Μικρασιατική Άμυνα

Η Μικρασιατική Άμυνα (ή και Ελληνική Μικρασιατική Άμυνα) ήταν ένα σχέδιο αυτονομιστικού κινήματος της διετίας 1921 – 1922 που προτάθηκε για την περιοχή της κατεχόμενης από τον Ελληνικό στρατό Μικράς Ασίας, κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής Εκστρατείας. Στην ανάπτυξη και τη διάδοση του κινήματος πρωτοστάτησαν βενιζελικοί αξιωματικοί του στρατού Μικράς Ασίας, οι οποίοι δραστηριοποιούνταν στην Κωνσταντινούπολη μετά την Πολιτειακή αλλαγή του Νοεμβρίου 1920, οι λεγόμενοι «Αμυνίται». Εκ των υστέρων, το κίνημα κατηγορήθηκε ότι επεδίωκε τη διάσπαση των Μικρασιατών και προκάλεσε την πτώση ηθικού στο στράτευμα, η οποία είχε σαν αποτέλεσμα την ελληνική ήττα και την επακολουθήσασα, Μικρασιατική Καταστροφή. Οι κινηματίες είχαν την υποστήριξη του τότε Οικουμενικού πατριάρχη Κ/Πολης, του Μητροπολίτη Σμύρνης Χρυσόστομου και του αρχιστράτηγου Αναστασίου Παπούλα, όχι όμως της Κυβέρνησης του Λαϊκού Κόμματος, ούτε του Υπάτου Αρμοστή Σμύρνης Αριστείδη Στεργιάδη, που θεωρούσαν την προσπάθεια αυτονόμησης των μη μουσουλμανικών πληθυσμών της Μικράς Ασίας, ως ανεφάρμοστη και επικίνδυνη. Στον αντίποδα, ο Στεργιάδης πίστευε ότι η μόνη βιώσιμη λύση για την αποφυγή της καταστροφής θα ήταν η δημιουργία μίας αυτόνομης περιοχής ("Κράτους") που θα τελούσε υπό τον αυστηρό έλεγχο των Συμμαχικών Δυνάμεων και που θα διοικούνταν με πολύ-εθνικό σχήμα (Έλληνες, Τούρκοι κ.α.) Στις 31 Ιουλίου ο Ύπατος Αρμοστής Σμύρνης παρουσίασε το σχέδιό του αυτό στους Συμμάχους, χωρίς οι τελευταίοι να δείξουν το παραμικρό ενδιαφέρον για την υλοποίησή του, οπότε και εγκαταλείφτηκε έκτοτε. Αντιθέτως, τόσο οι χριστιανοί όσο και οι μουσουλμάνοι της Ιωνίας το έβλεπαν θετικά.

Πηγές

• Πολύμερος Μοσχοβίτης, σειρά άρθρων στην εφημερίδα «Έθνος» ετών 1929 – 1930, με χαρακτηριστικό τίτλο: «Όταν η Νίκη πέταξε αλλού – Πως διελύθη ο Στρατός που νικούσε δέκα χρόνια – Το ξερρίζωμα του Ελληνισμού - Το Έπος του Σαγγαρίου», σε καθημερινές συνέχειες.