Κροατικό Λαϊκό Κόμμα – Φιλελεύθεροι Δημοκράτες
Κροατικό Λαϊκό Κόμμα – Φιλελεύθεροι Δημοκράτες Hrvatska narodna stranka – Liberalni demokrati | |
|---|---|
 | |
| Πρόεδρος | Πρέντραγκ Στρόμαρ |
| Ιδρυτής | Σάβκα Ντάμπτσεβιτς-Κούτσαρ |
| Ίδρυση | 13 Οκτωβρίου 1990 |
| Έδρα | Κνέζα Μισλάβα 8, 1000, Ζάγκρεμπ |
| Μέλη (2017) | 39.867[1] |
| Ιδεολογία | Κοινωνικός φιλελευθερισμός[2] Φιλοευρωπαϊσμός[3] |
| Πολιτικό φάσμα | Κέντρο[3] |
| Ευρωπαϊκή προσχώρηση | Κόμμα Συμμαχίας Φιλελευθέρων και Δημοκρατών για την Ευρώπη |
| Χρώματα | Πορτοκαλί |
| Κροατικό Κοινοβούλιο | 4 / 151 |
| Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο | 0 / 12 |
| Έπαρχοι | 0 / 21 |
| Δήμαρχοι | 5 / 128 |
| Ιστότοπος | |
| Επίσημος ιστότοπος | |
| Πολιτικό σύστημα στην Κροατία Πολιτικά κόμματα Εκλογές | |
Το Κροατικό Λαϊκό Κόμμα – Φιλελεύθεροι Δημοκράτες (Κροατικά: Hrvatska narodna stranka – Liberalni demokrati) είναι ένα πολιτικό κόμμα στην Κροατία. Ιδρύθηκε στις 13 Οκτωβρίου 1990. Σε Ευρωπαϊκό επίπεδο έχει προσχωρήσει στη Συμμαχία Φιλελευθέρων και Δημοκρατών από το 2001.
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Λαϊκό Κόμμα: 1841-1918
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Κροατικός εθνικισμός γεννήθηκε στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, με κύριους εκπρόσωπους τον Κροάτη ποιητή, γλωσσολόγο και πολιτικό Ιβάν Μάτζουρανιτς, και τον Κροάτη πολιτικό και επίσκοπο της Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας Γιόσιπ Γιούραϊ Στροσμάγιερ. Κατά τον 19ο αιώνα, το Λαϊκό Κόμμα ήταν το πρώτο στην Κροατία που υποστήριξε φιλελεύθερες - δημοκρατικές και πολιτικές αξίες και θεσμούς.Υποστήριξε την αντίσταση στις προσπάθειες εκγερμανισμού και εξουγγρισμού, με οικοδόμηση μίας ισχυρής εθνικής ταυτότητας, με γνώση της ιστορίας του έθνους, λογοτεχνία, καλλιέργεια της γλώσσας στην εκπαίδευση και στη δημόσια ζωή. Οι ιδρυτές του Λαϊκού Κόμματος πίστευαν ότι η Κροατική εθνική ταυτότητα δεν θα έπρεπε να είναι υποτελής ή λιγότερο πολύτιμη, αλλά με αυτοπεποίθηση και πνεύμα ισοτιμίας να είναι ανοιχτή σε επικοινωνία με όλες τις άλλες Ευρωπαϊκές εθνικές ταυτότητες.[4]
| Διάγραμμα για την ιστορική προέλευση του κόμματος | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Πηγή:Povijest HNS | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Το πρώτο Λαίκό Κόμμα ιδρύθηκε το 1841 από τους Ιβάν Μάτζουρανιτς, Λιούντεβιτ Γκάι και Ιβάν Κουκούλιεβιτς Κατσίνσκι. Ήταν μέρος του Ιλλυριανού κινήματος, μιας παννοτιοσλαβικής πολιτιστικής και πολιτικής εκστρατείας, που αναβιώθηκε από μία ομάδα Κροατών λόγιων κατά τα μέσα του 19ου αιώνα. Γι'αυτό, ήταν γνωστό και ως Ιλλυριανό Κόμμα. Αρχικά συμμετείχε στα συμβούλια της Ζουπανίας Βαράζντιν και Ζουπανίας Μπιέλιοβαρ και Κρίζεβτσι. Το 1843 ήταν το ένα από τα δύο κόμματα στο Κροατικό Κοινοβούλιο.[5] Το 1861 είχε τις 58 από τις 106 έδρες στη βουλή,[6] μετονομάστηκε σε Λαϊκό Φιλελεύθερο Κόμμα και ιδρύθηκε το αδελφικό του κόμμα στη Δαλματία.[7][8] Αργότερα κατά τον 19ο αιώνα, το κόμμα δέχτηκε επιρροές από τους Ούγγρους, κάτι που το 1880 οδήγησε σε διάσπαση μίας κοινοβουλευτικής ομάδας 22 πολιτικών με αρχηγό τον Ματία Μράζοβιτς, που ίδρυσε το Ανεξάρτητο Λαϊκό Κόμμα.[9] Στις βουλευτικές εκλογές του 1884 το Λαϊκό Κόμμα κέρδισε τις 69 και το Ανεξάρτητο Λαϊκό Κόμμα τις 13 από τις 110 έδρες του Κροατικού-Σλαβονιακού-Δαλματικού Κοινοβουλίου.[10][11] Το Λαϊκό Κόμμα διατήρησε την πλειοψηφία του στο Κοινοβούλιο μέχρι το 1903. Μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, το 1918, το Λαϊκό Κόμμα διαλύθηκε.
| Έτος | Αρχηγός | Συμμαχία | Ψήφοι | % | Έδρες | ± | Κυβέρνηση |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1884 | 69 / 110 |
Κυβέρνηση | |||||
| 1887 | |||||||
| 1892 | 78 / 88 |
Κυβέρνηση | |||||
| 1897 | 59 / 88 |
 19
|
Κυβέρνηση | ||||
| 1901 | 73 / 86 |
 14
|
Κυβέρνηση | ||||
| 1906[12] |  Νικόλα Τόμασιτς |
36 / 88 |
37
|
||||
| 1908 | |||||||
| 1910 | 20.126 | 17,9 | 18 / 88 |
||||
| 1911 | 21 / 88 |
3
|
Κροατικό Λαϊκό Κόμμα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το σύγχρονο Κροατικό Λαϊκό Κόμμα ιδρύθηκε στις 13 Οκτωβρίου 1990. Στην ηγεσία του κόμματος συμμετείχαν πολλοί πρώην αρχηγοί της Λίγκας Κομμουνιστών της Κροατίας που συμμετείχαν στην Κροατική Άνοιξη του 1971: η Σάβκα Ντάμπτσεβιτς-Κούτσαρ, που έγινε η πρώτη πρόεδρος του κόμματος, οι Μίκο Τρίπαλο, Ντράγκουτιν Χάραμιγια, Σρέτσκο Μπίγελιτς, Κρέσιμιρ Τζέμπα, Ίβιτσα Βρκιτς, Σλάβκο Μέστροβιτς και Ράντιμιρ Τσάτσιτς. Όλοι τους συνδέονταν από το ίδιο όραμα για την Κροατία: μία σύγχρονη πολιτεία με ισότιμους και ικανοποιημένους πολίτες.[4]
Το 1990, στις πρώτες πολυκομματικές βουλευτικές εκλογές στην Κροατία, το Κροατικό Λαϊκό Κόμμα συμμετείχε ως μέρος της «Συμμαχίας της Λαϊκής Συμφωνίας». Ήταν ένα μικρό κόμμα της αντιπολίτευσης, που το 1992 κέρδισε τις 6 από τις 138 έδρες της βουλής. Στις εκλογές του 1995, με αρχηγό τον Ράντιμιρ Τσάτσιτς και ως μέρος της συμμαχίας του ΚΑΚ, κέρδισε 2 έδρες. Μετά τις εκλογές του 2000, το ΚΛΚ συμμετείχε στην κυβέρνηση συνεργασίας του Ίβιτσα Ράτσαν. Ο Ράντιμιρ Τσάτσιτς έγινε Υπουργός Δημοσίων Έργων και Κατασκευών, και στο τέλος της τετραετούς θητείας του άφησε στην Κροατία πάνω από 300 χλμ. δρόμων και χιλιάδες διαμερίσματα από το επιδοτούμενο πρόγραμμα στέγασης.[4] Στις προεδρικές εκλογές του 2000 κέρδισε ο υποψήφιος του ΚΛΚ, ο Στίπε Μέσιτς, ο οποίος έγινε ο 2ος Πρόεδρος της Κροατίας.[13][14]
Το 2005 το Κροατικό Λαϊκό Κόμμα συγχωνεύθηκε με το Κόμμα Φιλελεύθερων Δημοκρατών, το οποίο προέκυψε με διάσπαση από το Κροατικό Κοινωνικό Φιλελεύθερο Κόμμα, και από τότε προστέθηκε ο όρος «Φιλελεύθεροι Δημοκράτες» στην επωνυμία του.
Τον Ιούνιο του 2017 ο Πρωθυπουργός Πλένκοβιτς συμφώνησε για κυβέρνηση συνεργασίας με το κεντρώο ΚΛΚ-ΦΔ. Από τους 9 βουλευτές του κόμματος, οι 5 υποστήριξαν την κυβερνώσα συμμαχία, ενώ οι 4 διασπάστηκαν και σχημάτισαν την Φιλελεύθερη Συμμαχία Πολιτών.[15] Ο Πρέντραγκ Στρόμαρ έγινε Υπουργός Κατασκευών και Χωροταξικού σχεδιασμού.[16]
Αποτελέσματα εκλογών
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Βουλευτικές εκλογές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Εκλογή | Αρχηγός | Συμμαχία | Αποτελέσματα συμμαχίας | Αποτελέσματα κόμματος | Κυβέρνηση | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ψήφοι | % | Έδρες | Έδρες | ± | ||||
| 1990 |  Σάβκα Ντάμπτσεβιτς Κούτσαρ |
«Συμμαχία της Λαϊκής Συμφωνίας» | 11 / 356 |
Αντιπολίτευση | ||||
| 1992 | – | 176.214 | 6,7 | 6 / 138 |
Αντιπολίτευση | |||
| 1995 |  Ράντιμιρ Τσάτσιτς |
KAK, ΚΛΚ, ΔΣΙ, ΚΧΔΕ, ΚΚΣΜπ | 441.390 | 18,3 | 18 / 127
|
2 / 127
|
4
|
Αντιπολίτευση |
| 2000 |  Βέσνα Πούσιτς |
KAK, ΚΛΚ, ΔΣΙ, ΦΚ, ΣΔΔΚ | 432.527 | 14,7 | 25 / 151
|
2 / 151
|
|
Κυβέρνηση |
| 2003 | ΚΛΚ, ΚΚΣΜπ, ΣΠΓκΚ | 198.781 | 8,0 | 11 / 151
|
10 / 151
|
8
|
Αντιπολίτευση | |
| 2007 | – | 168.440 | 6,8 | 7 / 153
|
3 |
Αντιπολίτευση | ||
| 2011 | Ράντιμιρ Τσάτσιτς |
 «Συμμαχία Κουκουρίκου» ΣΔΚ, ΔΣΙ, ΚΛΚ-ΦΔ, ΚΚΣ |
958.318 | 40,0 | 81 / 151
|
14 / 151
|
7
|
Κυβέρνηση |
| 2015 | Βέσνα Πούσιτς |
 «Κροατία με Ανάπτυξη» ΣΔΚ, ΚΛΚ-ΦΔ, ΚΚΣ, ΚΕ-ΕΚ, ΑΚΑΚ, ΚΖ |
744.507 | 32,3 | 59 / 151
|
9 / 151
|
5
|
Αντιπολίτευση |
| 2016 |  Ιβάν Βρντόλιακ |
«Λαϊκή Συμμαχία» ΣΔΚ, ΚΛΚ-ΦΔ, ΚΚΣ, KAK |
636.602 | 33,8 | 54 / 151
|
9 / 151
|
|
Αντιπολίτευση (2016-17) |
| Κυβέρνηση (2017-20) | ||||||||
| Πηγή: Parlament izbori | ||||||||
Προεδρικές εκλογές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Εκλογές | Υποψήφιος Πρόεδρος |
Συμμαχία | 1ος Γύρος | 2ος Γύρος | Αποτέλεσμα | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ψήφοι | % | Ψήφοι | % | ||||||
| 1992 |
|
Σάβκα Ντάμπτσεβιτς Κούτσαρ (ΚΛΚ) | – | 161.242 (#3) | 6,1 |  Έχασε
| |||
| 1997 | Βλάντο Γκότοβατς (ΚΚΦΚ) | – | 382.630 (#3) | 17,6 | Έχασε
| ||||
| 2000 | _(cropped).jpg)
|
Στιέπαν Μέσιτς (ΚΛΚ) | – | 1.100.671 (#1) | 41,1 | 1.433.372 | 56,0 |  Νίκη
| |
| 2005 | Στιέπαν Μέσιτς (Ανεξάρτητος) | – | 1.089.398 | 48,9 | 1.454.451 | 65,9 | Νίκη
| ||
| 2009-10 | 
|
Βέσνα Πούσιτς (ΚΛΚ-ΦΔ) | – | 143.190 (#5) | 7,2 | Έχασε
| |||
| 2014-15 | 
|
Ίβο Γιοσίποβιτς (Ανεξάρτητος) | «Συμμαχία Κουκουρίκου» ΣΔΚ, ΔΣΙ, ΚΛΚ-ΦΔ, ΚΚΣ |
687.678 (#1) | 38,5 | 1.082.436 (#2) | 49,3 | Έχασε
| |
| Πηγή: predsjednik Izbori | |||||||||
Ευρωεκλογές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Εκλογή | Συμμαχία | Αποτελέσματα συμμαχίας | Αποτελέσματα κόμματος | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Ψήφοι | % | Έδρες | Έδρες | ± | ||
| 2013 | «Συμμαχία Κουκουρίκου» ΣΔΚ, ΚΛΚ-ΦΔ, ΚΚΣ |
237.778 | 32,1 | 5 / 12
|
0 / 12 |
|
| 2014 | «Συμμαχία Κουκουρίκου» ΣΔΚ, ΚΛΚ-ΦΔ, ΚΚΣ, ΔΣΙ, ΑΔΣΚ |
275.904 | 29,9 | 4 / 11
|
1 / 12 |
1
|
| 2019 | – | 27.958 | 2,6 | 0 / 11 |
1
| |
| Πηγή:Izbori eu parlament | ||||||
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «HNS Vesne Pusić ima više članova od Milanovićeva SDP-a». Večernji list (στα Κροατικά). 10 Οκτωβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 31 Οκτωβρίου 2015.
- ↑ Close, Caroline (12 Φεβρουαρίου 2019). «The liberal party family ideology: Distinct, but diverse». Στο: Close, Caroline· van Haute, Emilie, επιμ. Liberal Parties in Europe. Routledge. σελ. 339. ISBN 9781351245487.
- ↑ 3,0 3,1 Gladoic, Andrea. «Croatia's Largest Political Parties». Expat in Croatia. Ανακτήθηκε στις 12 Οκτωβρίου 2018.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 «Povijest HNS-a». HNS (στα Κροατικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιουλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουλίου 2020.
- ↑ Horvat, Rudolf (1906). Najnovije doba hrvatske povjesti. U Zagrebu : "Matica hrvatska". σελ. 77.
- ↑ Horvat, Rudolf (1906). Najnovije doba hrvatske povjesti. U Zagrebu : "Matica hrvatska". σελ. 204.
- ↑ Branka Magaš. Croatia through history: the making of a European state. Saqi, 2007. P. 387.
- ↑ Teich, Mikulas, επιμ. (1993-05-06). The National Question in Europe in Historical Context. doi:. http://dx.doi.org/10.1017/cbo9780511622298.
- ↑ Horvat, Rudolf (1906). Najnovije doba hrvatske povjesti. U Zagrebu : "Matica hrvatska". σελ. 289.
- ↑ Šišić, Ferdo. (1975). Pregled povijesti hrvatskoga naroda. Matica hrvatska. 438748922.
- ↑ Ivo Perić, Hrvatski državni sabor 1848.-2000. 2. sv. Dom i svijet. Zagreb, 2000. (str. 372)
- ↑ Home and World, May 15, 1906, no. 10, 1906, p. 198th
- ↑ «IZBOR ZA PREDSJEDNIKA REPUBLIKE HRVATSKE 2000. [1.krug]». web.archive.org. 6 Μαΐου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Μαΐου 2012. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουλίου 2020.
- ↑ «IZBORI ZA PREDSJEDNIKA REPUBLIKE HRVATSKE 2000. [2.krug]». web.archive.org. 5 Μαΐου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαΐου 2012. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουλίου 2020.
- ↑ Mlačić/Vijesti.hr, Petra. «Bivši HNS-ovci osnovali GLAS: 'Želimo okupiti ljude kojima su se izbori i politika zgadili'». Vijesti.hr (στα Κροατικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιουλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουλίου 2020.
- ↑ «Predrag Štromar novi predsjednik HNS-a: Hrvatska se voli radom». HNS (στα Κροατικά). 24 Μαΐου 2020. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Ιουλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουλίου 2020.