Γιαν Στίκα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Γιαν Στίκα
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Jan Styka (Πολωνικά)
Γέννηση8  Απριλίου 1858[1][2][3]
Λβιβ[4][5]
Θάνατος28  Απριλίου 1925[6][2][3]
Ρώμη[7][5]
Τόπος ταφήςΦόρεστ Λόουν Μεμόριαλ Παρκ
Χώρα πολιτογράφησηςΠολωνία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΠολωνικά[8]
ΣπουδέςΑκαδημία Καλών Τεχνών της Βιέννης
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταζωγράφος[9][10]
εικονογράφος[10]
Αξιοσημείωτο έργοΠανόραμα του Ρατσουαβίτσε
Περίοδος ακμής1878[11] - 1925[11]
Οικογένεια
ΤέκναAdam Styka
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Γιαν Στίκα (πολωνικά: Jan Styka, 8 Απριλίου 1858, Λέμπεργκ – 11 Απριλίου 1925, Ρώμη) ήταν Πολωνός ζωγράφος, ο οποίος διακρίθηκε για την παραγωγή μεγάλων ιστορικών έργων μάχης και χριστιανικών θρησκευτικών πανοραμάτων.[12] Ήταν επίσης εικονογράφος και ποιητής. Γνωστός και ως μεγάλος πατριωτικός ομιλητής, οι ομιλίες του τυπώθηκαν το 1915 με τον γαλλικό τίτλο L'ame de la Pologne («Η ψυχή της Πολωνίας»).

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Άγιος Πέτρος κηρύττει το Ευαγγέλιο στις Κατακόμβες, του Γιαν Στίκα.

Ο Γιαν Στίκα ήταν ο υιός ενός Τσέχου αξιωματικού στην Αυστροουγγαρία, παρακολούθησε το σχολείο στη γενέτειρά του, Λέμπεργκ (σημερινό Λβιβ) και στη συνέχεια σπούδασε στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Βιέννης, στην Αυστρία και στη συνέχεια εγκαταστάθηκε στην Κρακοβία το 1882, όπου και σπούδασε ιστορική ζωγραφική κοντά στον Γιαν Ματέικο. Στη συνέχεια, επέστρεψε στο Λβουφ και άνοιξε εκεί ένα εργαστήριο. Εκεί, μαζί με έναν διάσημο Πολωνό ιστορικό ζωγράφο, τον Βόιτσεχ Κόσακ, δημιούργησαν το πιο διάσημο έργο του στην Πολωνία – το Πανόραμα του Ρατσουαβίτσε. Αργότερα, ταξίδεψε για λίγο στην Ιταλία, πριν μετακομίσει στη Γαλλία, όπου διαμορφώνονταν τα μεγάλα καλλιτεχνικά κινήματα στη Μονμάρτρη και στο Μονπαρνάς και όπου θα περνούσε ένα μεγάλο μέρος της ζωής του.[13]

Ανάμεσα στα σημαντικά έργα του Στίκα είναι η μεγάλη σκηνή του Αγίου Πέτρου να κηρύττει το Ευαγγέλιο στις Κατακόμβες (δείτε εδώ), που ζωγραφίστηκε στο Παρίσι το 1902. Τα διάσημα πανοράματά του περιλαμβάνουν το Πανόραμα της Τρανσυλβανίας (1897)[14] και Το μαρτύριο των χριστιανών στο τσίρκο του Νέρωνα (1897). Το Παράρτημα του Βρότσουαφ του Εθνικού Μουσείου της Πολωνίας φιλοξενεί το μνημειώδες συνεργατικό έργο Πανόραμα του Ρατσουαβίτσε, ζωγραφισμένο το 1894.[15]

Ο Στίκα πέθανε το 1925 και κηδεύτηκε στη Ρώμη. Ωστόσο, το 1959, ο Χιούμπερτ Ίτον κανόνισε με την οικογένεια του Στίκα να μεταφερθούν τα λείψανά του στις Ηνωμένες Πολιτείες, για ενταφιασμό στην «Αίθουσα των Αθανάτων» στο Κοιμητήριο Φόρεστ Λον.[16]

Η Σταύρωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ευρεία άποψη της Αίθουσας Σταύρωσης-Ανάστασης.

Το 1910, ο Στίκα ζωγράφισε μία προσωπογραφία του αξιότιμου Πολωνού πιανίστα και πολιτικού, Ιγκνάτσι Γιαν Παντερέφσκι, το οποίο βρίσκεται τώρα στο Εθνικό Μουσείο του Πόζναν. Προηγουμένως, κοντά στα τέλη του 19ου αιώνα, ο Παντερέφσκι είχε αναθέσει στον Στίκα να ζωγραφίσει αυτό που θα γινόταν το πιο διάσημο έργο του διεθνώς. Αρχικά με τίτλο «Γολγοθάς» (το αραμαϊκό όνομα για τον τόπο της σταύρωσης του Χριστού), ο πίνακας έγινε γνωστός απλώς ως Σταύρωση. Αυτό το κομμάτι είναι ένα τεράστιο πανόραμα με διαστάσεις 59 μ. σε μήκος και 14 μ. σε ύψος.

Η Σταύρωση έχει μια συναρπαστική ιστορία. Μετά την ανάθεσή του το 1894, ο Στίκα ταξίδεψε στην Ιερουσαλήμ για να ετοιμάσει σκίτσα και στη Ρώμη, όπου η παλέτα του ευλογήθηκε από τον Πάπα Λέοντα ΙΓ΄.[17][18]

Ο πίνακας αποκαλύφθηκε στη Βαρσοβία με μεγάλη επιτυχία στις 22 Ιουνίου 1897. Προβλήθηκε σε πολλές από τις μεγάλες πόλεις της Ευρώπης, πριν πάρει το δρόμο για την Αμερική, για να συμμετάσχει στην Έκθεση του Σεντ Λούις του 1904. Ο πίνακας κατασχέθηκε όταν οι Αμερικανοί εταίροι του Στίκα δεν πλήρωσαν τους τελωνειακούς φόρους και θεωρούνταν χαμένος για σχεδόν σαράντα χρόνια. Το 1944, ο πίνακας βρέθηκε, τυλιγμένος γύρω από έναν τηλεφωνικό θάλαμο και με σοβαρές ζημιές. Είχε μαραζώσει στο υπόγειο της Δημοτικής Όπερας του Σικάγο για δεκαετίες.[19]

Ο πίνακας αποκτήθηκε από τον Αμερικανό επιχειρηματία Χιούμπερτ Ίτον και αποκαταστάθηκε από τον υιό του Γιαν Στίκα, τον καλλιτέχνη Άνταμ Στίκα. Εκτίθεται στην Αίθουσα της Σταύρωσης στο κοιμητήριο του Πάρκου Μνήμης Φόρεστ Λον, στο Γκλέντεϊλ της Καλιφόρνια.[20]

Το 2005–2006, ο πίνακας υποβλήθηκε σε μαζική αποκατάσταση ως μέρος του εορτασμού της εκατονταετηρίδας του Φόρεστ Λον (Forest Lawn). Προβάλλεται αυτήν τη στιγμή, εκτός Δευτέρας, κάθε ώρα, εκτός από τις 13:00, από τις 10 το πρωί έως τις 4 το απόγευμα. Διαθέτει μια νέα, τελευταίας τεχνολογίας παράσταση καθοδηγούμενου φωτός και αφηγημένη παρουσίαση γραμμένη από τον βιβλικό μελετητή και σκηνοθέτη, Τιμ Κερκ.

Επιλεγμένοι πίνακες ζωγραφικής[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 3  Μαΐου 2014.
  2. 2,0 2,1 2,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb145423508. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. 3,0 3,1 3,2 «Jan Styka». (Ολλανδικά) RKDartists. 75993.
  4. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 15  Δεκεμβρίου 2014.
  5. 5,0 5,1 psb.32602.1.
  6. Βικιθήκη.
  7. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31  Δεκεμβρίου 2014.
  8. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb145423508. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  9. (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 14  Νοεμβρίου 2017. 500024831. Ανακτήθηκε στις 14  Μαΐου 2019.
  10. 10,0 10,1 The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/133222. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  11. 11,0 11,1 11,2 (Ολλανδικά) RKDartists. rkd.nl/explore/artists/75993. Ανακτήθηκε στις 2  Μαΐου 2023.
  12. Małaczyński, Aleksander (1930). Jan Styka (szkic biograficzny). Lwów: Drukarnia Uniwersytecka we Lwowie. σελ. 41. 
  13. «Jan Styka». Ανακτήθηκε στις 17 Απριλίου 2020. 
  14. «PANORAMA SIEDMIOGRODZKA». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 May 2013. https://archive.today/20130504001956/http://www.kultura.tarnow.pl/wydarzenie/panorama-siedmiogrodzka-2/. Ανακτήθηκε στις 17 April 2020. 
  15. «Considered Poland's greatest panorama painter, Jan Styka died 95 years ago today». https://www.thefirstnews.com/article/considered-polands-greatest-panorama-painter-jan-styka-died-95-years-ago-today-12315. Ανακτήθηκε στις 29 April 2020. 
  16. «Considered Poland's greatest panorama painter, Jan Styka died 95 years ago today». https://www.thefirstnews.com/article/considered-polands-greatest-panorama-painter-jan-styka-died-95-years-ago-today-12315. Ανακτήθηκε στις 29 April 2020. 
  17. «"Golgota" Jana Styki króluje z kalifornijskiego wzgórza». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 17 Απριλίου 2020. 
  18. «Considered Poland's greatest panorama painter, Jan Styka died 95 years ago today». Ανακτήθηκε στις 29 Απριλίου 2020. 
  19. «Golgota Jana Styki» (PDF). Ανακτήθηκε στις 17 Απριλίου 2020. 
  20. «"Golgota" Jana Styki króluje z kalifornijskiego wzgórza». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 17 Απριλίου 2020. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]