Κουπάκι Φωκίδας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 38°32′26.2″N 22°1′54.8″E / 38.540611°N 22.031889°E / 38.540611; 22.031889

Κουπάκι
Κουπάκι is located in Greece
Κουπάκι
Κουπάκι
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΣτερεάς Ελλάδας
Περιφερειακή ΕνότηταΦωκίδας
ΔήμοςΔωρίδος
Δημοτική ΕνότηταΒαρδουσίων
Γεωγραφία
ΝομόςΦωκίδας
Υψόμετρο880
Πληροφορίες
Παλαιά ονομασίαΚουπάκιον
Ταχ. κώδικας330 61
Τηλ. κωδικός22660

Το Κουπάκι είναι οικισμός της Στερεάς Ελλάδας στην Περιφερειακή Ενότητα Φωκίδας.[1][2]

Γενικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Κουπάκι βρίσκεται στις πλαγιές των Βαρδουσίων, σε υψόμετρο 880 μέτρων[1] και συγκεκριμένα στην πλαγιά μιας κορυφής των Βαρδουσίων με την ονομασία Πύργος (1.100 μ).[3] Το κλίμα του είναι αρκετά ψυχρό, χιόνι και παγετός κατακλύζουν το χωριό κατά τους χειμερινούς μήνες. Καλύπτεται από χίλια περίπου στρέμματα πυκνού δάσους από καστανιές και βελανιδιές. Οι κάτοικοι ασχολούνται, κυρίως, με την κτηνοτροφία. Έχει μόνιμο πληθυσμό, σύμφωνα με την απογραφή του 2011, 65 κατοίκους.[4] Στο παλιό δημοτικό σχολείο του χωριού στεγάζεται σήμερα λαογραφικό μουσείο[5]. Το χωριό έχει χαρακτηριστεί ως παραδοσιακός οικισμός[6].

Απέχει 266 χλμ. από την Αθήνα, 45 χλμ. από την Ναύπακτο και 77 χλμ. από την Άμφισσα.

Δημοτικό Διαμέρισμα Κουπακίου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Κουπάκι (Τοπική Κοινότητα Κουπακίου - Δημοτική Ενότητα Βαρδουσίων), ανήκει στον δήμο Δωρίδος της Περιφερειακής Ενότητας Φωκίδας που βρίσκεται στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, σύμφωνα με τη διοικητική διαίρεση της Ελλάδας όπως διαμορφώθηκε με το πρόγραμμα “Καλλικράτης”.

Η επίσημη ονομασία είναι “Κουπάκι”. Έδρα του δήμου είναι το Λιδωρίκι και ανήκει στο γεωγραφικό διαμέρισμα Στερεάς Ελλάδας.

Κατά τη διοικητική διαίρεση της Ελλάδας με το σχέδιο “Καποδίστριας”, μέχρι το 2010, το Κουπάκι ανήκε στο Τοπικό Διαμέρισμα Κουπακίου, του πρώην Δήμου Βαρδουσίων του Νομού Φωκίδος.

Το Κουπάκι έχει υψόμετρο 880 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας, σε γεωγραφικό πλάτος 38,5382712472 και γεωγραφικό μήκος 22,0299077659

Απογραφές πληθυσμού[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Απογραφή 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011
Πληθυσμός 187[7] 105[8] 51[9] 93[10] 81[11] 86[12] 65

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις θέσεις Ιτιά, Πόντζανι, Μαραβέλι, Παλιοκούπακο κ.α., έχουν βρεθεί αρχαίοι τάφοι, ογκόλιθοι κτίσματος, νομίσματα, σημάδια παρουσίας αρχαίων οικισμών. Το χωριό ιδρύθηκε στη σημερινή του θέση μετά το 1700, ενώ παλαιότερα βρισκόταν στη θέση «Παλιοκούπακο» ή «Πέρα Χωριό». Οι κάτοικοι του χωριού συμμετείχαν στην επανάσταση του 1821.[3]

Εκκλησία Αγίου Γεωργίου

Στη θέση του παλαιού ναΐσκου του Αγίου Γεωργίου, χτίστηκε το 1858 νέος ναός.[13] Η χρονολογία αυτή έιναι γραμμένη στη μεγάλη πέτρα, η οποία αποτελούσε την μετόπη της κυρίας εισόδου της εκκλησίας μας και η οποία μετά την ανακατασκευή των εξωτερικών τοίχων της το έτος 1954, μεταφέρθηκε, και τοποθετήθηκε ως μετόπη της μικρής θύρας που ανοίχθηκε στο ιερό της εκκλησίας μας. Στην πέτρα αυτή υπάρχουν σκαλισμένες και διάφορες παραστάσεις, αναγράφονται δε και τα ονόματα "Ζαχ. Νίτσος" και κάποιου άλλου του οποίου αναφέρονται τα δύο αρχικά γράμματα του ονόματος και επωνύμου τούτου "Αθ. Αν." 

Η εκκλησία είναι ρυθμού βασιλικής. Έχει διαστάσεις 18 Χ 10  μέτρα και ύψος 5,5 μέτρα. Ανεγέρθει με δαπάνη μόνον των κατοίκων του χωριού βάση καταρτισθέντος ερανικού καταλόγου. Όλες οι εργασίες συγκεντρώσεως των υλικών και μεταφοράς τούτου στο χώρο της οικοδομής έγινε με προσωπική εργασία τους. Για να μεταφέρουν τις μεγάλες πέτρες που χρησιμοποίησαν στην τοιχοποιΐα του ναού, έφεραν καμήλες από τα Σάλωνα. Κοσμείται με ξυλόγλυπτο εικονοστάσιο αρίστης τέχνης. Η παράδοση αναφέρει ότι οι καλλιτέχνες ξυλογλύπτες ήταν Ηπειρώτες. Το έτος 1954 κατεδαφίστηκαν, λόγω ρωγμών που σημειώθηκαν από την καθίζηση του εδάφους και ανακατασκευάστηκαν, ο βορεινός, ο δυτικός και ο νότιος τοίχος της εκκλησίας.

Σχολείο

Το σχολείο του χωριου συνεστήθη με την υπ' αριθμ. 2530 της 21ης Φεβρουαρίου 1890 απόφαση του Υπουργείου Εκκλησιαστικών. Το σχολείο αυτό, ως προκύπτει από την απόφαση αυτή, ήταν σχολείο αρρένων.[14] Το πρώτο σχολείο λειτούργησε σ' ένα δωμάτιο του σπιτιού του Ιωάννη Μητσάκη· εξακολουθεί μέχρι σήμερα η οικογένεια να το αναφέρει με την ονομασία «Σχολείο». Σ’ αυτό το δωμάτιο διέμενε ο δάσκαλος Ηλίας Τσώρης καθ' όλο το διάστηματης θητείας του.

Το πρώτο σχολικό διδακτήριο πρέπει να ανεγερθεί μετά το έτος 1893 στη θέση την οποία βρίσκεται το σημερινό διδακτήριο. Οικοδομήθηκε εξ ολοκλήρου με προσωπική εργασία και με δαπάνη των κατοίκων του χωριού και εκεί λειτούργησε το σχολείο μέχρι και το έτος 1932. Στο διδακτήριο που οικοδομήθηκε στο χωριό το έτος 1893 λειτούργησε το σχολείο μέχρι και το έτος 1932.

Με πίστωση 100.000 δρχ. που διατεθεί το έτος 1932 από το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας, κατόπιν ενεργειών του εκλεκτού συγχωριανού δικηγόρου Αθηνών Αποστ. Καρανδρέα και με προσωπική εργασία των κατοίκων του χωριού, ανοικοδομήθηκε το νέο διδακτήριο. Στα χρόνια 1920-1940 στο σχολείο φοιτούσαν κάθε χρόνο 50-60 μαθητές και υπηρέτησαν 24 δάσκαλοι.

Το κτίριο αυτό παραχωρήθηκε με απόφαση του υπουργού Παιδείας στην κοινότητα Κουπακίου για να χρησιμοποιείται για πολιτιστικές εκδηλώσεις. Σε αυτό στεγάστηκε το Πολιτιστικό Κέντρο και το Λαογραφικό Μουσείο του χωριού. Πολλά και αξιόλογα εκθέματα, τα οποία πρόσφεραν χωριανοί, κοσμούν το Μουσείο αυτό. Τα επίσημα εγκαίνια του Μουσείου έγιναν στις 11/8/1985.

Σύλλογος

Ο Σύλλογος του χωριού ιδρύθηκε στις 13 Δεκεμβρίου του 1956, μετά από πρωτοβουλία των Α. Καρανδρέα, Β.Γ Κοϊνη, Δ.Β. Μητσάκη, Γεωργίου Α. Νασιόπουλου και Δ. Τσίπρα. Ιδρύθηκε με έδρα την Αθήνα και είχε την επωνυμία «Αδελφότης των εν Αθήναις Πειραεί και περιχώρων Κουπακιωτών ο Άγιος Γεώργιος». Με τροποποίηση του καταστατικού του το 1986 ο Σύλλογος μετονομάστηκε σε Σύλλογος Κουπακιωτών Φωκίδας "Άγιος Γεώργιος".

Τοπικά έθιμα και εκδηλώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το πανηγύρι του χωριού γίνεται στις 26 Ιουλίου. Την ημέρα αυτή γιορτάζει και το εξωκλήσι της Αγίας Παρασκευής. Στο Κουπάκι δραστηριοποιείται και ο Σύλλογος Κουπακιωτών Δωρίδος «Ο Άγιος Γεώργιος», που εκδίδει και την εφημερίδα «Το Κουπάκι μας». Τους καλοκαιρινούς μήνες κυρίως διοργανώνονται από τον πολιτιστικό σύλλογο Κουπακίου χορευτικές βραδιές με ζωντανή μουσική και το παζάρι του χωριού. Τον Αύγουστο πραγματοποιείται από τον σύλλογο του χωριού η καλοκαρινή εκδήλωση στο ''Αλωνάκι''. Στο Κουπάκι υπάρχει αγροτικός ιατρός που επισκέπτεται μία φορά την εβδομάδα το χωριό. Υπάρχει ξενώνας, καφενείο, αγροτικό ιατρείο, παιδική χαρά, αίθουσα ψυχαγωγίας και χώρος εκδηλώσεων.

Εξωκλήσια του χωριού: η Αγία Παρασκευή, ο Προφήτης Ηλίας, η Αγία Τριάδα, ο Άγιος Σπυρίδωνας, ο Άγιος Αντώνιος και ο Άγιος Κωνσταντίνος.

Η πλούσια πανίδα της περιοχής έχει καταστήσει το Κουπάκι κέντρο συγκέντρωσης κυνηγών και ορειβατών.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 217, τομ. 18. 
  2. «Κουπάκι». Ανακαλύψτε τη Δωρίδα. Ανακτήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου 2023. 
  3. 3,0 3,1 «Κουπάκι | Δήμος ΔωρίδοςMunicipality of Dorida». www.dorida.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2017. 
  4. «Απογραφή Πληθυσμού-Κατοικιών 2011» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 17 Μαΐου 2017. Ανακτήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2017. 
  5. «Σύγκληση Δημοτικού Συμβουλίου στο Δήμο Δωρίδας - Nafpaktia News». www.nafpaktianews.gr. Ανακτήθηκε στις 5 Νοεμβρίου 2017. 
  6. «PDF Image Viewer». www.et.gr. Ανακτήθηκε στις 4 Δεκεμβρίου 2017. 
  7. Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 7ης Μαρτίου 1951, σελ. 181 του pdf. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-05-14. https://web.archive.org/web/20130514080510/http://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1951_1.pdf. 
  8. Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961, σελ. 173 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1961_1.pdf. 
  9. Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971, σελ. 170 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1971_1.pdf. 
  10. Πραγματικός πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφή της 5 Απριλίου 1981, σελ. 181 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1981_1.pdf. 
  11. Πραγματικός πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφή της 17 Μαρτίου 1991, σελ. 226 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1991_1.pdf. 
  12. Πραγματικός πληθυσμός της Ελλάδος - Απογραφή 2001, σελ. 224 του pdf. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2001_1.pdf. 
  13. «Κουπάκι Φωκίδας - Άρθρα». coupaki.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 5 Δεκεμβρίου 2017. 
  14. «Κουπάκι Φωκίδας - Άρθρα». coupaki.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 5 Δεκεμβρίου 2017. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]