Μετάβαση στο περιεχόμενο

Νικόλαος Κονεμένος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Νικόλαος Κονεμένος
Ο Νικόλαος Κονεμένος στο Εθνικόν Ημερολόγιον του 1908 του Κωνσταντίνου Σκόκου
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Νικόλαος Κονεμένος (Ελληνικά)
Γέννηση27  Δεκεμβρίου 1832[1]
Πρέβεζα
Θάνατος13ιουλ. / 26  Φεβρουαρίου 1907γρηγ.[2]
Κέρκυρα
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΕλληνικά
νέα ελληνική γλώσσα
Αγγλικά
Ιταλικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητασυγγραφέας
διπλωμάτης
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Νικόλαος Κονεμένος (1832 - 1907) ήταν Έλληνας πεζογράφος, ποιητής καθώς και ένας από τους πρωτοπόρους των γλωσσικών αγώνων στην Ελλάδα.[3] Διετέλεσε πρόξενος της Τουρκίας στην Πάτρα (1869-1885) και ήταν μανιώδης συλλέκτης κοχυλιών. Ένα είδος «προσφορίτι» (Gibbula Conemenosi) της οικογένειας Trochidae φέρει το όνομά του.[4] Στην Πρέβεζα, σε πλατεία που φέρει το όνομά του, υπάρχει προτομή του, έργο του γλύπτη Θεόδωρου Παπαγιάννη.

Βιογραφικά στοιχεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε στην Πρέβεζα την 27 Δεκεμβρίου 1832 και ήταν γιος του Σπυρίδωνος Γ. Κονεμένου, προξένου της Τουρκίας στην Ιόνιο Πολιτεία, και της Κιάρας Ν. Σικελιανού.[5] Σύμφωνα με παλαιά παράδοση η οικογένεια Κονεμένου κατάγεται από τον τελευταίο κλάδο των Κομνηνών, τα μέλη του οποίου υπήρξαν δεσπότες της Ηπείρου.[6] Από την ίδια οικογένεια καταγόταν και ο διπλωμάτης Περικλής Σκέφερις. Μεγάλωσε στη Λευκάδα και την Κέρκυρα, όπου είχε εγκατασταθεί η οικογένειά του. Φοίτησε στην Ιόνιο Ακαδημία και ασχολήθηκε με τη λογοτεχνία εντασσόμενος στον κύκλο της Επτανησιακής Σχολής.[5] Το 1869 διορίστηκε πρόξενος της Τουρκίας στην Πάτρα, στην οποία παρέμεινε για δεκαέξι χρόνια.[5] Το 1885 επέστρεψε στην Κέρκυρα, όπου και διέμεινε μέχρι τον θάνατό του, την 1 Μαρτίου 1907. Το 1855 παντρεύτηκε με την Ελισσάβετ-Σαπφώ Ισίδωρου Σκυλίτση και απέκτησαν δύο παιδιά: τον Καίσαρα Κονεμένο και την Βιργινία Κονεμένου, μετέπειτα σύζυγο του Τσαρλς Μπλέϊκνη (Charles Altavilla Blakeney).[7] Μετά τον θάνατο της πρώτης του γυναίκας παντρεύτηκε την Κερκυραία Νίκολη Παπαδοπούλου, με την οποία απέκτησε άλλα δύο παιδιά.

Λογοτεχνική δραστηριότητα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πρόγραμμα του Συμποσίου για τον Νικόλαο Κονεμένο.

Το 1858 εξέδωσε το περιοδικό Εωσφόρος. Το 1873 δημοσίευσε την μελέτη του με τίτλο Το ζήτημα της γλώσσας,[3] με την οποία υπογράμμιζε την ανάγκη να χρησιμοποιηθεί η δημοτική γλώσσα και σε πεζά κείμενα.[8] Δύο χρόνια αργότερα, το 1875, εξέδωσε δεύτερη μελέτη για το γλωσσικό ζήτημα με τίτλο Και πάλε περί της γλώσσας.[3] Πρόκειται για έναν από τους πρώτους υπέρμαχους της χρήσης της δημοτικής γλώσσας. Στα πλαίσια αυτά εξέδωσε άλλα δύο μελετήματα (Το σύστημα του Ψυχάρη και η μέλλουσα αττική του Κίμωνος, 1895 και Το τέλος μιας ψευτιάς). Επίσης υπήρξε συγγραφέας της κοινωνικής μελέτης Οικογένεια,[3] καθώς και της Διαθήκης, ενός πεζογραφήματος με σατιρικά στοιχεία.

Το 1965 ο Γεώργιος Βαλέτας δημοσίευσε τα άπαντα του Κονεμένου.[3] Ο Δήμος Πρέβεζας διοργάνωσε Συμπόσιο για το έργο του Κονεμένου το 1994.[9]

Ο Παλαμάς για τον Κονεμένο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Κωστής Παλαμάς, μετά τον θάνατο του Νικολάου Κονεμένου, δημοσίευσε άρθρο για το έργο του, στον Νουμά της 25ης Μαρτίου 1907.

Γράφει χαρακτηριστικά: Η αλήθεια είναι πως ο Κονεμένος, ενώ ανήκει στην ευεργετική Σχολή των Κερκυραίων, που ανάμεσα του Βηλαρά και του Ψυχάρη, και μέσα στη γλωσσική σύγχιση και στον ακράτητο λογιωτατισμό, κράτησε μόνη την αγνή παράδοση της ζωντανής γλώσσας, διαφέρει αρκετά από τους συντοπίτες του. Στέκεται κάπως μακριά κι από τον λεπτό Πολυλά, τον υποκειμενικώτερο στο γλωσσικό ανακάτεμα, κι από τον αδρό κ' επαναστατικώτερο δημοτικιστή Θεοτόκη, κι από το μετρημένο δημοτικισμό του Καλοσγούρου μακριά. Ο Κονεμένος βρίσκεται πιο κοντά στον Λασκαράτο της Κεφαλλονιάς.[10]

  1. 1,0 1,1 Ηλίας Βασιλάς: «Άπαντα Ηλία Β. Βασιλά» (Ελληνικά) Ίδρυμα Ακτία Νικόπολις, Δημοτική Βιβλιοθήκη Πρέβεζας. Πρέβεζα. 2012. σελ. 549. ISBN-13 978-960-93-3692-5. ISBN-10 960-93-3692-2.
  2. Ηλίας Βασιλάς: «Άπαντα Ηλία Β. Βασιλά» (Ελληνικά) Ίδρυμα Ακτία Νικόπολις, Δημοτική Βιβλιοθήκη Πρέβεζας. Πρέβεζα. 2012. σελ. 513. ISBN-13 978-960-93-3692-5. ISBN-10 960-93-3692-2.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Εμμανουήλ Κριαράς, Πρόσωπα και θέματα από την ιστορία του δημοτικισμού, τόμος Α΄, εκδόσεις Καστανιώτη, Αθήνα 1986, σελ. 39.
  4. Βλ. World Register of Marine Species
  5. 5,0 5,1 5,2 Βιογραφικό Κονεμένου, από την ιστοσελίδα της biblionet.gr
  6. Βλ. λήμμα Νικόλαος Κονεμένος στην Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή, εκδόσεις Δομή-Φυτράκη, Αθήνα 1996, τόμος 18, σελ. 72.
  7. Βλ. Γενεαλογικό δέντρο των Μλέϊκνη
  8. Εμμανουήλ Κριαράς, Πρόσωπα και θέματα από την ιστορία του δημοτικισμού, τόμος Α΄, εκδόσεις Καστανιώτη, Αθήνα 1986, σελ. 16.
  9. Νικόλαος Κονεμένος. Ένας ριζοσπάστης λόγιος του 19ου αιώνα, έκδοση Δημοτικής Βιβλιοθήκης Πρέβεζας, Πρέβεζα 1995.
  10. Βλ. Κωστής Παλαμάς, «Κονεμένος», φύλλο 240, 25.3.1907, σελ. 1-2.