Θωμαΐς Κομνηνή Αγγελίνα Παλαιολογίνα
| Θωμαΐς Κομνηνή Αγγελίνα Παλαιολογίνα | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 1330 |
| Θάνατος | 14ος αιώνας[1] |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Συμεών Ούρεσης Παλαιολόγος |
| Τέκνα | Ιωάννης Ούρεσης Δούκας Παλαιολόγος[2] Μαρία Αγγελίνα Δούκαινα Παλαιολογίνα[3] Stefan Uroš |
| Γονείς | Ιωάννης Β΄ Ορσίνι και Άννα Παλαιολογίνα |
| Αδέλφια | Νικηφόρος Β΄ Ορσίνι Ορσίνι |
Η Θωμαΐς Κομνηνή Αγγελίνα Παλαιολογίνα (γενν. π. 1330) από τον Οίκο των Ορσίνι ήταν κόρη του παλατινού κόμη της Κεφαλληνίας & Ζακύνθου και δεσπότη της Ηπείρου· με τον γάμο της έγινε σύζυγος του κυβερνήτη της Ηπείρου & Θεσσαλίας και διεκδικητή του Σερβικού θρόνου.
Βιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ήταν κόρη του Ιωάννη Β΄ παλατινού κόμη της Κεφαλληνίας & Ζακύνθου και της Άννας Αγγελίνας, κόρης του Ανδρόνικου Κομνηνού Δούκα, κυβερνήτη στα Βελέγραδα (σημερινό Μπεράτι). Από τη μεριά της μητέρας της, η οποία καταγόταν από τους δεσπότες της Ηπείρου, η Θωμαΐδα είχε τα επίθετα "Κομνηνή Αγγελίνα". Επίσης η Άννα ήταν δισεγγονή του Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγου και διατηρούσε και το επίθετο "Παλαιολογίνα".
Το 1335 απεβίωσε ο πατέρας της -υποτίθεται ότι τον δηλητηρίασε η σύζυγός του Άννα- και τον διαδέχθηκε ο αδελφός της Νικηφόρος Β΄ Ορσίνι ως δεσπότης της Ηπείρου μόνο (καθώς η Κεφαλληνία & η Ζάκυνθος είχαν απωλεσθεί). Αντιβασίλισσα έγινε η Άννα. Σύντομα μετά, το 1338, ο Ανδρόνικος Γ΄ Παλαιολόγος Αυτοκράτορας των Ρωμαίων εκτόπισε τον Νικηφόρο Β΄ και προσάρτησε την Ήπειρο στην Αυτοκρατορία. Ωστόσο με το τέλος του Ανδρόνικου Γ΄ το 1341 και τον καταστρεπτικό εμφύλιο που ακολούθησε, πολλές περιοχές της Ρωμανίας, όπως η Ήπειρος και η Θεσσαλία, περιήλθαν στον στρατό του Στεφάνου Δ΄ Δουσάν της Σερβίας. Αυτός από βασιλιάς, αυτοανακηρύχθηκε "αυτοκράτορας των Σέρβων" το 1346. Το 1348 ο Δουσάν διόρισε τον μικρότερο, ετεροθαλή αδελφό του Συμεών Ούρεση ως κυβερνήτη της Ακαρνανίας και νότιων περιοχών της Ηπείρου.
Ο γάμος της με τον Συμεών Ούρεση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Συμεών, για να εδραιώσει τη θέση του με τον τοπικό πληθυσμό, αποφάσισε να νυμφευτεί τη Θωμαΐδα, απόγονο των δεσποτών της Ηπείρου. Απέκτησαν τρία τέκνα: τον Ιωάννη Ούρεση, που διαδέθηκε τον πατέρα του στη Θεσσαλία, τον Στέφανο Ούρεση κυβερνήτη των Φαρσάλων και τη Μαρία, σύζυγο του Θωμά Β΄ δεσπότη της Ηπείρου.
Εν τω μεταξύ ο έκπτωτος αδελφός της Θωμαΐδας, ο Νικηφόρος Β΄, που ζούσε στην Κωνσταντινούπολη, είχε υποστηρίξει τον Ιωάννη ΣΤ΄ Καντακουζηνό στον εμφύλιο πόλεμο εναντίον του Ιωάννη Ε΄ Παλαιολόγου. Ο Νικηφόρος Β΄, που έλαβε τους τίτλους του πανυπερσεβαστού και μετά του δεσπότη, νυμφεύτηκε το θέρος του 1342 τη Μαρία Καντακουζηνού, κόρη του Ιωάννη ΣΤ΄ και ονομάστηκε κυβερνήτης της Αίνου και του Ελλησπόντου για το διάστημα 1351-55.
Το 1355 ο Συμεών ξεσηκώθηκε σε εξέγερση εναντίον του Δουσάν, αλλά τον Δεκέμβριο του έτους αυτού ο Δουσάν απεβίωσε. Μια και στη Σερβία υπήρχε η παράδοση οι αδελφοί να διαδέχονται πριν από τους γιους, ο Συμεών έγινε ένας υπολογίσιμος διεκδικητής. Όμως ο Δουσάν είχε ήδη στέψει τον γιο του Στέφανο Ούρο Ε΄ ως κληρονόμο του. Για να γίνουν τα πράγματα χειρότερα, ο Νικηφόρος Β΄ εκτόπισε τον Σέρβο κυβερνήτη της Θεσσαλίας Γρηγόριο Πρέλιουμπ, κέρδισε την υποστήριξη του εντόπιου πληθυσμού και σύντομα φιλοδόξησε να διεκδικήσει και τον προγονικό θρόνο της Ηπείρου.Το 1356 ο Νικηφόρος Β΄ εισήλθε στη Ήπειρο και ανάγκασε τον Συμεών να διαφύγει από την Ακαρνανία στην Καστοριά, ένα από τα οχυρά της Μακεδονίας.
Παρά την υποχώρησή του αυτή ο Συμεών αυτοανακηρύχθηκε "αυτοκράτορας των Σέρβων και των Ελλήνων" στην Καστοριά, στη θέση του νεαρού ανιψιού του, που ήταν στην κεντρική Σερβία. Ο Συμεών ξεκίνησε μία εκστρατεία για να καταλάβει την κεντρική Σερβία, την πατρίδα του, αλλά οι Σέρβοι ευγενείς, σε μία σύνοδο που έγινε το 1357 στα Σκόπια, αποφάσισαν να υποστηρίξουν τον Στέφανο Ούρο Ε΄, σύμφωνα με τη θέληση του Δουσάν. Το θέρος του 1358 ο Συμεών βάδιζε προς τη Ζέτα, αλλά όταν στάθμευσε στο Σουτάρι, ο στρατός του από 5000 άνδρες ηττήθηκε από τους Σέρβους ευγενείς. Ο Συμεών επέστρεψε στην Καστοριά και δεν ξαναπροσπάθησε να εισβάλει στην κανονική Σερβία.
Αν και μερικές φορές λεπτός στους τρόπους, ο Συμεών παρόλα αυτά ήταν ικανός να επεκτείνει τον έλεγχό του στα πιο πολλά νότια μέρη της Σερβικής αυτοκρατορίας, κάνοντας τον εαυτό του κύριο του μεγαλύτερου μέρους της δυτικής Μακεδονίας. Έπειτα από το τέλος του Νικηφόρου Β΄ στη μάχη του Αχελώου το 1359 ενάντια στις Αλβανικές φάρες που εισέβαλαν, ο Συμεών γρήγορα μπόρεσε να επανεγκαταστήσει την εξουσία του επί των διαφόρων μεγιστάνων της Θεσσαλίας και της Ηπείρου και να ιδρύσει την Αυλή του στα Τρίκαλα, όπου μιμήθηκε το τελετουργικό της Αυλής της Ρωμανίας.
Τo 1336 το αργότερο (ή ίσως το 1359/60 το νωρίτερο) ο Συμεών ανακήρυξε τον μεγαλύτερο γιο του ως συγκυβερνήτη. Απεβίωσε κάποια στιγμή το διάστημα 1369-71· δεν γνωρίζουμε το τέλος της Θωμαΐδας.
Οικογένεια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παντρεύτηκε τον Συμεών Ούρεση των Νεμάνιτς κυβερνήτη της Ηπείρου και Θεσσαλίας και διεκδικητή του Σερβικού θρόνου και είχε τέκνο:
- Ιωάννης Ούρεσης απεβ. 1422/23, κυβερνήτης της Θεσσαλίας.
- Στέφανος Ούρεσης, κυβερνήτης των Φαρσάλων.
- Μαρία 1350/51-1394, δέσποινα της Ηπείρου, παντρεύτηκε τον Θωμά Β΄ Πρελιούμποβιτς δεσπότη της Ηπείρου και μετά τον Ησαύ Μπουοντελμόντι δεσπότη της Ηπείρου.
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ντόναλντ Μ. Νίκολ, "Το δεσποτάτο της Ηπείρου", Ελληνική Ευρωεκδοτική 1991.