Μαυρονέρι Βοιωτίας

Σχετικά με τις ονομασίες Κασνέσι, Καζνέσι, Καρνέσι, δείτε: Κασνέσι

Μαυρονέρι
Μαυρονέρι 38°31′28″N 22°46′56″E
Χώρα	Ελλάδα
Περιφέρεια	Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας
Νομός	Βοιωτίας
Δήμος	Λεβαδέων
Διοικητική υπαγωγή	Δήμος Λεβαδέων
Υψόμετρο	140
Πληθυσμός	214 (2011)
Ζώνη ώρας	UTC+02:00 (επίσημη ώρα) UTC+03:00 (θερινή ώρα)

Το Μαυρονέρι είναι γραφικό χωριό του Δήμου Λεβαδέων του Νομού Βοιωτίας. Βρίσκεται 6.5 χλμ. ανατολικά του Παρνασσού. Έχει πληθυσμό 211 κάτοικους (απογραφή του 2021). Μαζί με τον μικρό οικισμό Σταθμός Δαυλείας (3 κατ.) αποτελεί την Τοπική Κοινότητα Μαυρονερίου, που αριθμεί 214 κατοίκους.

Συνδέεται με τη Λιβαδειά, τη Λαμία αλλά και άλλες πόλεις της ηπειρωτικής Ελλάδας μέσω της Εθνικής Οδού 3 που διέρχεται πλησίον του χωριού, μόλις 3 χιλιόμετρα ανατολικά του. Επίσης με Αθήνα και Λιανοκλάδι, μέσω του Σιδηροδρομικού Σταθμού Δαύλειας, που υπάγεται διοικητικά στην Τοπική Κοινότητα Μαυρονερίου.

Έθιμα

Στο χωριό το Σάββατο προ της Κυριακής των Απόκρεω τηρείται το έθιμο χέγια ή αλλιώς χέι, το οποίο έχει τις ρίζες του στη διονυσιακή λατρεία. Οι χωρικοί ανάβουν φωτιά στο κέντρο του χωριού και διασκεδάζουν χορεύοντας, τρώγοντας και πίνοντας γύρω από αυτή.

Άνθρωποι

Οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με την κτηνοτροφία και τη γεωργία.

Αξιοθέατα

Σε απόσταση 600 μ. από το χωριό και δίπλα σε έναν λόφο βρίσκεται το ξωκλήσι του Αγίου Ιωάννη. Δίπλα από το εκκλησάκι υπάρχουν οι Πηγές του Αγίου Ιωάννη και ο ποταμός Μαυρονέρι από τον οποίο το χωριό πήρε το όνομά του. Ο Λόφος όπου από τη μία πλευρά είναι χτισμένο το χωριό και από την άλλη βρίσκεται το ποτάμι και το εκκλησάκι του Αγίου Ιωάννη ονομάζεται Κάστρο διότι εκεί βρισκόταν κατά παράδοση το κάστρο του Αρχαίου Μαυρονερίου, από το οποίο δε σώζεται κανένα ίχνος.

Στο χωριό βρίσκεται το εκκλησάκι των Αγίων Αναργύρων που γιορτάζει την 1η Ιουλίου. Η εικόνα των Αγίων βρέθηκε στο μέρος όπου σήμερα βρίσκεται το ξωκλήσι. Σύμφωνα με προφορικές μαρτυρίες η εικόνα φανερώθηκε με όραμα σε έναν γέροντα του χωριού και αυτός ενημέρωσε τους χωριανούς του με σκοπό την εύρεση της. Η εικόνα βρέθηκε την ώρα που κάτοικοι έσκαβαν στην τοποθεσία αυτή. Εκεί χτίστηκε και το ξωκλήσι προς τιμήν των Αγίων.

Η ενορία του χωριού είναι ο Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου με το μαρμάρινο τέμπλο του. Χτίστηκε το 1953 πάνω στα ερείπια του παλιού ομωνύμου ναού. Έξω από το χωριό έχουν βρεθεί τα ερείπια του ναού του Αγίου Προκοπίου. Το εκκλησάκι σήμερα είναι χτισμένο λίγα μέτρα πιο δίπλα από τα ερείπια.

Στο χωριό υπάρχουν πολλά πετρόχτιστα σπίτια, δείγματα της αρχιτεκτονικής του προηγούμενου αιώνα.

Ιστορικά στοιχεία

Το χωριό ονομαζόταν Κασνέσιο μέχρι το 1927, οπότε μετονομάστηκε σε Μαυρονέρι, από το όνομα του παραπόταμου του Κηφισού (ποταμός Μαυρονέρι) που ρέει κοντά στο χωριό. Σε κοντινή απόσταση από το χωριό έχουν βρεθεί ίχνη νεολιθικής εγκατάστασης. Τα ευρήματα σήμερα εκτίθενται στο Αρχαιολογικό μουσείο της Χαιρώνειας. Κοντά στο Μαυρονέρι βρισκόταν η αρχαία πόλη Παραποτάμιοι η οποία αναφέρθηκε στα κείμενα του Ηρόδοτου και του Ομήρου. Η πόλη καταστράφηκε από τους Πέρσες και από την κάθοδο των Μακεδόνων υπό τον Φίλιππο. Οι κάτοικοι κατέφυγαν σε γειτονικές πόλεις και τελικά δημιούργησαν την Τιθορέα μαζί με τους Νέωνες και Πατρώνιδες. Στο Κάστρο Μαυρονερίου (ανατολικά του χωριού) πιθανόν να βρίσκονταν Βοιωτοί του Μαυρονερίου, Πανοπέα και της Διαυλίδας πόλεις που καταστράφηκαν και αυτές από τους Πέρσες και τους Μακεδόνες του Φιλίππου.

Όσο αφορά την περίοδο του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου, των Βαλκανικών πολέμων καθώς και του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου οι χωρικοί συμμετείχαν ενεργά στις μάχες για ελευθερία και τη ζωή τους θυσίασαν 15 εξ αυτών. Στην κεντρική Εκκλησία, τον Άγιο Γεώργιο, υπάρχει μνημείο αφιερωμένο στους 15 πεσόντες.

Ο οικισμός αποτελούσε έδρα ξεχωριστής κοινότητας στο διάστημα 1912-1998 (Κοινότητα Μαυρονερίου). Με την εφαρμογή του προγράμματος Καποδίστριας, το 1999, εντάχθηκε στον Δήμο Δαυλείας και από το 2011, με την εφαρμογή του προγράμματος Καλλικράτης, στον Δήμο Λεβαδέων.

Το χωριό το έτος 1946 μετρούσε 521 κατοίκους. Το 1951 είχε πληθυσμό 449 κατοίκους. Το 1961 ο οικισμός είχε πληθυσμό 402 κατοίκους. Το 1971 ο πληθυσμός του ανερχόταν στους 378 κατοίκους. Το 1981 αριθμούσε 356 κατοίκους. Ο πληθυσμός του το 1991 ανερχόταν στους 323 κατοίκους. Το 2001 ο οικισμός είχε πληθυσμό 289 κατοίκους. Ο πληθυσμός του τα τελευταία χρόνια μειώνεται με γρήγορο ρυθμό. Σήμερα στην τοπική κοινότητα ζουν 214 κάτοικοι.