Οβιδοβόλο BL 6 δακτύλων (30 στατήρων)
Το Οβιδοβόλο BL 6 δακτύλων (30 cwt) ήταν Βρετανικό μέσο οπισθογεμές (BL = breech loading) οβιδοβόλο το οποίο χρησιμοποιήθηκε στον Β' Πόλεμο των Μπόερ, στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και κατά τα πρώιμα στάδια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου σε υπηρεσία με τον Ελληνικό Στρατό. Ο προσδιορισμός "30 στατήρων" αφορά το συνολικό βάρος της κάννης και του κλείστρου, τα οποία ζύγιζαν 30 στατήρες (cwt) : 30 x 50,8 κιλά = 1524 κιλά. Μπορεί να αναγνωριστεί από το ελαφρά διατεταμένο στόμιο του και τα μεγάλα επανατατικά ελατήρια κάτω από την κάννη.
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Εισήχθη σε υπηρεσία στον Βρετανικό Στρατό το 1896 και ήταν βασισμένο σε μία σχεδίαση του Ινδικού Στρατού
Το πυροβόλο αυτό είχε σχεδιαστεί αρχικά σαν πυροβόλο πολιορκίας, το οποίο εκτόξευε ένα ειδικό βλήμα των 55,59 κιλών. Ήταν σχεδιασμένο για χρήση επί μίας στατικής πλατφόρμας πολιορκίας, χωρίς τους τροχούς του, ώστε να επιτυγχάνονται ακριβείς βολές μεγάλου βεληνεκούς. Όταν έβαλλε από την τροχήλατη του μεταφορική κλίνη, κάτι που είχε πια καταστεί κανόνας για όλα τα σύγχρονα μέσα πυροβόλα, τόσο το βεληνεκές του όσο και η ακρίβεια του ελαττωνόντουσαν, λόγω της περιορισμένης του ανύψωσης και της έλλειψης σύγχρονου συστήματος οπισθοδρόμησης.
Το αρχικό του βλήμα περιείχε το εκρηκτικό λυδδίτη των 122 λιβρών. Από το 1901 άρχισε να χρησιμοποιείται ένα ελαφρύτερο βλήμα των 45,36 κιλών (100 λιβρών), το οποίο επέτρεψε την αύξηση του μέγιστου βεληνεκούς σε 7000 γιάρδες κατά τη βολή με το όπλο επί της τροχήλατης του κλίνης.[1] Από τότε τα βλήματα του χαρακτηρίστηκαν ως "βαρύ" (των 122 λιβρών) και "ελαφρύ" (των 100 λιβρών). Επίσης ήταν διαθέσιμο και ένα θραυσματογόνο βλήμα των 100 λιβρών.
Ήδη από τα τέλη του 1915 είχε ξεπεραστεί και αντικατασταθεί από το το Οβιδοβόλο 6 δακτύλων (26 cwt). Επίσης, το 1915 υπεβλήθη σε διαδικασία αναβάθμισης της κάννης, του συστήματος ενσφήνωσης του κλείστρου, του συστήματος οπισθοδρόμησης και των πυρομαχικών του, με αποτέλεσμα την αύξηση του μέγιστου βεληνεκούς του στα 10400 μέτρα (8400 μέτρα με τυπικά πυρομαχικά).
 |
Η ενότητα αυτή είναι κενή, ανεπαρκώς ανεπτυγμένη ή ανολοκλήρωτη. Η βοήθειά σας είναι καλοδεχούμενη! |
Πολεμική χρήση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Β΄ Πολεμος των Μπόερ
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κατά τη διάρκεια του Δεύτερου Πόλεμου των Μπόερ αναπτύχθηκαν στη Νότια Αφρική 12 πυροβόλα, σαν μέρος του υλικού πολιορκίας του Βρετανικού Στρατού. Κατά τη διάρκεια αυτής της εκστρατείας έγινε εμφανές το πρόβλημα του περιορισμένου βεληνεκούς, οπότε και αναπτύχθηκε το βλήμα των 45,36 κιλών (100 λιβρών), ώστε το βεληνεκές του να αυξηθεί κατά την τροχήλατη βολή στις 7000 γυάρδες. Δεν κατέστη απαραίτητη η χρήση της πλατφόρμας πολιορκίας, η οποία επέτρεπε ανύψωση 70°. "Αυτή η δυνατότητα αφορούσε αυτοτελείς επιχειρήσεις πολιορκίας και στη Νότιο Αφρική δεν προέκυψε κάποια τέτοια ανάγκη. Σε αυτό το θέατρο επιχειρήσεων η πλατφόρμα ήταν ένα πρόσθετο βάρος και ανακαλύφθηκε ότι μπορούσε να παραμεληθεί".[1]
Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Με την έκρηξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου υπήρχαν ακόμα διαθέσιμα περίπου 80 πυροβόλα. Στην πραγματικότητα ήταν το μόνο είδος βαρέος πυροβολικού που διέθετε ο Βρετανικός Στρατός και χρησιμοποιήθηκαν κατά κόρον στις πρώτες μάχες στη Γαλλία και τη Φλάνδρα. Τροποποιήθηκε προκειμένου να χρησιμοποιεί το τυπικό βλήμα των 100 λιβρών, με μία μικρή μεγέθυνση της θαλάμης (λαμβάνοντας έτσι το χαρακτηρισμό Mk I), ώστε να επιτρέπονται ελαφρώς μεγαλύτερα προωθητικά γεμίσματα.[2] Χρησιμοποιήθηκε σε όλα τα θέατρα επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένου και του Δυτικού Μετώπου, μέχρι την αντικατάσταση του στα τέλη του 1915, από το σύγχρονο Οβιδοβόλο 6 δακτύλων (26 cwt). Ωστόσο, λόγω της μικρής προτεραιότητας χορήγησης σύγχρονου πυροβολικού κατά την Εκστρατεία της Καλλίπολης, το Οβιδοβόλο 6 ιντσών (30 cwt) χρησιμοποιήθηκε από την 14η Πυροβολαρχία Πολιορκίας του Βασιλικού Φρουριακού Πυροβολικού (4 πυροβόλα), η οποία ήταν προσκολλημένη στην 29η Μεραρχία στην Έλλη και από την 1η Αυστραλιανή Πυροβολαρχία Βαρέος Πυροβολικού (2 πυροβόλα από το Βασιλικό Πυροβολικό της Μάλτας με υπηρέτες από το Πυροβολικό των Βασιλικών Πεζοναυτών, που έφτασαν τον Μάιο[3]) στον όρμο ANZAC.
Σε ελληνική υπηρεσία (1917–1941)
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το Οβιδοβόλο BL 6 δακτύλων (30 cwt) εισήχθη σε υπηρεσία στον Ελληνικό Στρατό κατά τα τέλη του 1917, όταν λόγω της έλλειψης βαρέων πυροβόλων, ο Βρετανικός Στρατός μεταβίβασε 40 πυροβόλα στο Σώμα Στρατού Εθνικής Αμύνης, το οποίο επιχειρούσε στο Μακεδονικό Μέτωπο. Ο αριθμός αυτός επέτρεψε τη δημιουργία ενός Συντάγματος Οβιδοβόλων των 36 πυροβόλων (τρεις Μοίρες των τριών Πυροβολαρχιών των τεσσάρων σωλήνων), το οποίο συμμετείχε κατά τη διάσπαση του μετώπου στα μέσα και τέλη του 1918.
Μικρασιατική εκστρατεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής Εκστρατείας, το Σύνταγμα Οβιδοβόλων απέσπασε μία Μοίρα Οβιδοβόλων των 155 χιλ. (sic) από το 1919 μέχρι τις αρχές του 1922, η οποία χρησιμοποιήθηκε σαν Εφεδρεία Πυροβολικού Στρατιάς. Μετά από τον Φεβρουάριο του 1922, το Σύνταγμα Οβιδοβόλων αναπτύχθηκε πλήρως στη Μικρά Ασία, ωστόσο, σε πολλές περιπτώσεις οι 9 πυροβολαρχίες του αποσπώνταν για την ενίσχυση του μεραρχιακού πυροβολικού σε τομείς που εμφάνιζαν κίνδυνο τουρκικής διείσδυσης.
Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Μετά το τέλος της Μικρασιατικής Εκστρατείας, διασώθηκαν 6 πυροβολαρχίες των 4 πυροβόλων και το 1935 καταγράφονται 24 πυροβόλα, τα οποία όμως χρήζουν "επισκευών και συμπληρώσεων"[4]. Από το 1935-1938 λαμβάνει χώρα πρόγραμμα ανασκευής των πυρομαχικών του[5] και στο Σχέδιο Επιστρατεύσεως 1939β προβλέπονται 4 πυροβολαρχίες για το Ε' ΣΣ[6]. Στις 6 Απριλίου του 1941 είχαν αναπτυχθεί πίσω από τη Γραμμή Μεταξά 16 πυροβόλα[7], ως ακολούθως:
- XVIII Μεραρχία, Υποτομέας Θύλακος: 2 Πυροβολαρχίες των 3 σωλήνων εκάστη[8]
- XIV Μεραρχία, Υποτομέας Σιδηροκάστρου: 2 Πυροβολαρχίες των 4 σωλήνων εκάστη[9]
- VII Μεραρχία, Υποτομέας Φαλακρού: 2 πυροβόλα στο χ. Γρανίτης[10]
Κατά την Μάχη των Οχυρών (6-9 Απριλίου 1941), οι απώλειες των συγκεκριμένων πυροβολαρχιών ανήλθαν σε 3 πυροβόλα αχρηστευμένα εξ οργανικών βλάβών, σε 1 κατεστραμμένο από διάρρηξη βλήματος στο κοίλο της κάννης και σε 4 πυροβόλα [11] κατεστραμμένα από αεροπορική επιδρομή. Τα εναπομείναντα 8 πυροβόλα παραδόθηκαν στους Γερμανούς σύμφωνα με τους όρους της συνθηκολόγησης.
Η ΙΙ/VIβ Πυροβολαρχία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η ΙΙ Πυροβολαρχία της VIβ Ομάδος Πυροβόλων Θέσεως της XIV Μεραρχίας βρισκόταν ταγμένη στο Ύψ. Κρακώρ, όπισθεν του Οχυρού Ρούπελ. Η διείσδυση στην περιοχή του Κλειδίου του ΙΙ/125 Τάγματος, δυνάμεως 200 ανδρών και η κατάληψη του Υψ. Γκολιάμα, επέτρεψε την κατάδειξη της θέση της Πυροβολαρχίας, η οποία δέχθηκε αεροπορική επίθεση περί τις 1400[11]. Παρά το γεγονός ότι αυτό θα σήμαινε και την ακριβή αποκάλυψη των θέσεων της, ο Διοικητής της, Λγος (ΠΒ) Κυριακίδης Αλέξανδρος συνέχισε τα πυρά εναντίον των επιτιθέμενων γερμανικών δυνάμεων, με αποτέλεσμα την πλήρη καταστροφή της Πυροβολαρχίας, το θάνατο του ιδίου, του Ανθλγου (ΠΒ) Βλάχου Πέτρου και 9 ακόμα στρατιωτών[12]. Στις 22 Νοεμβρίου του 2000, κατόπιν πληροφοριών των κατοίκων της περιοχής, ανευρέθη σε παρακείμενη χαράδρα ένα από τα 4 κατεστραμμένα οβιδοβόλα των 6 δακτύλων της Πυροβολαρχίας το οποίο και τοποθετήθηκε μπροστά στο μνημείο του οχυρού Ρούπελ, ενώ σε ανασκαφικές εργασίες που έγιναν στις 17 Μαίου και 9 Ιουνίου 2001, ανευρέθησαν και οστά των υπερασπιστών της[13].
Είδη πυρομαχικών
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα] |
 |
 |
 |
 |
 | |
Για βολές σε μικρότερες αποστάσεις αφαιρούνταν ένας ή περισσότεροι δακτύλιοι |
Mk IV |
Χρήστες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αυστραλία - 2 πυροβόλα, 1η Πυροβολαρχία Βαρέος Πυροβολικού (βλέπε Ross Mallett, AIF 1914-1918 Artillery & 2. Gallipoli)
Ηνωμένο Βασίλειο - Βασιλικό Φρουριακό Πυροβολικό (ενσωματώθηκε το 1924 στο Βασιλικό Πυροβολικό♙
Ελλάδα - 12 πυροβόλα, Πυροβολαρχία Οβιδοβόλων (Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος - Μακεδονικό Μέτωπο), 36 πυροβόλα, Σύνταγμα Οβιδοβόλων (Μικρασιατική Εκστρατεία), 16 πυροβόλα, Τμήμα Στρατιάς Ανατολικής Μακεδονίας (Β' Παγκόσμιος Πόλεμος - Γερμανική Εισβολή στην Ελλάδα♙
.svg){kind=small}
Διασωθέντα δείγματα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Από τα οβιδοβόλα των 6 δακτύλων (30 cwt) που υπηρέτησαν στον Ελληνικό Στρατό διασώζονται σήμερα τρία, τα οποία βρίσκονται από ένα στο Πολεμικό Μουσείο Αθηνών, στο Πολεμικό Μουσείο Θεσσαλονίκης και στην πύλη του NDC-GR στη Θεσσαλονίκη. Επίσης, στον περίβολο του μνημείου του Οχυρού Ρούπελ εκτίθεται το κατεστραμμένο πυροβόλο της ΙΙ/VIβ Πυροβολαρχίας που ανευρέθη το 2000.
Τα υπόλοιπα δύο σωζόμενα δείγματα του βρετανικού στρατού βρίσκονται από ένα στο Αυτοκρατορικό Πολεμικό Μουσείο του Ντάξφορντ και στο Μουσείο του Βασιλικού Πυροβολικού στο Γούλγουιτς του Λονδίνου(Το Μουσείο του Βασιλικού Πυροβολικού δεν λειτουργεί, είναι υπό μεταφορά).
.jpg)
  | Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα BL 6-inch 30 cwt howitzer της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες). |
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 Hall June 1972
- ↑ Treatise on Ammunition, 1915. Page 95. War Office.
- ↑ CEW Bean,"THE OFFICIAL HISTORY OF AUSTRALIA IN THE WAR OF 1914-1918 Volume II" page 80. 11th Edition, published by Angus & Robertson, Sydney, 1941
- ↑ Η προς πόλεμον προπαρασκευή του Ελληνικού Στρατού 1923-1940. Αθήνα: ΓΕΣ/ΔΙΣ. 1969. σελ. 44-45.
- ↑ Η προς πόλεμον προπαρασκευή του Ελληνικού Στρατού 1923-1940. Αθήνα: ΔΙΣ/ΓΕΣ. 1969. σελ. 51.
- ↑ Η προς πόλεμον προπαρασκευή του Ελληνικού Στρατού 1923-1940. Αθήνα: ΓΕΣ/ΔΙΣ. 1969. σελ. 113.
- ↑ Αγώνες στην Ανατολική Μακεδονία και Δυτική Θράκη 1941. Αθήνα: ΓΕΣ/ΔΙΣ. 1956. σελ. 4.
- ↑ Αγώνες στην Ανατολική Μακεδονία και Δυτική Θράκη 1941. Αθήνα: ΓΕΣ/ΔΙΣ. 1956. σελ. 130.
- ↑ Αγώνες στην Ανατολική Μακεδονία και Δυτική Θράκη 1941. Αθήνα: ΓΕΣ/ΔΙΣ. 1956. σελίδες 149,176.
- ↑ Αγώνες στην Ανατολική Μακεδονία και Δυτική Θράκη 1941. Αθήνα: ΓΕΣ/ΔΙΣ. 1956. σελίδες Σχεδιάγραμμα 12.
- ↑ 11,0 11,1 Αγώνες στην Ανατολική Μακεδονία και Δυτική Θράκη 1941. Αθήνα: ΓΕΣ/ΔΙΣ. 1956. σελίδες 152,176.
- ↑ Ζαλοκώστας, Χρήστος (1945). Ρούπελ.
- ↑ Κοτρίδης, Ηλίας (2002). Ρούπελ: Αναμνήσεις των Πρωταγωνιστών.
Βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Text Book of Gunnery, 1902. LONDON : PRINTED FOR HIS MAJESTY'S STATIONERY OFFICE, BY HARRISON AND SONS, ST. MARTIN'S LANE Αρχειοθετήθηκε 2012-07-12 at Archive.is
- Dale Clarke, British Artillery 1914-1919. Heavy Artillery. Osprey Publishing, Oxford UK, 2005 ISBN 1-84176-788-3
- I.V. Hogg & L.F. Thurston, British Artillery Weapons & Ammunition 1914-1918. London: Ian Allan, 1972. ISBN 978-0-7110-0381-1
- Major Darrel Hall, "Guns in South Africa 1899-1902 Part V and VI" in The South African Military History Society Military History Journal - Vol 2 No 3, June 1972
- Γενικό Επιτελείο Στρατού/ Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού, Η προς πόλεμον προπαρασκευή του Ελληνικού Στρατού 1923-1940, Αθήνα, 1969
- Γενικό Επιτελείο Στρατού/Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού, Αγώνες στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη 1941, Αθήνα, 1956