Μλεχ της Αρμενίας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μλεχ της Αρμενίας
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Մլեհ (Αρμενικά)
Θάνατος15  Μαΐου 1175
Κοζάν
ΚατοικίαΣανλιούρφα (1137–1143)[1]
ΕθνικότηταΑρμένιοι
ΘρησκείαΑρμενική Αποστολική Εκκλησία
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταμονάρχης[1]
Οικογένεια
ΓονείςΛέων Α΄[1]
ΑδέλφιαΘόρος Β΄
Ruben of Armenia
ΟικογένειαΟίκος των Ρουπενιδών

Ο Μλέχ της Αρμενίας ή Μελέχ της Αρμενίας, (Αρμενικά : Մլեհ , πριν το 1120 - 15 Μαΐου 1175) μέλος του Οίκου των Ρουπενιδών ήταν ο 8ος Πρίγκιπας του Αρμενικού βασιλείου της Κιλικίας ή "κύριος των βουνών του Ταύρου" (1170 - 1175).[2][3] [4] Ο Μλέχ της Αρμενίας ήταν τέταρτος γιος του Λέων Α΄ της Αρμενίας και της Βεατρίκης, κόρης του Ούγου Α΄ του Ρετέλ ή του Γαβριήλ της Μελιτήνης[5]

Ο δεύτερος αδελφός του Θόρος Β΄ της Αρμενίας έβαλε την Αρμενία σε σταθερή τροχιά αλλά ο Μελέχ που είχε ασπαστεί το Ισλάμ και ο αδελφός του τον είχε διώξει από την χώρα ανέτρεψε το έργο του προκατόχου του.[6] Όταν απεβίωσε ο Θόρος Β΄ (1170), ο Μελέχ εισέβαλε στην Κιλικία με την βοήθεια του Νουρεντίν Ζενγκί εμίρη του Χαλεπίου (Αλέππο). Ο στρατός παρέμεινε στην υπηρεσία του και τον βοήθησε να εκτοπίσει τους Έλληνες και τους Ναΐτες ιππότες από διάφορα φρούρια και πόλεις (1173) που κατείχαν στη Μικρή Αρμενία.[7] Ο Νουρεντίν απεβίωσε (1175) και ο Ρουπέν Γ΄ της Αρμενίας ανέτρεψε τον θείο του Μελέχ.[8][9] Ο νέος πρίγκιπας ήταν γιος του Στεφάνου, τρίτου αδελφού του Μελέχ.

Βυζαντινή κυριαρχία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις αρχές του καλοκαιριού του 1137 ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας Ιωάννης Β΄ Κομνηνός πέρασε με ισχυρό στρατό από την Κιλικία με στόχο να ανακαταλάβει την Αντιόχεια. Ο στρατός του κατέλαβε την Σελεύκεια, την Κώρυκο, την Ταρσό, την Μοψουεστία, και τα Άδανα.[10] Ο Μλέχ και οι δύο αδελφοί του Στέφανος της Αρμενίας και ο τυφλός Κωνσταντίνος βρήκαν καταφύγιο στην αυλή του ξαδέλφου τους Ζοσλέν Β΄ της Έδεσσας.[11] Το οικογενειακό κάστρο του Βάχκα στην Κιλικία αμύνθηκε για δυο εβδομάδες αλλά μετά από την πτώση του ο πατέρας του και δυο από τους αδελφούς του ο Ρουπέν και ο Θόρος Β΄ αιχμαλωτίστηκαν.[12] Ο Λέων Α΄ και οι δυο γιοι του φυλακίστηκαν στην Κωνσταντινούπολη, ο Λέων Α΄ πέθανε αμέσως μετά και ο Ρουπέν φυλακίστηκε και αργότερα θανατώθηκε.[13] Η Κιλικία παρέμεινε σε Βυζαντινή κυριαρχία για οκτώ περίπου χρόνια.[14] Ο αδελφός του Μλέχ Θόρος δραπέτευσε από την Κωνσταντινούπολη και ανακατέλαβε το οικογενειακό κάστρο του Βάχκα, ο Μλέχ και ο αδελφός του Στέφανος συμμάχησαν μαζί του.[15] Ο Θόρος Β΄ ανακατέλαβε πολλές πόλεις από τους Βυζαντινούς όπως τα Άδανα και την Κοζάν.[16]

Υπηρεσίες στον Νουρεντίν[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Νουρεντίν επιτέθηκε στο Πριγκιπάτο της Αντιόχειας (1164) και πολιόρκησε το κάστρο του Χάρενς, ο Βοημούνδος Γ΄ της Αντιόχειας κάλεσε τον Θόρος Β΄ να έρθει να τον ελευθερώσει και ο Μλέχ ακολούθησε τον αδελφό του.[17] Όταν έγινε γνωστή η άφιξη Βυζαντινού και Αρμενικού στρατού o Νουρεντίν ξεκίνησε την πολιορκία, οι δυο στρατοί συναντήθηκαν λίγο πρίν την μάχη του Χαρίμ (10 Αυγούστου 1164).[18] Ο Βοημούδος Γ΄ έπεσε σε παγίδα, ο ίδιος και οι ιππότες του περικυκλώθηκαν από τον στρατό της Μοσούλης αλλά ο Θόρος Β΄ και ο Μλέχ δραπέτευσαν από το πεδίο της μάχης.[19]

Ο Μλέχ είχε πάρει όρκους να βοηθήσει τον αδελφό του σαν Ναίτης αλλά ύστερα από μια σύγκρουση που είχε με τον Θόρος Β΄ και την προσπάθεια του να τον δολοφονήσει δραπέτευσε στον Νουρεντίν.[20] Ο Μλέχ ασπάστηκε το Ισλάμ εγκαταλείποντας την Αρμενική Αποστολική Εκκλησία, αυτό διευκόλυνε τα σχέδια του Νουρεντίν, κράτησε την Κύρρος σαν δώρο από τον εμίρη του Χαλεπίου.[21][22] Ο αδελφός του Θόρος Β΄ πέθανε (1168) αφήνοντας διάδοχο ένα μικρό παιδί τον Ρουπέν Β΄ της Αρμενίας με αντιβασιλιά τον Φράγκο λόρδο Τόμας.[23] Ο Μλέχ αμφισβήτησε την διαδοχή, στις αρχές τις δεκαετίας του 1170 ο Νουρεντίν επιτέθηκε με τον στρατό του στην Κιλικία με στόχο να εκθρονίσει τον μικρό Ρουπέν, κατέλαβε τα Άδανα, την Ταρσό και την Μοψουεστία από την Ελληνική φρουρά.[24] Ο νεαρός Ρουπέν θανατώθηκε από τους άντρες του Μλέχ.[25]

Βασιλεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Με τον νόμιμο διάδοχο του Θόρος νεκρό ο Μλέχ προσπάθησε να κατακτήσει το βασίλειο με την βία, πολιόρκησε τους Χετουμίδες στο Λαμπρόν αλλά παρά τις σκληρές προσπάθειες απέτυχε.[26] Ο Μλέχ επιτέθηκε στους Ναΐτες στο Βαγκράς, ο Βοημούνδος Γ΄ συμμάχησε με τον Αμωρί Α΄ της Ιερουσαλήμ, τα στρατεύματα τους βάδισαν στην Κιλικία και αποκαταστάθηκε προσωρινά η εξουσία του.[27] Ο Βυζαντινός κυβερνήτης Κωνσταντίνος Δούκας Καλαμανός παρά την βοήθεια που είχε αδιαφόρησε με αποτέλεσμα ο Μλέχ να τον συλλάβει και να τον παραδώσει στον Νουρεντίν που ζήτησε ψηλά λίτρα για να τον ελευθερώσει.[28]

Ο Αμαλρίκ Α΄ έφυγε από την Άκρα για την Κωνσταντινούπολη προκειμένου να συμμαχήσει με τον Μανουήλ Α΄ Κομνηνό εναντίον του Μλέχ.[29] Μια εκστρατεία που οργανώθηκε μετά την επιστροφή του βασιλιά από την Κωνσταντινούπολη (1171) διακόπηκε με την επίθεση του Νουρεντίν στο Αλ Καράκ.[30] Το καλοκαίρι του 1171 ο Μλέχ εμπόδισε τον κόμη Στέφανο Α΄ του Σανσέρ να περάσει από την Κιλικία ενώ πήγαινε από τους Αγίους Τόπους για την Κωνσταντινούπολη.[31] Ο Αμαλρίκ βάδισε βόρεια στην Κιλικία για να τιμωρήσει τον Μλέχ αλλά η εκστρατεία δεν μπόρεσε να εμποδίσει την επέκταση του.[32] Ο Μανουήλ Α΄ Κομνηνός αναγνώρισε τελικά τον Μλέχ σαν "Βαρόνο της Αρμενικής Κιλικίας" και συμφώνησε να ρυθμίσει μαζί του όλες τις Αρμενικές υποθέσεις στην Κιλικία.[33] Με τον θάνατο του Νουρεντίν (15 Μαΐου 1174) ο Μλέχ έχασε όλη την δύναμη του, τα μέλη της Αρμενικής αριστοκρατίας ανέλαβαν την πρωτοβουλία και τον δολοφόνησαν στην Κοζάν (1175).[34] Το σώμα του τάφηκε στην Μέντζκαρ.[35]

Οικογένεια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Νυμφεύτηκε μία κόρη του Βασίλ του Γκαργκάρ, αδελφή του Γρηγορίου επισκόπου της Κιλικίας. Δεν απέκτησαν τέκνα.[36]

Από μία μη νόμιμη σχέση του είχε ένα εκτός γάμου τέκνο:

  • (νόθος) Γρηγόριος απεβ. 1209/10.[37]


Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 «Հայկական սովետական հանրագիտարան» (Aρμενικά) Γερεβάν. 1981.
  2. Ghazarian, Jacob G. The Armenian Kingdom in Cilicia during the Crusades: The Integration of Cilician Armenians with the Latins (1080–1393).
  3. Runciman, Steven. A History of the Crusades – Volume II.: The Kingdom of Jerusalem and the Frankish East: 1100–1187.
  4. Cawley, Charles (April 1, 2009), Lords of the Mountains, Kings of (Cilician) Armenia (Family of Rupen)
  5. Cawley, Charles (April 1, 2009), Lords of the Mountains, Kings of (Cilician) Armenia (Family of Rupen)
  6. Ghazarian, Jacob G. The Armenian Kingdom in Cilicia during the Crusades: The Integration of Cilician Armenians with the Latins (1080–1393).
  7. Gibb, Sir Hamilton A. R. The Career of Nūr-ad-Dīn.
  8. Ghazarian, Jacob G. The Armenian Kingdom in Cilicia during the Crusades: The Integration of Cilician Armenians with the Latins (1080–1393).
  9. Runciman, Steven. A History of the Crusades – Volume II.: The Kingdom of Jerusalem and the Frankish East: 1100–1187.
  10. Ghazarian, Jacob G. The Armenian Kingdom in Cilicia during the Crusades: The Integration of Cilician Armenians with the Latins (1080–1393).
  11. Runciman, Steven. A History of the Crusades – Volume II.: The Kingdom of Jerusalem and the Frankish East: 1100–1187.
  12. Runciman, Steven. A History of the Crusades – Volume II.: The Kingdom of Jerusalem and the Frankish East: 1100–1187.
  13. Ghazarian, Jacob G. The Armenian Kingdom in Cilicia during the Crusades: The Integration of Cilician Armenians with the Latins (1080–1393).
  14. Vahan M. Kurkjian (April 5, 2005). "A History of Armenia". Website. Bill Thayer. Retrieved July 23, 2009.
  15. Runciman, Steven. A History of the Crusades – Volume II.: The Kingdom of Jerusalem and the Frankish East: 1100–1187.
  16. Vahan M. Kurkjian (April 5, 2005). "A History of Armenia". Website. Bill Thayer. Retrieved July 23, 2009.
  17. Runciman, Steven. A History of the Crusades – Volume II.: The Kingdom of Jerusalem and the Frankish East: 1100–1187.
  18. Runciman, Steven. A History of the Crusades – Volume II.: The Kingdom of Jerusalem and the Frankish East: 1100–1187.
  19. Runciman, Steven. A History of the Crusades – Volume II.: The Kingdom of Jerusalem and the Frankish East: 1100–1187.
  20. Runciman, Steven. A History of the Crusades – Volume II.: The Kingdom of Jerusalem and the Frankish East: 1100–1187.
  21. Ghazarian, Jacob G. The Armenian Kingdom in Cilicia during the Crusades: The Integration of Cilician Armenians with the Latins (1080–1393).
  22. Gibb, Sir Hamilton A. R. The Career of Nūr-ad-Dīn.
  23. Runciman, Steven. A History of the Crusades – Volume II.: The Kingdom of Jerusalem and the Frankish East: 1100–1187.
  24. Runciman, Steven. A History of the Crusades – Volume II.: The Kingdom of Jerusalem and the Frankish East: 1100–1187.
  25. Ghazarian, Jacob G. The Armenian Kingdom in Cilicia during the Crusades: The Integration of Cilician Armenians with the Latins (1080–1393).
  26. Ghazarian, Jacob G. The Armenian Kingdom in Cilicia during the Crusades: The Integration of Cilician Armenians with the Latins (1080–1393).
  27. Runciman, Steven. A History of the Crusades – Volume II.: The Kingdom of Jerusalem and the Frankish East: 1100–1187.
  28. Ghazarian, Jacob G. The Armenian Kingdom in Cilicia during the Crusades: The Integration of Cilician Armenians with the Latins (1080–1393).
  29. Runciman, Steven. A History of the Crusades – Volume II.: The Kingdom of Jerusalem and the Frankish East: 1100–1187.
  30. Gibb, Sir Hamilton A. R. The Career of Nūr-ad-Dīn.
  31. Runciman, Steven. A History of the Crusades – Volume II.: The Kingdom of Jerusalem and the Frankish East: 1100–1187.
  32. Runciman, Steven. A History of the Crusades – Volume II.: The Kingdom of Jerusalem and the Frankish East: 1100–1187.
  33. Ghazarian, Jacob G. The Armenian Kingdom in Cilicia during the Crusades: The Integration of Cilician Armenians with the Latins (1080–1393).
  34. Ghazarian, Jacob G. The Armenian Kingdom in Cilicia during the Crusades: The Integration of Cilician Armenians with the Latins (1080–1393).
  35. Cawley, Charles (April 1, 2009), Lords of the Mountains, Kings of (Cilician) Armenia (Family of Rupen)
  36. Cawley, Charles (April 1, 2009), Lords of the Mountains, Kings of (Cilician) Armenia (Family of Rupen)
  37. Cawley, Charles (April 1, 2009), Lords of the Mountains, Kings of (Cilician) Armenia (Family of Rupen)

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Ghazarian, Jacob G: The Armenian Kingdom in Cilicia during the Crusades: The Integration of Cilician Armenians with the Latins (1080–1393); RoutledgeCurzon (Taylor & Francis Group), 2000, Abingdon; ISBN 0-7007-1418-9
  • Gibb, Sir Hamilton A. R.: The Career of Nūr-ad-Dīn (in: Setton, Kenneth M. (General Editor) – Baldwin, Marshall W. (Editor): A History of the Crusades – Volume I: The First Hundred Years; The University of Wisconsin Press, 1969, Madison, Milwaukee, and London; ISBN 978-0-299-04834-1)
  • Runciman, Steven: A History of the Crusades – Volume II.: The Kingdom of Jerusalem and the Frankish East: 1100–1187; Cambridge University Press, 1988, Cambridge; ISBN 0-521-06162-8
  • Τα Χρονικά του Σεμπάντ του Κοντόσταυλου

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μλεχ της Αρμενίας
 Θάνατος: 15 Μαΐου 1175
Βασιλικοί τίτλοι
Προκάτοχος
Ρουπέν Β΄
Πρίγκιπας του Αρμενικού βασιλείου της Κιλικίας

1170 - 1175
Διάδοχος
Ρουπέν Γ΄