Καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση
 |
Αυτό το λήμμα χρειάζεται μορφοποίηση ώστε να ανταποκρίνεται στις προδιαγραφές μορφοποίησης της Βικιπαίδειας. |
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Με τον όρο βασική υποστήριξη ζωής, γνωστή και ως:
- Καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση
- Καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση
- ΚΑΡΠΑ
Εννοείται η χορήγηση θωρακικών συμπιέσεων και αναπνευστικών εμφυσήσεων σε θύμα που έχει καταρρεύσει και δεν αναπνέει, δηλαδή έχει υποστεί καρδιακή ανακοπή. Η διαδικασία της αναζωογόνησης μπορεί να χωριστεί στην βασική υποστήριξη ζωής και στην εξειδικευμένη υποστήριξη ζωής.
Χωρίς την έγκαιρη υποστήριξη της ζωής, η πιθανότητα επιβίωσης του ασθενούς με αιφνίδια καρδιακή ανακοπή μειώνεται δραματικά. Συγκεκριμένα, για κάθε λεπτό που περνάει χωρίς απινίδωση και ΚΑΡΠΑ, η πιθανότητα επιβίωσης του ασθενούς μειώνεται κατά 10%.
Βασική υποστήριξη ζωής
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η βασική υποστήριξη ζωής μπορεί να ασκηθεί από όλους τους πολίτες και περιλαμβάνει τα εξής:
- Έλεγχο απόκρισης και αναπνοής
- Κλήση στο κέντρο βοήθειας
- ΚΑΡΠΑ
- Απινίδωση με ΑΕΑ (Αυτόματος εξωτερικός απινιδωτής)
- Πλάγια θέση ασφαλείας
- Διαχείριση πνιγμονής
Η βασική υποστήριξη ζωής μπορεί να ασκηθεί παντού και χωρίς κανέναν εξοπλισμό από τον οποιοδήποτε με ελάχιστη εκπαίδευση η ακόμα και υπό τηλεφωνική καθοδήγηση
Εξειδικευμένη υποστήριξη ζωής
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η εξειδικευμένη υποστήριξη ζωής μπορεί να πραγματοποιηθεί από επαγγελματίες υγείας (γιατρούς, νοσηλευτές, διασώστες ΕΚΑΒ κλπ) και περιλαμβάνει:
- Υψηλής ποιότητας ΚΑΡΠΑ
- Αλγόριθμος ABCDE
- Απινίδωση με χειροκίνητο εξωτερικό απινιδωτή
- Αναγνώριση απινιδώσιμων και μη απινιδώσιμων ρυθμών
- Φαρμακολογία αναζωογόνησης
- Διαχείριση αεραγωγού και άλλα...
Αυτού του είδους η υποστήριξη έχει ως προαπαιτούμενο την ύπαρξη κατάλληλα εκπαιδευμένου προσωπικού, καθώς και την ύπαρξη του ογκώδους εξοπλισμού και, κατά συνέπεια, μπορεί να εφαρμοστεί μόνο σε κατάλληλους χώρους όπως νοσοκομεία, αίθουσες αναζωογόνησης, ειδικά εξοπλισμένα ασθενοφόρα, ειδικά εξοπλισμένα ελικόπτερα κλπ.
Έλεγχος θύματος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο λόγος των παρακάτω βημάτων στηρίζεται στην στοιχειώδη λογική και αποτελεί το πρώτο βήμα, αν μη τι άλλο ένας άνθρωπος που μιλάει δεν θα μπορούσε έχει υποστεί καρδιακή ανακοπή. Το ίδιο ισχύει και για την αναπνοή, άρα η αναπνευστική διακοπή σημαίνει και απώλεια καρδιακής λειτουργίας. Τα παρακάτω βήματα έχουν τον σκοπό να μας δώσουν της απαραίτητες πληροφορίες για την κατάσταση του θύματος:
- Πλησιάζουμε με ασφάλεια και ξαπλώνουμε τον ασθενή ύπτια και γονατίζουμε δίπλα του στο ύψος της ωμοπλάτης του
- πιάνουμε τους ώμους του θύματος και φωνάζουμε κουνώντας τον ελαφρός “είσαι καλά; είσαι καλά;”
- Αν δεν λάβουμε απάντηση τότε πλησιάζουμε στο στόμα του θύματος με το αυτί μας κάνουμε απελευθέρωση αεραγωγού (περιγράφεται παρακάτω) και λέμε δυο φορές βλέπω,ακούω,αισθάνομαι με σκοπό να δω εάν υπάρχει κίνηση του θώρακα να ακούσω εάν υπάρχει ήχος αναπνοής και αισθάνομαι την θερμότητα στο μάγουλο μου, είναι σημαντικό ο χρόνος αυτός να μην ξεπερνάει τα 10 δευτερόλεπτα
- Αν δεν υπάρχει αναπνοή ή αν είναι πολύ αδύναμη θεωρούμε πως δεν υπάρχει και οφείλουμε να καλέσουμε εξειδικευμένη βοήθεια και στην συνέχεια μπορούμε να ξεκινήσουμε θωρακικές συμπιέσεις και αναπνευστικές εμφυσήσεις.
Κλήση στο 112 ή 166
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η κλήση σε κέντρο βοήθειας πρέπει να είναι συγκεκριμένη και να καλύπτει κάθε πληροφορία που είναι απαραίτητη, συχνό πρόβλημα αποτελεί η λάθος φρασεολογία (π.χ. αντί «δεν αναπνέει» λέμε «λιποθύμησε») η βιασύνη λήξης της κλήσης, καθώς και η γενίκευση της τοποθεσίας (π.χ. μια διεύθυνση χωρίς τον όροφο ή το όνομα στο κουδούνι) μια ορθή κλήση στο κέντρο βοήθειας πρέπει να περιλαμβάνει τα παρακάτω στοιχεία:
- Όνομα και επώνυμο του καλούντος
- Ακριβής τοποθεσία του συμβάντος
- Αν αναπνέει η όχι, δηλαδή την κατάσταση του θύματος.
Σημαντική είναι η ψυχραιμία μας καθώς η καθαρότητα και σταθερότητα της φωνής, πάντα μπορούμε να πούμε κάποιο τρίτο άτομο να καλέσει βοήθεια. αρκεί να το κατευθύνουμε και στο τέλος να το ρωτήσουμε τι του είπαν στο τηλέφωνο.
Θωρακικές συμπιέσεις και αναπνευστικές εμφυσήσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Με τις συμπιέσεις αντικαθιστούμε την λειτουργία της καρδιάς και με τις εμφυσήσεις την λειτουργία των πνευμόνων. Σκοπός μας να μείνει οξυγονωμένος ο εγκέφαλος ώστε να μην προκληθούν βλάβες,οι πιθανότητες να ανανήψει κάποιος χωρίς εξειδικευμένη ιατρική βοήθεια είναι πολύ μικρή γιατί συνήθως η ανακοπή προκαλείται από κάποιο άλλο πρόβλημα που απαιτεί θεραπεία ώστε να μπορέσει να επανέλθει ο οργανισμός. Εφόσον το θύμα δεν αναπνέει και έχουμε κάνει κλήση στο 166 ή στο 112 τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσουμε ώστε να δώσουμε χρόνο στον πάσχοντα είναι τα εξής:
Θωρακικές συμπιέσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Τοποθετούμε το κάτω μέρος της παλάμης στο κέντρο του θώρακα και μετά πλέκουμε τις δυο παλάμες μεταξύ τους (Προσέχουμε να είναι στο κέντρο του θώρακα δηλαδή στο στέρνο και όχι στα πλευρά)
- Τεντώνουμε τα χέρια μας και προσαρμόζουμε το σώμα μας έτσι ώστε να ρίχνουμε το βάρος μας πάνω στον θώρακα, στόχος μας είναι να συμπιέσουμε 5-6 εκατοστά, αν και αυτό εξαρτάται και από την σωματική διάπλαση του θύματος
- Επαναλαμβάνουμε 30 συμπιέσεις και μετά από αυτό δίνουμε 2 εμφυσήσεις, στόχος μας είναι οι 100-120 συμπιέσεις το λεπτό
Σημαντικό είναι κατά την διάρκεια των συμπιέσεων να μην χοροπηδούν τα χέρια μας πάνω στον θώρακα, αλλά να κινούνται μαζί με αυτόν, αυτό, σε συνδυασμό με το πλέξιμο τον δακτύλων, θα αποτρέψει κατάγματα στα πλευρά.
Τα προβλήματα με την χειροκίνητη ΚΑΡΠΑ είναι δύο. Αφενός ο διασώστης ενδέχεται να εξαντληθεί πολύ γρήγορα, κάτι που οδηγεί σε αναποτελεσματικές συμπιέσεις που μειώνουν την πιθανότητα επιβίωσης του ασθενούς. Αφετέρου, αν ο διασώστης είναι μόνος του, θα αναγκαστεί να σταματήσει τις συμπιέσεις, ώστε να χρησιμοποιήσει τον απινιδωτή. Αυτό το πρόβλημα μπορεί να λυθεί με συσκευές αυτόματων θωρακικών συμπιέσεων που αφήνουν ελεύθερα τα χέρια του διασώστη και κάνουν τις συμπιέσεις σύμφωνα με τις αναγνωρισμένες οδηγίες της καρδιολογίας (European Resuscitation Council ERC 2015 Guidelines)[1].
Αναπνευστικές εμφυσήσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Σε αντίθεση με της συμπιέσεις, οι εμφυσήσεις έχουν αυξημένο βαθμό δυσκολίας και για αυτό καλό θα ήταν, αν δεν έχουμε ξανακάνει, να τις αγνοήσουμε.
- Το ένα χέρι τοποθετείται στο μέτωπο και το ωθεί προς τα πίσω με το άλλο χέρι ωθούμε την κάτω γνάθο (πιγούνι) προς τα πάνω. Αυτή η διαδικασία ονομάζεται απελευθέρωση αεραγωγού
- Με το χέρι που είναι στο μέτωπο κλείνουμε το μαλακό μέρος της μύτης με τον δείκτη και τον αντίχειρα μας
- Παίρνουμε μια κανονική ανάσα και εφαρμόζουμε τα χείλη μας στα χείλη του θύματος και φυσάμε,αμέσως μετά γυρνάμε προς τον θώρακα ώστε να διαπιστώσουμε αν έχει υψωθεί καθώς και να αισθανθούμε την εκπνοή και επαναλαμβάνουμε για μια ακόμα φορά.
Σημαντικό είναι κατά την διάρκεια των εμφυσήσεων να αποφεύγονται οι μεγάλες διακοπές χωρίς θωρακικές συμπιέσεις (πάνω από 10 δευτερόλεπτα). Αν η πρώτη εμφύσηση δεν περάσει προτείνεται να ελεγχθεί η απελευθέρωση αεραγωγού, καθώς και αν υπάρχει κάποιο αντικείμενο που να εμποδίζει τον αέρα να περάσει. Σύμφωνα με τα ως τώρα δεδομένα δεν έχουν καταγραφεί περιπτώσεις από πολίτες που έκαναν εμφυσήσεις και κόλλησαν κάποιο σοβαρό μεταδιδόμενο νόσημα (AIDS,ηπατίτιδα κλπ). Ωστόσο υπάρχουν βοηθήματα ώστε να μην υπάρχει απευθείας επαφή, όπως μάσκες με βαλβίδα μιας κατεύθυνσης, προσωπίδες τσέπης και άλλα.
Διακοπή Θωρακικών συμπιέσεων και αναπνευστικών εμφυσήσεων
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η διακοπή Θωρακικών συμπιέσεων και αναπνευστικών εμφυσήσεων είναι μια εκδοχή κατά την διάρκεια της αναζωογόνησης για πολλαπλούς λόγους είτε για θετικούς είτε για αρνητικούς ,δυστυχώς δεν είναι εφικτό κάποιες φορές να συνεχίσουμε έπ άπειρον,έτσι οι κύριοι λόγοι διακοπής είναι:
- Εναλλαγή με κάποιον άλλον παρευρισκόμενο
- Άφιξη εξειδικευμένης βοήθειας
- Εξάντληση μας και διακοπή λόγου αυτού
- Επάνοδος αυτόματης κυκλοφορίας (ROSC) δηλαδή επιτυχής ανάνηψη του θύματος (σπάνια χωρίς απινίδωση).
Ο τρόπος για να καταλάβουμε την επιτυχή ανάνηψή του θύματος είναι μέσω της εμφάνισης των παρακάτω σημείων:
- Αναπνέει φυσιολογικά
- Μιλάει
- Κινείται
- Ανοίγει και κινεί τα μάτια
Αυτόματος εξωτερικός απινιδωτής
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο αυτόματος εξωτερικός απινιδωτής είναι συσκευή η οποία παρέχει ρεύμα με βασική αρχή την επαναφορά της καρδιακής λειτουργίας. Πρόκειται για ασφαλές μηχάνημα ,το οποίο τείνει να βρίσκεται σε μέρη όπου συγκεντρώνουν πολύ κόσμο όπως εμπορικά κέντρα, γήπεδα, σχολεία, αεροδρόμια, σιδηροδρομικούς σταθμούς, αεροσκάφη κλπ. Η εγκαιρη απινίδωση παίζει καθοριστικό ρόλο στην έκβαση της πορείας του θύματος, καθώς μπορεί να αυξήσει ραγδαία το ποσοστό επιβίωσής του.
Η λογική αρχή του αυτόματου εξωτερικού απινιδωτη είναι κάθε πολίτης να μπορεί να τον χρησιμοποιεί. Έτσι, έχει σχεδιαστεί για να είναι όσο ποιο απλός γίνεται στη χρήση του. Τα βήματα για τη χρήση του είναι απλά. Ο απινιδωτής επίσης έχει τη δυνατότητα καταγραφής τόσο των διαδικασιών που εκτελεί, όσο και καταγραφές ήχου.
Στην συσκευασία του απινιδωτή επίσης υπάρχουν:
- Ψαλίδι
- Πετσέτα
- Ξυράφι
- Παιδιατρικά ηλεκτρόδια.
Οδηγίες χρήσης του ΑΕΑ(Αυτόματου εξωτερικού απινιδωτή)
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ανοίγουμε το καπάκι και πατάμε το κουμπί ON (μερικά μοντέλα ενεργοποιούνται κατευθείαν με το άνοιγμα από το καπάκι)
- Αφαιρούμε τα ρούχα από τον θώρακα
- Κολλάμε τα ηλεκτρόδια σύμφωνα με της ενδείξεις που έχουν πάνω (δεξιά υποκλείδια και αριστερά στην μασχαλιαία γραμμή)
- Πατάμε το κουμπί ανάλυσης,απλώνουμε τα χέρια μας ώστε να μην αγγίξει κανείς το θύμα και φωνάζουμε «όλοι μακριά»
- Αν συνίσταται σοκ ο απινιδωτής θα μας ενημερώσει και θα πρέπει να πατήσουμε το κουμπί (μερικά μοντέλα το δίνουν αυτόματα σοκ) αν όχι προχωράμε στο 7ο βήμα
- Πριν πατήσουμε το κουμπί απλώνουμε τα χέρια μας και φωνάζουμε «όλοι μακριά θα δώσω ρεύμα»
- Μέτα το σοκ αμέσως αρχίζουμε τα βήματα της ΚΑΡΠΑ
- Μετά από 2 λεπτά ο απινιδωτής αυτόματα θα ξανακάνει ανάλυση
Πνιγμονή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πνιγμονή είναι η φραγή του αναπνευστικού συστήματος από ένα ξένο αντικείμενο (όχι υγρό) το οποίο θα κάνει ή μερική φραγή και το θύμα θα μπορεί να βήξει και να αναπνεύσει ή πλήρης φραγή του αναπνευστικού συστήματος είναι μια απολύτως απειλητική για την ζωή κατάσταση που θα οδηγήσει αν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα σε καρδιακή ανακοπή και για αυτόν τον λόγο ανήκει στην βασική υποστήριξη ζωής.Τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσουμε για την επιτυχή αποβολή του ξένου σώματος είναι:
Όσο βήχει:
- Δεν κάνουμε τίποτα, απλά ενθαρρύνουμε να βήξει
Αν σταματήσει να βήχει:
- Πάμε πίσω από το θύμα
- Περνάμε το ένα χέρι στον θώρακα του ώστε να τον κρατάμε
- Τον βάζουμε να σκύψει
- Δίνουμε 5 δυνατά χτυπήματα κάθετα ανάμεσα στις δύο ωμοπλάτες
- Ελέγχουμε αν το αντικείμενο βγήκε
- Αν δεν βγήκε κάνουμε 5 κοιλιακές ωθήσεις αυτό γίνετε ως εξής: αγκαλιάζουμε το θύμα και ενώνουμε τα χέρια μας σχηματίζοντας μια ενιαία γροθιά λίγο πιο πάνω από τον ομφαλό και πιέζουμε προς τα μέσα 5 φορές
- Ελέγχουμε αν το αντικείμενο βγήκε αν όχι επαναλαμβάνουμε τον αλγόριθμο.
Αν το θύμα καταρρεύσει, αρχίζουμε άμεσα καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση
Πλάγια θέση ασφαλείας
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η πλάγια θέση ασφαλείας εφαρμόζετε σε άτομα που αναπνέουν φυσιολογικά και ο σκοπός της είναι να αποφευχθεί η εισρόφηση εμετού καθώς και η διατήρηση ανοικτού αεραγωγού. Αφού διαπιστώσουμε ότι το θύμα αναπνέει τότε θα ψηλαφίσουμε της τσέπες του για τυχόν αιχμηρά αντικείμενα (κλειδιά κλπ) και θα τα αφαιρέσουμε, αν φοράει γυαλιά οράσεως επίσης
- Παίρνουμε το χέρι που βρίσκεται κοντά μας και σχηματίζουμε ορθή γωνία
- Παίρνουμε το χέρι που βρίσκεται μακριά μας με το χέρι μας που είναι κοντά στο πρόσωπο και τα πλέκουμε, το τοποθετούμε στο μάγουλο του θύματος και το κρατάμε σταθερό
- Με το χέρι που είναι κοντά στα πόδια του θύματος πιάνουμε το απομακρυσμένο πόδι του κάτω από το γόνατο και το σηκώνουμε ώστε να σταθεί
- Τραβάμε το γόνατο του προς εμάς και αφού το θύμα μας γυρίσει θα σχηματίσουμε και με εκείνο μια ορθή γωνία και θα ελευθερώσουμε το χέρι μας από το μάγουλο του θύματος
- Κάνουμε απελευθέρωση αεραγωγού και ελέγχουμε για αναπνοή
- Κάνουμε συχνή επαναξιολόγηση, αν διαπιστώσουμε διακοπή αναπνοής τοποθετούμε το θύμα σε ύπτια θέση και αρχίζουμε καρδιοπνευμονική ανάνηψη.
Ανάνηψη με δύο διασώστες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η διαδικασία ανάνηψης με δύο διασώστες είναι πολύ λιγότερο εξαντλητική και σίγουρα τα αποτελέσματα είναι καλύτερα γιατί υπάρχει συντονισμός. Στην περίπτωση αυτή μοιράζονται οι συμβαλλόμενοι κατά βούληση. Ο ένας διασώστης αναλαμβάνει τις συμπιέσεις ενώ ο άλλος την απελευθέρωση των αναπνευστικών οδών, την αναπνοή στόμα με στόμα. Οι διασώστες που αλλάζουν ρόλους μεταξύ τους θα πρέπει να διατηρούν έναν σταθερό ρυθμό στις κινήσεις τους.[2]
Εκπαίδευση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Προτείνεται να αποκτηθεί από όλους τους πολίτες η γνώση της βασικής υποστήριξης ζωής. Η γνώση πρώτων βοηθειών είναι ένα απαραίτητο εφόδιο για κάθε άνθρωπο. Ο εγκέφαλος μπορεί να διατηρηθεί σε ζωή για μερικά λεπτά χωρίς οξυγόνο και με την έγκυρη επέμβαση να έρθει σε κανονική λειτουργία χωρίς να έχει υποστεί ζημιά. Κατά προσέγγιση τα 4 πρώτα λεπτά είναι τα πιο κρίσιμα.
Ο Ευρωπαϊκός οργανισμός αναζωογόνησης έχει δημιουργήσει το σύστημα Cosy, από το οποίο μπορεί κάποιος να κάνει αίτηση για να παρακολουθήσει σεμινάριο που θα είναι και πιστοποιημένο. Το σεμινάριο έχει διάρκεια 5 ώρες που γίνονται σε μία ημέρα. Ο τρόπος διδασκαλίας είναι διαλέξεις οι οποίες είναι μικρής διάρκειας και περιέχουν ενδιαφέρουσες πληροφορίες ενημερωτικού χαρακτήρα και διαχωρισμός σε μικρά group των 6-10 εκπαιδευόμενων και εκεί θα έχουν την ευκαιρία οι εκπαιδευόμενοι να διδαχτούν στο πρόπλασμα την εκάστοτε δεξιότητα κάτω από της οδηγίες ενός BLS - Full Instructor. Μετά την ολοκλήρωση του σεμιναρίου δίνεται πιστοποίηση BLS-Provider με ισχύ 3 χρόνια.
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ευρωπαϊκό συμβούλιο αναζωογόνησης
- Ελληνική εταιρία επείγουσας προνοσοκομιακής φροντίδας Αρχειοθετήθηκε 2019-12-22 στο Wayback Machine.
- Ελληνική Εταιρεία Καρδιοαναπνευστικής Αναζωογόνησης
- Ελληνική Εταιρεία Διαχείρισης Επειγόντων Περιστατικών Αρχειοθετήθηκε 2020-01-05 στο Wayback Machine.
- Κυπριακό Συμβούλιο Αναζωογόνησης
- European Resuscitation Council guidelines basic life support 2015 [3]
- Κλήση στο ΕΚΑΒ[4]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «Τι είναι η συσκευή αυτόματων θωρακικών συμπιέσεων».
- ↑ Αλεξανδράκης, Πάρης (2007). Πρώτες βοήθειες για ενήλικες & παιδιά. Πορφυρα. σελ. 25. ISBN 960-7902-26-2.
- ↑ «European Resuscitation Council Guidelines for Resuscitation 2015 Section 2. Adult basic life support and automated external defibrillation» (PDF). European Resuscitation Council. European Resuscitation Council. 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 20 Δεκεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2020.
- ↑ «ΕΚΑΒ». ΕΚΑΒ.
- Raffay, Violetta (2016). Βασική υποστήριξη ζωής με την χρήση αυτόματου εξωτερικού απινιδωτή. Belgium: European Resuscitation Council.
 |
Αυτό το λήμμα σχετικά με την Ιατρική χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |