Μετάβαση στο περιεχόμενο

Επαρχία Λα Πάμπα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Λα Πάμπα

Σημαία
Έμβλημα
ΧώραΑργεντινή
Διοικητική υπαγωγήΑργεντινή
ΠρωτεύουσαΣάντα Ρόσα
Ίδρυση20  Ιουλίου 1951[1]
Διοίκηση
 • Κυβερνήτης της Επαρχίας Λα ΠάμπαSergio Raúl Ziliotto (από 2019)
Έκταση143.440 km²[2]
Υψόμετρο279 μέτρα
Πληθυσμός361.859 (2022)[3][4]
Γεωγραφικές συντεταγμένες36°37′0″S 64°17′0″W
ΙστότοποςΕπίσημος ιστότοπος
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Η Λα Πάμπα (ισπανικά: La Pampa‎‎, ισπανική προφορά: la ˈpampa) είναι αραιοκατοικημένη επαρχία της Αργεντινής, που βρίσκεται στις Πάμπας στο κέντρο της χώρας. Γειτονικές επαρχίες είναι από τα βόρεια δεξιόστροφα η Σαν Λουίς, η Κόρδοβα, το Μπουένος Άιρες, το Ρίο Νέγρο, το Νεουκέν και η Μεντόσα. Πρωτεύουσα της είναι η Σάντα Ρόσα και σύμφωνα με την απογραφή του 2010 έχει 318.951 κατοίκους.[5]

Ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
τάβλοι στο πρώην κτήμα Ρόκα-Λούρο.

Το 1604 ο Ερνάντο Αρίας ντε Σααβέντρα ήταν ο πρώτος Ευρωπαίος εξερευνητής που έφτασε στην περιοχή- αργότερα την εξερεύνησε ο Χερόνιμο Λουίς ντε Καμπρέρα το 1662. Αλλά μόλις τον 18ο αιώνα οι Ισπανοί άποικοι δημιούργησαν μόνιμες εγκαταστάσεις στην περιοχή.[6]

Η αντίσταση των ντόπιων ιθαγενών εμπόδισε την επέκταση μέχρι την εποχή της κυβέρνησης του Χουάν Μανουέλ ντε Ρόσας. Δεν σταμάτησε μέχρι την κατάκτηση της ερήμου από τον Χούλιο Ρόκα τον 19ο αιώνα. Η περιοχή μοιράστηκε μεταξύ των αξιωματικών και αυτοί ανέγειραν τους πρώτους οικισμούς Αργεντινών.

Το Territorio Nacional de La Pampa Central ιδρύθηκε το 1884 και περιλάμβανε την επαρχία Ρίο Νέγρο και τμήματα άλλων γύρω επαρχιών. Είχε περίπου 25.000 κατοίκους. Μέχρι το 1915 είχε 110.000 κατοίκους, γεγονός που αντικατοπτρίζει τη μετακίνηση προς την περιοχή αυτή. Το 1945 η περιοχή διαιρέθηκε και η Λα Πάμπα έγινε επαρχία.[7]

Το 1952 συντάχθηκε το σύνταγμά της και η επαρχία μετονομάστηκε σε Εύα Περόν. Το 1955, μετά την αλλαγή της κυβέρνησης και την εξορία των Περόν, τόσο η Λα Πάμπα όσο και η Τσάκο, που είχε πάρει το όνομα του Χουάν Περόν, επανήλθαν στα αρχικά τους ονόματα.[7]

Γεωγραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τοπίο κοντά στο Γουινιφρέντα.

Υπάρχουν μόνο δύο μεγάλοι ποταμοί στην επαρχία: ο Κολοράδο («Κόκκινος ποταμός») στα σύνορα με την επαρχία Ρίο Νέγρο και ο Σαλάδο («Αλμυρός ποταμός») που τη διασχίζει. Η στάθμη του Σαλάδο έχει υποχωρήσει, καθώς οι παραπόταμοί του στην επαρχία Μεντόσα εκτρέπονται για άρδευση.

Η γενική όψη του κεντροανατολικού τμήματος της επαρχίας είναι αυτή μιας πεδιάδας με ήπια κλίση προς τα ανατολικά, η οποία διασπάται από κοιλάδες.[8] Η επιφάνεια της πεδιάδας έχει φλοιό από ασβεστόλιθο. Οι κοιλάδες της Λα Πάμπα, γνωστές ως εγκάρσιες κοιλάδες (ισπανικά: valles transversales) έχουν προσανατολισμό ΒΑ-ΝΔ, πλάτος αρκετών χιλιομέτρων και μήκος δεκάδων χιλιομέτρων. Ορισμένες από τις κοιλάδες φιλοξενούν πολύ μεγάλους απολιθωμένους εσωτερικούς αμμόλοφους.[8] Οι κοιλάδες αυτές λειτουργούσαν παλαιότερα ως ανεμοθραύστες για την άμμο[8] και σήμερα αποτελούν μια οικοτονική περιοχή μεταξύ των ξηρών και των υγρών Πάμπας.[9]

Αν και ως επί το πλείστον είναι επίπεδη, η επαρχία περιλαμβάνει επίσης βουνά όπως η Σιέρα ντε Λιχουέλ Καλέλ, με έντονο γεωλογικό ενδιαφέρον.[10] Το μεγαλύτερο μέρος της Σιέρα ντε Λιχουέλ Καλέ. αποτελείται από ιγκνιμβρίτη, έναν τύπο ηφαιστειακού πετρώματος που εξερράγη βίαια από αρχαία ηφαίστεια.[10]

Κλίμα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Καθώς βρίσκεται στις Πάμπας, η επαρχία έχει δροσερό εύκρατο κλίμα.[11] Γενικά, στην επαρχία κυριαρχούν δύο διαφορετικοί τύποι κλίματος: ένα εύκρατο στα ανατολικά και ένα ημίξηρο στα δυτικά.[12] Οι βροχοπτώσεις γενικά μειώνονται από τα ανατολικά προς τα δυτικά και από τα βόρεια προς τα νότια.[11][12] Χαρακτηριζόμενο από μεγάλα θερμικά εύρη, το κλίμα της επαρχίας έχει ηπειρωτικά χαρακτηριστικά, ιδίως στα δυτικά όπου τα θερμικά εύρη είναι πολύ μεγαλύτερα.[11][12] Η γενική ατμοσφαιρική κυκλοφορία είναι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες που επηρεάζουν το κλίμα σε περιφερειακή κλίμακα.[13] Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, το υψηλό του Νότιου Ατλαντικού μετατοπίζεται προς τα νοτιοανατολικά, γεγονός που φέρνει θερμές και υγρές αέριες μάζες από το βορρά και τα βορειοανατολικά.[13] Το υψηλό του Νότιου Ειρηνικού το καλοκαίρι είναι υπεύθυνο για την έλευση ψυχρότερων αερίων μαζών από τα νοτιοδυτικά, οι οποίες όταν συναντώνται αυτές οι δύο αντίθετες αέριες μάζες οδηγούν στην εμφάνιση βροχοπτώσεων.[13] Αντίθετα, οι χειμώνες είναι ξηροί λόγω της μετατόπισης του υψηλού του Νότιου Ατλαντικού προς τα βόρεια και του τοπογραφικού εμποδίου των Άνδεων, το οποίο εμποδίζει τα μετωπικά συστήματα που φέρνουν βροχοπτώσεις να φτάσουν στην επαρχία.[13] Τυχόν νοτιοδυτικοί άνεμοι κατά τη διάρκεια του χειμώνα φέρνουν κρύο και ξηρό καιρό, καθώς το μεγαλύτερο μέρος των βροχοπτώσεων και της υγρασίας απελευθερώνεται στις Άνδεις.[13] Ως εκ τούτου, οι περισσότερες βροχοπτώσεις σημειώνονται κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού.[11]

Θερμοκρασία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι μέσες ετήσιες θερμοκρασίες στην επαρχία κυμαίνονται μεταξύ 14 και 16 °C, αν και το θερμικό εύρος (διαφορά μεταξύ των θερμοκρασιών κατά τους θερμότερους και τους ψυχρότερους μήνες) είναι μεγάλο.[11][13] Το καλοκαίρι, οι μέσες θερμοκρασίες του θερμότερου μήνα (Ιανουάριος) κυμαίνονται από 24 °C στα βόρεια και βορειοανατολικά τμήματα έως 22 °C στα δυτικά και νοτιοδυτικά τμήματα της επαρχίας.[13] Οι θερμοκρασίες τείνουν να είναι χαμηλότερες στα δυτικά λόγω των μεγαλύτερων υψομέτρων.[13] Τον χειμώνα, οι μέσες θερμοκρασίες κατά τον ψυχρότερο μήνα (Ιούλιος) κυμαίνονται από 8 °C στα βόρεια έως 6 °C στα δυτικά και νοτιοδυτικά.[13] Τα βόρεια τμήματα είναι τα θερμότερα τμήματα της επαρχίας- οι απόλυτες μέγιστες θερμοκρασίες μπορεί να φθάσουν τους 40 έως 45 °C.[13] Οι χαμηλότερες θερμοκρασίες που έχουν καταγραφεί ποτέ κυμαίνονται από -10 °C στα βορειοανατολικά έως -17 °C στα νοτιοδυτικά.[13]

Υετός

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ένα χαρακτηριστικό του υετού στην επαρχία είναι ότι οι περισσότερες βροχοπτώσεις σημειώνονται από τον Οκτώβριο έως τον Μάρτιο, ενώ το χειμώνα σημειώνονται ελάχιστες βροχοπτώσεις.[13] Η μέση ετήσια βροχόπτωση κυμαίνεται από 260 mm στα νοτιοδυτικά έως 820 mm στα βορειοανατολικά.[11] Οι βροχοπτώσεις γενικά μειώνονται από τα βορειοανατολικά προς τα νοτιοδυτικά.[11] Το μεγαλύτερο μέρος των βροχοπτώσεων προκαλείται από μετωπικά συστήματα.[13] Οι βροχοπτώσεις είναι εξαιρετικά μεταβλητές από έτος σε έτος.[13]

Οικονομία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Λα Πάμπα, επί μακρόν η πιο οικονομικά αποδοτική γεωργική επαρχία της Αργεντινής, παρήγαγε παραγωγή ύψους 3,144 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ το 2006, ή 10.504 δολάρια ΗΠΑ ανά κάτοικο (σχεδόν 20% πάνω από τον εθνικό μέσο όρο).[14] Σήμερα, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της επαρχίας ανέρχεται σε 14.000 δολάρια ΗΠΑ.

Η γεωργία συνεισφέρει το ένα τέταρτο της οικονομίας της La Pampa, με σημαντικότερη δραστηριότητα την κτηνοτροφία, η οποία πραγματοποιείται σε όλη την επαρχία.

Διατηρητέο φυσικό λιβάδι Πάρκε Λούρο.

Το βορειοανατολικό τμήμα, στα πιο εύφορα εδάφη, έχει επίσης σημαντική δραστηριότητα με σιτάρι (10% της εθνικής παραγωγής), ηλίανθο (13% της εθνικής παραγωγης), αραβόσιτο, μηδική, κριθάρι και άλλα δημητριακά.

Υπάρχει επίσης μια γαλακτοβιομηχανία με 300 κέντρα παραγωγής και 25 τυροκομεία, παραγωγή μελιού και εξόρυξη αλατιού από αλυκές.

Η Λα Πάμπα φιλοξενεί εκατοντάδες πετρελαιοπηγές και γεωτρήσεις φυσικού αερίου, καθώς και κοιτάσματα χλωριούχου νατρίου, θειικού νατρίου και χαλκού.[15] Ωστόσο, ο τουρισμός είναι μια μη ανεπτυγμένη δραστηριότητα. Οι επισκέπτες ξεκινούν από τη Σάντα Ρόσα και φτάνουν στο Εθνικό Πάρκο Λιχουέ Καλέλ, στο επαρχιακό καταφύγιο Πάρκε Λούρο ή επισκέπτονται ένα από τα πολλά κτήματα, ορισμένα από τα οποία είναι αφιερωμένα στον αγροτουρισμό.

Πολιτική διαίρεση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το Δημοτικό Κέντρο και τα γραφεία του κυβερνήτη, Σάντα Ρόσα.
Ανώτατο Δικαστήριο της Λα Πάμπα.

Η επαρχία χωρίζεται σε 22 νομούς (ισπανικά: departamentos).

Νομός (Πρωτεύουσα)

  1. Νομός Ατρεούκο (Μακατσίν)
  2. Νομός Γκουατρατσέ (Γκουατρατσέ)
  3. Νομός Καλεού Καλεού (Λα Αδέλα)
  4. Νομός Κατριλό (Κατριλό)
  5. Νομός Κεμού Κεμού (Κεμού Κεμού)
  6. Νομός Κονχέλο (Εδουάρδο Καστέξ)
  7. Νομός Κουρακό (Πουέλτσες)
  8. Νομός Λιμάι Μαχουίδα (Λιμάι Μαχουίδα)
  9. Νομός Λιχουέλ Καλέλ (Κουτσιγιό-Κο)
  10. Νομός Λοβεντουέ (Βικτόρικα)
  11. Νομός Μαρακό (Χενεράλ Πίκο)
  12. Νομός Ουτρακάν (Χενεράλ Άτσα)
  13. Νομός Πουελέν (Βεϊντισίνκο δε Μάγιο)
  14. Νομός Πρωτεύουσας (Σάντα Ρόσα)
  15. Νομός Ρανκούλ (Παρέρα)
  16. Νομός Ρεαλικό (Ρεαλικό)
  17. Νομός Τοάι (Τοάι)
  18. Νομός Τρενέλ (Τρενέλ)
  19. Νομός Τσαλιλέο (Σάντα Ισαμπέλ)
  20. Νομός Τσαπαλεουφού (Ιντενδέντε Αλβεάρ)
  21. Νομός Τσικάλ Κο (Αλγαρόμπο δελ Άγουιλα)
  22. Νομός Χουκάλ (Μπερνασκόνι)

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ www.lapampa.gob.ar/historia.html. Ανακτήθηκε στις 28  Ιουλίου 2024.
  2. ↑ www.argentina.gob.ar/lapampa. Ανακτήθηκε στις 31  Ιουλίου 2024.
  3. ↑ 2022 Argentina census.
  4. ↑ censo.gob.ar/wp-content/uploads/2023/11/CNPHV2022_RD_Indicadores-demogrA%C2%A1ficos.pdf. Ανακτήθηκε στις 28  Ιουλίου 2024.
  5. ↑ «La Pampa (Argentina): Departments & Localities - Population Statistics, Charts and Map». citypopulation.de. Ανακτήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 2023. 
  6. ↑ La llanura pampeana: cuentos regionales argentinos. Buenos Aires: Ediciones Colihue SRL. 2000. σελ. 188. ISBN 978-950-581-140-3. 
  7. ↑ 7,0 7,1 «Historia - Sitio Oficial del Gobierno de La Pampa». www.lapampa.gob.ar. Ανακτήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 2023. 
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 Tripaldi, Alfonsina; Mejl, Adriana; Zárate, Marcelo A. (2018). «Parabolic megadunes in a subtropical Quaternary inland dune field, southwestern Pampas, Argentina». Geomorphology 321: 103–116. doi:10.1016/j.geomorph.2018.08.021. Bibcode: 2018Geomo.321..103T. 
  9. ↑ Berón, Mónica; Carrera Aizpitarte, Manuel; Páez, Florencia (2015). «Arqueología en el área de Valles Transversales (provincia de La Pampa, Argentina)» (στα ισπανικά). Relaciones de la Sociedad Argentina de Antropología XL (2): 549–587. http://sedici.unlp.edu.ar/handle/10915/50169. 
  10. ↑ 10,0 10,1 Aguilera, Emilia Y.· Sato, Ana María (2014). «Erosion Surface and Granitic Morphology in the Sierra de Lihuel Calel, Province of La Pampa, Argentina». Στο: Rabassa, Jorge. Gondwana Landscapes in southern South America. Springer. σελ. 393–422. 
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 11,5 11,6 «Provincia de La Pampa–Clima Y Metéorologia» (στα Ισπανικά). Secretaria de Mineria de la Nacion (Argentina). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Μαΐου 2009. Ανακτήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 2023. 
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 «Clima de La Pampa» (στα Ισπανικά). Gobierno de La Pampa. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Ιουνίου 2017. Ανακτήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 2023. 
  13. ↑ 13,00 13,01 13,02 13,03 13,04 13,05 13,06 13,07 13,08 13,09 13,10 13,11 13,12 13,13 «Caracterización General de la provincial» (PDF). INVENTARIO INTEGRADO DE LOS RECURSOS NATURALES DE LA PROVINCIA DE LA PAMPA: Clima, Geomorfología, Suelo y Vegetación (στα Ισπανικά). Instituto Nacional de Tecnología Agropecuaria. 2004. σελίδες 19–32. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 10 Ιουνίου 2017. Ανακτήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 2023. 
  14. ↑ «El déficit consolidado de las provincias rondará los $11.500 millones este año» (στα Ισπανικά). Instituto Argentino para el Desarrollo de las Economías Regionales. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Ιουλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 2023. 
  15. ↑ «Economía de La Pampa». todo-argentina.net (στα Ισπανικά). Ανακτήθηκε στις 31 Ιανουαρίου 2023. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Επαρχία_Λα_Πάμπα&oldid=10723578"