], Αν Λόκχαρτ[1] και Ρέι Μπέικερ
ΜουσικήΤζέρρυ Γκόλντσμιθ
ΤραγούδιΤζέρρυ Γκόλντσμιθ
ΦωτογραφίαΓιοστ Φακάνο
ΜοντάζFrank J. Urioste
Εταιρεία παραγωγήςCarolco Pictures και StudioCanal
ΔιανομήTriStar Pictures
Πρώτη προβολήCountry flag 1 Ιουνίου 1990
Country flag 7 Σεπτεμβρίου 1990
Διάρκεια113 λεπτά
ΠροέλευσηΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής και Μεξικό
ΓλώσσαΑγγλικά
Προϋπολογισμός$48 - $80 εκατομμύρια
Ακαθάριστα έσοδα$261,4 εκατομμύρια

Η Ολική επαναφορά (αγγλικά: Total Recall‎‎) είναι αμερικανική ταινία δράσης επιστημονικής φαντασίας του 1990 σε σκηνοθεσία Πολ Βερχόφεν, σε σενάριο των Ρόναλντ Σάσετ, Νταν Ο'Μπάνον και Γκάρι Γκόλνταμ. Πρωταγωνιστούν οι Άρνολντ Σβαρτσενέγκερ, Ρέιτσελ Τικότιν, Σάρον Στόουν, Ρόνι Κοξ και Μάικλ Αιρονσάιντ. Βασισμένη στο διήγημα του 1966 «We Can Remember It for You Wholesale» του Φίλιπ Κ. Ντικ, η ταινία αφηγείται την ιστορία του Ντάγκλας Κουέιντ (Άρνολντ Σβαρτσενέγκερ), ενός εργάτη οικοδομών που λαμβάνει ένα εμφύτευμα αναμνήσεων μιας φανταστικής περιπέτειας στον Άρη. Στη συνέχεια ανακαλύπτει να συμβαίνει στην πραγματικότητα, καθώς πράκτορες μιας σκιώδης οργάνωσης προσπαθούν να τον εμποδίσουν να ανακτήσει αναμνήσεις από το παρελθόν του ως αρειανός μυστικός πράκτορας, με στόχο να σταματήσει το τυραννικό καθεστώς του Αρειανού δικτάτορα Βίλος Κοχάγκεν (Ρόνι Κοξ).

Από την κυκλοφορία της, η Ολική επαναφορά έχει επαινεθεί για το διφορούμενο τέλος του που θέτει αν οι περιπέτειες του Κουέιντ είναι αληθινές ή φανταστικές, και έχει επίσης αναλυθεί για θέματα αυταρχισμού και αποικιοκρατίας. Οι αναδρομικές κριτικές την έχουν χαρακτηρίσει ως μία από τις καλύτερες ταινίες του Σβαρτσενέγκερ και την τοποθετούν ανάμεσα στις καλύτερες ταινίες επιστημονικής φαντασίας που έγιναν ποτέ. Παράλληλα με τα κόμικς και τα βιντεοπαιχνίδια, η Ολική επαναφορά έχει προσαρμοστεί στην τηλεοπτική σειρά του 1999 Total Recall 2070 . Μια πρώιμη απόπειρα για μια συνέχεια, βασισμένη στο The Minority Report του Ντικ, έγινε η αυτόνομη ταινία του 2002 Minority Report, και ένα ριμέικ του 2012, με τίτλο επίσης Total Recall, απέτυχε να επαναλάβει την επιτυχία του πρωτότυπου.

Πλοκή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 2084, ο Άρης είναι ένας αποικισμένος κόσμος υπό το τυραννικό καθεστώς του Βίλος Κοχάγκεν, ο οποίος ελέγχει την εξόρυξη πολύτιμου μεταλλεύματος τουρμπίνιου. Στη Γη, ο οικοδόμος Ντάγκλας Κουέιντ βιώνει επαναλαμβανόμενα όνειρα για τον Άρη και μια μυστηριώδη γυναίκα. Ενδιαφερόμενος, επισκέπτεται τη Rekall (Ρικόλ), μια εταιρεία που εμφυτεύει ρεαλιστικές αλλά φανταστικές μνήμες, και επιλέγει ένα σετ στον Άρη (με γαλάζιο ουρανό) όπου είναι ένας μυστικός πράκτορας του Άρη. Ωστόσο, πριν ολοκληρωθεί το εμφύτευμα, ο Κουέιντ ξεσπά, νομίζοντας ήδη ότι είναι μυστικός πράκτορας. Πιστεύοντας ότι το «πρακτορείο» του Κοχάγκεν έχει υποστείλει τις αναμνήσεις του Κουέιντ, οι υπάλληλοι της Rekall σβήνουν τα στοιχεία της επίσκεψης του Κουέιντ και τον στέλνουν σπίτι.

Καθ' οδόν, ο Κουέιντ δέχεται επίθεση από άνδρες με επικεφαλής τον συνάδελφό του Χάρι, επειδή ο Κουέιντ αποκάλυψε εν αγνοία του το παρελθόν του. Ο Κουέιντ ενστικτωδώς κατορθώνει και σκοτώνει τους επιτιθέμενούς του. Στο σπίτι, δέχεται επίθεση από τη σύζυγό του Λόρι, η οποία ισχυρίζεται ότι της ανατέθηκε να παρακολουθεί τον Κουέιντ από την Υπηρεσία και ο γάμος τους είναι ένα εμφύτευμα ψευδούς μνήμης. Φεύγει, αλλά καταδιώκεται από ένοπλους άνδρες με επικεφαλής τον Ρίχτερ, τον πράκτορα του Κοχάγκεν και πραγματικό σύζυγο της Λόρι. Ένας άντρας που ισχυρίζεται ότι είναι ο πρώην γνωστός του Κουέιντ του χαρίζει μια βαλίτσα που περιέχει προμήθειες και μια εγγραφή βίντεο στο οποίο ο Κουέιντ αυτοπροσδιορίζεται ως Χάουζερ, ένας σύμμαχος των Κοχάγκεν που αυτομόλησε αφού ερωτεύτηκε. Σύμφωνα με την ηχογράφηση, ο Κοχάγκεν έκανε πλύση εγκεφάλου, τότε, στον Χάουζερ για να μεταμορφωθεί σε Κουέιντ και να κρύψει τα μυστικά του πριν τον ασφαλίσει στη Γη. Ο Χάουζερ δίνει εντολή στον Κουέιντ να επιστρέψει στον Άρη και να σταματήσει τον Κοχάγκεν.

Στον Άρη, ο Κουέιντ αποφεύγει τον Ρίχτερ και, ακολουθώντας ένα σημείωμα του Χάουζερ, ταξιδεύει στη Βένους βιλ, μια συνοικία μέσα σε ένα συγκρότημα γυάλινων θόλων που κατοικείται από ανθρώπους και μεταλλαγμένους από την ατμοσφαιρική ρύπανση και την κοσμική ακτινοβολία. Γνωρίζει τη Μελίνα, τη γυναίκα των ονείρων του, που αυτή τον γνωρίζει ως Χάουζερ και πιστεύει ότι εργάζεται ακόμα για τον Κοχάγκεν. Στο δωμάτιο του ξενοδοχείου του, ο Κουέιντ έρχεται αντιμέτωπος με τη Λόρι και τον Δρ Έτζμαρ από τη Rekall, οι οποίοι του εξηγούν ότι ο Κουέιντ βρίσκεται ακόμα στη Rekall στη Γη, παγιδευμένος στη φανταστική του μνήμη. Ο Κουέιντ παρατηρεί ότι ο Έτζμαρ ιδρώνει και, πιστεύοντας ότι είναι αληθινός, τον σκοτώνει. Ο Κουέιντ αιχμαλωτίζεται από τους άνδρες του Ρίχτερ, αλλά η Μελίνα τον σώζει και ο Κουέιντ σκοτώνει τη Λόρι. Το ζευγάρι δραπετεύει με τον ταξιτζή Μπένι στη Βένους βιλ.

Οι μεταλλαγμένοι τους οδηγούν σε μια κρυφή βάση ανταρτών, όπου ο Κουέιντ συναντά τον αρχηγό τους Κουάτο, έναν μεταλλαγμένο άντρα που αναπτύσσεται από την κοιλιά του αδελφού του Τζορτζ. Ο Κουάτο διαβάζει ψυχικά το μυαλό του Κουέιντ, μαθαίνοντας ότι ο Κοχάγκεν κρύβει έναν εξωγήινο αντιδραστήρα 500.000 ετών, χτισμένο σε ένα βουνό που, μόλις ενεργοποιηθεί, παράγει αναπνεύσιμο αέρα για όλο τον πλανήτη, με αποτέλεσμα να καταφέρει τη Γαιοπλασία του Άρη, αλλά θα μπορούσε επίσης να καταστρέψει όλο το turbinium, τερματίζοντας το μονοπώλιο του Κοχάγκεν. Ο Μπένι πυροβολεί τον Τζορτζ, αποκαλύπτοντας ότι είναι στην υπηρεσία του Κοχάγκεν και οι δυνάμεις του Κοχάγκεν επιτίθενται στη βάση, σκοτώνοντας τους αντάρτες. Ο Κουάτο εκλιπαρεί τον Κουέιντ να ξεκινήσει τον αντιδραστήρα για να απελευθερώσει τον πλανήτη και τότε ο Ρίχτερ τον σκοτώνει. Ο Κοχάγκεν απενεργοποιεί την παροχή αέρα της Βένους βιλ για να σκοτώσει με αργό θάνατο τους εναπομείναντες κατοίκους, οι οποίοι σύντομα αρχίζουν να καταρρέουν από υποξία.

Ο Κουέιντ και η Μελίνα πηγαίνουν στον Κοχάγκεν, ο οποίος εξηγεί ότι ο Χάουζερ ήταν ο στενός του φίλος που προσφέρθηκε να γίνει Κουέιντ ως ένα περίτεχνο τέχνασμα για να παρακάμψει τις ψυχικές ικανότητες των μεταλλαγμένων, να διεισδύσει στην εξέγερση και να την καταστρέψει. Η επίσκεψη του Κουέιντ στη Rekall τον είχε ενεργοποιήσει νωρίτερα από το προγραμματισμένο και ο Κοχάγκεν τον βοήθησε να επιβιώσει από την καταδίωξη του Ρίχτερ. Ο Κοχάγκεν διατάζει στα στελέχη του τις αναμνήσεις του Χάουζερ να τις αποκαταστήσουν στον Κουέιντ και η Μελίνα να επαναπρογραμματιστεί ως υποτελής ερωμένη του, αλλά καταφέρνουν να δραπετεύσουν στα ορυχεία κάτω από τον αντιδραστήρα. Ο Μπένι, ο Ρίχτερ και οι άντρες του, τους επιτίθενται, αλλά το ζευγάρι τους ξεγελάει και τους σκοτώνει όλους.

Ο Κοχάγκεν τους περιμένει στο δωμάτιο ελέγχου του αντιδραστήρα και προσπαθεί να τους εμποδίσει να πατήσουν το επίμαχο κουμπί, υποστηρίζοντας ότι η ενεργοποίησή του θα λιώσει ολόκληρο τον Άρη και θα καταστρέψει τον πλανήτη. Πυροδοτεί ένα εκρηκτικό, αλλά ο Κουέιντ το ρίχνει σε μια σήραγγα, δημιουργώντας ένα ρήγμα σε μια βουνοπλαγιά του Άρη. Η εκρηκτική αποσυμπίεση και διαφυγή της εσωτερικής ατμόσφαιρας από το ρήγμα, εκτοξεύει τον Κοχάγκεν στην επιφάνεια και στην αραιή ατμόσφαιρα του Άρη, όπου πεθαίνει από ασφυξία και εκρηκτική αποσυμπίεση.[Σημ. 1] Ο Κουέιντ καταφέρνει να πατήσει το κουμπί και ενεργοποιεί τον αντιδραστήρα προτού πεταχτούν έξω και αυτός και η Μελίνα. Ο αντιδραστήρας λιώνει τον πυρήνα των πάγων του πλανήτη σε αέριο οξυγόνο που εκρήγνυται στην επιφάνεια, σχηματίζοντας μια αναπνεύσιμη ατμόσφαιρα, παρόμοια με αυτή της Γης, και σώζοντας τον Κουέιντ, τη Μελίνα και ολόκληρο τον πληθυσμό του Άρη. Καθώς όλοι βλέπουν τον γαλάζιο πλέον ουρανό, ο Κουέιντ αναρωτιέται στιγμιαία μήπως όλα ήταν ένα όνειρο, προτού αυτός και η Μελίνα φιληθούν, επειδή η Μελίνα του είπε: «Τότε φίλα με πριν ξυπνήσεις».

Διανομή ρόλων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

A photograph of Arnold Schwarzenegger
A photograph of Ronny Cox
A photograph of Sharon Stone
(Αριστερά προς τα δεξιά) Άρνολντ Σβαρτσενέγκερ, Ρόνι Κοξ (και οι δύο απεικονίζονται το 2019) και Σάρον Στόουν (2017)
  • Άρνολντ Σβαρτσενέγκερ ως Ντάγκλας Κουέιντ / Καρλ Χάουζερ: Ένας εργάτης οικοδομών στη Γη με κρυφό παρελθόν.[2]
  • Ρέιτσελ Τικότιν ως Μελίνα: Αρειανή μαχήτρια της ελευθερίας.[3]
  • Σάρον Στόουν ως Λόρι: Η σύζυγος του Κουέιντ που αποκαλύφθηκε ότι ήταν μυστική πράκτορας.[2]
  • Ρόνι Κοξ ως Βίλος Κοχάγκεν: Ο κυβερνήτης της αποικίας του Άρη.[4]
  • Μάικλ Αιρονσαϊντ ως Ρίχτερ: Ο αδίστακτος επικεφαλής πρακτόρων του Κοχάγκεν.[4][5]
  • Μάρσαλ Μπελ ως Τζορτζ / Κουάτο (φωνή): Ο μεταλλαγμένος ηγέτης της Αρειανής αντίστασης.[6]
  • Μάικλ Τσάμπιον ως Χελμ: το δεξί χέρι του Ρίχτερ.[7]
  • Μελ Τζόνσον Τζούνιορ ως Μπένι: Αρειανός οδηγός ταξί.[8]
  • Ρόι Μπρόκσμιθ ως Δρ. Έντγκεμαρ: υπάλληλος της Rekall.[2]
  • Ρόζμαρι Ντάνσμορ ως Δρ. Ρενάτα Λαλλ: προγραμματίστρια της Rekall.[9]

Παραγωγή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το καστ που βασίζεται στη Γη περιλαμβάνει τον Ρέι Μπέικερ ως τον πωλητή Μπομπ ΜακΚλέιν της Rekall,[9] τον Ρόμπερτ Κοστάντζο ως Χάρι και την Αλεξία Ρόμπινσον ως Τίφανι.[10] Ο Ρόμπερτ Πικάρντο παρέχει τη φωνή και την οπτική ομοιότητα του Τζόνι, ενός αυτοματοποιημένου οδηγού ταξί.[11]

Ο Ρόναλντ Σάσετ αγόρασε τα δικαιώματα για το διήγημα του Ντικ το 1974 και ανέπτυξε ένα σενάριο με τον Ο'Μπάνον. Αν και εξ αρχής θεωρήθηκε πολλά υποσχόμενο, το φιλόδοξο εύρος κράτησε το έργο σε συνεχή ανάπτυξη σε πολλά στούντιο για 16 χρόνια, βλέποντας σαράντα προσχέδια σεναρίων, επτά διαφορετικούς σκηνοθέτες και πολλούς ηθοποιούς στον ρόλο του Κουέιντ. Η Ολική επαναφορά μπήκε τελικά στα πρώτα στάδια των γυρισμάτων το 1987 υπό την De Laurentiis Entertainment Group λίγο πριν την πτώχευση του. Ο Σβαρτσενέγκερ, ο οποίος είχε από καιρό ενδιαφέρον για το έργο αλλά τότε είχε απορριφθεί ως ακατάλληλος για τον πρωταγωνιστικό ρόλο, έπεισε την Carolco Pictures να αγοράσει τα δικαιώματα και να αναπτύξει την ταινία με αυτόν ως πρωταγωνιστή.

Τελικώς, τα γυρίσματα ξεκίνησαν τον Απρίλιο προς τον Μάιο του 1989. Οι σκηνές γυρίστηκαν σχεδόν όλες με τη σειρά του σεναρίου (κάτι σπάνιο για ταινία) και η παραγωγή διήρκησε για πάνω από 20 εβδομάδες. Αρχικά είχε αναφερθεί ότι ο προϋπολογισμός της ταινίας θα ήταν $30 εκατομμύρια, αλλά τελικώς το κόστος ξεπεράστηκε έντονα. Σε αβέβαιο προϋπολογισμό, που κυμάνθηκε μεταξύ 48 και 80 εκατομμυρίων δολαρίων (καθιστώντας την μια από τις πιο ακριβές ταινίες που έγιναν στην εποχή της), τα γυρίσματα έγιναν σε μεγάλα σκηνικά στο Estudios Churubusco στο Μεξικό για έξι μήνες. Το καστ και το συνεργείο υπέστησαν πολλούς τραυματισμούς και ασθένειες κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων.

Η Ολική επαναφορά αναμενόταν να είναι μια από τις πιο επιτυχημένες ταινίες της χρονιάς. Κατά την κυκλοφορία της, η ταινία κέρδισε 261,4 εκατομμύρια δολάρια σε όλο τον κόσμο, καθιστώντας την έτσι την πέμπτη στη σειρά ταινία με τις περισσότερες εισπράξεις της χρονιάς. Η κριτική αποδοχή του ήταν ανάμεικτη, με τους κριτικούς να επαινούν τα θέματά της για την ταυτότητά του και την αμφισβήτηση της πραγματικότητας, αλλά να επικρίνουν το περιεχόμενο που εκλαμβάνεται ως χυδαίο και βίαιο. Τα ειδικά εφέ έτυχαν καλής υποδοχής, χαρίζοντας στην ταινία ένα Όσκαρ, και η μουσική του Τζέρυ Γκόλντσμιθ έχει επαινεθεί ως ένα από τα καλύτερα έργα του.

Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Κανονικά όμως, και αντίθετα με τη γνωστή παρανόηση, δεν θα είχε φουσκώσει σαν μπαλόνι και εκραγεί έτσι όπως φαίνεται στην ταινία, αλλά απλώς θα έχανε τις αισθήσεις του σε λίγα δευτερόλεπτα και σύντομα θα πέθαινε λόγω ανυπαρξίας οξυγόνου. Εκτός από την αραιή ατμόσφαιρα του Άρη, το ίδιο θα συνέβαινε ακόμα και αν είχε εκτεθεί στο διαστημικό κενό.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 (Τσεχικά) Česko-Slovenská filmová databáze. 2001.
  2. 2,0 2,1 2,2 Berlatsky, Noah (11 Ιουλίου 2020). «30 Years Later, Total Recall Still Understands Escapism Better Than Most Fantasy». Syfy Wire. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Οκτωβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 2021. 
  3. Goldberg, Matt (22 Μαρτίου 2011). «Eva Mendes, Kate Bosworth, Diane Kruger Among Actresses Reading for Female Leads in Total Recall Remake». Collider. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Ιανουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 2021. 
  4. 4,0 4,1 Kaye, Don (7 Δεκεμβρίου 2020). «How Total Recall Brought a Memorable Villain to Life». Den of Geek. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 2021. 
  5. Szadkowski, Joseph (22 Δεκεμβρίου 2020). «Total Recall 4K Ultra HD movie review». The Washington Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Απριλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 2021. 
  6. Damore, Meagan (7 Δεκεμβρίου 2020). «Total Recall Star Marshall Bell Reflects on the Film's Enduring Legacy». Comic Book Resources. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 2021. 
  7. Lambie, Ryan (7 Δεκεμβρίου 2020). «Total Recall's</span Richter: A Day in the Life of Cinema's Unluckiest Villain». Den of Geek. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Μαΐου 2019. Ανακτήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 2021. 
  8. Pockross, Adam (25 Ιουνίου 2020). «When Mel Johnson Jr. First Read Total Recall's</span Description Of Benny, He Threw The Script Across The Room». Syfy Wire. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 2021. 
  9. 9,0 9,1 «Greatest Film Plot Twists, Film Spoilers and Surprise Endings». Filmsite.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Σεπτεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 2021. 
  10. «Total Recall (1990)». British Film Institute. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου 2021. 
  11. Pockross, Adam (1 Ιουνίου 2020). «Total Recall At 30: Cohaagen, Benny & Johnny Cab Recall Paul Verhoeven's Mind-bending Masterpiece». Syfy Wire. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Απριλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου 2021. 

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Βιβλία
Εφημερίδες
Περιοδικά

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]