Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ιωάννα της Γαλλίας (1464-1505)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ιωάννα της Γαλλίας
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Jeanne de France (Γαλλικά)
Γέννηση23  Απριλίου 1464
Nogent-le-Roi
Θάνατος4  Φεβρουαρίου 1505
Μπουρζ
Αιτία θανάτουνόσος
Τόπος ταφήςΜπουρζ
Χώρα πολιτογράφησηςΓαλλία
ΘρησκείαΡωμαιοκαθολική Εκκλησία
Eορτασμός αγίου4 Φεβρουαρίου
Θρησκευτικό τάγμαThird Order of Saint Francis και Sisters of the Annunciation
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΓαλλικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταreligious sister
Οικογένεια
ΣύζυγοςΛουδοβίκος ΙΒ΄ της Γαλλίας (1476–1498)[1]
ΓονείςΛουδοβίκος ΙΑ΄ της Γαλλίας[2] και Καρλόττα της Σαβοΐας[2]
ΑδέλφιαΚάρολος Η΄ της Γαλλίας[2]
Άννα της Γαλλίας
Joachim de Valois
ΟικογένειαΟίκος του Βαλουά
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμααββέσσα
Θυρεός
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Η Ιωάννα της Γαλλίας, (γαλλικά: Jeanne, 23 Απριλίου 1464 - 4 Φεβρουαρίου 1505) από τον Οίκο των Βαλουά γεννήθηκε πριγκίπισσα της Γαλλίας. Με τον γάμο της με τον Λουδοβίκο ΙΒ΄ της Γαλλίας έγινε σύντομα βασίλισσα της Γαλλίας, από την ημέρα που ενθρονίστηκε μέχρι το διαζύγιο τους. Αποσύρθηκε στις ιδιοκτησίες της και ίδρυσε το "Τάγμα Αδελφών του Ευαγγελισμού της Μαρίας" το οποίο υπηρέτησε ως Ηγουμένη. Από το Τάγμα αυτό δημιουργήθηκε ένα νέο θρησκευτικό κίνημα που ολοκληρώθηκε με το "Τάγμα των Αποστολικών Αδελφών του Ευαγγελισμού" (1787) με στόχο να διδάξει τα παιδιά των φτωχών. Αγιοποιήθηκε από την Καθολική Εκκλησία (28 Μάϊου 1950) ως "Αγία Ιωάννα του Βαλουά".[3]

Γεννήθηκε στο κάστρο του Πιέρ Β΄ ντε Μπρεζέ που ήταν έμπιστος οπαδός του παππού της Κάρολου Ζ΄ της Γαλλίας, βρισκόταν στην κομητεία του Ντρε. Οι γονείς της ήταν ο Λουδοβίκος ΙΑ΄ της Γαλλίας και η Καρλόττα της Σαβοΐας κόρη του Λουδοβίκου, δούκα της Σαβοΐας, αδέλφια της ήταν ο Κάρολος Η΄ της Γαλλίας και η αντιβασίλισσα Άννα. Λίγο μετά τη γέννηση της ο πατέρα της υπέγραψε τον γάμο της με τον δεύτερο ξάδελφο της Λουδοβίκο, δούκα της Ορλεάνης τον μετέπειτα Λουδοβίκο ΙΒ΄ της Γαλλίας που ήταν τότε δύο ετών.[3] Η Ιωάννα γεννήθηκε άρρωστη και παραμορφωμένη, η συγγραφέας Κάθλιν Τζόουνς στο έργο της "Γυναίκες Αγίες - ζούσαν σε πίστη" καταγράφει ότι είχε καμπούρα στην πλάτη και έμοιαζε όταν περπατούσε "σαν γερμένο κουτάλι".[4]

Την ανατροφή της ανέλαβε ένας έμπιστος Βαρώνος του πατέρα της με τη σύζυγο του, δεν είχαν παιδιά και την εκπαίδευσαν σαν δικό τους, έμαθε μαθηματικά, ποίηση και ζωγραφική. Το ζεύγος ήταν πιστοί καθολικοί το ίδιο και τα μέλη που ζούσαν στο νοικοκυριό τους. Ο Λουδοβίκος ΙΑ΄ της ζήτησε σε μικρή ηλικία να του προτείνει τον εξομολογητή της, επέλεξε τον Ζαν ντε Λα Φονταίν, φύλακα της Φραγκισκιανής μονής του Αμπουάζ. Ο Λουδοβίκος ΙΑ΄ ενέκρινε την επιλογή, ερχόταν ο ίδιος να ακούσει την Εξομολόγηση της κόρης του παρά τη μεγάλη απόσταση που υπήρχε μεταξύ τους. Η Ιωάννα προσευχόταν πολλές ώρες στο παρεκκλήσι του ναού, ο βαρόνος κατασκεύασε ένα μονοπάτι ανάμεσα στην κατοικία και το παρεκκλήσι για να διευκολύνει την Ιωάννα. Με τις οδηγίες του Βαρόνου η Ιωάννα εντάχθηκε στο "Τρίτο Τάγμα του Αγίου Φραγκίσκου".[3] Ένας Κατηχητής ανέλαβε με εντολή του βασιλιά Λουδοβίκου ΙΑ΄ να διαδώσει την προσευχή Άβε Μαρία σε ολόκληρο το βασίλειο. Η Άννα τη χρησιμοποιούσε με φανατισμό, η Άννα αργότερα έγραψε ότι την ίδια χρονιά δέχθηκε προφητεία από την Παρθένο Μαρία ότι την ίδια μέρα θα ιδρύσει μια θρησκευτική κοινότητα προς τιμή της.[5]

Απεικόνιση της Ιωάννας της Γαλλίας απο άγνωστο μεσαιωνικό καλλιτέχνη.

Ο Λουδοβίκος ΙΑ΄ υπέγραψε γαμήλιες συμφωνίες για τις κόρες του (1473). Η Ιωάννα παντρεύτηκε σε ηλικία 12 ετών (8 Σεπτεμβρίου 1476) τον νεαρό ξάδελφο της Λουδοβίκο, δούκα της Ορλεάνης, τον μετέπειτα Λουδοβίκο ΙΒ΄ της Γαλλίας. Ο πατέρας της γνώριζε πιθανότατα ότι ήταν άτεκνη και κανόνισε τον γάμο για να ξεκληρίσει τον Οίκο της Ορλεάνης αντίπαλο κλάδο του Οίκου του Βαλουά.[6][7] Ο Λουδοβίκος ήταν δυσαρεστημένος έντονα με τον βίαιο γάμο, το έδειξε με τη συμπεριφορά απέναντι στη σύζυγο του.[6] Ο βασιλιάς Λουδοβίκος ΙΑ΄ πέθανε (1483), τον διαδέχθηκε ο ανήλικος γιος του Κάρολος Η΄, την αντιβασιλεία ανέλαβε η μεγαλύτερη αδελφή του Άννα. Ο δούκας ξεκίνησε μια σειρά από στρατιωτικές εκστρατείες σε ολόκληρο το βασίλειο (1484), αργότερα ηττήθηκε και αιχμαλωτίστηκε από τις βασιλικές δυνάμεις (1488). Την περίοδο αυτή έκανε έναν νόθο γιο τον Μισέλ Μπουσύ που διορίστηκε αργότερα επίσκοπος της Μπουρζ. Η Ιωάννα είχε υπό τη διοίκηση της τα εδάφη του αιχμάλωτου συζύγου της ιδιαίτερα το Μιλάνο και το Άστι, φοβήθηκε ότι τον κακομεταχειρίζονται, μετά από σκληρές προσπάθειες τον ελευθέρωσε.[5] Ο δούκας Λουδοβίκος μετά την απελευθέρωση του συμφιλιώθηκε με τον βασιλιά και τον ακολούθησε στην εκστρατεία του στην Ιταλία.[3]

Όταν πέθανε ο αδελφός της σε ατύχημα και τον διαδέχθηκε ο σύζυγος της τον Απρίλιο του 1498 ο Λουδοβίκος ΙΒ΄ έκανε αίτημα στον πάπα να ακυρώσει τον γάμο τους, ήθελε να παντρευτεί την Άννα της Βρετάνης για να ενώσει το Δουκάτο της Βρετάνης με το Γαλλικό στέμμα. Το γεγονός αυτό ήταν ένα από τα "πιο περίεργα νομικά ζητήματα της εποχής".[8] Οι δύο λόγοι για ακύρωση του γάμου ήταν η συγγένεια και η ηλικία γάμου κάτω από τα 14, ο Λουδοβίκος ΙΒ΄ δεν έβρισκε τα κατάλληλα έγγραφα να το αποδείξει.[5] Έτσι ο Λουδοβίκος ΙΒ΄ αποφάσισε να καταφύγει σε άλλες ύπουλες μεθόδους, κατηγόρησε την Ιωάννα ότι ήταν σωματικά ελαττωματική και ανίκανη να εκπληρώσει τα συζυγικά της καθήκοντα της.[5] Η Ιωάννα εξοργισμένη, απήγγειλε βαριές κατηγορίες γι' αυτόν και τον πατέρα του.[8][9] Αν και η Ιωάννα είχε με το μέρος της όλα τα νόμιμα δικαιώματα και η θέση του Λουδοβίκου ήταν πολύ δύσκολη ο Πάπας Αλέξανδρος ΣΤ΄ υποστήριξε τον Λουδοβίκο ΙΒ΄ επειδή είχε συμφέροντα και διέταξε έρευνα. Η έρευνα έφερε αποδεικτικά στοιχεία ότι ο γάμος δεν είχε ολοκληρωθεί ποτέ και ο πάπας επέτρεψε τη διάλυση του (15 Δεκεμβρίου 1498).[9][10] Η Ιωάννα υποσχέθηκε ότι θα προσεύχεται για την υγεία του πρώην συζύγου της, έγινε δούκισσα του Μπερί και αποσύρθηκε στην πρωτεύουσα του δουκάτου της Μπουρζ.[11]

Μόλις αποσύρθηκε στα κτήματα της η Ιωάννα συνάντησε τον πνευματικό της, τον ευλογημένο Γαβριήλ Μαρία και αφοσιώθηκαν στον μοναχισμό, τη βοήθησε στα σχέδια της να ιδρυθεί το "Τάγμα Αδελφών του Ευαγγελισμού της Μαρίας". Ο στόχος ήταν να τιμηθεί ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου στον οποίο ένας Αρχάγγελος είχε αναγγείλει στην Παρθένο Παναγία ότι θα γεννήσει τον Ιησού με θεία επέμβαση. Τι νέο τάγμα έγινε ανεξάρτητο από το "Τάγμα των Καρμηλιτών", τον Μάιο του 1500 δέχτηκε 11 εθελοντές που θα γινόταν ο πυρήνας. Το Τάγμα έγραψε τη "Βασιλεία της Ζωής" που την ενέκρινε ο πάπας Αλέξανδρος Β΄ (12 Φεβρουαρίου 1502), την επόμενη χρονιά οικοδομήθηκε το πρώτο μοναστήρι. Την Πεντηκοστή του 1504 η Ιωάννα και ο Γαβριήλ Μαρία ορίστηκαν συνιδρυτές του Τάγματος. Στα Εισόδια της Θεοτόκου (21 Νοεμβρίου 1504) η Ιωάννα και οι υπόλοιπες γυναίκες ανακήρυξαν δημόσια την ίδρυση του Τάγματος.[3]

Η Ιωάννα πέθανε (4 Φεβρουαρίου 1505) και τάφηκε στο παρεκλήσι της μονής του Ευαγγελισμού. Ο τάφος της καταστράφηκε, στην πολιορκία της Μπουρζ (27 Μάϊου 1562) οι Ουγενότοι έκαναν εξαγωγή του σώματος της και το έκαψαν.[12] Αμέσως μετά τον θάνατο της καταγράφονται πολλά θαύματα γύρω από τον τάφο της. Οι διαδικασίες για την Αγιοποίηση της ξεκίνησαν το 1631, τις κατοχύρωσε ο Πάπας Βενέδικτος ΙΔ΄ (21 Απριλίου 1742) και τις ολοκλήρωσε ο Πάπας Πίος ΙΒ΄ (28 Μάϊου 1950).[13][14] Οι μοναχοί του Τάγματος ίδρυσαν πολλά Τάγματα στη Γαλλία, το Βέλγιο, την Κόστα Ρίκα και την Πολωνία. Οι αδελφές του Τάγματος έχουν προσφέρει πολλές υπηρεσίες στο Βέλγιο, το Μπουρούντι, το Καμερούν, τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, τη Γαλλία και τη Γουατεμάλα.[3]

  • Hale, J.R., Renaissance Europe: Individual and Society, 1480–1520, New York: Harper & Row, 1972.
  • Hand, Joni M. (2013). Women, Manuscripts and Identity in Northern Europe, 1350-1550.
  • Henneman Jr., John Bell, Jr. (2006). "Charles V the Wise"
  • Jansen, Sharon L. (2004). Chance, Jane (ed.). Anne of France: Lessons For My Daughter. Boydell & Brewer.
  • Jones, Terry. "Patron Saint Index". Catholic Forum website.
  • Kekewich, Margaret L. (2008). The Good King: René of Anjou and Fifteenth Century Europe. Palgrave Macmillan
  • Stieber, Joachim W. (1978). Pope Eugenius IV, the Council of Basel and the Secular and Ecclesiastical Authorities in the Empire. E.J. Brill.
  • Vaughan, Richard (2002). Philip the Bold: The Formation of the Burgundian State. Boydell Press.