Κροατικό Λαϊκό Κόμμα – Φιλελεύθεροι Δημοκράτες

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Κροατικό Λαϊκό Κόμμα – Φιλελεύθεροι Δημοκράτες
Hrvatska narodna stranka – Liberalni demokrati
HNS Logo.svg
ΠρόεδροςΠρέντραγκ Στρόμαρ
ΙδρυτήςΣάβκα Ντάμπτσεβιτς-Κούτσαρ
Ίδρυση13 Οκτωβρίου 1990 (1990-10-13)
ΈδραΚνέζα Μισλάβα 8,
1000, Ζάγκρεμπ
Μέλη  (2017)39.867[1]
ΙδεολογίαΚοινωνικός φιλελευθερισμός[2]
Φιλοευρωπαϊσμός[3]
Πολιτικό φάσμαΚέντρο[3]
Ευρωπαϊκή προσχώρησηΚόμμα Συμμαχίας Φιλελευθέρων και Δημοκρατών για την Ευρώπη
Χρώματα     Πορτοκαλί
Κροατικό Κοινοβούλιο
4 / 151
Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
0 / 12
Έπαρχοι
0 / 21
Δήμαρχοι
5 / 128
Ιστότοπος
Επίσημος ιστότοπος
Πολιτικό σύστημα στην Κροατία
Πολιτικά κόμματα
Εκλογές

Το Κροατικό Λαϊκό Κόμμα – Φιλελεύθεροι Δημοκράτες (Κροατικά: Hrvatska narodna stranka – Liberalni demokrati) είναι ένα πολιτικό κόμμα στην Κροατία. Ιδρύθηκε στις 13 Οκτωβρίου 1990. Σε Ευρωπαϊκό επίπεδο έχει προσχωρήσει στη Συμμαχία Φιλελευθέρων και Δημοκρατών από το 2001.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Λαϊκό Κόμμα: 1841-1918[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Κροατικός εθνικισμός γεννήθηκε στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, με κύριους εκπρόσωπους τον Κροάτη ποιητή, γλωσσολόγο και πολιτικό Ιβάν Μάτζουρανιτς, και τον Κροάτη πολιτικό και επίσκοπο της Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας Γιόσιπ Γιούραϊ Στροσμάγιερ. Κατά τον 19ο αιώνα, το Λαϊκό Κόμμα ήταν το πρώτο στην Κροατία που υποστήριξε φιλελεύθερες - δημοκρατικές και πολιτικές αξίες και θεσμούς.Υποστήριξε την αντίσταση στις προσπάθειες εκγερμανισμού και εξουγγρισμού, με οικοδόμηση μίας ισχυρής εθνικής ταυτότητας, με γνώση της ιστορίας του έθνους, λογοτεχνία, καλλιέργεια της γλώσσας στην εκπαίδευση και στη δημόσια ζωή. Οι ιδρυτές του Λαϊκού Κόμματος πίστευαν ότι η Κροατική εθνική ταυτότητα δεν θα έπρεπε να είναι υποτελής ή λιγότερο πολύτιμη, αλλά με αυτοπεποίθηση και πνεύμα ισοτιμίας να είναι ανοιχτή σε επικοινωνία με όλες τις άλλες Ευρωπαϊκές εθνικές ταυτότητες.[4]


Διάγραμμα για την ιστορική προέλευση του κόμματος
Λαϊκό Κόμμα
1841–1861
Λαϊκό Φιλελεύθερο Κόμμα
1861–1880
Λαϊκό Κόμμα
1880–1918
Ανεξάρτητο Λαϊκό Κόμμα
1880–1918
Λίγκα Κομμουνιστών Κροατίας
1937–1990
Emblem of the SKH.svg
Κροατικό Λαϊκό Κόμμα
1990–2005
HNS Logo.svg		Κροατικό Κοινωνικό Φιλελεύθερο Κόμμα
1989–σήμερα
HSLS Logo.svg
Κόμμα Φιλελεύθερων Δημοκρατών
2002–2005
Κροατικό Λαϊκό Κόμμα – Φιλελεύθεροι Δημοκράτες
2005–σήμερα
HNS Logo.svg
Πολιτική Φιλελεύθερη Συμμαχία
2017–σήμερα
Πηγή:Povijest HNS


Το πρώτο Λαίκό Κόμμα ιδρύθηκε το 1841 από τους Ιβάν Μάτζουρανιτς, Λιούντεβιτ Γκάι και Ιβάν Κουκούλιεβιτς Κατσίνσκι. Ήταν μέρος του Ιλλυριανού κινήματος, μιας παννοτιοσλαβικής πολιτιστικής και πολιτικής εκστρατείας, που αναβιώθηκε από μία ομάδα Κροατών λόγιων κατά τα μέσα του 19ου αιώνα. Γι'αυτό, ήταν γνωστό και ως Ιλλυριανό Κόμμα. Αρχικά συμμετείχε στα συμβούλια της Ζουπανίας Βαράζντιν και Ζουπανίας Μπιέλιοβαρ και Κρίζεβτσι. Το 1843 ήταν το ένα από τα δύο κόμματα στο Κροατικό Κοινοβούλιο.[5] Το 1861 είχε τις 58 από τις 106 έδρες στη βουλή,[6] μετονομάστηκε σε Λαϊκό Φιλελεύθερο Κόμμα και ιδρύθηκε το αδελφικό του κόμμα στη Δαλματία.[7][8] Αργότερα κατά τον 19ο αιώνα, το κόμμα δέχτηκε επιρροές από τους Ούγγρους, κάτι που το 1880 οδήγησε σε διάσπαση μίας κοινοβουλευτικής ομάδας 22 πολιτικών με αρχηγό τον Ματία Μράζοβιτς, που ίδρυσε το Ανεξάρτητο Λαϊκό Κόμμα.[9] Στις βουλευτικές εκλογές του 1884 το Λαϊκό Κόμμα κέρδισε τις 69 και το Ανεξάρτητο Λαϊκό Κόμμα τις 13 από τις 110 έδρες του Κροατικού-Σλαβονιακού-Δαλματικού Κοινοβουλίου.[10][11] Το Λαϊκό Κόμμα διατήρησε την πλειοψηφία του στο Κοινοβούλιο μέχρι το 1903. Μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, το 1918, το Λαϊκό Κόμμα διαλύθηκε.

Αποτελέσματα εκλογών για το Κροατικό Κοινοβούλιο:1884-1918
Έτος Αρχηγός Συμμαχία Ψήφοι % Έδρες ± Κυβέρνηση
1884
69 / 110
 Κυβέρνηση
1887
1892
78 / 88
 Κυβέρνηση
1897
59 / 88
 Μείωση19 Κυβέρνηση
1901
73 / 86
 Αύξηση14 Κυβέρνηση
1906[12] Nikola Tomašić.JPG
Νικόλα Τόμασιτς
36 / 88
 Μείωση37
1908
1910 20.126 17,9
18 / 88
1911
21 / 88
 Αύξηση3

Κροατικό Λαϊκό Κόμμα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το σύγχρονο Κροατικό Λαϊκό Κόμμα ιδρύθηκε στις 13 Οκτωβρίου 1990. Στην ηγεσία του κόμματος συμμετείχαν πολλοί πρώην αρχηγοί της Λίγκας Κομμουνιστών της Κροατίας που συμμετείχαν στην Κροατική Άνοιξη του 1971: η Σάβκα Ντάμπτσεβιτς-Κούτσαρ, που έγινε η πρώτη πρόεδρος του κόμματος, οι Μίκο Τρίπαλο, Ντράγκουτιν Χάραμιγια, Σρέτσκο Μπίγελιτς, Κρέσιμιρ Τζέμπα, Ίβιτσα Βρκιτς, Σλάβκο Μέστροβιτς και Ράντιμιρ Τσάτσιτς. Όλοι τους συνδέονταν από το ίδιο όραμα για την Κροατία: μία σύγχρονη πολιτεία με ισότιμους και ικανοποιημένους πολίτες.[4]

Το 1990, στις πρώτες πολυκομματικές βουλευτικές εκλογές στην Κροατία, το Κροατικό Λαϊκό Κόμμα συμμετείχε ως μέρος της «Συμμαχίας της Λαϊκής Συμφωνίας». Ήταν ένα μικρό κόμμα της αντιπολίτευσης, που το 1992 κέρδισε τις 6 από τις 138 έδρες της βουλής. Στις εκλογές του 1995, με αρχηγό τον Ράντιμιρ Τσάτσιτς και ως μέρος της συμμαχίας του ΚΑΚ, κέρδισε 2 έδρες. Μετά τις εκλογές του 2000, το ΚΛΚ συμμετείχε στην κυβέρνηση συνεργασίας του Ίβιτσα Ράτσαν. Ο Ράντιμιρ Τσάτσιτς έγινε Υπουργός Δημοσίων Έργων και Κατασκευών, και στο τέλος της τετραετούς θητείας του άφησε στην Κροατία πάνω από 300 χλμ. δρόμων και χιλιάδες διαμερίσματα από το επιδοτούμενο πρόγραμμα στέγασης.[4] Στις προεδρικές εκλογές του 2000 κέρδισε ο υποψήφιος του ΚΛΚ, ο Στίπε Μέσιτς, ο οποίος έγινε ο 2ος Πρόεδρος της Κροατίας.[13][14]

Το 2005 το Κροατικό Λαϊκό Κόμμα συγχωνεύτηκε με το Κόμμα Φιλελεύθερων Δημοκρατών, το οποίο προέκυψε με διάσπαση από το Κροατικό Κοινωνικό Φιλελεύθερο Κόμμα, και από τότε προστέθηκε ο όρος «Φιλελεύθεροι Δημοκράτες» στην επωνυμία του.

Τον Ιούνιο του 2017 ο Πρωθυπουργός Πλένκοβιτς συμφώνησε για κυβέρνηση συνεργασίας με το κεντρώο ΚΛΚ-ΦΔ. Από τους 9 βουλευτές του κόμματος, οι 5 υποστήριξαν την κυβερνώσα συμμαχία, ενώ οι 4 διασπάστηκαν και σχημάτισαν την Φιλελεύθερη Συμμαχία Πολιτών.[15] Ο Πρέντραγκ Στρόμαρ έγινε Υπουργός Κατασκευών και Χωροταξικού σχεδιασμού.[16]

Αποτελέσματα εκλογών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Βουλευτικές εκλογές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Για το Κροατικό Κοινοβούλιο (Σάμπορ)
Εκλογή Αρχηγός Συμμαχία Αποτελέσματα συμμαχίας Αποτελέσματα κόμματος Κυβέρνηση
Ψήφοι % Έδρες Έδρες ±
1990 Savka Dabcevic Kucar.jpg
Σάβκα Ντάμπτσεβιτς Κούτσαρ 		«Συμμαχία της Λαϊκής Συμφωνίας»
11 / 356
 Αντιπολίτευση
1992 – 176.214 6,7
6 / 138
 Αντιπολίτευση
1995 Radimir Cacic cropped.png
Ράντιμιρ Τσάτσιτς 		KAK, ΚΛΚ, ΔΣΙ, ΚΧΔΕ, ΚΚΣΜπ 441.390 18,3
18 / 127
2 / 127
 Μείωση 4 Αντιπολίτευση
2000 Vesna Pusić 1.JPG
Βέσνα Πούσιτς 		KAK, ΚΛΚ, ΔΣΙ, ΦΚ, ΣΔΔΚ 432.527 14,7
25 / 151
2 / 151
 Σταθερό Κυβέρνηση
2003 ΚΛΚ, ΚΚΣΜπ, ΣΠΓκΚ 198.781 8,0
11 / 151
10 / 151
 Αύξηση 8 Αντιπολίτευση
2007 – 168.440 6,8
7 / 153
 Μείωση 3 Αντιπολίτευση
2011 Radimir Cacic cropped.png
Ράντιμιρ Τσάτσιτς 		Plan 21.png
«Συμμαχία Κουκουρίκου»
ΣΔΚ, ΔΣΙ, ΚΛΚ-ΦΔ, ΚΚΣ 		958.318 40,0
81 / 151
14 / 151
 Αύξηση 7 Κυβέρνηση
2015 Vesna Pusić 1.JPG
Βέσνα Πούσιτς

«Κροατία με Ανάπτυξη»
ΣΔΚ, ΚΛΚ-ΦΔ, ΚΚΣ, ΚΕ-ΕΚ, ΑΚΑΚ, ΚΖ 		744.507 32,3
59 / 151
9 / 151
 Μείωση 5 Αντιπολίτευση
2016 I vrdoljak.jpg
Ιβάν Βρντόλιακ 		«Λαϊκή Συμμαχία»
ΣΔΚ, ΚΛΚ-ΦΔ, ΚΚΣ, KAK 		636.602 33,8
54 / 151
9 / 151
 Σταθερό Αντιπολίτευση
(2016-17)
Κυβέρνηση
(2017-20)
Πηγή: Parlament izbori

Προεδρικές εκλογές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εκλογές Υποψήφιος
Πρόεδρος 		Συμμαχία 1ος Γύρος 2ος Γύρος Αποτέλεσμα
Ψήφοι % Ψήφοι %
1992 Savka Dabcevic Kucar.jpg Σάβκα Ντάμπτσεβιτς Κούτσαρ (ΚΛΚ) – 161.242 (#3) 6,1 Red XN Έχασε
1997 Βλάντο Γκότοβατς (ΚΚΦΚ) – 382.630 (#3) 17,6 Red XN Έχασε
2000 Stjepan Mesic (2) (cropped).jpg Στιέπαν Μέσιτς (ΚΛΚ) – 1.100.671 (#1) 41,1 1.433.372 56,0 ΝαιY Νίκη
2005 Στιέπαν Μέσιτς (Ανεξάρτητος) – 1.089.398 48,9 1.454.451 65,9 ΝαιY Νίκη
2009-10 V pusic.jpg Βέσνα Πούσιτς (ΚΛΚ-ΦΔ) – 143.190 (#5) 7,2 Red XN Έχασε
2014-15 16 obljetnica vojnoredarstvene operacije Oluja Ivo Josipovic 04082011 c 876.jpg Ίβο Γιοσίποβιτς (Ανεξάρτητος) «Συμμαχία Κουκουρίκου»
ΣΔΚ, ΔΣΙ, ΚΛΚ-ΦΔ, ΚΚΣ 		687.678 (#1) 38,5 1.082.436 (#2) 49,3 Red XN Έχασε
Πηγή: predsjednik Izbori

Ευρωεκλογές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
Εκλογή Συμμαχία Αποτελέσματα συμμαχίας Αποτελέσματα κόμματος
Ψήφοι % Έδρες Έδρες ±
2013 «Συμμαχία Κουκουρίκου»
ΣΔΚ, ΚΛΚ-ΦΔ, ΚΚΣ 		237.778 32,1
5 / 12
0 / 12
2014 «Συμμαχία Κουκουρίκου»
ΣΔΚ, ΚΛΚ-ΦΔ, ΚΚΣ, ΔΣΙ, ΑΔΣΚ 		275.904 29,9
4 / 11
1 / 12
 Αύξηση 1
2019 – 27.958 2,6
0 / 11
 Μείωση 1
Πηγή:Izbori eu parlament

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ «HNS Vesne Pusić ima više članova od Milanovićeva SDP-a». Večernji list (στα Κροατικά). 10 Οκτωβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 31 Οκτωβρίου 2015. 
  2. ↑ Close, Caroline (12 Φεβρουαρίου 2019). «The liberal party family ideology: Distinct, but diverse». Στο: Close, Caroline· van Haute, Emilie. Liberal Parties in Europe. Routledge. σελ. 339. ISBN 9781351245487. 
  3. ↑ 3,0 3,1 Gladoic, Andrea. «Croatia's Largest Political Parties». Expat in Croatia. Ανακτήθηκε στις 12 Οκτωβρίου 2018. 
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 «Povijest HNS-a». HNS (στα Κροατικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιουλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουλίου 2020. 
  5. ↑ Horvat, Rudolf (1906). Najnovije doba hrvatske povjesti. U Zagrebu : "Matica hrvatska". σελ. 77. 
  6. ↑ Horvat, Rudolf (1906). Najnovije doba hrvatske povjesti. U Zagrebu : "Matica hrvatska". σελ. 204. 
  7. ↑ Branka Magaš. Croatia through history: the making of a European state. Saqi, 2007. P. 387.
  8. ↑ Teich, Mikulas, επιμ. (1993-05-06). The National Question in Europe in Historical Context. doi:10.1017/cbo9780511622298. http://dx.doi.org/10.1017/cbo9780511622298. 
  9. ↑ Horvat, Rudolf (1906). Najnovije doba hrvatske povjesti. U Zagrebu : "Matica hrvatska". σελ. 289. 
  10. ↑ Šišić, Ferdo. (1975). Pregled povijesti hrvatskoga naroda. Matica hrvatska. 438748922. 
  11. ↑ Ivo Perić, Hrvatski državni sabor 1848.-2000. 2. sv. Dom i svijet. Zagreb, 2000. (str. 372)
  12. ↑ Home and World, May 15, 1906, no. 10, 1906, p. 198th
  13. ↑ «IZBOR ZA PREDSJEDNIKA REPUBLIKE HRVATSKE 2000. [1.krug]». web.archive.org. 6 Μαΐου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Μαΐου 2012. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουλίου 2020. CS1 maint: Unfit url (link)
  14. ↑ «IZBORI ZA PREDSJEDNIKA REPUBLIKE HRVATSKE 2000. [2.krug]». web.archive.org. 5 Μαΐου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαΐου 2012. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουλίου 2020. CS1 maint: Unfit url (link)
  15. ↑ Mlačić/Vijesti.hr, Petra. «Bivši HNS-ovci osnovali GLAS: 'Želimo okupiti ljude kojima su se izbori i politika zgadili'». Vijesti.hr (στα Κροατικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιουλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουλίου 2020. 
  16. ↑ «Predrag Štromar novi predsjednik HNS-a: Hrvatska se voli radom». HNS (στα Κροατικά). 24 Μαΐου 2020. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Ιουλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουλίου 2020. 
Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Κροατικό_Λαϊκό_Κόμμα_–_Φιλελεύθεροι_Δημοκράτες&oldid=10074714"