Ντούπλεξ (σκάκι)

Το Ντούπλεξ (Duplex) είναι θέμα για σκακιστικά προβλήματα χαρακτηρίζεται από την συνθήκη ότι υπάρχουν δύο λύσεις και:

• Στην μία λύση παίζουν τα λευκά και με κάποια στρατηγική ικανοποιούν την εκφώνηση του προβλήματος.
• Στην άλλη λύση παίζουν τα μαύρα και με παρόμοια στρατηγική ικανοποιούν την εκφώνηση του προβλήματος.

Η μορφή ντούπλεξ συνηθίζεται στα βοηθητικά σκακιστικά προβλήματα, όπου τα μαύρα παίζουν πρώτα και βοηθούν τα λευκά να τους κάνουν ματ, οπότε υπάρχει κάποια συμμετρία αφού στην άλλη λύση τα λευκά παίζουν πρώτα και βοηθούν τα μαύρα να τους κάνουν ματ.

Ντούπλεξ σκακιστικό πρόβλημα

Ναραγιάν Σανκάρ Ραμ
6ος έπαινος
The Problemist (1986)

	α	β	γ	δ	ε	ζ	η	θ
8									8
7									7
6									6
5									5
4									4
3									3
2									2
1									1
	α	β	γ	δ	ε	ζ	η	θ

Ντούπλεξ βοηθητικό ματ σε 2.

Στο πρόβλημα που βλέπουμε δεξιά, από τον αξιόλογο Ινδό συνθέτη Ναραγιάν Σανκάρ Ραμ, παίζουν τα μαύρα ή τα λευκά και βοηθούν στο να γίνει ματ σε δύο κινήσεις. Η στρατηγική αντιστοιχία των δυο λύσεων είναι τέλεια:

• Με την πρώτη κίνηση η κάθε πλευρά αυτομπλοκάρεται.
• Με την απάντηση υπάρχει μια παρεμβολή στο ε4, ένα άνοιγμα και ένα ξεκάρφωμα.
• Στη δεύτερη κίνηση υπάρχει ένα αμοιβαίο ξεκάρφωμα από το κομμάτι που ξεκαρφώθηκε πριν.
• Η τελική απάντηση δίνει διπλό σαχ και ματ.

Οι λύσεις είναι οι εξής (σε αλγεβρική σημειγραφία):

α) Παίζουν τα μαύρα:

1. Αα5	Μπλοκάρει τον βασιλιά στο να κινηθεί στο τετράγωνο α5.
1... Αε4	Ξεκαρφώνει τον πύργο στο ζ4 και ανοίγει τη γραμμή για τον πύργο στο θ3.
2. Πζ5	Ξεκαρφώνει τον αξιωματικό στο ε4 και ανοίγει τη γραμμή για τον πύργο στο η4.
2... Αγ6#	Διπλό σαχ και ματ.

β) Παίζουν τα λευκά:

1. Πθ5	Μπλοκάρει τον βασιλιά στο να κινηθεί στο τετράγωνο θ5.
1... Πε4	Ξεκαρφώνει τον αξιωματικό στο δ3 και ανοίγει τη διαγώνιο για τον αξιωματικό στο δ2.
2. Αγ4	Ξεκαρφώνει τον πύργο στο ζ4 και ανοίγει τη διαγώνιο για τον αξιωματικό στο β1.
2... Πε6#	Διπλό σαχ και ματ.